Kjararáð ekki eina lausn þingmanna Jóhann Óli Eiðsson skrifar 14. nóvember 2016 07:00 Ýmsar leiðir eru mögulegar við útfærslu á því hvernig laun æðstu embættismanna ríkisins skuli ákvörðuð. Þetta kemur fram í máli lagaprófessors við Háskólann í Reykjavík og dósents við Háskóla Íslands í sömu grein.Kjararáð hækkaði þingfararkaup, laun ráðherra og forseta Íslands þann 29. október síðastliðinn. Mörgum hefur þótt hækkunin rífleg en þingfararkaupið hækkaði til að mynda um rúmar 350 þúsund krónur. Ýmsir þingmenn hafa viðrað þá skoðun sína að þeir vilji grípa inn í hækkunina en samfara því að endurskoða kerfið. „Það væri mögulegt að skerpa betur á því til hvers kjararáð á að horfa við ákvarðanir sínar,“ segir Ragnhildur Helgadóttir, prófessor og forseti lagadeildar Háskólans í Reykjavík. „Ef fólk vill halda þessu kerfi þá væru minnstu breytingarnar sem svöruðu því sem verið að gagnrýna núna, að kveða skýrar á um til hvers skal litið og ef til vill láta taka ákvarðanir oftar.“? Kjaradómi, fyrirrennara kjararáðs, var komið á fót árið 1962. Í upphafi var hann lögmæltur gerðardómur sem komst að niðurstöðu í kjaradeilum opinberra starfsmanna við ríkið. Með lagabreytingu frá árinu 1992 var hann færður í þá mynd sem við þekkjum í dag, að vera sjálfstæð stjórnsýslunefnd með úrskurðarvald í þessum málum. Það hefur hins vegar ekki alltaf verið svo að kjararáð, eða Kjaradómur, ákveði laun æðstu embættismanna. Í upphafi heyrðu aðeins hæstaréttardómarar og ráðherrar undir dóminn. Smám saman fjölgaði í þeim hópi. Þingfararkaupið var til að mynda ekki fært undir dóminn fyrr en árið 1980.Trausti Fannar Valsson dósent við lagadeild Háskóla Íslands.Sé litið til nágrannalanda okkar þá er þingfararkaupið í Noregi og Danmörku lögbundið og í Danmörku er bundið í stjórnarskrá að þingmanni sé skylt að taka við kaupinu. Í Svíþjóð og Finnlandi ákvarða óháðar nefndir laun þingmanna. „Það er spurning hvort óháð nefnd eigi að ákveða laun þingmanna eða þeir sjálfir,“ segir Trausti Fannar Valsson, dósent við lagadeild Háskóla Íslands. Hann bendir á að sveitarstjórnir þurfi sjálfar að ákveða laun sín og bregði margar á það ráð að binda þau við þingfararkaup. „Hví ættu þingmenn ekki að geta tekið ákvörðun um laun sín með almennum lögum líkt og um önnur mikilvæg málefni í samfélaginu?“ Allur háttur er á því hvernig laun dómara eru ákveðin. Í Noregi eru laun hæstaréttardómara ákveðin árlega af þinginu og laun héraðsdómara af ráðherra. Sé litið til héraðsdóms í máli Guðjóns St. Marteinssonar gegn ríkinu er óvíst hvort það standist stjórnarskrá að þingmenn hlutist til um laun dómara.Frá fundi kjararáðs í desember 2008. Skömmu síðar samþykkti Alþingi lög sem fólu ráðinu að lækka laun þingmanna og ráðherra um fimm til fimmtán prósent. Aðrir, sem undir ráðið heyrðu, skyldu einnig lækkaðir í launum.Vísir/GVA Birtist í Fréttablaðinu Kjararáð Tengdar fréttir Jón Þór kominn með lögfræðing og mun kæra ákvörðun kjararáðs ef ekkert verður gert Hann segir ákvörðun kjararáðs um miklar hækkanir launa ráðamanna umfram almenna launaþróun ganga í besta falli gegn tilgangi laga um kjararáð en í versta falli sé um beint lögbrot að ræða. 8. nóvember 2016 10:16 Fjöldi fyrrverandi þingmanna fær 44 prósent hærri eftirlaun Formaður Félags fyrrverandi alþingismanna segir "andstyggilegan svip“ á hækkun kjararáðs á launum þingmanna og ráðherra. Margir fyrrverandi þingmenn og ráðherrar fá samsvarandi hækkun á sín eftirlaun. 2. nóvember 2016 07:00 Kjararáðsraunir Nú er rætt um að breyta því hvernig laun þingmanna, ráðherra og forseta lýðveldisins eru ákvörðuð. Þessi umræða kemur í kjölfar úrskurðar kjararáðs frá 29. október síðastliðnum sem fól í sér 30 til 45% hækkun á launum þessara aðila. 10. nóvember 2016 07:00 Forsetinn segist ekki þurfa óumbeðna launahækkun Bjarni Benediktsson segist hafa fullan skilning á að fólki þyki úrskurður kjararáðs vera úr öllum takti við það sem hefur verið að gerast í kjaramálum í landinu á undanförnum misserum 2. nóvember 2016 21:15 Mest lesið Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Innlent Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Innlent Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Innlent Bandaríkin stöðvuðu fulla aðild Palestínumanna að SÞ Erlent Kennedy-fjölskyldan lýsir yfir stuðningi við Biden Erlent Katrín á toppnum um allt land Innlent Hrunið í gömlu kauphöllinni heldur áfram Erlent Ísraelar gera árás á Íran Erlent Afsalta sjó til drykkjar í þurrki í Barcelona Erlent Kíghósti hefur náð útbreiðslu á höfuðborgarsvæðinu Innlent Fleiri fréttir Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Landris stöðugt og hraunbreiðan sex ferkílómetrar Katrín á toppnum um allt land Opna miðstöð fyrir palestínsk börn Íslenska landslagið ómetanlegt fyrir manninn með loftnet í höfuðkúpunni Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Greiðir 2000 krónur á dag í vexti á meðan beðið er eftir Þórkötlu Myndskeið úr Hamraborg og maður sem heyrir liti með loftneti Kíghósti hefur náð útbreiðslu á höfuðborgarsvæðinu Myndband af þjófunum í Hamraborg í fréttum Stöðvar 2 Bein útsending: Hvernig er best að reka heilbrigðisþjónustu? Helga gert að rannsaka slysasleppingarnar Kjarnorkuknúinn kafbátur í stuttri heimsókn Halda andlitinu í skólanum en hrynja niður heima „Sérlega sérstakur“ hellir í Mývatnssveit áfram lokaður Læknir langþreyttur á skriffinnsku: „Mér líður oft eins og Indriða í Fóstbræðrum“ Rúmlega sjö hundruð Grindvíkingar vilja selja Forsetaframbjóðendur í Pallborðinu klukkan 13 á morgun Fylgi forsetaframbjóðenda, mótmæli Grindvíkinga og einhverfa barna Liður í uppbyggingunni að fólk geti sest niður og unnið úr áfallinu Cyrus og Herkúles fá já en Bergman bannaður Dæmdur fyrir árásina í Úlfarsárdal Katrín leiðir og hefur tölfræðilega marktækt forskot á Baldur „Ef stelpur byrja ungar á blæðingum er það fyrsta flaggið“ Tvö flutt á slysadeild eftir bílveltu Jón Jónsson kemur nýr inn í stjórn Boða til fundar til að ræða framtíð MÍR eftir dómsmál Fjölgun ofbeldisbrota gegn lögreglu og öðrum opinberum starfsmönnum Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Sjá meira
Ýmsar leiðir eru mögulegar við útfærslu á því hvernig laun æðstu embættismanna ríkisins skuli ákvörðuð. Þetta kemur fram í máli lagaprófessors við Háskólann í Reykjavík og dósents við Háskóla Íslands í sömu grein.Kjararáð hækkaði þingfararkaup, laun ráðherra og forseta Íslands þann 29. október síðastliðinn. Mörgum hefur þótt hækkunin rífleg en þingfararkaupið hækkaði til að mynda um rúmar 350 þúsund krónur. Ýmsir þingmenn hafa viðrað þá skoðun sína að þeir vilji grípa inn í hækkunina en samfara því að endurskoða kerfið. „Það væri mögulegt að skerpa betur á því til hvers kjararáð á að horfa við ákvarðanir sínar,“ segir Ragnhildur Helgadóttir, prófessor og forseti lagadeildar Háskólans í Reykjavík. „Ef fólk vill halda þessu kerfi þá væru minnstu breytingarnar sem svöruðu því sem verið að gagnrýna núna, að kveða skýrar á um til hvers skal litið og ef til vill láta taka ákvarðanir oftar.