Ég var aldrei efni í bónda Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 11. júní 2016 09:15 "Alveg frá því ég var barn hef ég verið að gera eitthvað myndlistarkyns. Það er oft þannig hjá fólki að eitthvert áhugamál verður yfirgnæfandi,“ segir Hreinn. Hann hefur átt heima í Amsterdam allt frá 1971 en það heyrist aldeilis ekki á tungutakinu. Hreinn Friðfinnsson myndlistarmaður kveðst íslenskur sveitamaður í húð og hár, uppalinn í Dölunum en þó aldrei neitt efni í bónda. „Alveg frá því ég var barn hef ég verið að gera eitthvað myndlistarkyns. Það er oft þannig hjá fólki að eitthvert áhugamál verður yfirgnæfandi í æsku og hjá mér var aldrei nein samkeppni frá neinu, þess vegna var brautin fyrir framan mig. Ég var fimmtán ára kominn í Handíða- og myndlistarskólann og var viðloðandi hann til 1960. Svo tók þvælingur til útlanda við og ég barst til Hollands.“Alls konar speglanir Komum Hreins til Íslands hefur fækkað á síðustu árum vegna heilsubrests. Nú nýlega kom hann þó heim vegna opnunar sýningar sem hann og hinn bandaríski John Zurier eru með í Listasafni ASÍ og er á dagskrá Listahátíðar í Reykjavík. „Ég var með í þessari uppsetningu með kollegum mínum sem gerðu alla vinnuna,“ segir hann. Hreinn segir verkin sem mynda innsetningu hans í Gryfjunni í Listasafni ASÍ vera ný og fellst á að þau séu talsvert tæknileg. „Þó er engu stungið í samband,“ bendir hann á. „En það eru alls konar speglanir – það er gömul saga hjá mér. Alveg frá bernsku hafa speglar spilað stóra rullu hjá mér, ekki síst meðan ég var í hinum eilífu sjálfsmyndunum, þá var spegillinn næstur og það sem maður sá í honum. Svo hafa speglanirnar tekið á sig alls konar mögulegar myndir og þessi verk í Listasafni ASÍ eru náttúrlega bara ljósfræðilegs eðlis, þó þau séu ekki vísindaleg. Þetta snýst bara um hvernig ljósið hagar sér þegar um spegla er að ræða.“Notar pínulitla segla Í arinstofu Listasafns ASÍ er líka verk eftir Hrein, það er úr alvöru loftsteinum frá Argentínu – af svæði sem á íslensku mundi kallast Akur himinsins, að sögn listamannsins. „Lofsteinar eru fyrst og fremst úr járni og nikkel og ég nota pínulitla segla, þeir eiga ekki að snerta steinana heldur haldast í segulsviðinu,“ útskýrir hann. „Loftsteinar eru afskaplega heillandi finnst mér, líka af því hvernig þeir eru tilkomnir. Búnir að vera á svæðinu milli Júpiters og Mars frá upphafi en þegar þeir lenda í aðdráttaraflssviði fara þeir á fljúgandi ferð og svolítill hluti lifir af ferðalagið í gegnum gufuhvolfið.“„Þessi verk í Listasafni ASÍ eru náttúrlega bara ljósfræðilegs eðlis, þó þau séu ekki vísindaleg,“ segir listamaðurinn Hreinn.Eitthvað einfalt og algengt Hreini verður flest að listaverkum, líka hversdagsleg efni. „Ég er mjög ánægður ef mér tekst að gera eitthvað úr því sem er einfalt og algengt, eins og laufblöðum eða krumpuðum bréfkúlum, einhverju sem dettur nánast í lófann á manni. Þessir loftsteinar flokkast auðvitað ekki undir það og svo sem ekkert á þessari sýningu í Listasafni ASÍ.“ Bragi Ásgeirsson myndlistarmaður sagði einhvers staðar að uppruninn leyndi sér aldrei í verkum góðra listamanna. Skyldi Hreinn sækja eitthvað í Dalina? „Já, ég hef oft sótt mótív á heimaslóðir. Á síðasta ári gerði ég verk sem var sambland af eigin texta og ljósmyndum úr fjalllendi á mörkum Dala og Mýra, teknum af Birni Þorsteinssyni líffræðingi og rektor LBHI – með hans leyfi að sjálfsögðu. Í tvö sumur var það nefnilega mín atvinna að ganga 50 kílómetra annan hvern dag í þessu fjalllendi og passa upp á girðingu sem hindraði útbreiðslu fjárpestar. Þetta verk mitt var á sýningu í London Art þar sem þemað var Frequent long walks og var innblásið af bók rithöfundarins Robert Walser sem skrifaði mikið um göngur. Það var sumrin 1966 og 67 sem Hreinn kveðst hafa klöngrast um gil og klungur í 16 tíma annan hvern dag. „Það urðu til ýmsar hugmyndir í kollinum á mér þessi sumur sem ég skissaði og lét varpa á vegg í London Art. Þær eru ólíkar öllu öðru sem ég hef gert, ég býst við að einveran á fjöllum hafi valdið því.“Ekki dómbær á eigin verk Hreinn var einn af SÚM-urunum sem vöktu mikla athygli einmitt um miðjan 7. áratuginn fyrir framúrstefnulist. Spurður hvort verk hans hafi orðið fágaðri með tímanum svarar hann. „Ég er ekki dómbær á það, það kennir ýmissa grasa í mínum verkum þó kannski sé þar einhver rauður þráður.“ Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 11. júní 2016. Listahátíð í Reykjavík Menning Mest lesið Hugsar oft til fyrstu ástarinnar vegna ástandsins í Íran Lífið Gallstasi á meðgöngu: „Ég grátbað um að ég yrði sett af stað“ Áskorun Þórdís Lóa um Júró-umfjöllun: „Hvers vegna þessi þögn?“ Lífið Fjölmennt í framboðsteiti Arnars Þórs í Iðnó Lífið „Það er einmanalegt að missa móður“ Lífið Ætlar hvorki að hætta að vinna né opna kaffihús Lífið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búin að senda þessa línu“ Makamál Strangheiðarleg dreifbýlistútta og lopapeysan í uppáhaldi Tíska og hönnun Trúlofuðust á gjörgæslunni eftir bílslys á Íslandi Lífið Hvetur fólk til að nota sólarvörn eftir krabbameinsgreiningu Lífið Fleiri fréttir Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun Sjá meira
Hann hefur átt heima í Amsterdam allt frá 1971 en það heyrist aldeilis ekki á tungutakinu. Hreinn Friðfinnsson myndlistarmaður kveðst íslenskur sveitamaður í húð og hár, uppalinn í Dölunum en þó aldrei neitt efni í bónda. „Alveg frá því ég var barn hef ég verið að gera eitthvað myndlistarkyns. Það er oft þannig hjá fólki að eitthvert áhugamál verður yfirgnæfandi í æsku og hjá mér var aldrei nein samkeppni frá neinu, þess vegna var brautin fyrir framan mig. Ég var fimmtán ára kominn í Handíða- og myndlistarskólann og var viðloðandi hann til 1960. Svo tók þvælingur til útlanda við og ég barst til Hollands.“Alls konar speglanir Komum Hreins til Íslands hefur fækkað á síðustu árum vegna heilsubrests. Nú nýlega kom hann þó heim vegna opnunar sýningar sem hann og hinn bandaríski John Zurier eru með í Listasafni ASÍ og er á dagskrá Listahátíðar í Reykjavík. „Ég var með í þessari uppsetningu með kollegum mínum sem gerðu alla vinnuna,“ segir hann. Hreinn segir verkin sem mynda innsetningu hans í Gryfjunni í Listasafni ASÍ vera ný og fellst á að þau séu talsvert tæknileg. „Þó er engu stungið í samband,“ bendir hann á. „En það eru alls konar speglanir – það er gömul saga hjá mér. Alveg frá bernsku hafa speglar spilað stóra rullu hjá mér, ekki síst meðan ég var í hinum eilífu sjálfsmyndunum, þá var spegillinn næstur og það sem maður sá í honum. Svo hafa speglanirnar tekið á sig alls konar mögulegar myndir og þessi verk í Listasafni ASÍ eru náttúrlega bara ljósfræðilegs eðlis, þó þau séu ekki vísindaleg. Þetta snýst bara um hvernig ljósið hagar sér þegar um spegla er að ræða.“Notar pínulitla segla Í arinstofu Listasafns ASÍ er líka verk eftir Hrein, það er úr alvöru loftsteinum frá Argentínu – af svæði sem á íslensku mundi kallast Akur himinsins, að sögn listamannsins. „Lofsteinar eru fyrst og fremst úr járni og nikkel og ég nota pínulitla segla, þeir eiga ekki að snerta steinana heldur haldast í segulsviðinu,“ útskýrir hann. „Loftsteinar eru afskaplega heillandi finnst mér, líka af því hvernig þeir eru tilkomnir. Búnir að vera á svæðinu milli Júpiters og Mars frá upphafi en þegar þeir lenda í aðdráttaraflssviði fara þeir á fljúgandi ferð og svolítill hluti lifir af ferðalagið í gegnum gufuhvolfið.“„Þessi verk í Listasafni ASÍ eru náttúrlega bara ljósfræðilegs eðlis, þó þau séu ekki vísindaleg,“ segir listamaðurinn Hreinn.Eitthvað einfalt og algengt Hreini verður flest að listaverkum, líka hversdagsleg efni. „Ég er mjög ánægður ef mér tekst að gera eitthvað úr því sem er einfalt og algengt, eins og laufblöðum eða krumpuðum bréfkúlum, einhverju sem dettur nánast í lófann á manni. Þessir loftsteinar flokkast auðvitað ekki undir það og svo sem ekkert á þessari sýningu í Listasafni ASÍ.“ Bragi Ásgeirsson myndlistarmaður sagði einhvers staðar að uppruninn leyndi sér aldrei í verkum góðra listamanna. Skyldi Hreinn sækja eitthvað í Dalina? „Já, ég hef oft sótt mótív á heimaslóðir. Á síðasta ári gerði ég verk sem var sambland af eigin texta og ljósmyndum úr fjalllendi á mörkum Dala og Mýra, teknum af Birni Þorsteinssyni líffræðingi og rektor LBHI – með hans leyfi að sjálfsögðu. Í tvö sumur var það nefnilega mín atvinna að ganga 50 kílómetra annan hvern dag í þessu fjalllendi og passa upp á girðingu sem hindraði útbreiðslu fjárpestar. Þetta verk mitt var á sýningu í London Art þar sem þemað var Frequent long walks og var innblásið af bók rithöfundarins Robert Walser sem skrifaði mikið um göngur. Það var sumrin 1966 og 67 sem Hreinn kveðst hafa klöngrast um gil og klungur í 16 tíma annan hvern dag. „Það urðu til ýmsar hugmyndir í kollinum á mér þessi sumur sem ég skissaði og lét varpa á vegg í London Art. Þær eru ólíkar öllu öðru sem ég hef gert, ég býst við að einveran á fjöllum hafi valdið því.“Ekki dómbær á eigin verk Hreinn var einn af SÚM-urunum sem vöktu mikla athygli einmitt um miðjan 7. áratuginn fyrir framúrstefnulist. Spurður hvort verk hans hafi orðið fágaðri með tímanum svarar hann. „Ég er ekki dómbær á það, það kennir ýmissa grasa í mínum verkum þó kannski sé þar einhver rauður þráður.“ Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 11. júní 2016.
Listahátíð í Reykjavík Menning Mest lesið Hugsar oft til fyrstu ástarinnar vegna ástandsins í Íran Lífið Gallstasi á meðgöngu: „Ég grátbað um að ég yrði sett af stað“ Áskorun Þórdís Lóa um Júró-umfjöllun: „Hvers vegna þessi þögn?“ Lífið Fjölmennt í framboðsteiti Arnars Þórs í Iðnó Lífið „Það er einmanalegt að missa móður“ Lífið Ætlar hvorki að hætta að vinna né opna kaffihús Lífið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búin að senda þessa línu“ Makamál Strangheiðarleg dreifbýlistútta og lopapeysan í uppáhaldi Tíska og hönnun Trúlofuðust á gjörgæslunni eftir bílslys á Íslandi Lífið Hvetur fólk til að nota sólarvörn eftir krabbameinsgreiningu Lífið Fleiri fréttir Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun Sjá meira