Eignarréttarleg staða aflaheimilda og frjálst framsal verði fest betur í sessi Þorbjörn Þórðarson skrifar 27. nóvember 2016 10:09 Ásgeir Jónsson dósent. Vísir/Þorbjörn Þórðarson Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslands, segir að mikilvægustu endurbætur sem ráðast þurfi í á kvótakerfinu sé að festa eignarréttarlega stöðu aflaheimilda betur í sessi og frjálst framsal þeirra. Þetta kemur fram í nýjum pistli Ásgeirs á heimasíðu fjármálafyrirtækisins Virðingar. Ásgeir segir að þetta verði gert í fyrsta lagi með því að losa um tengsl kvóta og skipa þannig að hvaða aðili sem er geti keypt og átt kvóta veðsett hann og leigt hann. „Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar. Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu. Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum,“ segir í fyrstu grein laga um stjórn fiskveiða sem er eiginleg stefnuyfirlýsing löggjafans. Sú staðreynd að veiðiheimildir eru ekki eignarréttindi sér svo stað víða í löggjöfinni. Þannig er óheimilt að veðsetja aflaheimildir beint samkvæmt lögum um samningsveð. Þær verða að vera bundnar við skip. Þessu vill Ásgeir breyta eins og að framan greinir. Í öðru lagi vill Ásgeir að eignarréttur verði tryggður með einhvers konar þjóðfélagssáttmála sem jafnframt feli það í sér að eigendur hans greiði auðlindagjald. Það skipti í sjálfu sér ekki höfuðmáli hvort sem það gerist með einhvers konar uppboðum, nýtingarsamningum eða öðrum leiðum heldur að almenn sátt náist um málið. Í þessu sambandi má rifja upp að upp úr slitnaði úr stjórnarmyndunarviðræðum Bjartrar framtíðar, Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar því litlu flokkarnir tveir héldu fram kröfu um sérstaka uppboðsleið í sjávarútvegi. Flokkarnir vilja að 3 til 4 prósent aflahlutdeilda fari á markað árlega og samhliða því verði veiðigjaldakerfið lagt af. Ekki var áhugi fyrir slíku innan raða Sjálfstæðisflokksins og meðal annars af þeirri ástæðu var viðræðunum slitið. Ef marka má Ásgeir Jónsson dósent er það bara ein leið af þremur til þess að ríkið fái auðlindagjald fyrir notkun fyrirtækja á fiskveiðiauðlindinni innan 200 mílna efnahagslögsögunnar og er því ekki aðalatriði þegar framtíð fiskveiðistjórnunarkerfisins er annars vegar.Grein Ásgeirs. Mest lesið Endurgjöf: Það sem þú átt ekki að gera Atvinnulíf Sagðir vilja frekar loka TikTok en selja Viðskipti erlent Eitruð vinnustaðamenning algeng og margfaldar líkur á kulnun Atvinnulíf Nú er hægt að elta góða veðrið um landið með kortavef Já.is Samstarf Sækjast eftir fangelsisdómi yfir rafmyntakóngi Viðskipti erlent Helmingur Íslendinga sáttur við falsanir og eftirlíkanir Neytendur Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Viðskipti innlent „Enda hefði hún hreinlega ekki nennt að þræta við mig endalaust“ Atvinnulíf Mikill samdráttur á hagnaði Tesla Viðskipti erlent Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Farsímatekjur undir væntingum Hæstiréttur sker úr um hvort taka hafi mátt bjór úr hillum Samþykkja helming umsókna um sölu eigna fyrir lok vikunnar Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Verðbólgan minnkar en vextirnir hækka Minnsta verðbólga í rúm tvö ár Tekjuhæsti fyrsti ársfjórðungur í sögu Icelandair Hefja viðræður um kaup á 47 þúsund fermetrum af atvinnuhúsnæði Reynslunni ríkari og opnar Wilson‘s Pizza á ný Stefna að opnun Fiskbúðarinnar við Sundlaugaveg í maí Anna Kristín nýr framkvæmdastjóri hjá atNorth Oculis komið á markað Viðskipti með bréf í Oculis hefjast á morgun Hættir sem fjármálastýra Ljósleiðarans Tekur við stöðu framkvæmdastjóra Grænna skáta Fækkuðu tímum í skriffinnsku um tugi klukkustunda á mánuði Breytinga þörf eigi Landsbankinn ekki að keppa á markaði Jón nýr formaður bankaráðs Landsbankans Sýn hættir við að selja vefmiðla og útvarp Sólin sest fyrir fullt og allt á Sælunni Opna verslun á Keflavíkurflugvelli þar sem Arion var áður Bein útsending: Hraunflæðihermar og hönnun hraunvarna Hafa náð nýjum sölusamningi í Bandaríkjunum Framkvæmdastjóri Jafnréttisstofu til Visku Bein útsending: Hrein tækifæri í orkumálum Fljúga til Wales í haust í tengslum við landsleikina Þau vilja stýra Framkvæmdasýslunni – Ríkiseignum Edda og Helgi bætast í hóp eigenda Expectus Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Sjá meira
Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslands, segir að mikilvægustu endurbætur sem ráðast þurfi í á kvótakerfinu sé að festa eignarréttarlega stöðu aflaheimilda betur í sessi og frjálst framsal þeirra. Þetta kemur fram í nýjum pistli Ásgeirs á heimasíðu fjármálafyrirtækisins Virðingar. Ásgeir segir að þetta verði gert í fyrsta lagi með því að losa um tengsl kvóta og skipa þannig að hvaða aðili sem er geti keypt og átt kvóta veðsett hann og leigt hann. „Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar. Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu. Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum,“ segir í fyrstu grein laga um stjórn fiskveiða sem er eiginleg stefnuyfirlýsing löggjafans. Sú staðreynd að veiðiheimildir eru ekki eignarréttindi sér svo stað víða í löggjöfinni. Þannig er óheimilt að veðsetja aflaheimildir beint samkvæmt lögum um samningsveð. Þær verða að vera bundnar við skip. Þessu vill Ásgeir breyta eins og að framan greinir. Í öðru lagi vill Ásgeir að eignarréttur verði tryggður með einhvers konar þjóðfélagssáttmála sem jafnframt feli það í sér að eigendur hans greiði auðlindagjald. Það skipti í sjálfu sér ekki höfuðmáli hvort sem það gerist með einhvers konar uppboðum, nýtingarsamningum eða öðrum leiðum heldur að almenn sátt náist um málið. Í þessu sambandi má rifja upp að upp úr slitnaði úr stjórnarmyndunarviðræðum Bjartrar framtíðar, Sjálfstæðisflokksins og Viðreisnar því litlu flokkarnir tveir héldu fram kröfu um sérstaka uppboðsleið í sjávarútvegi. Flokkarnir vilja að 3 til 4 prósent aflahlutdeilda fari á markað árlega og samhliða því verði veiðigjaldakerfið lagt af. Ekki var áhugi fyrir slíku innan raða Sjálfstæðisflokksins og meðal annars af þeirri ástæðu var viðræðunum slitið. Ef marka má Ásgeir Jónsson dósent er það bara ein leið af þremur til þess að ríkið fái auðlindagjald fyrir notkun fyrirtækja á fiskveiðiauðlindinni innan 200 mílna efnahagslögsögunnar og er því ekki aðalatriði þegar framtíð fiskveiðistjórnunarkerfisins er annars vegar.Grein Ásgeirs.
Mest lesið Endurgjöf: Það sem þú átt ekki að gera Atvinnulíf Sagðir vilja frekar loka TikTok en selja Viðskipti erlent Eitruð vinnustaðamenning algeng og margfaldar líkur á kulnun Atvinnulíf Nú er hægt að elta góða veðrið um landið með kortavef Já.is Samstarf Sækjast eftir fangelsisdómi yfir rafmyntakóngi Viðskipti erlent Helmingur Íslendinga sáttur við falsanir og eftirlíkanir Neytendur Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Viðskipti innlent „Enda hefði hún hreinlega ekki nennt að þræta við mig endalaust“ Atvinnulíf Mikill samdráttur á hagnaði Tesla Viðskipti erlent Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Viðskipti innlent Fleiri fréttir Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Farsímatekjur undir væntingum Hæstiréttur sker úr um hvort taka hafi mátt bjór úr hillum Samþykkja helming umsókna um sölu eigna fyrir lok vikunnar Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Verðbólgan minnkar en vextirnir hækka Minnsta verðbólga í rúm tvö ár Tekjuhæsti fyrsti ársfjórðungur í sögu Icelandair Hefja viðræður um kaup á 47 þúsund fermetrum af atvinnuhúsnæði Reynslunni ríkari og opnar Wilson‘s Pizza á ný Stefna að opnun Fiskbúðarinnar við Sundlaugaveg í maí Anna Kristín nýr framkvæmdastjóri hjá atNorth Oculis komið á markað Viðskipti með bréf í Oculis hefjast á morgun Hættir sem fjármálastýra Ljósleiðarans Tekur við stöðu framkvæmdastjóra Grænna skáta Fækkuðu tímum í skriffinnsku um tugi klukkustunda á mánuði Breytinga þörf eigi Landsbankinn ekki að keppa á markaði Jón nýr formaður bankaráðs Landsbankans Sýn hættir við að selja vefmiðla og útvarp Sólin sest fyrir fullt og allt á Sælunni Opna verslun á Keflavíkurflugvelli þar sem Arion var áður Bein útsending: Hraunflæðihermar og hönnun hraunvarna Hafa náð nýjum sölusamningi í Bandaríkjunum Framkvæmdastjóri Jafnréttisstofu til Visku Bein útsending: Hrein tækifæri í orkumálum Fljúga til Wales í haust í tengslum við landsleikina Þau vilja stýra Framkvæmdasýslunni – Ríkiseignum Edda og Helgi bætast í hóp eigenda Expectus Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Sjá meira