“? Kjaradómi, fyrirrennara kjararáðs, var komið á fót árið 1962. Í upphafi var hann lögmæltur gerðardómur sem komst að niðurstöðu í kjaradeilum opinberra starfsmanna við ríkið. Með lagabreytingu frá árinu 1992 var hann færður í þá mynd sem við þekkjum í dag, að vera sjálfstæð stjórnsýslunefnd með úrskurðarvald í þessum málum. Það hefur hins vegar ekki alltaf verið svo að kjararáð, eða Kjaradómur, ákveði laun æðstu embættismanna. Í upphafi heyrðu aðeins hæstaréttardómarar og ráðherrar undir dóminn. Smám saman fjölgaði í þeim hópi. Þingfararkaupið var til að mynda ekki fært undir dóminn fyrr en árið 1980.Trausti Fannar Valsson dósent við lagadeild Háskóla Íslands.Sé litið til nágrannalanda okkar þá er þingfararkaupið í Noregi og Danmörku lögbundið og í Danmörku er bundið í stjórnarskrá að þingmanni sé skylt að taka við kaupinu. Í Svíþjóð og Finnlandi ákvarða óháðar nefndir laun þingmanna. „Það er spurning hvort óháð nefnd eigi að ákveða laun þingmanna eða þeir sjálfir,“ segir Trausti Fannar Valsson, dósent við lagadeild Háskóla Íslands. Hann bendir á að sveitarstjórnir þurfi sjálfar að ákveða laun sín og bregði margar á það ráð að binda þau við þingfararkaup. „Hví ættu þingmenn ekki að geta tekið ákvörðun um laun sín með almennum lögum líkt og um önnur mikilvæg málefni í samfélaginu?“ Allur háttur er á því hvernig laun dómara eru ákveðin. Í Noregi eru laun hæstaréttardómara ákveðin árlega af þinginu og laun héraðsdómara af ráðherra. Sé litið til héraðsdóms í máli Guðjóns St. Marteinssonar gegn ríkinu er óvíst hvort það standist stjórnarskrá að þingmenn hlutist til um laun dómara.Frá fundi kjararáðs í desember 2008. Skömmu síðar samþykkti Alþingi lög sem fólu ráðinu að lækka laun þingmanna og ráðherra um fimm til fimmtán prósent. Aðrir, sem undir ráðið heyrðu, skyldu einnig lækkaðir í launum.Vísir/GVA
Birtist í Fréttablaðinu Kjararáð Tengdar fréttir Jón Þór kominn með lögfræðing og mun kæra ákvörðun kjararáðs ef ekkert verður gert Hann segir ákvörðun kjararáðs um miklar hækkanir launa ráðamanna umfram almenna launaþróun ganga í besta falli gegn tilgangi laga um kjararáð en í versta falli sé um beint lögbrot að ræða. 8. nóvember 2016 10:16 Fjöldi fyrrverandi þingmanna fær 44 prósent hærri eftirlaun Formaður Félags fyrrverandi alþingismanna segir "andstyggilegan svip“ á hækkun kjararáðs á launum þingmanna og ráðherra. Margir fyrrverandi þingmenn og ráðherrar fá samsvarandi hækkun á sín eftirlaun. 2. nóvember 2016 07:00 Kjararáðsraunir Nú er rætt um að breyta því hvernig laun þingmanna, ráðherra og forseta lýðveldisins eru ákvörðuð. Þessi umræða kemur í kjölfar úrskurðar kjararáðs frá 29. október síðastliðnum sem fól í sér 30 til 45% hækkun á launum þessara aðila. 10. nóvember 2016 07:00 Forsetinn segist ekki þurfa óumbeðna launahækkun Bjarni Benediktsson segist hafa fullan skilning á að fólki þyki úrskurður kjararáðs vera úr öllum takti við það sem hefur verið að gerast í kjaramálum í landinu á undanförnum misserum 2. nóvember 2016 21:15 Mest lesið Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Innlent Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Innlent Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Innlent Bandaríkin stöðvuðu fulla aðild Palestínumanna að SÞ Erlent Kennedy-fjölskyldan lýsir yfir stuðningi við Biden Erlent Katrín á toppnum um allt land Innlent Hrunið í gömlu kauphöllinni heldur áfram Erlent Ísraelar gera árás á Íran Erlent Afsalta sjó til drykkjar í þurrki í Barcelona Erlent Kíghósti hefur náð útbreiðslu á höfuðborgarsvæðinu Innlent Fleiri fréttir Stjórnarmaður í RÚV segir opinber hlutafélög fé án hirðis Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Landris stöðugt og hraunbreiðan sex ferkílómetrar Katrín á toppnum um allt land Opna miðstöð fyrir palestínsk börn Íslenska landslagið ómetanlegt fyrir manninn með loftnet í höfuðkúpunni Myndband sýnir þjófana í Hamraborg hafa lítið fyrir hlutunum Greiðir 2000 krónur á dag í vexti á meðan beðið er eftir Þórkötlu Myndskeið úr Hamraborg og maður sem heyrir liti með loftneti Kíghósti hefur náð útbreiðslu á höfuðborgarsvæðinu Myndband af þjófunum í Hamraborg í fréttum Stöðvar 2 Bein útsending: Hvernig er best að reka heilbrigðisþjónustu? Helga gert að rannsaka slysasleppingarnar Kjarnorkuknúinn kafbátur í stuttri heimsókn Halda andlitinu í skólanum en hrynja niður heima „Sérlega sérstakur“ hellir í Mývatnssveit áfram lokaður Læknir langþreyttur á skriffinnsku: „Mér líður oft eins og Indriða í Fóstbræðrum“ Rúmlega sjö hundruð Grindvíkingar vilja selja Forsetaframbjóðendur í Pallborðinu klukkan 13 á morgun Fylgi forsetaframbjóðenda, mótmæli Grindvíkinga og einhverfa barna Liður í uppbyggingunni að fólk geti sest niður og unnið úr áfallinu Cyrus og Herkúles fá já en Bergman bannaður Dæmdur fyrir árásina í Úlfarsárdal Katrín leiðir og hefur tölfræðilega marktækt forskot á Baldur „Ef stelpur byrja ungar á blæðingum er það fyrsta flaggið“ Tvö flutt á slysadeild eftir bílveltu Jón Jónsson kemur nýr inn í stjórn Boða til fundar til að ræða framtíð MÍR eftir dómsmál Fjölgun ofbeldisbrota gegn lögreglu og öðrum opinberum starfsmönnum Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Sjá meira
Jón Þór kominn með lögfræðing og mun kæra ákvörðun kjararáðs ef ekkert verður gert Hann segir ákvörðun kjararáðs um miklar hækkanir launa ráðamanna umfram almenna launaþróun ganga í besta falli gegn tilgangi laga um kjararáð en í versta falli sé um beint lögbrot að ræða. 8. nóvember 2016 10:16
Fjöldi fyrrverandi þingmanna fær 44 prósent hærri eftirlaun Formaður Félags fyrrverandi alþingismanna segir "andstyggilegan svip“ á hækkun kjararáðs á launum þingmanna og ráðherra. Margir fyrrverandi þingmenn og ráðherrar fá samsvarandi hækkun á sín eftirlaun. 2. nóvember 2016 07:00
Kjararáðsraunir Nú er rætt um að breyta því hvernig laun þingmanna, ráðherra og forseta lýðveldisins eru ákvörðuð. Þessi umræða kemur í kjölfar úrskurðar kjararáðs frá 29. október síðastliðnum sem fól í sér 30 til 45% hækkun á launum þessara aðila. 10. nóvember 2016 07:00
Forsetinn segist ekki þurfa óumbeðna launahækkun Bjarni Benediktsson segist hafa fullan skilning á að fólki þyki úrskurður kjararáðs vera úr öllum takti við það sem hefur verið að gerast í kjaramálum í landinu á undanförnum misserum 2. nóvember 2016 21:15
Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Innlent
Þórkatla kom í veg fyrir áætlun fjölskyldunnar: „Þetta tekur allt saman svo fjandi langan tíma“ Innlent