Öskumökkur í Evrópu nær alltaf íslenskur Svavar Hávarðsson skrifar 7. janúar 2017 07:00 14. apríl hófst sprengigos í toppöskju Eyjafjallajökuls. Öskufall varð verulegt og náði allt til meginlands Evrópu. Farþegaflug lagðist þar niður að mestu í fimm sólarhringa og meira en 100.000 áætlunarferðum var aflýst. Gosið stóð í 39 daga. vísir/pjetur Tíðar má vænta öskuskýja frá eldsumbrotum yfir Norður-Evrópu, jafnvel með tilheyrandi truflun á flugumferð, en áður var talið. Ný rannsókn, byggð á rannsóknum á allt að sjö þúsund ára gömlum ummerkjum eldgosa, sýnir að slíkra atburða megi vænta á 44 ára fresti að meðaltali. Rannsóknin sýnir jafnframt að sökudólgurinn fyrir slíkum eiturspýjum yfir norðurhluta álfunnar er jafnan Ísland – með fáeinum undantekningum í sögunni. Það er teymi vísindamanna við háskólann í Leeds sem hefur birt niðurstöður sínar í virtu tímariti. Þrátt fyrir að vísindamennirnir hafi rannsakað öskulög eldgosa svo gamalla sem sjö þúsund ára, eru helstu niðurstöður þeirra dregnar af ummerkjum sem eru þúsund ára og yngri. Ástæða rannsóknarinnar er þá aftur eldgosið í Eyjafjallajökli og þau miklu áhrif sem það hafði á flugumferð í Evrópu. Niðurstöður þeirra hvað uppruna öskunnar, eða gjóskunnar, varðar eru afdráttarlausar. Öskulögin voru það greinileg í mörgum tilfellum að auðvelt reyndist að máta þau við söguleg gögn. Alls fundust greinileg merki um 84 skipti þar sem öskuský breiddust yfir Norður-Evrópu – reyndust þau nær undantekningarlaust vera frá Íslandi en eldgos í Alaska og Rússlandi komu einnig við sögu. Þegar aðeins nýrri gögn voru rýnd eru töluverðar líkur á því að slíkra aðstæðna sé að vænta á hverjum áratug. Þessi gögn eru fyrst og síðast talin gagnast fyrirtækjum í flugrekstri og hjálpi til við áætlanagerð og fjárfestingar. Eins gagnast þau tryggingafélögum og almenningi. Gagnabankinn sem þegar var fyrir hendi var nokkuð yfirgripsmikill, en vísindamennirnir vildu kanna hversu margar eyður væri að finna og hvort ekki mætti fá fyllri mynd af þessum atburðum. Því var ferðast til nokkurra landa, þeirra á meðal Englands, Wales, Svíþjóðar og Póllands – þar sem borkjarna var aflað, bæði á landi og ekki síður var borað niður um botn stöðuvatna. Alls staðar sem bor bar niður fundust ummerki þessara eldsumbrota sem senda mökk sinn svo hátt í lofthjúpinn að hann berst með vindum svo víða sem raun ber vitni.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Vildi heimsækja krabbameinssjúka móður sína en vísað úr landi Innlent Um 800.000 Evrópubúar taldir hafa fallið fyrir kínverskri svikamyllu Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Innlent Bandaríkjamenn stöðvuðu vopnasendingu til Ísrael í síðustu viku Erlent Meint framhjáhald og sambandsslit í stunguárásarmáli Innlent Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Innlent Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Innlent Stjórn Íslensku óperunnar afar gagnrýnin á frumvarp um Þjóðaróperu Innlent „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Innlent Fleiri fréttir Drógu fiskibát sem fékk veiðarfæri í skrúfuna til hafnar Meint framhjáhald og sambandsslit í stunguárásarmáli Stjórn Íslensku óperunnar afar gagnrýnin á frumvarp um Þjóðaróperu Vildi heimsækja krabbameinssjúka móður sína en vísað úr landi Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Bein útsending frá samstöðutónleikum í Háskólabíó í opinni dagskrá Skelfilegt að þurfa grípa til hópuppsagna Nýtt sanngirnisbótafrumvarp gæti komið fram Atburðirnir fyrir botni Miðjarðarhafs því sem næst „óraunverulegir“ Engri kirkju hollt að vera of nálægt ríkinu Samþykktu tillögu Sjálfstæðisflokksins Reynt til þrautar að ná samningum áður en aðgerðir skella á Júróvisíon í skugga stríðsreksturs og sársaukafullar uppsagnir Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Undirbúa hópuppsögn hjá Grindavíkurbæ Töluverð óvissa um framvindu jarðhræringanna Gæsluvarðhald yfir manninum framlengt „Við þurfum ekki að verjast neinu“ „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Aðstæður fyrir stýrivaxtalækkun á morgun Gosið gæti þúsundfaldast við nýjan atburð Séra Guðrún kjörin biskup Íslands Segja „alvarlegar staðreyndavillur“ í umfjöllun Kastljóss SA og SSF skrifuðu undir langtímakjarasamning Agnes segir nýjan biskup taka við annarri kirkju en hún tók við Stýrivextir, Eurovision og biskupskjör „Skítkastið var ógeðslegt“ Fiskadauði í einni af mestu sjóbirtingsveiðiám landsins Valtýr ráðinn yfirlæknir Sjá meira
