Geta ný hús staðið úti? Eiríkur Ástvald Magnússon skrifar 2. október 2017 15:39 Umfjöllun um rakaskemmdir og myglu í húsnæði hefur verið áberandi á undanförnum árum. Ekki er ljóst hvort að mikil aukning í umfjöllun sé vegna aukningu á umfangi rakaskemmda eða vegna vitundarvakningar um neikvæð heilsufarsáhrif rakaskemmda. Helstu ástæður þess að rakaskemmdir og mygla eru í umfjöllun eru að rakaskemmdir í húsum geta valdið heilsutjóni hjá íbúum, hraðað hrörnun byggingarefna og að viðgerðir eru kostnaðarsamar. Yfirleitt koma rakavandamál í ljós vegna þess að aðilar tengja veikindi sín við íveru í ákveðnu húsnæði, en það er ljóst að ívera í rakaskemmdu húsnæði eykur líkur á ýmsum kvillum. Sérstaklega er búið að finna tengsl við sjúkdóma og einkenni tengdum öndunarfærum og búið er að sýna fram á orsakatengsl á milli íveru í rakaskemmdu húsnæði og astma. Auk þess sem einstaklingar geta lent í heilsutjóni þá geta viðgerðir verið kostnaðarsamar, en ekki er hægt að fá tryggingar gagnvart rakavandamálum sem að ekki tengjast leka með lögnum. Stór hluti eigna margra eru bundnar í húsnæðinu sem það býr í og þess vegna liggur oft mikið undir þegar rakavandamála verður vart. Það kemur þess vegna ekki á óvart hve margir reyna að selja hús sín frekar en að fara í viðmiklar viðgerðir, sérstaklega í ljósi þess hve erfitt virðist vera fyrir kaupendur að sækja rétt sinn og sýna fram á að rakavandamál hafi verið til staðar þegar sala átti sér stað. Í raun má segja að lítil fjárhagslegur hvati sé fyrir húseigendur að viðhalda húsi sínu, en fermetraverð virðist frekar fylgja staðsetningu en ástandi.Samfélagslegur kostnaðurEkki er haldið utan um nein gögn sem hægt er að nýta til þess að meta samfélagslegan kostnað vegna rakaskemmda. Björn Marteinsson hefur framkvæmt kannanir til meta tíðni rakavandamála á Íslandi og niðurstöður leiddu í ljós að íbúar í 12-70% húsa, háð aldri og staðsetningu, hafa orðið varir við raka innandyra. Einnig kom fram í könnunum hans að rakavandamál tengd hjúpflötum séu af annarri stærðargráðu en rakavandamál tengd lögnum. Ríkharður Kristjánsson, verkfræðingur hjá EFLU, telur að tjónakostnaður vegna rakavandamála sem komu í ljós á árunum 2015 til 2017 hafi verið meiri en kostnaður vegna viðgerða tengdum báðum Suðurlandsskjálftunum eða yfir 20 milljarðar. Kostnaður vegna heilsutjóns leggst einnig á samfélagið og þá hafa stjórnendur fyrirtækja sem að hafa þurft að flytja vegna rakavandamála fjallað um hve mikið starfsandi og vinnuþrek dvíni á vinnustöðum.Mistök við hönnun eða framkvæmdHöfundur telur vandamálið vera pólítískt frekar en tæknilegt. Talið er ljóst að hægt er að byggja hús sem að halda vatni, en það virðist vera að mistakast í miklum mæli. Mistökin eiga sér annað hvort stað við hönnun eða framkvæmd, eða bæði. Hvati hönnuða og byggingaverktaka er auðvitað að byggja hagkvæmt og hratt, þess vegna þarf inngrip hins opinbera til að tryggja nægjanleg gæði og sjá til þess að fjármunum sé varið til rannsókna. Talið er að með því að taka meira tillit til byggingareðlisfræðilegra þátta við hönnun bygginga felist mikill sparnaður yfir líftíma byggingarinnar í formi betri endingu bygginga og minna viðhalds. Samkvæmt Kjartani Guðmundssyni, lektor hjá KTH, þá er raki helsta ástæða þess að hús eyðileggist.Eftirbátar nágrannaþjóða okkarVið erum eftirbátar nágrannaþjóða okkar þegar kemur að þessum málum. Norðmenn eru framarlega en