Verndum Seljalandsfoss Guðrún Ingibjörg Hálfdanardóttir skrifar 17. maí 2017 07:00 Deiliskipulagsmál við Seljalandsfoss hafa undanfarið vakið athygli í fréttum og mikil viðbrögð hjá almenningi sem sýna að mörgum er annt um staðinn. Svæðið frá fossinum Gljúfrabúa að Seljalandsfossi hefur verið verndað allt frá um 1970 og í hugum margra er sú ósnortna ásýnd táknræn fyrir staðinn og hluti af honum. Hamrabeltið við fossinn myndar fagra landslagsheild allt til Gljúfrabúa og hægt er að standa í töfraveröld undir fallandi vatnskrafti fossins. Mikill fjöldi ferðamanna sækir staðinn heim og ljóst að bæta þarf þjónustu við þá. Að frumkvæði sveitarstjórnar var svæðið deiliskipulagt og verkið hafið með þau heit að það yrði gert í samvinnu við landeigendur. Þau orð hafa því miður ekki gengið eftir. Nú hefur verið samþykkt deiliskipulagstillaga í sveitarstjórn sem innifelur að 2.000 fermetra og allt að 8 metra hátt mannvirki rísi á melunum sunnan húss Rangæingafélagsins. Það mun blasa við þegar ekið er austur og á hluta í sjónlínu við Seljalandsfoss. Ekki er útskýrt hvaða starfsemi á að vera í þessari 2.000 fermetra þjónustumiðstöð. Nefna má að stærð gestastofu á Hakinu á Þingvöllum er 200 fermetrar en verður stækkuð í 1.000 fermetra. Þar er um þjóðgarð að ræða en hvaða rök liggja fyrir því að við Seljalandsfoss rísi 2.000 fermetra þjónustumiðstöð? Útbúa þarf bílastæði og salernisaðstöðu sem eru til sóma. En þarf að reisa risastóra þjónustumiðstöð á þessu viðkvæma svæði? Á Hvolsvelli er ein slík í 20 mínútna akstursfjarlægð. Þarf aðra við Seljalandsfoss sem mun spilla ósnortinni ásýnd á viðkvæmu svæði? Það gera sér allir ljóst að stór bygging kallar á fleira fólk sem dvelur lengur og leggur meira álag á svæðið. Þolir svæðið við Seljalandsfoss þann fjölda? Hafa einhverjar rannsóknir verið gerðar á því? Hefur þarfagreining verið gerð? Hvaða rök liggja að baki? Eru það rök markaðshyggju eða umhverfishyggju? Á að reisa þarna risamatsölustað og túristaverslanir?Tillögunni sópað til hliðar Tillaga sem landeigendur við Seljalandsfoss lögðu til miðast við að byggja við svokallað Brekkuhorn sem liggur sunnan við fossinn og utan svæðis milli Hamragarða og Seljalandsfoss. Þar er mun hægara að fella byggingu að landslagi en tillögunni var sópað til hliðar með þeim rökum að hún ýti ekki undir heildarmynd staðarins. Það hljómar undarlega að heildarmynd staðar sem einkennist af ósnortnu landi eflist með risamannvirki í miðju þess! Ummæli Náttúrufræðistofnunar um þessa tillögu voru að henni mætti gefa meiri gaum. Eigendur Ytra-Seljalands sendu beiðni til sveitarstjórnar um að endurskoða niðurstöðu deiliskipulags vegna þess að staða sveitarfélagsins væri sú að þeir væru bæði eigendur hluta landsvæðisins og framkvæmdaaðili um deiliskipulag. Farið var fram á að fenginn yrði hlutlaus aðili sem tæki afstöðu til tillagnanna. Beiðninni var vísað frá. Sé reynt að gera sér í hugarlund hvernig umhorfs verður ef fyrirhuguð mannvirki rísa er ljóst að þegar horft verður frá nýjum Þórsmerkurvegi mun mikið mannvirki bera í svæðið milli Hamragarða og Seljalandsfoss og á kafla skyggja á fossinn. Auk 2.000 fermetra byggingar á 1-2 hæðum verða bílastæði með hópferðabifreiðum og fólksbifreiðum. Ósnortna myndin sem nú er yfir svæðinu