Stjórnarskráin brotin við útgáfu laxeldisleyfa að mati lögmanna eigenda veiðiréttar Þorbjörn Þórðarson skrifar 6. apríl 2017 19:30 Matvælastofnun braut íslensku stjórnarskrána þegar hún gaf út leyfi til laxeldis í sjókvíum að mati lögmanna eigenda veiðiréttinda. Nánast allt laxeldið á Íslandi er í eigu norskra eldisfyrirtækja og stjórnir veiðifélaganna við Húnaflóa segja að norsku fyrirtækin skeyti engu um mengun náttúrunnar. Íslensk stjórnvöld hafa ekki haft neina stefnu þegar kemur að ræktun á laxi í sjókvíum. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir núverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra viðurkenndi þetta í viðtali okkar á mánudag en stefnuleysið varð ekki á hennar vakt. Í sumar skilar starfshópur ráðherra skýrslu sem forveri hennar lét vinna. Í millitíðinni hafa fyrirtækið eins og Arnarlax nýtt sér stefnuleysi stjórnvalda til vaxtar. Áttatíu og sex prósent hlutafjár í Arnarlaxi eru í eigu norska fyrirtækisins Kviteholmen A/S. Tryggingamiðstöðin á 11,6 prósent en aðrir minna. Í deilu um sjókvíalaxeldið takast á hagsmunir laxeldisfyrirtækja og hagsmunir eigenda veiðiréttar í sjó, vötnum og ám sem hafa áhyggjur af áhrifum laxeldis í sjókvíum á lífríki villtra fiska. Ef eigendur veiðiréttar hafa rétt fyrir sér mun laxeldi í sjókvíum hafa mjög skaðlegar afleiðingar fyrir lífríkið.Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva.Vísir/Þorbjörn ÞórðarsonVeiðifélög við Húnaflóa lýsa þungum áhyggjum af vexti fiskeldisstöðva um land allt. Í ályktun þeirra segir meðal annars: „Stjórnirnar benda á, að nánast allt laxeldið er í meirihlutaeigu norskra eldisfyrirtækja sem eru að sækja í ókeypis afnot hafsins í óspilltum íslenskum fjörðum og sem virðast engu skeyta um mengun náttúrunnar og eyðileggingu eigna annarra. Nú þegar allt nýtt eldi í opnum sjókvíum með ógeltum laxi hefur verið sett á ís í Noregi, keppast þeir hinir sömu við að helga sér ókeypis íslenskan sjó, áður en Íslendingar átta sig á þeim hrikalega umhverfisskaða sem þessi stóriðja mun valda að óbreyttu.“ Blóðsýking sem kom upp í eldislaxi í Færeyjum var í sjókvíum alveg eins og þeim sem Arnarlax notar.Er einhver leið að vita það ef það sleppur ræktaður lax út í náttúruna? „Það á nú að vera hægt í flestum tilvikum held ég. Auðvitað er ekki hægt að útiloka að einhver tilvik komi upp þar sem menn vita þetta ekki nákvæmlega. Stóra málið er að fyrirtækin sjálf eru með sitt innra eftirlit. Fyrirtækin geta fylgst með kvíunum í gegnum myndavélar og slíkt samtímaeftirlit skiptir miklu máli fyrir fyrirtækin sjálf. Þau hafa beinan fjárhagslegan hag af því,“ segir Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva. Náttúrvernd 1 málsóknarfélag hefur höfðað mál á hendur Arnarlaxi og Matvælastofnun til ógildingar á leyfum sem Matvælastofnun veitti Arnarlaxi til laxeldis í sjókvíum. Meðal annars er byggt á því að samkvæmt 2. ml. 40. gr. stjórnarskrárinnar geti íslenska ríkið ekki afhent eignar- eða afnotarétt að hafsvæði við landið, sé ekki fyrir hendi sérstök lagaheimild til hinnar tilteknu ráðstöfunar hafsvæðisins. „Við útgáfu starfs- og rekstrarleyfanna naut ekki heimildar í settum lögum til hinnar tilteknu afhendingar afnotaréttar hafsins til stefnda Arnarlax hf.,“ segir í stefnunni. Þá er í stefnunni vísað til brots á varúðarreglu í 9. gr. laga um náttúruvernd en í stefnunni segir: „Í þessu tilviki er hætta á verulegum og óafturkræfum náttúruspjöllum og því er ekki hægt að beita skorti á vísindalegri þekkingu sem rökum til að láta hjá líða að grípa til skilvirkra aðgerða sem koma í veg fyrir spjöllin eða draga úr þeim. Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins. Á sama tíma eru mjög mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun.“ Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins og hefur þegar höfðað mál í gegnum félagið Náttúrvernd 2 gegn Matvælastofnun og Löxum Fiskeldi ehf. Á sama eru mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra sagði í fréttum okkar á mánudag að hún vildi hægja á útgáfu nýrra leyfa til laxeldis í sjókvíum á meðan starfshópur um framtíðarstefnu stjórnvalda í laxeldi er að störfum. Starfshópurinn á að skila niðurstöðum sínum í ágúst næstkomandi. Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Erlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Innlent Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Innlent Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Innlent Fleiri fréttir Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Spyr hvort draga eigi valdhafa undir húsvegg og skjóta Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Jökulhlaup úr Mýrdalsjökli í Leirá Syðri og Skálm enn í gangi Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Borgarbúar frekar hlynntir kílómetragjaldi en landsbyggðin Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Pilturinn er fundinn „Skýr vísbending um að gera þurfi betur í málefnum erlendra barna“ Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja „Það er engin ástæða til að gefast upp“ Reiðarslag fyrir Landsvirkjun, kjarnorkukafbátur og heimsfræg íslensk kisa „Í næstu umferð fara hlutirnir í gegn“ Tilkynnt um buxnalausan mann og stolinn pizzaofn „Það er enginn svartur listi hjá okkur“ Davíð hafi lagt Golíat Hlaup er hafið úr Mýrdalsjökli Ökumaður bifhjólsins látinn Dettifoss vélarvana úti á ballarhafi Flugvél snúið við vegna bilunar „Enn ein viðurkenning að það má brjóta á fötluðu fólki“ Ógeðsleg aðkoma að íbúðinni eftir Airbnb-gesti Óska eftir vitnum: Missti stjórn og hafnaði á vegriði Bíða niðurstaðna um magakveisuna á Laugarvatni Sjá meira
Matvælastofnun braut íslensku stjórnarskrána þegar hún gaf út leyfi til laxeldis í sjókvíum að mati lögmanna eigenda veiðiréttinda. Nánast allt laxeldið á Íslandi er í eigu norskra eldisfyrirtækja og stjórnir veiðifélaganna við Húnaflóa segja að norsku fyrirtækin skeyti engu um mengun náttúrunnar. Íslensk stjórnvöld hafa ekki haft neina stefnu þegar kemur að ræktun á laxi í sjókvíum. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir núverandi sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra viðurkenndi þetta í viðtali okkar á mánudag en stefnuleysið varð ekki á hennar vakt. Í sumar skilar starfshópur ráðherra skýrslu sem forveri hennar lét vinna. Í millitíðinni hafa fyrirtækið eins og Arnarlax nýtt sér stefnuleysi stjórnvalda til vaxtar. Áttatíu og sex prósent hlutafjár í Arnarlaxi eru í eigu norska fyrirtækisins Kviteholmen A/S. Tryggingamiðstöðin á 11,6 prósent en aðrir minna. Í deilu um sjókvíalaxeldið takast á hagsmunir laxeldisfyrirtækja og hagsmunir eigenda veiðiréttar í sjó, vötnum og ám sem hafa áhyggjur af áhrifum laxeldis í sjókvíum á lífríki villtra fiska. Ef eigendur veiðiréttar hafa rétt fyrir sér mun laxeldi í sjókvíum hafa mjög skaðlegar afleiðingar fyrir lífríkið.Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva.Vísir/Þorbjörn ÞórðarsonVeiðifélög við Húnaflóa lýsa þungum áhyggjum af vexti fiskeldisstöðva um land allt. Í ályktun þeirra segir meðal annars: „Stjórnirnar benda á, að nánast allt laxeldið er í meirihlutaeigu norskra eldisfyrirtækja sem eru að sækja í ókeypis afnot hafsins í óspilltum íslenskum fjörðum og sem virðast engu skeyta um mengun náttúrunnar og eyðileggingu eigna annarra. Nú þegar allt nýtt eldi í opnum sjókvíum með ógeltum laxi hefur verið sett á ís í Noregi, keppast þeir hinir sömu við að helga sér ókeypis íslenskan sjó, áður en Íslendingar átta sig á þeim hrikalega umhverfisskaða sem þessi stóriðja mun valda að óbreyttu.“ Blóðsýking sem kom upp í eldislaxi í Færeyjum var í sjókvíum alveg eins og þeim sem Arnarlax notar.Er einhver leið að vita það ef það sleppur ræktaður lax út í náttúruna? „Það á nú að vera hægt í flestum tilvikum held ég. Auðvitað er ekki hægt að útiloka að einhver tilvik komi upp þar sem menn vita þetta ekki nákvæmlega. Stóra málið er að fyrirtækin sjálf eru með sitt innra eftirlit. Fyrirtækin geta fylgst með kvíunum í gegnum myndavélar og slíkt samtímaeftirlit skiptir miklu máli fyrir fyrirtækin sjálf. Þau hafa beinan fjárhagslegan hag af því,“ segir Einar K. Guðfinnsson formaður Landssambands fiskeldisstöðva. Náttúrvernd 1 málsóknarfélag hefur höfðað mál á hendur Arnarlaxi og Matvælastofnun til ógildingar á leyfum sem Matvælastofnun veitti Arnarlaxi til laxeldis í sjókvíum. Meðal annars er byggt á því að samkvæmt 2. ml. 40. gr. stjórnarskrárinnar geti íslenska ríkið ekki afhent eignar- eða afnotarétt að hafsvæði við landið, sé ekki fyrir hendi sérstök lagaheimild til hinnar tilteknu ráðstöfunar hafsvæðisins. „Við útgáfu starfs- og rekstrarleyfanna naut ekki heimildar í settum lögum til hinnar tilteknu afhendingar afnotaréttar hafsins til stefnda Arnarlax hf.,“ segir í stefnunni. Þá er í stefnunni vísað til brots á varúðarreglu í 9. gr. laga um náttúruvernd en í stefnunni segir: „Í þessu tilviki er hætta á verulegum og óafturkræfum náttúruspjöllum og því er ekki hægt að beita skorti á vísindalegri þekkingu sem rökum til að láta hjá líða að grípa til skilvirkra aðgerða sem koma í veg fyrir spjöllin eða draga úr þeim. Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins. Á sama tíma eru mjög mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun.“ Náttúruvernd hefur boðað fleiri dómsmál vegna laxeldisins og hefur þegar höfðað mál í gegnum félagið Náttúrvernd 2 gegn Matvælastofnun og Löxum Fiskeldi ehf. Á sama eru mörg leyfi í umsóknar- og umsagnarferli hjá Matvælastofnun. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra sagði í fréttum okkar á mánudag að hún vildi hægja á útgáfu nýrra leyfa til laxeldis í sjókvíum á meðan starfshópur um framtíðarstefnu stjórnvalda í laxeldi er að störfum. Starfshópurinn á að skila niðurstöðum sínum í ágúst næstkomandi.
Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Erlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Innlent Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Innlent Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Innlent Fleiri fréttir Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Spyr hvort draga eigi valdhafa undir húsvegg og skjóta Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Jökulhlaup úr Mýrdalsjökli í Leirá Syðri og Skálm enn í gangi Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Borgarbúar frekar hlynntir kílómetragjaldi en landsbyggðin Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Pilturinn er fundinn „Skýr vísbending um að gera þurfi betur í málefnum erlendra barna“ Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja „Það er engin ástæða til að gefast upp“ Reiðarslag fyrir Landsvirkjun, kjarnorkukafbátur og heimsfræg íslensk kisa „Í næstu umferð fara hlutirnir í gegn“ Tilkynnt um buxnalausan mann og stolinn pizzaofn „Það er enginn svartur listi hjá okkur“ Davíð hafi lagt Golíat Hlaup er hafið úr Mýrdalsjökli Ökumaður bifhjólsins látinn Dettifoss vélarvana úti á ballarhafi Flugvél snúið við vegna bilunar „Enn ein viðurkenning að það má brjóta á fötluðu fólki“ Ógeðsleg aðkoma að íbúðinni eftir Airbnb-gesti Óska eftir vitnum: Missti stjórn og hafnaði á vegriði Bíða niðurstaðna um magakveisuna á Laugarvatni Sjá meira