þar er t.d. krafa um óháða rýni með tilliti til byggingaeðlisfræði á ákveðnum tegundum bygginga, auk þess er einn hönnuður gerður ábyrgur fyrir hönnun með tilliti til rakabúskaps og á byggingatíma er sérstakur eftirlitsmaður sem fylgist með því að hönnun með tilliti til rakabúskaps sé uppfyllt, sérstaklega varðandi loftþéttleika byggingahluta. Svíar eru hins vegar framarlega varðandi öryggi með tilliti til raka í votrýmum. Þar þurfa þeir iðnaðarmenn sem að vinna í votrýmum að hafa ákveðnar vottanir. Ef að frágangur er ekki í samræmi við staðlaðar reglur þá fást vatnstjón í votrýminu ekki tryggð. Reglunar má sjá á www.sakervatten.se. Á Íslandi er lagaramminn skýr hvað varðar hönnun með tilliti til rakabúskapar. Í byggingareglugerð er fjallað ítarlega um kröfur sem eru gerðar til bygginga til þess að standast rakaálag. Kafli 10.5 í byggingareglugerð fjallar eingöngu um raka og þar kemur t.d. eftirfarandi fram:Mannvirki skulu þannig hönnuð og byggð að vatn eða raki geti ekki valdið skaða á mannvirki í heild eða einstökum hlutum þess eða skapað aðstæður sem valdið geta óþægindum, slysum eða verið hættulegar heilsu manna, s.s. vegna myndunar myglu eða varasamra örvera. í 4.5.3.gr í byggingareglugerð kemur að hönnuðir eiga að skila inn greinagerð umeinangrun, þ.m.t. útreikningur á heildarleiðnitapi, sbr. 13.2.3. gr., og eftir atvikum rakaþéttinguNorðmenn eru farnir að verja byggingar á framkvæmdartíma með því að tjalda yfir þær. Hefur reynst arðbært vegna aukinnar framleiðni.Hvar liggur ábyrgðinÞað er ekki talið að vandamálið snúi að lagalegum ramma hvað varðar húsbyggingar heldur frekar að eftirliti og ábyrgð. Einnig gæti vandamál á hönnunarstigi tengst venjum, en það er t.d. orðin vani að brunahönnuðir komi að hönnun bygginga og einnig er það orðið algengt að sérfræðingar í hljóðvist komi snemma að teikniborðinu. Þá væri ráð að sérfræðingar á sviði byggingareðlisfræði komi að hönnun snemma í ferlinu. Líklega er skortur á þekkingu hönnuða á byggingareðlisfræði einnig vandamál. Því er velt upp hvar verk- og tæknifræðinemar standa til samanburðar við nema í nágrannalöndunum þegar kemur að byggingareðlisfræði. Fáir verk- og tæknifræðingar virðast sérhæfa sig í byggingareðlisfræði enda fá störf í boði. Hér gæti FSR og sveitarfélög orðið leiðandi á byggingamarkaði. Á framkvæmdartíma þarf að huga betur að því að koma í veg fyrir byggingaraka, það er raki sem efni þurfa að þorna út til þess að ná jafnvægi við umhverfi sitt. Það eru dæmi þess að rakavandamál séu umfangsmikil í húsnæði áður en flutt er inn. Byggingaraki getur t.d. orsakast af því að að byggingarefni eru blaut þegar þau eru sett upp, hvort sem þau koma blaut frá söluaðila eða blotna á verkstað, rignt getur í opna byggingarhluta og rakastig getur verið hátt innandyra vegna útþornunar steypu og múrs. Núna þegar dómsmál verða fleiri vegna ágreinings vegna rakavandamála þá þurfa verktakar að geta sýnt fram á að byggingarefni voru þurr við framkvæmd. Góður frágangur rakavarnarlags er lykilatriði heilbrigðra bygginga, en hægt er að kanna frágang rakavarnarlags á auðveldan og ódýran hátt á byggingatíma með loftþéttleikamælingum.Algengt er að úttektaraðilar frá EFLU finni illa frágengið rakavarnarlag.