mun heyra fortíðinni til. Að auki mun mikil umferð fólksbíla og fólksflutningabíla til og frá hringvegi hafa mikil áhrif á upplifun fólks – sem verða mun minni verði byggt samkvæmt tillögunni við Brekkuhornið. Fjöldamargar ljósmyndir hafa verið teknar af Seljalandsfossi sem birtast víða og eitt vinsælt sjónarhorn er tekið að baki fossins. Verði þetta mannvirki byggt samkvæmt tillögu sveitarstjórnar mun það bákn blasa við sjónum manna séð handan fossins.Aðrar þjóðir hafa lært af mistökum Það hefur verið tilhneiging í uppbyggingu ferðamannastaða að setja mannvirki nærri náttúruperlum. Aðrar þjóðir hafa lært af mistökum og staðsetja frekar bílastæði og önnur mannvirki í fjarlægð þannig að fólk upplifir náttúruperluna með að ganga að henni. Við Íslendingar ættum að geta tileinkað okkur þekkingu annarra án þess að gera mistökin sjálf. Umhverfi Seljalandsfoss er fagurt en mjög viðkvæmt, dýrmætur staður sem hægt er að eyðileggja og nú er verið að taka óafturkræfa ákvörðun fyrir komandi kynslóðir. Við blasir að að sú tillaga sem sveitarstjórn hefur samþykkt er vanhugsuð, gróðasjónarmið ráða og náttúrunni er fórnað. Engri annarri þjóð dytti í hug á okkar tímum að byggja svona ofan í náttúruperlur – slíkt á að heyra sögunni til, líka á Íslandi. Það sem ráði vali verði sönn náttúruvernd en ekki það að sveitarfélagið hyggst byggja í eigin landi – hvað sem það kostar náttúruna og þrátt fyrir vilja fólks til að vernda svæðið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Afskiptaleysi stjórnvalda Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Sjá meira
Deiliskipulagsmál við Seljalandsfoss hafa undanfarið vakið athygli í fréttum og mikil viðbrögð hjá almenningi sem sýna að mörgum er annt um staðinn. Svæðið frá fossinum Gljúfrabúa að Seljalandsfossi hefur verið verndað allt frá um 1970 og í hugum margra er sú ósnortna ásýnd táknræn fyrir staðinn og hluti af honum. Hamrabeltið við fossinn myndar fagra landslagsheild allt til Gljúfrabúa og hægt er að standa í töfraveröld undir fallandi vatnskrafti fossins. Mikill fjöldi ferðamanna sækir staðinn heim og ljóst að bæta þarf þjónustu við þá. Að frumkvæði sveitarstjórnar var svæðið deiliskipulagt og verkið hafið með þau heit að það yrði gert í samvinnu við landeigendur. Þau orð hafa því miður ekki gengið eftir. Nú hefur verið samþykkt deiliskipulagstillaga í sveitarstjórn sem innifelur að 2.000 fermetra og allt að 8 metra hátt mannvirki rísi á melunum sunnan húss Rangæingafélagsins. Það mun blasa við þegar ekið er austur og á hluta í sjónlínu við Seljalandsfoss. Ekki er útskýrt hvaða starfsemi á að vera í þessari 2.000 fermetra þjónustumiðstöð. Nefna má að stærð gestastofu á Hakinu á Þingvöllum er 200 fermetrar en verður stækkuð í 1.000 fermetra. Þar er um þjóðgarð að ræða en hvaða rök liggja fyrir því að við Seljalandsfoss rísi 2.000 fermetra þjónustumiðstöð? Útbúa þarf bílastæði og salernisaðstöðu sem eru til sóma. En þarf að reisa risastóra þjónustumiðstöð á þessu viðkvæma svæði? Á Hvolsvelli er ein slík í 20 mínútna akstursfjarlægð. Þarf aðra við Seljalandsfoss sem mun spilla ósnortinni ásýnd á viðkvæmu svæði? Það gera sér allir ljóst að stór bygging kallar á fleira fólk sem dvelur lengur og leggur meira álag á svæðið. Þolir svæðið við Seljalandsfoss þann fjölda? Hafa einhverjar rannsóknir verið gerðar á því? Hefur þarfagreining verið gerð? Hvaða rök liggja að baki? Eru það rök markaðshyggju eða umhverfishyggju? Á að reisa þarna risamatsölustað og túristaverslanir?Tillögunni sópað til hliðar Tillaga sem landeigendur við Seljalandsfoss lögðu til miðast við að byggja við svokallað Brekkuhorn sem liggur sunnan við fossinn og utan svæðis milli Hamragarða og Seljalandsfoss. Þar er mun hægara að fella byggingu að landslagi en tillögunni var sópað til hliðar með þeim rökum að hún ýti ekki undir heildarmynd staðarins. Það hljómar undarlega að heildarmynd staðar sem einkennist af ósnortnu landi eflist með risamannvirki í miðju þess! Ummæli Náttúrufræðistofnunar um þessa tillögu voru að henni mætti gefa meiri gaum. Eigendur Ytra-Seljalands sendu beiðni til sveitarstjórnar um að endurskoða niðurstöðu deiliskipulags vegna þess að staða sveitarfélagsins væri sú að þeir væru bæði eigendur hluta landsvæðisins og framkvæmdaaðili um deiliskipulag. Farið var fram á að fenginn yrði hlutlaus aðili sem tæki afstöðu til tillagnanna. Beiðninni var vísað frá. Sé reynt að gera sér í hugarlund hvernig umhorfs verður ef fyrirhuguð mannvirki rísa er ljóst að þegar horft verður frá nýjum Þórsmerkurvegi mun mikið mannvirki bera í svæðið milli Hamragarða og Seljalandsfoss og á kafla skyggja á fossinn. Auk 2.000 fermetra byggingar á 1-2 hæðum verða bílastæði með hópferðabifreiðum og fólksbifreiðum. Ósnortna myndin sem nú er yfir svæðinu mun heyra fortíðinni til. Að auki mun mikil umferð fólksbíla og fólksflutningabíla til og frá hringvegi hafa mikil áhrif á upplifun fólks – sem verða mun minni verði byggt samkvæmt tillögunni við Brekkuhornið. Fjöldamargar ljósmyndir hafa verið teknar af Seljalandsfossi sem birtast víða og eitt vinsælt sjónarhorn er tekið að baki fossins. Verði þetta mannvirki byggt samkvæmt tillögu sveitarstjórnar mun það bákn blasa við sjónum manna séð handan fossins.Aðrar þjóðir hafa lært af mistökum Það hefur verið tilhneiging í uppbyggingu ferðamannastaða að setja mannvirki nærri náttúruperlum. Aðrar þjóðir hafa lært af mistökum og staðsetja frekar bílastæði og önnur mannvirki í fjarlægð þannig að fólk upplifir náttúruperluna með að ganga að henni. Við Íslendingar ættum að geta tileinkað okkur þekkingu annarra án þess að gera mistökin sjálf. Umhverfi Seljalandsfoss er fagurt en mjög viðkvæmt, dýrmætur staður sem hægt er að eyðileggja og nú er verið að taka óafturkræfa ákvörðun fyrir komandi kynslóðir. Við blasir að að sú tillaga sem sveitarstjórn hefur samþykkt er vanhugsuð, gróðasjónarmið ráða og náttúrunni er fórnað. Engri annarri þjóð dytti í hug á okkar tímum að byggja svona ofan í náttúruperlur – slíkt á að heyra sögunni til, líka á Íslandi. Það sem ráði vali verði sönn náttúruvernd en ekki það að sveitarfélagið hyggst byggja í eigin landi – hvað sem það kostar náttúruna og þrátt fyrir vilja fólks til að vernda svæðið.
Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson Skoðun
Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir Skoðun
Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson Skoðun
Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir Skoðun
Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson Skoðun