Afkoma öryrkja á Fljótsdalshéraði Sveinn Snorri Sveinsson skrifar 2. október 2014 07:00 Kjör öryrkja hafa lengi verið í umræðunni af þeirri ástæðu að þessi þjóðfélagshópur býr við erfiðar aðstæður í samfélagi okkar. Á Fljótsdalshéraði eru öryrkjar í sömu stöðu og öryrkjar annars staðar á landinu og þess vegna ákvað deild Geðhjálpar á Austurlandi að kanna afkomu þeirra á mánaðargrundvelli til að sjá hvernig staðan raunverulega er. Meginniðurstaða könnunarinnar er sú að tæp 78% öryrkja á Fljótsdalshéraði eru með ráðstöfunartekjur undir 200.000 kr. á mánuði. Samkvæmt reiknivél velferðarráðuneytis er dæmigert neysluviðmið fyrir einstakling sem býr í öðru þéttbýli en á höfuðborgarsvæðinu 144.857 kr. á mánuði fyrir utan samgöngu- og húsnæðiskostnað. Samkvæmt könnuninni eru þátttakendur með tekjur á bilinu 151-200.000 kr. flestir að neita sér um margt eða flest utan helstu nauðþurfta og er það að miklu leyti ástæðan fyrir því að þeir komast af.Eiga sér ekki marga málsvara Athygli vekur að fólk í hlutastarfi virðist ekki komast betur af en þeir öryrkjar sem lifa aðeins af bótum. Skýringin á þessu er sú skerðing á bótum sem öryrkjar í hlutastarfi verða fyrir þegar þeir stunda atvinnu sína, þó í litlum mæli sé. Allir virðast sammála um að hvetja eigi fólk til að vinna eins og það hefur heilsu til, en á sama tíma er lagaumhverfið ekki hagstætt þeim sem vilja auka tekjur sínar með þessum hætti. Um leið bera margir öryrkjar stimpil skammarinnar á enninu af því að þeir sjá ekki fyrir sér sjálfir. Þessi þjóðfélagshópur á sér ekki marga málsvara og fátítt að öryrki komi fram opinberlega og fari fram á sanngjarnari kjör. Það er merkileg staðreynd að íslenskir öryrkjar tilheyra engri stétt og eiga ekki verkfallsrétt. Vegna þessa eru þeir algjörlega upp á náð og miskunn stjórnvalda komnir. Það er mín skoðun að líta ætti á öryrkja sem stétt karla og kvenna sem sjá fyrir sér með því að vera veikir og fatlaðir. Og það virðist ekki flókið að koma með einfalda skilgreiningu á hlutverki öryrkja sem skipar þeim sess í þjóðfélaginu. Öryrkjar bera sömu ábyrgð gagnvart fjölskyldum sínum og aðrir þjóðfélagsþegnar. Þeir þurfa að fæða og klæða sína nánustu. Þess vegna er ekki að ástæðulausu að andstaða sé á meðal öryrkja gagnvart auknum álögum á nauðsynjavörur eins og mat. Deild Geðhjálpar á Austurlandi mótmælir áformum stjórnvalda um hækkun virðisaukaskatts á matvæli. Ef þessi áform ná fram að ganga hvetjum við stjórnvöld til að hækka bætur öryrkja, t.d. með þeim fjármunum sem koma inn í ríkiskassann með þessum skatttekjum. Hætt er við að þeir öryrkjar sem í dag þurfa að neita sér um hluti eins og fatnað og skó, mat og lyf, tannlæknaheimsóknir, ferðalög og margt fleira þurfi að neita sér um enn meira og skerða lífsgæði sín enn frekar. Svarhlutfall þeirra sem boðið var að taka þátt í könnuninni hefði mátt vera hærra; en 49 af 138 öryrkjum á Fljótsdalshéraði svöruðu. Hefur rannsóknin því lítið alhæfingargildi en gefur okkur engu að síður sterkar vísbendingar um hvað mætti betur fara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson Skoðun Menningarlegur og sáttfús forseti Aldís Aðalbjarnardóttir Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Lýðskrum eða minnisleysi? Þorvaldur Þorvaldsson Skoðun Vörður á veginum framundan Davíð Þorláksson Skoðun Baldur er minn forseti Hjalti Vignisson Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Þar sem er reykur þar er… Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Betur má ef duga skal Kristinn Árni L. Hróbjartsson skrifar Skoðun Menningarlegur og sáttfús forseti Aldís Aðalbjarnardóttir skrifar Skoðun Leið að hraðari innviðauppbyggingu Sölvi Sturluson skrifar Skoðun Viltu bjarga heiminum? Samfélagsdrifnar loftslagslausnir Inga Rós Antoníusdóttir skrifar Skoðun Hugleiðingar í aðdraganda kosninga Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Lýðskrum eða minnisleysi? Þorvaldur Þorvaldsson skrifar Skoðun Stuðningur við langtímakjarasamninga Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Baldur er minn forseti Hjalti Vignisson skrifar Skoðun Vits er þörf þeim er víða ratar- um gagnsemi og glapræði gervigreindar Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Að læra nýtt tungumál