Þúsundir bygginga EFLA hefur skoðað yfir þúsund byggingar þar sem talið var að rakavandamál væru til staðar. Reynsla og þekking á orsökum rakavandamál er þess vegna orðin mikill innan fyrirtækisins. Nú stefnir EFLA að því með markvissari hætti að nýta reynslu sína og þekkingu í forvarnarskyni og bjóða í auknum mæli upp á þjónustu við hönnun með tilliti til rakabúskaps bygginga og byggingarhluta. EFLA hefur unnið með forritið WUFI til þess að herma (e. simulate) raka- og varmaflæði í byggingarhlutum. Hermanirnar byggja á veðurfarsgögnum, klukkustundagildi, fyrir Veðurstofu Íslands. Niðurstöður segja til um hvort að uppsöfnun raka eigi sér stað í byggingarhlutum og hægt er að meta hvort að áhætta á örveruvexti skapist. Forritið er það fullkomnasta af sinni gerð. EFLA veitir einnig ráðgjöf við efnisval, en miklu máli skiptir að velja efni sem að gefa ekki frá sér lífræn rokgjörn efni (e. VOC) sem að draga úr gæðum innilofts. Þetta skiptir miklu máli núna þar sem að mikið af nýjum efnum eru í boði í dag og gæði þeirra eru misjöfn.Lærum af reynslunniNú spyr ég hvort að ekki þurfi að fara að taka fastar í taumanna í stærsta iðnaði á Íslandi, byggingaiðnaðnum: Af hverju er engum fjármunum varið til rannsókna á sviði byggingareðlisfræði? Er áhætta við fjárfestingar á fasteignum stórlega vanmetin? Er samfélagslegur kostnaður vegna rakavandamála ekki alltof hár? Við þurfum að sjá til þess að reynsla og þekking sé nýtt til að koma í veg fyrir að sömu mistökin séu endurtekin.Höfundur er MSc Byggingaverkfræðingur hjá EFLU verkfræðistofu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Skoðun Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Skoðun Staðan í stjórnmálum vorið 2024 Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Bónus, viðbót eða umframorka Hörður Arnarson skrifar Skoðun Grímulaus sérhagsmunagæsla Andrés Magnússon skrifar Skoðun VI. Sköpunarsaga þjóðsögu – plottið í Síðumúla raunar hápólitískt Hafþór S. Ciesielski skrifar Skoðun Leitum lausna – í sátt og samlyndi Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Sjá meira
Umfjöllun um rakaskemmdir og myglu í húsnæði hefur verið áberandi á undanförnum árum. Ekki er ljóst hvort að mikil aukning í umfjöllun sé vegna aukningu á umfangi rakaskemmda eða vegna vitundarvakningar um neikvæð heilsufarsáhrif rakaskemmda. Helstu ástæður þess að rakaskemmdir og mygla eru í umfjöllun eru að rakaskemmdir í húsum geta valdið heilsutjóni hjá íbúum, hraðað hrörnun byggingarefna og að viðgerðir eru kostnaðarsamar. Yfirleitt koma rakavandamál í ljós vegna þess að aðilar tengja veikindi sín við íveru í ákveðnu húsnæði, en það er ljóst að ívera í rakaskemmdu húsnæði eykur líkur á ýmsum kvillum. Sérstaklega er búið að finna tengsl við sjúkdóma og einkenni tengdum öndunarfærum og búið er að sýna fram á orsakatengsl á milli íveru í rakaskemmdu húsnæði og astma. Auk þess sem einstaklingar geta lent í heilsutjóni þá geta viðgerðir verið kostnaðarsamar, en ekki er hægt að fá tryggingar gagnvart rakavandamálum sem að ekki tengjast leka með lögnum. Stór hluti eigna margra eru bundnar í húsnæðinu sem það býr í og þess vegna liggur oft mikið undir þegar rakavandamála verður vart. Það kemur þess vegna ekki á óvart hve margir reyna að selja hús sín frekar en að fara í viðmiklar viðgerðir, sérstaklega í ljósi þess hve erfitt virðist vera fyrir kaupendur að sækja rétt sinn og sýna fram á að rakavandamál hafi verið til staðar þegar sala átti sér stað. Í raun má segja að lítil fjárhagslegur hvati sé fyrir húseigendur að viðhalda húsi sínu, en fermetraverð virðist frekar fylgja