Hefndin Gunnlaugur Stefánsson skrifar 27. nóvember 2015 07:00 Ég hef ferðast um Víetnam, Kambódíu og Laos og dáist að æðruleysi fólksins og gestrisni. Verðskulda ég það? Þessar þjóðir sem reynt hafa meiri hörmungar af hryðjuverkum vestrænna landa en hægt er að lýsa með orðum. Fjöldamorðin á saklausu fólki í My Lai í Víetnam 16. mars 1968 eru greypt í vitund til vitnis um það. Að baki hryðjuverkum í Indókína stóð okkar heimshluti; ríki sem í tímans rás hafa beitt drottnunarvaldi víða um veröld og eru ekki ókunnug heilögu stríði. Hvað hafa mörg börn látið lífið vegna hryðjuverkaárása vestrænna ríkja í Afganistan, Írak, Sýrlandi, Líbíu og víðar? Gætu ástvinir barnanna átt harma að hefna, beitt hefndinni í viðbrögðum sínum og látið bitna á saklausu fólki mitt á meðal okkar, vestrænna þjóða? Hvað leyfist vestrænu ógnarvaldi að ganga langt í hryðjuverkum í fjarlægum löndum í nafni hefndar eða ásælni, án þess að bitni á okkar eigin lífsháttum, öryggi, frelsi og lífi? Er lífið dýrmætara á Íslandi en í Sýrlandi? Í Suður-Afríku sameinaðist svarti meirihlutinn um að láta hefndina ekki ráða för í uppgjörinu við hvíta minnihlutann eftir viðvarandi hryðjuverk og kúgun árum saman. Mótuð var vegferð sátta og friðar. Margir höfðu misst ástvini sína, liðið kvalir, þolað pyntingar og ofsóknir; og töldu sig eiga harma að hefna og fannst óyfirstíganlegt að umbera eða fyrirgefa kúgurum sínum. En framtíð þjóðar stóð og féll með því að sættir tækjust. Sú vegferð var farin, máttugt ákall um frið í samskiptum fólks og ríkja. Í Víetnam sameinaðist heimafólk um vegferð sátta og friðar eftir að Frakkar höfðu verið hraktir frá nýlendu sinni, og Bandaríkin í kjölfarið reynt sína mestu niðurlægingu eftir hryðjuverkaárásir á örsnautt fólk árum saman. Þar hafði öllum tiltækum mannafla verið beitt með háþróuðum vopnum, og efnavopnin ekki undanskilin. Talið er a.m.k. hundrað þúsund börn hafi látið lífið í þeim hryðjuverkum. Með friði eftir að innrásarherinn var á braut sameinaðist heimafólkið um að horfa fram á veg og syrgja látna ástvini úr hamförunum með því að elska lífið, minnast og byggja upp. Þess njótum við svo innilega og finnum á ferðum okkar um þessi lönd. Enn berast stórveldin á banaspjótum um heimsbyggðina, þar sem saklaust fólk deyr eða særist, leggur á flótta frá heimkynnum sínum, líður þjáningar og kvöl, og skiptir þúsundum á hverjum einasta degi. En ekki við sem eigum frelsið og mannréttindin, auðinn og valdið. Hjá okkur gilda önnur lögmál. Lífið er heilagt og allt sem því tilheyrir og við viljum verja það af mætti. Er þá allt leyfilegt, ef það bitnar á öðrum en okkur sjálfum? Er saklaust líf í Írak eða Sýrlandi þá léttvægt fundið, ef tilgangurinn helgar meðalið með hefndinni? Hefndin getur verið dýrkeypt. Og leysir engar deilur og græðir ekki sár. Það hefur reynslan kennt. Sæmdin og hatrið, sem hefndin nærir, virðist þó geta orðið allri skynsemi máttugri. En gæti það orðið að lyktum hin mesta ógn? Að hefndin reynist í einfeldni skálkaskjól? Það er næsta auðvelt að sýnast vitur í vellystingum sínum fjarri átakasvæðum. Þess fremur opnast augu með kynnum af fólki á vettvangi sem reynt hefur sárin af hryðjuverkum. Og mikið má læra og þroskast af þeirri reynslu, þegar upplýkst æðruleysið, þar sem kærleikurinn hefur sigrað hatrið. Í því sambandi eru mér ofarlega í huga orð aldraðrar konu, sem ég hitti í Víetnam. Hún missti eiginmann sinn og fimm börn í hryðjuverkum Bandaríkjanna í landi sínu: „Ég ákvað að reyna að elska í stað þess að hata. Það var erfitt, en bjargaði lífi mínu og ég get því borið minningu fjölskyldu minnar vitni.