og sýna þolinmæði Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Að rækta garðinn sinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Dánaraðstoð og siðareglur lækna Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Vörður á veginum framundan Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Umferðarreglur og öryggi fyrir Hjólað í vinnuna Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson skrifar Skoðun Forseti allra Ragnhildur Björt Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í afreksíþróttum – Nýsköpun Erlingur Jóhannsson skrifar Skoðun Prófsteinninn Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Innrás á Rafah stríðir gegn allri mannúð Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Börnin okkar Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Vextir geta og þurfa að lækka Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Söngvakeppni og stríðsglæpir Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Óttasleginn mömmuher og Eurovision Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Já, Katrín Hjálmar Sveinsson skrifar Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Kjör öryrkja hafa lengi verið í umræðunni af þeirri ástæðu að þessi þjóðfélagshópur býr við erfiðar aðstæður í samfélagi okkar. Á Fljótsdalshéraði eru öryrkjar í sömu stöðu og öryrkjar annars staðar á landinu og þess vegna ákvað deild Geðhjálpar á Austurlandi að kanna afkomu þeirra á mánaðargrundvelli til að sjá hvernig staðan raunverulega er. Meginniðurstaða könnunarinnar er sú að tæp 78% öryrkja á Fljótsdalshéraði eru með ráðstöfunartekjur undir 200.000 kr. á mánuði. Samkvæmt reiknivél velferðarráðuneytis er dæmigert neysluviðmið fyrir einstakling sem býr í öðru þéttbýli en á höfuðborgarsvæðinu 144.857 kr. á mánuði fyrir utan samgöngu- og húsnæðiskostnað. Samkvæmt könnuninni eru þátttakendur með tekjur á bilinu 151-200.000 kr. flestir að neita sér um margt eða flest utan helstu nauðþurfta og er það að miklu leyti ástæðan fyrir því að þeir komast af.Eiga sér ekki marga málsvara Athygli vekur að fólk í hlutastarfi virðist ekki komast betur af en þeir öryrkjar sem lifa aðeins af bótum. Skýringin á þessu er sú skerðing á bótum sem öryrkjar í hlutastarfi verða fyrir þegar þeir stunda atvinnu sína, þó í litlum mæli sé. Allir virðast sammála um að hvetja eigi fólk til að vinna eins og það hefur heilsu til, en á sama tíma er lagaumhverfið ekki hagstætt þeim sem vilja auka tekjur sínar með þessum hætti. Um leið bera margir öryrkjar stimpil skammarinnar á enninu af því að þeir sjá ekki fyrir sér sjálfir. Þessi þjóðfélagshópur á sér ekki marga málsvara og fátítt að öryrki komi fram opinberlega og fari fram á sanngjarnari kjör. Það er merkileg staðreynd að íslenskir öryrkjar tilheyra engri stétt og eiga ekki verkfallsrétt. Vegna þessa eru þeir algjörlega upp á náð og miskunn stjórnvalda komnir. Það er mín skoðun að líta ætti á öryrkja sem stétt karla og kvenna sem sjá fyrir sér með því að vera veikir og fatlaðir. Og það virðist ekki flókið að koma með einfalda skilgreiningu á hlutverki öryrkja sem skipar þeim sess í þjóðfélaginu. Öryrkjar bera sömu ábyrgð gagnvart fjölskyldum sínum og aðrir þjóðfélagsþegnar. Þeir þurfa að fæða og klæða sína nánustu. Þess vegna er ekki að ástæðulausu að andstaða sé á meðal öryrkja gagnvart auknum álögum á nauðsynjavörur eins og mat. Deild Geðhjálpar á Austurlandi mótmælir áformum stjórnvalda um hækkun virðisaukaskatts á matvæli. Ef þessi áform ná fram að ganga hvetjum við stjórnvöld til að hækka bætur öryrkja, t.d. með þeim fjármunum sem koma inn í ríkiskassann með þessum skatttekjum. Hætt er við að þeir öryrkjar sem í dag þurfa að neita sér um hluti eins og fatnað og skó, mat og lyf, tannlæknaheimsóknir, ferðalög og margt fleira þurfi að neita sér um enn meira og skerða lífsgæði sín enn frekar. Svarhlutfall þeirra sem boðið var að taka þátt í könnuninni hefði mátt vera hærra; en 49 af 138 öryrkjum á Fljótsdalshéraði svöruðu. Hefur rannsóknin því lítið alhæfingargildi en gefur okkur engu að síður sterkar vísbendingar um hvað mætti betur fara.
Skoðun Vits er þörf þeim er víða ratar- um gagnsemi og glapræði gervigreindar Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson skrifar