staðsetningu en ástandi.Samfélagslegur kostnaðurEkki er haldið utan um nein gögn sem hægt er að nýta til þess að meta samfélagslegan kostnað vegna rakaskemmda. Björn Marteinsson hefur framkvæmt kannanir til meta tíðni rakavandamála á Íslandi og niðurstöður leiddu í ljós að íbúar í 12-70% húsa, háð aldri og staðsetningu, hafa orðið varir við raka innandyra. Einnig kom fram í könnunum hans að rakavandamál tengd hjúpflötum séu af annarri stærðargráðu en rakavandamál tengd lögnum. Ríkharður Kristjánsson, verkfræðingur hjá EFLU, telur að tjónakostnaður vegna rakavandamála sem komu í ljós á árunum 2015 til 2017 hafi verið meiri en kostnaður vegna viðgerða tengdum báðum Suðurlandsskjálftunum eða yfir 20 milljarðar. Kostnaður vegna heilsutjóns leggst einnig á samfélagið og þá hafa stjórnendur fyrirtækja sem að hafa þurft að flytja vegna rakavandamála fjallað um hve mikið starfsandi og vinnuþrek dvíni á vinnustöðum.Mistök við hönnun eða framkvæmdHöfundur telur vandamálið vera pólítískt frekar en tæknilegt. Talið er ljóst að hægt er að byggja hús sem að halda vatni, en það virðist vera að mistakast í miklum mæli. Mistökin eiga sér annað hvort stað við hönnun eða framkvæmd, eða bæði. Hvati hönnuða og byggingaverktaka er auðvitað að byggja hagkvæmt og hratt, þess vegna þarf inngrip hins opinbera til að tryggja nægjanleg gæði og sjá til þess að fjármunum sé varið til rannsókna. Talið er að með því að taka meira tillit til byggingareðlisfræðilegra þátta við hönnun bygginga felist mikill sparnaður yfir líftíma byggingarinnar í formi betri endingu bygginga og minna viðhalds. Samkvæmt Kjartani Guðmundssyni, lektor hjá KTH, þá er raki helsta ástæða þess að hús eyðileggist.Eftirbátar nágrannaþjóða okkarVið erum eftirbátar nágrannaþjóða okkar þegar kemur að þessum málum. Norðmenn eru framarlega en þar er t.d. krafa um óháða rýni með tilliti til byggingaeðlisfræði á ákveðnum tegundum bygginga, auk þess er einn hönnuður gerður ábyrgur fyrir hönnun með tilliti til rakabúskaps og á byggingatíma er sérstakur eftirlitsmaður sem fylgist með því að hönnun með tilliti til rakabúskaps sé uppfyllt, sérstaklega varðandi loftþéttleika byggingahluta. Svíar eru hins vegar framarlega varðandi öryggi með tilliti til raka í votrýmum. Þar þurfa þeir iðnaðarmenn sem að vinna í votrýmum að hafa ákveðnar vottanir. Ef að frágangur er ekki í samræmi við staðlaðar reglur þá fást vatnstjón í votrýminu ekki tryggð. Reglunar má sjá á www.sakervatten.se. Á Íslandi er lagaramminn skýr hvað varðar hönnun með tilliti til rakabúskapar. Í byggingareglugerð er fjallað ítarlega um kröfur sem eru gerðar til bygginga til þess að standast rakaálag. Kafli 10.5 í byggingareglugerð fjallar eingöngu um raka og þar kemur t.d. eftirfarandi fram:Mannvirki skulu þannig hönnuð og byggð að vatn eða raki geti ekki valdið skaða á mannvirki í heild eða einstökum hlutum þess eða skapað aðstæður sem valdið geta óþægindum, slysum eða verið hættulegar heilsu manna, s.s. vegna myndunar myglu eða varasamra örvera. í 4.5.3.gr í byggingareglugerð kemur að hönnuðir eiga að skila inn greinagerð umeinangrun, þ.m.t. útreikningur á heildarleiðnitapi, sbr. 13.2.3. gr., og eftir atvikum rakaþéttinguNorðmenn eru farnir að verja byggingar á framkvæmdartíma með því að tjalda yfir þær. Hefur reynst arðbært vegna aukinnar framleiðni.Hvar liggur ábyrgðinÞað er ekki talið að vandamálið snúi að lagalegum ramma