Tíðar má vænta öskuskýja frá eldsumbrotum yfir Norður-Evrópu, jafnvel með tilheyrandi truflun á flugumferð, en áður var talið. Ný rannsókn, byggð á rannsóknum á allt að sjö þúsund ára gömlum ummerkjum eldgosa, sýnir að slíkra atburða megi vænta á 44 ára fresti að meðaltali. Rannsóknin sýnir jafnframt að sökudólgurinn fyrir slíkum eiturspýjum yfir norðurhluta álfunnar er jafnan Ísland – með fáeinum undantekningum í sögunni. Það er teymi vísindamanna við háskólann í Leeds sem hefur birt niðurstöður sínar í virtu tímariti. Þrátt fyrir að vísindamennirnir hafi rannsakað öskulög eldgosa svo gamalla sem sjö þúsund ára, eru helstu niðurstöður þeirra dregnar af ummerkjum sem eru þúsund ára og yngri. Ástæða rannsóknarinnar er þá aftur eldgosið í Eyjafjallajökli og þau miklu áhrif sem það hafði á flugumferð í Evrópu. Niðurstöður þeirra hvað uppruna öskunnar, eða gjóskunnar, varðar eru afdráttarlausar. Öskulögin voru það greinileg í mörgum tilfellum að auðvelt reyndist að máta þau við söguleg gögn. Alls fundust greinileg merki um 84 skipti þar sem öskuský breiddust yfir Norður-Evrópu – reyndust þau nær undantekningarlaust vera frá Íslandi en eldgos í Alaska og Rússlandi komu einnig við sögu. Þegar aðeins nýrri gögn voru rýnd eru töluverðar líkur á því að slíkra aðstæðna sé að vænta á hverjum áratug. Þessi gögn eru fyrst og síðast talin gagnast fyrirtækjum í flugrekstri og hjálpi til við áætlanagerð og fjárfestingar. Eins gagnast þau tryggingafélögum og almenningi. Gagnabankinn sem þegar var fyrir hendi var nokkuð yfirgripsmikill, en vísindamennirnir vildu kanna hversu margar eyður væri að finna og hvort ekki mætti fá fyllri mynd af þessum atburðum. Því var ferðast til nokkurra landa, þeirra á meðal Englands, Wales, Svíþjóðar og Póllands – þar sem borkjarna var aflað, bæði á landi og ekki síður var borað niður um botn stöðuvatna. Alls staðar sem bor bar niður fundust ummerki þessara eldsumbrota sem senda mökk sinn svo hátt í lofthjúpinn að hann berst með vindum svo víða sem raun ber vitni.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Vildi heimsækja krabbameinssjúka móður sína en vísað úr landi Innlent Um 800.000 Evrópubúar taldir hafa fallið fyrir kínverskri svikamyllu Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Innlent Bandaríkjamenn stöðvuðu vopnasendingu til Ísrael í síðustu viku Erlent Meint framhjáhald og sambandsslit í stunguárásarmáli Innlent Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Innlent Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Innlent Stjórn Íslensku óperunnar afar gagnrýnin á frumvarp um Þjóðaróperu Innlent „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Innlent Fleiri fréttir Drógu fiskibát sem fékk veiðarfæri í skrúfuna til hafnar Meint framhjáhald og sambandsslit í stunguárásarmáli Stjórn Íslensku óperunnar afar gagnrýnin á frumvarp um Þjóðaróperu Vildi heimsækja krabbameinssjúka móður sína en vísað úr landi Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Bein útsending frá samstöðutónleikum í Háskólabíó í opinni dagskrá Skelfilegt að þurfa grípa til hópuppsagna Nýtt sanngirnisbótafrumvarp gæti komið fram Atburðirnir fyrir botni Miðjarðarhafs því sem næst „óraunverulegir“ Engri kirkju hollt að vera of nálægt ríkinu Samþykktu tillögu Sjálfstæðisflokksins Reynt til þrautar að ná samningum áður en aðgerðir skella á Júróvisíon í skugga stríðsreksturs og sársaukafullar uppsagnir Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Undirbúa hópuppsögn hjá Grindavíkurbæ Töluverð óvissa um framvindu jarðhræringanna Gæsluvarðhald yfir manninum framlengt „Við þurfum ekki að verjast neinu“ „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Aðstæður fyrir stýrivaxtalækkun á morgun Gosið gæti þúsundfaldast við nýjan atburð Séra Guðrún kjörin biskup Íslands Segja „alvarlegar staðreyndavillur“ í umfjöllun Kastljóss SA og SSF skrifuðu undir langtímakjarasamning Agnes segir nýjan biskup taka við annarri kirkju en hún tók við Stýrivextir, Eurovision og biskupskjör „Skítkastið var ógeðslegt“ Fiskadauði í einni af mestu sjóbirtingsveiðiám landsins Valtýr ráðinn yfirlæknir Sjá meira