“ Margir leiðtogar heimsins mættu gjarnan setjast á skólabekk í þeim lífsins skóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Ég hef ferðast um Víetnam, Kambódíu og Laos og dáist að æðruleysi fólksins og gestrisni. Verðskulda ég það? Þessar þjóðir sem reynt hafa meiri hörmungar af hryðjuverkum vestrænna landa en hægt er að lýsa með orðum. Fjöldamorðin á saklausu fólki í My Lai í Víetnam 16. mars 1968 eru greypt í vitund til vitnis um það. Að baki hryðjuverkum í Indókína stóð okkar heimshluti; ríki sem í tímans rás hafa beitt drottnunarvaldi víða um veröld og eru ekki ókunnug heilögu stríði. Hvað hafa mörg börn látið lífið vegna hryðjuverkaárása vestrænna ríkja í Afganistan, Írak, Sýrlandi, Líbíu og víðar? Gætu ástvinir barnanna átt harma að hefna, beitt hefndinni í viðbrögðum sínum og látið bitna á saklausu fólki mitt á meðal okkar, vestrænna þjóða? Hvað leyfist vestrænu ógnarvaldi að ganga langt í hryðjuverkum í fjarlægum löndum í nafni hefndar eða ásælni, án þess að bitni á okkar eigin lífsháttum, öryggi, frelsi og lífi? Er lífið dýrmætara á Íslandi en í Sýrlandi? Í Suður-Afríku sameinaðist svarti meirihlutinn um að láta hefndina ekki ráða för í uppgjörinu við hvíta minnihlutann eftir viðvarandi hryðjuverk og kúgun árum saman. Mótuð var vegferð sátta og friðar. Margir höfðu misst ástvini sína, liðið kvalir, þolað pyntingar og ofsóknir; og töldu sig eiga harma að hefna og fannst óyfirstíganlegt að umbera eða fyrirgefa kúgurum sínum. En framtíð þjóðar stóð og féll með því að sættir tækjust. Sú vegferð var farin, máttugt ákall um frið í samskiptum fólks og ríkja. Í Víetnam sameinaðist heimafólk um vegferð sátta og friðar eftir að Frakkar höfðu verið hraktir frá nýlendu sinni, og Bandaríkin í kjölfarið reynt sína mestu niðurlægingu eftir hryðjuverkaárásir á örsnautt fólk árum saman. Þar hafði öllum tiltækum mannafla verið beitt með háþróuðum vopnum, og efnavopnin ekki undanskilin. Talið er a.m.k. hundrað þúsund börn hafi látið lífið í þeim hryðjuverkum. Með friði eftir að innrásarherinn var á braut sameinaðist heimafólkið um að horfa fram á veg og syrgja látna ástvini úr hamförunum með því að elska lífið, minnast og byggja upp. Þess njótum við svo innilega og finnum á ferðum okkar um þessi lönd. Enn berast stórveldin á banaspjótum um heimsbyggðina, þar sem saklaust fólk deyr eða særist, leggur á flótta frá heimkynnum sínum, líður þjáningar og kvöl, og skiptir þúsundum á hverjum einasta degi. En ekki við sem eigum frelsið og mannréttindin, auðinn og valdið. Hjá okkur gilda önnur lögmál. Lífið er heilagt og allt sem því tilheyrir og við viljum verja það af mætti. Er þá allt leyfilegt, ef það bitnar á öðrum en okkur sjálfum? Er saklaust líf í Írak eða Sýrlandi þá léttvægt fundið, ef tilgangurinn helgar meðalið með hefndinni? Hefndin getur verið dýrkeypt. Og leysir engar deilur og græðir ekki sár. Það hefur reynslan kennt. Sæmdin og hatrið, sem hefndin nærir, virðist þó geta orðið allri skynsemi máttugri. En gæti það orðið að lyktum hin mesta ógn? Að hefndin reynist í einfeldni skálkaskjól? Það er næsta auðvelt að sýnast vitur í vellystingum sínum fjarri átakasvæðum. Þess fremur opnast augu með kynnum af fólki á vettvangi sem reynt hefur sárin af hryðjuverkum. Og mikið má læra og þroskast af þeirri reynslu, þegar upplýkst æðruleysið, þar sem kærleikurinn hefur sigrað hatrið. Í því sambandi eru mér ofarlega í huga orð aldraðrar konu, sem ég hitti í Víetnam. Hún missti eiginmann sinn og fimm börn í hryðjuverkum Bandaríkjanna í landi sínu: „Ég ákvað að reyna að elska í stað þess að hata. Það var erfitt, en bjargaði lífi mínu og ég get því borið minningu fjölskyldu minnar vitni.“ Margir leiðtogar heimsins mættu gjarnan setjast á skólabekk í þeim lífsins skóla.