hvað varðar húsbyggingar heldur frekar að eftirliti og ábyrgð. Einnig gæti vandamál á hönnunarstigi tengst venjum, en það er t.d. orðin vani að brunahönnuðir komi að hönnun bygginga og einnig er það orðið algengt að sérfræðingar í hljóðvist komi snemma að teikniborðinu. Þá væri ráð að sérfræðingar á sviði byggingareðlisfræði komi að hönnun snemma í ferlinu. Líklega er skortur á þekkingu hönnuða á byggingareðlisfræði einnig vandamál. Því er velt upp hvar verk- og tæknifræðinemar standa til samanburðar við nema í nágrannalöndunum þegar kemur að byggingareðlisfræði. Fáir verk- og tæknifræðingar virðast sérhæfa sig í byggingareðlisfræði enda fá störf í boði. Hér gæti FSR og sveitarfélög orðið leiðandi á byggingamarkaði. Á framkvæmdartíma þarf að huga betur að því að koma í veg fyrir byggingaraka, það er raki sem efni þurfa að þorna út til þess að ná jafnvægi við umhverfi sitt. Það eru dæmi þess að rakavandamál séu umfangsmikil í húsnæði áður en flutt er inn. Byggingaraki getur t.d. orsakast af því að að byggingarefni eru blaut þegar þau eru sett upp, hvort sem þau koma blaut frá söluaðila eða blotna á verkstað, rignt getur í opna byggingarhluta og rakastig getur verið hátt innandyra vegna útþornunar steypu og múrs. Núna þegar dómsmál verða fleiri vegna ágreinings vegna rakavandamála þá þurfa verktakar að geta sýnt fram á að byggingarefni voru þurr við framkvæmd. Góður frágangur rakavarnarlags er lykilatriði heilbrigðra bygginga, en hægt er að kanna frágang rakavarnarlags á auðveldan og ódýran hátt á byggingatíma með loftþéttleikamælingum.Algengt er að úttektaraðilar frá EFLU finni illa frágengið rakavarnarlag.Þúsundir bygginga EFLA hefur skoðað yfir þúsund byggingar þar sem talið var að rakavandamál væru til staðar. Reynsla og þekking á orsökum rakavandamál er þess vegna orðin mikill innan fyrirtækisins. Nú stefnir EFLA að því með markvissari hætti að nýta reynslu sína og þekkingu í forvarnarskyni og bjóða í auknum mæli upp á þjónustu við hönnun með tilliti til rakabúskaps bygginga og byggingarhluta. EFLA hefur unnið með forritið WUFI til þess að herma (e. simulate) raka- og varmaflæði í byggingarhlutum. Hermanirnar byggja á veðurfarsgögnum, klukkustundagildi, fyrir Veðurstofu Íslands. Niðurstöður segja til um hvort að uppsöfnun raka eigi sér stað í byggingarhlutum og hægt er að meta hvort að áhætta á örveruvexti skapist. Forritið er það fullkomnasta af sinni gerð. EFLA veitir einnig ráðgjöf við efnisval, en miklu máli skiptir að velja efni sem að gefa ekki frá sér lífræn rokgjörn efni (e. VOC) sem að draga úr gæðum innilofts. Þetta skiptir miklu máli núna þar sem að mikið af nýjum efnum eru í boði í dag og gæði þeirra eru misjöfn.Lærum af reynslunniNú spyr ég hvort að ekki þurfi að fara að taka fastar í taumanna í stærsta iðnaði á Íslandi, byggingaiðnaðnum: Af hverju er engum fjármunum varið til rannsókna á sviði byggingareðlisfræði? Er áhætta við fjárfestingar á fasteignum stórlega vanmetin? Er samfélagslegur kostnaður vegna rakavandamála ekki alltof hár? Við þurfum að sjá til þess að reynsla og þekking sé nýtt til að koma í veg fyrir að sömu mistökin séu endurtekin.Höfundur er MSc Byggingaverkfræðingur hjá EFLU verkfræðistofu
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Skoðun VI. Sköpunarsaga þjóðsögu – plottið í Síðumúla raunar hápólitískt Hafþór S. Ciesielski skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun