Skortur á samtali skýrir viðræðuhnút Óli Kristján Ármannsson skrifar 22. maí 2015 07:00 Þorsteinn Pálsson, Ari Skúlason og Katrín Ólafsdóttir fjölluðu um hnút þann sem kjaraviðræður eru í og leiðir til úrbóta á opnum fundi í Iðnó í Reykjavík í gær. Fréttablaðið/Vilhelm Öngstræti það sem kjaraviðræður eru lentar í skýrast af skorti á samtali milli atvinnurekenda, stéttarfélaga og stjórnvalda, að því er fram kom í máli Katrínar Ólafsdóttur, lektors í hagfræði við Háskólann í Reykjavík, á opnum borgarafundi í Iðnó í Reykjavík í hádeginu í gær. Að fundinum stóð hópur sem tekið hefur sig saman undir kjörorðinu Aukum kaupmáttinn og snerist fundarefnið um hvort deiluaðilar á vinnumarkaði gætu lært af sögunni. „Það sem myndi gerast ef launahækkanir yrðu eins og nú lítur út fyrir þá yrði jú eitthvað meiri kaupmáttur, en það yrði líka hærri verðbólga, hærri vextir og hækkun á skuldum heimilanna.“ Staðan myndi svo skila sér í minni fjárfestingu og hagvexti, samkvæmt þeim dæmum sem Seðlabankinn hafi teiknað upp. Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra og ritstjóri, sagði mikilvægt að endurtaka ekki mistök sem gerð hafi verið á vinnumarkaði hér á áttunda og níunda áratug síðustu aldar. Í kjaradeilum nú sem fyrr takist á rökhyggja og tilfinningar um það sem mönnum finnist réttlátt.Í þeirri stöðu sem uppi sé kunni að vera skynsamlegra að finna niðurstöðu sem gildir í skamman tíma, fremur en að ákveða efnahagslega óskynsamlega niðurstöðu til lengri tíma. Þorsteinn segir að sýna megi skilning bæði kröfunni um hækkun lægstu launa og kröfu BHM um mat á menntun til launa. Vafamál sé hins vegar hvort hagurinn vænkist við að ganga að kröfum allra. „Það skilur alla eftir í verri stöðu.“ Furðulegast sagði Þorsteinn vera að hér virtust stjórnmálaflokkar sammála um að stinga niður í skúffu niðurstöðum McKinsey-skýrslunnar um samkeppnishæfni landsins, sem hafi verið á pari við Grikkland en ekki Norðurlönd. Skilningur hafi verið á því að laun lækna yrðu að vera samkeppnishæf við nágrannaþjóðirnar. „Hinn kaldi veruleiki efnahagslífsins er sá að við munum aldrei ná því marki að þeirra laun og annarra verði samkeppnishæf, ef þjóðarbúskapurinn er ekki samkeppnishæfur. Þá þurfum við alltaf að brúa bilið með verðbólgu.“ Aukin framleiðni sé lykillinn að bættum kjörum. Þá sé augljóst að peningastefna sem tryggi stöðugan gjaldmiðil sem ekki þurfi hærri vexti en í samkeppnislöndunum, sé efnahagsleg forsenda fyrir því að hér megi gera efnahagslega skynsamlega kjarasamninga. „Og komast nær því að brúa bilið milli hins kalda veruleika efnahagslífsins og þess sem tilfinningarnar segja okkur að sé réttlátt.“Engin sátt er um skiptingu teknanna Ari Skúlason, hagfræðingur hjá Landsbankanum og fyrrverandi hagfræðingur og framkvæmdastjóri ASÍ, sagði á borgarafundinum í Iðnó í gær blasa við að þrátt fyrir að talað væri fjálglega um að rétta hlut tekjulægstu hópa væri engin sátt um tekjuskiptinguna eins og hún er nú eða þá sem orðið hafi til eftir hrun. „Eftir hrun hafa lægri laun unnið hlutfallslega á miðað við þau hærri og augljóst að þeir hærra launuðu vilja nú ná að minnsta kosti sömu stöðu og áður.“ Þá hafi róttækum hugmyndum um vinnutímabreytingar sem oft hafi komið upp áður alltaf verið illa tekið af hálfu verkalýðsfélaga, sem taki hagsmuni þeirra sem mikið vinna fram yfir þeirra sem minna vinni. Framleiðniaukningu megi hins vegar augljóslega ná með aukinni áherslu á dagvinnu. Tillögur atvinnurekenda um minna vægi yfirvinnu geti því skilað miklu en þurfi miklu meiri tíma í vinnslu. Verkfall 2016 Mest lesið Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi Innlent Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Innlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Innlent „Fordæmalausar hörmungar“ í Frakklandi Erlent Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent Fúlsaði við þriggja forseta fundi Erlent „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Innlent Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Innlent Fleiri fréttir Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Tveir skjálftar um 3,3 að stærð Fundur hafinn í utanríkismálanefnd Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Ákvörðun ráðherra muni seinka viðbragði við faröldrum framtíðar Þyrlan aftur á leið austur vegna umferðarslyss Ekki eigi að gera einstaklinga ábyrga fyrir gerðum ríkisstjórnar Tollahækkanirnar vonbrigði og þrýstir á um fund sem fyrst Forsætisráðherra ósátt með tolla og pólfarar á Húsavík Fyrirlestri ísraelsks fræðimanns aflýst eftir skamma stund Golfbolti hafnaði í manni „eftir óteljandi dæmi um óskiljanlega hegðun“ Tveggja bíla árekstur á Suðurlandi Sjá meira
Öngstræti það sem kjaraviðræður eru lentar í skýrast af skorti á samtali milli atvinnurekenda, stéttarfélaga og stjórnvalda, að því er fram kom í máli Katrínar Ólafsdóttur, lektors í hagfræði við Háskólann í Reykjavík, á opnum borgarafundi í Iðnó í Reykjavík í hádeginu í gær. Að fundinum stóð hópur sem tekið hefur sig saman undir kjörorðinu Aukum kaupmáttinn og snerist fundarefnið um hvort deiluaðilar á vinnumarkaði gætu lært af sögunni. „Það sem myndi gerast ef launahækkanir yrðu eins og nú lítur út fyrir þá yrði jú eitthvað meiri kaupmáttur, en það yrði líka hærri verðbólga, hærri vextir og hækkun á skuldum heimilanna.“ Staðan myndi svo skila sér í minni fjárfestingu og hagvexti, samkvæmt þeim dæmum sem Seðlabankinn hafi teiknað upp. Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi forsætisráðherra og ritstjóri, sagði mikilvægt að endurtaka ekki mistök sem gerð hafi verið á vinnumarkaði hér á áttunda og níunda áratug síðustu aldar. Í kjaradeilum nú sem fyrr takist á rökhyggja og tilfinningar um það sem mönnum finnist réttlátt.Í þeirri stöðu sem uppi sé kunni að vera skynsamlegra að finna niðurstöðu sem gildir í skamman tíma, fremur en að ákveða efnahagslega óskynsamlega niðurstöðu til lengri tíma. Þorsteinn segir að sýna megi skilning bæði kröfunni um hækkun lægstu launa og kröfu BHM um mat á menntun til launa. Vafamál sé hins vegar hvort hagurinn vænkist við að ganga að kröfum allra. „Það skilur alla eftir í verri stöðu.“ Furðulegast sagði Þorsteinn vera að hér virtust stjórnmálaflokkar sammála um að stinga niður í skúffu niðurstöðum McKinsey-skýrslunnar um samkeppnishæfni landsins, sem hafi verið á pari við Grikkland en ekki Norðurlönd. Skilningur hafi verið á því að laun lækna yrðu að vera samkeppnishæf við nágrannaþjóðirnar. „Hinn kaldi veruleiki efnahagslífsins er sá að við munum aldrei ná því marki að þeirra laun og annarra verði samkeppnishæf, ef þjóðarbúskapurinn er ekki samkeppnishæfur. Þá þurfum við alltaf að brúa bilið með verðbólgu.“ Aukin framleiðni sé lykillinn að bættum kjörum. Þá sé augljóst að peningastefna sem tryggi stöðugan gjaldmiðil sem ekki þurfi hærri vexti en í samkeppnislöndunum, sé efnahagsleg forsenda fyrir því að hér megi gera efnahagslega skynsamlega kjarasamninga. „Og komast nær því að brúa bilið milli hins kalda veruleika efnahagslífsins og þess sem tilfinningarnar segja okkur að sé réttlátt.“Engin sátt er um skiptingu teknanna Ari Skúlason, hagfræðingur hjá Landsbankanum og fyrrverandi hagfræðingur og framkvæmdastjóri ASÍ, sagði á borgarafundinum í Iðnó í gær blasa við að þrátt fyrir að talað væri fjálglega um að rétta hlut tekjulægstu hópa væri engin sátt um tekjuskiptinguna eins og hún er nú eða þá sem orðið hafi til eftir hrun. „Eftir hrun hafa lægri laun unnið hlutfallslega á miðað við þau hærri og augljóst að þeir hærra launuðu vilja nú ná að minnsta kosti sömu stöðu og áður.“ Þá hafi róttækum hugmyndum um vinnutímabreytingar sem oft hafi komið upp áður alltaf verið illa tekið af hálfu verkalýðsfélaga, sem taki hagsmuni þeirra sem mikið vinna fram yfir þeirra sem minna vinni. Framleiðniaukningu megi hins vegar augljóslega ná með aukinni áherslu á dagvinnu. Tillögur atvinnurekenda um minna vægi yfirvinnu geti því skilað miklu en þurfi miklu meiri tíma í vinnslu.
Verkfall 2016 Mest lesið Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi Innlent Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Innlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Innlent „Fordæmalausar hörmungar“ í Frakklandi Erlent Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent Fúlsaði við þriggja forseta fundi Erlent „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Innlent Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Innlent Fleiri fréttir Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Tveir skjálftar um 3,3 að stærð Fundur hafinn í utanríkismálanefnd Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Ákvörðun ráðherra muni seinka viðbragði við faröldrum framtíðar Þyrlan aftur á leið austur vegna umferðarslyss Ekki eigi að gera einstaklinga ábyrga fyrir gerðum ríkisstjórnar Tollahækkanirnar vonbrigði og þrýstir á um fund sem fyrst Forsætisráðherra ósátt með tolla og pólfarar á Húsavík Fyrirlestri ísraelsks fræðimanns aflýst eftir skamma stund Golfbolti hafnaði í manni „eftir óteljandi dæmi um óskiljanlega hegðun“ Tveggja bíla árekstur á Suðurlandi Sjá meira
Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent
Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent