Glatt á hjalla Magnús Guðmundsson skrifar 6. september 2017 07:00 Bókmenntir eru mikilvægar. Þetta vita í raun allir sem eru ekki algjörir sokkar. Um þetta vitnar til að mynda fjöldi snjallra tilvitnana í fullt af mjög gáfuðu fólki vítt og breitt um veröldina. Bókmenntir eru okkur mikilvægar til þess að læra um allt á milli himins og jarðar, þroskast sem einstaklingar og samfélög og verða jafnvel betri manneskjur. Þetta er nú hreint ekki svo lítið afrek fyrir þann hóp einstaklinga sem skrifar bækur, þýðir bækur og kemur þeim svo út til lesenda. Takk fyrir það. Bókmenntir eru líka heimili tungumálsins. Það er ekki síst í bókmenntunum sem tungumálið þróast og þroskast og ferðast frá kynslóð til kynslóðar og um heiminn þvert og breitt í meðförum snjallra þýðenda. Það er því hætt við að illa fari fyrir örtungumálinu íslensku ef við hættum að skrifa bókmenntir. Án íslenskra bókmennta er engin íslenska. Það er nú verkurinn. Bókmenntir eru sem sagt mikilvægar bæði mannfólkinu og tungumálinu sem það talar. Bókmenntahátíðin í Reykjavík á sinn þátt í að leggja rækt við mikilvægi. Þar gefst bæði höfundum og lesendum frábært tækifæri til þess að kynnast bókmenntum, höfundum og hugmyndum um bókmenntir alls staðar að úr heiminum og auðvitað stækkar það litla Ísland. Það hjálpar höfundum að skrifa betri bækur og lesendum verða betri og jafnvel kröfuharðari lesendur. Bókmenntahátíðin í Reykjavík er frábær, þó svo Guðbergur Bergsson hafi haldið öðru fram fyrir þrjátíu árum, því hátíðin á sinn þátt í að stækka heim íslenskra bókmennta. Ekki veitir af því bóksala fer þverrandi og bókmenntirnar þurfa stuðning hvort sem okkur líkar betur eða verr. Ekki aðeins íslenskunnar vegna heldur alls þess sem góðar bækur geta gert fyrir okkur. Þess vegna er til að mynda hreint út sagt bæði skammsýnt og kjánalegt að leggja virðisaukaskatt á bækur. Að leggja kostnaðarauka á þá sem vilja eignast góðar bækur er álíka gáfulegt og að leggja auka skatt á matvæli sem eru holl og nærandi. Það er hreint út sagt pínlegt fyrir íslenskt bókmenntafólk að þurfa að segja kollegum sínum utan úr heimi frá þessu fyrirkomulagi. En vonandi koma ráðamenn á Bókmenntahátíð og útskýra þessa snilld fyrir öllum. Líkast til gerist það þó ekki því í íslenskri pólitík er margt á sömu bókina lært. Þegar að er gáð kemur nefnilega í ljós að það er hvorki til, né rekin, alvöru menningarstefna á Íslandi. Kannski svona tyllidagastefna í besta falli, sem er synd vegna þess að bókmenntir eru mikilvægar hverri þjóð. Listamannalaun eru ágætis stoðkerfi, m.a. við bókmenntir, en þau ein og sér geta ekki talist heildræn stefna. Heildræn stefna í málefnum bókmenntanna þyrfti hins vegar að ná utan um starfsaðstæður rithöfunda, skálda og þýðenda að ógleymdum útgefendum, bóksölum, bókasöfnum, skólum og heimilum. Til þess að finna frekari útfærslur er íslenskum stjórnmálamönnum hér með bent á Norðurlöndin þar sem slíkar stefnur eru virkar og eftir þeim unnið. Stjórnmálamanninum sem tekst þetta verður svo eflaust boðið á Bókmenntahátíð í Reykjavík. og þá verður nú aldeilis glatt á hjalla.Leiðarinn birtist fyrst í Fréttablaðinu 6. september. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bókmenntahátíð Birtist í Fréttablaðinu Magnús Guðmundsson Mest lesið Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson Skoðun Gefum íslensku séns – að tala íslensku við alla Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun
Bókmenntir eru mikilvægar. Þetta vita í raun allir sem eru ekki algjörir sokkar. Um þetta vitnar til að mynda fjöldi snjallra tilvitnana í fullt af mjög gáfuðu fólki vítt og breitt um veröldina. Bókmenntir eru okkur mikilvægar til þess að læra um allt á milli himins og jarðar, þroskast sem einstaklingar og samfélög og verða jafnvel betri manneskjur. Þetta er nú hreint ekki svo lítið afrek fyrir þann hóp einstaklinga sem skrifar bækur, þýðir bækur og kemur þeim svo út til lesenda. Takk fyrir það. Bókmenntir eru líka heimili tungumálsins. Það er ekki síst í bókmenntunum sem tungumálið þróast og þroskast og ferðast frá kynslóð til kynslóðar og um heiminn þvert og breitt í meðförum snjallra þýðenda. Það er því hætt við að illa fari fyrir örtungumálinu íslensku ef við hættum að skrifa bókmenntir. Án íslenskra bókmennta er engin íslenska. Það er nú verkurinn. Bókmenntir eru sem sagt mikilvægar bæði mannfólkinu og tungumálinu sem það talar. Bókmenntahátíðin í Reykjavík á sinn þátt í að leggja rækt við mikilvægi. Þar gefst bæði höfundum og lesendum frábært tækifæri til þess að kynnast bókmenntum, höfundum og hugmyndum um bókmenntir alls staðar að úr heiminum og auðvitað stækkar það litla Ísland. Það hjálpar höfundum að skrifa betri bækur og lesendum verða betri og jafnvel kröfuharðari lesendur. Bókmenntahátíðin í Reykjavík er frábær, þó svo Guðbergur Bergsson hafi haldið öðru fram fyrir þrjátíu árum, því hátíðin á sinn þátt í að stækka heim íslenskra bókmennta. Ekki veitir af því bóksala fer þverrandi og bókmenntirnar þurfa stuðning hvort sem okkur líkar betur eða verr. Ekki aðeins íslenskunnar vegna heldur alls þess sem góðar bækur geta gert fyrir okkur. Þess vegna er til að mynda hreint út sagt bæði skammsýnt og kjánalegt að leggja virðisaukaskatt á bækur. Að leggja kostnaðarauka á þá sem vilja eignast góðar bækur er álíka gáfulegt og að leggja auka skatt á matvæli sem eru holl og nærandi. Það er hreint út sagt pínlegt fyrir íslenskt bókmenntafólk að þurfa að segja kollegum sínum utan úr heimi frá þessu fyrirkomulagi. En vonandi koma ráðamenn á Bókmenntahátíð og útskýra þessa snilld fyrir öllum. Líkast til gerist það þó ekki því í íslenskri pólitík er margt á sömu bókina lært. Þegar að er gáð kemur nefnilega í ljós að það er hvorki til, né rekin, alvöru menningarstefna á Íslandi. Kannski svona tyllidagastefna í besta falli, sem er synd vegna þess að bókmenntir eru mikilvægar hverri þjóð. Listamannalaun eru ágætis stoðkerfi, m.a. við bókmenntir, en þau ein og sér geta ekki talist heildræn stefna. Heildræn stefna í málefnum bókmenntanna þyrfti hins vegar að ná utan um starfsaðstæður rithöfunda, skálda og þýðenda að ógleymdum útgefendum, bóksölum, bókasöfnum, skólum og heimilum. Til þess að finna frekari útfærslur er íslenskum stjórnmálamönnum hér með bent á Norðurlöndin þar sem slíkar stefnur eru virkar og eftir þeim unnið. Stjórnmálamanninum sem tekst þetta verður svo eflaust boðið á Bókmenntahátíð í Reykjavík. og þá verður nú aldeilis glatt á hjalla.Leiðarinn birtist fyrst í Fréttablaðinu 6. september.
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun