Það er eitthvað að drengnum okkar

Það er verið að rústa heilbrigðiskerfinu hér á landi. Það er óskiljanlegt.

Árið 1997 eignaðist ég son. Hann fæddist með alvarlegan hjartagalla. Í dag er er hann hraustur ungur maður. Það er vegna þess að við eigum frábært heilbrigðisstarfsfólk. Ég var beðinn að skrifa um reynslu mína í blað hjúkrunarnema. Þau skrif fara hér á eftir:

„Það er eitthvað að drengnum okkar“ svo brást hún í ákáfan grát og gat ekki sagt meira. Ég lagði símann á og flýtti mér upp á sjúkrahús, klukkan var rúmlega sex að morgni, við höfðum eignast son daginn áður. Fæðingin hafði gengið illa og að endingu þurfti að taka hann með keisaraskurði.

Það var búið að setja drenginn okkar í súrefniskassa. Það var átakanlegt að horfa á hann inn í kassanum, hann var svo lítill og umkomulaus, mig langaði til að taka hann í faðminn og aldrei að sleppa honum. Örvæntingin tók yfir huga minn. Konan mín var verr fyrir kölluð, hún var alls ekki búin að jafna sig eftir erfiða fæðingu og keisaraskurð.

"Sonur ykkar er mikið veikur, við vitum ekki alveg hvað það er en það þarf að flytja hann tafarlaust suður til sérfræðinga þar, hann fer í sjúkraflug á eftir". Þessi orð læknisins ýttu mér fram af brúninni, ég fann að ég var að hrapa niður í dýpið. Eina hjálp mín var heilbrigðisstarfsfólkið, líf drengsins míns og um leið mitt líf var nú í þeirra höndum, þau voru bjarglínan sem hélt mér frá því að hrapa.

Flogið var með drenginn okkar til Reykjavíkur, læknir og hjúkrunarkona fylgdu honum í flugvélinni. Það var ekki pláss fyrir okkur í vélinni. Við biðum á sjúkrahúsinu, konan mín var ekki göngufær ennþá eftir keisaraskurðinn. Tvær skólasystur mínur síðan í grunnskóla voru á vakt, báðar voru búnar að vinna á sjúkrahúsinu í mörg ár. Þær umvöfðu okkur með nærveru sinni, hlýja þeirra veitti okkur styrk.

Tveimur tímum eftir að drengurinn okkar fór í sjúkraflugið komu fréttir. Drengurinn okkar var með hjartagalla, slagæðarnar til hjartans snéru öfugt þannig að hjartað dældi súrefnislausu blóði út í líkamann. Ástæðan fyrir því að hann hafði lifað var sú að fósturæðin hafði haldist opin og þannig tryggt að súrefnisríkt blóð hafði blandast við súrefnislausa blóðið. Fósturæðin lokast hins vegar fljótt eftir fæðingu og það hafði verið að gerast hjá drengnum okkar. Svo mikið lá við að hjartalæknir hafði orðið að gera hjartaþræðingu á drengnum okkar í anddyri Landspítalans til að bjarga lífi hans, það hafði legið það mikið á.

Þessi hjartaþræðing bjargaði lífi drengsins okkar. Hann var nú úr lífshættu, næsta skref var að fara með hann til London sem allra fyrst þar sem að hann yrði að fara í flókna hjartaaðgerð.

Við komum til London þegar komið var fram á kvöld. Læknir og hjúkrunarfræðingur fylgdu okkur frá Íslandi. Drengurinn okkar var lagður inn á barnspítalann sem stendur við Great Ormond street. Fylgdarliðið kvaddi okkur á sjúkrahúsinu, við báðum þau um að fara ekki, þau voru búin að vera haldreipið okkar og við gátum ekki hugsað til þess að missa þau. Þau hughreystu okkur og kvöddu svo.

Á deildinni voru sjö börn auk drengsins okkar. Í rúminu við hliðana var lítill drengur. Hann hét Múhameð og var þriggja ára. Hann var stór og sterklega byggður, með hrokkið svart hár, stór dökk augu, dökkt hörund, útlitið benti til þess að hann væri af indverskum uppruna. Þrátt fyrir ungan aldur var hann langelsta barnið á deildinni, öll hin sjö börnin voru aðeins nokkurra daga gömul. Öll áttu þau það sameiginlegt að vera að bíða eftir að komast í hjartaaðgerð vegna alvarlegra hjartagalla.

Múhameð litli var sofandi þegar við komum. Skömmu síðar vaknaði hann. Hann opnaði stóru fallegu augun sín, leit í kringum sig, augun fylltust af tárum, skeifa kom á varirnar og síðan byrjaði hann að hágráta. Gráturinn var sár og lýsti mikilli örvæntingu og hræðslu. Hjúkrunarkonurnar tvær sem voru á vakt voru uppteknar við að sinna öðrum börnum, þær litu upp og horfðu þreytulega til hans en höfðu engin tök á að sinna honum. Einu sinni höfðu þær verið fjórar á vakt en nú voru þær alltaf bara tvær, það þurfti víst að skera niður, álagið á þeim var ógurlegt.

Að sitja og hlusta á barn gráta svona tekur á sálina, við reyndum bæði að líta til hans en hann var augljóslega skelfingu lostinn og varð bara hræddari ef við litum til hans. Gráturinn vakti önnur börn og nú byrjuðu þau að gráta líka. Öll grétu þau með þessum sára rómi sem lýsti örvæntingu og hræðslu. Eftir einhvern tíma sem ómöglegt að að átta sig á við þessar aðstæður kom dökkleitur maður inn á deildina, hann flýtti sér að rúmi Múhameðs og faðmaði hann. Múhameð róaðist. Við gengum á milli hinna barnanna og settum snuðin upp í þau. Hjúkrunarkonurnar litu til okkar og kinkuðu kolli með þakklæti í svipnum.

Loksins róuðust börnin. Dökkleiti maðurinn sat á rúmstökknum hjá Múhameð og talaði til hans sefandi rómi, "pabbi þurfti bara á klósettið, pabbi mun aldrei yfirgefa drenginn sinn, það er allt í lagi". Við tókum eftir því að Múhameð litli var tengdur við súrefniskút. Faðir hans sagði okkur að Múhameð væri búinn að vera þarna á sjúkrahúsinu síðan að hann fæddist.

Svona liðu tveir dagar, faðir Múhameðs vék aldrei frá honum nema þegar hann var viss um að Múhameð væri örugglega sofandi. Ef að Múhameð vaknaði meðan að faðir hans skaust frá til að ná sér í mat eða fara á salernið þá trylltist Múhameð. Sama gerðist þegar læknar komu til að skoða Múhameð. Hann vissi að þessum skoðunum fylgdi sársauki, það þurfti að taka blóðsýni, skipta um nálar, troða pípunum úr súrefnistækinu lengra upp í nefið, sefandi rödd föðursins virkaði ekkert við þessar aðstæður. Skelfing Múhameðs var einlæg og svo skiljanleg.

Síðan skildu leiðir, drengurinn okkar fór í hjartaaðgerð og Múhameð sömuleiðis.

Svæfingarlæknir og hjúkrunarkona komu að sækja drenginn okkar. Ég bar hann inn í kalt herbergi. Þar sögðu þau mér að leggja hann niður á borð. Drengurinn minn var bara í bleyju, hann skalf úr kulda þegar ég lagði hann frá mér. "Now give him a big kiss goodbye" sagði læknirnn. Ég faðmaði drenginn minn lengi, það var eins og kló væri læst utan um hjarta mitt, angist mín var algjör. Ég gat ekki tekið augun af drengnum mínum, ég bakkaði út úr herberginu og starði á hurðina sem lokaðist á mig. Við tók tíu daga bið á gjörgæslu, sú bið var eins og að hanga á bjargbrún og minna sig stöðugt á að líta ekki niður vegna þess að þá geti maður misst takið.

Að lokum endaði martröðin og vonin kviknaði á ný, drengurinn okkar fór af gjörgæslu og inn á næstu deild. Þegar við komum þangað sáum við að Múhameð var mættur þar líka ásamt föður sínum. Faðirinn tók okkur vinalega og Múhameð horfði á okkur, það hafði hann ekki gert áður. Hann var enn tengdur við súrefnistækið.

Á þessari deild voru börn sem búin voru að fara í hjartaaðgerð, sum voru fljótari að ná sér en önnur og þess vegna voru talsverðar breytingar á íbúum deildarinnar næstu tvær vikurnar, drengurinn okkar og Múhameð voru þó þarna enn. Alvarlegar sýkingar höfðu komið upp við aðgerðina á drengnum okkar og erfiðlega gekk að ráða niðurlögum þeirra.

Eftir því sem dagarnir liðu tók ég eftir því að Múhameð horfði oft til mín þegar hann hélt að ég sæji ekki til. Sennilega hefur honum fundist ég forvitnilegur þar sem að ég var eini karlmaðurinn sem að var þarna fyrir utan föður hans og læknana. Smátt og smátt fór ég að horfa til hans líka og þá snéri hann sér undan. Úr þessu þróaðist leikur okkar í milli, hann horfði, ég horfði til baka og þá snéri hann sér undan. En Múhameð hafði allan vara á sér, ef ég horfði of lengi þá var leikurinn búinn.

Lífið á deildinni var eins og tíminn stæði í stað. Við vorum mætt um klukkan sex á morgnanna og sátum svo við rúm drengsins okkar fram að miðnætti. Af og til fór annað hvort okkar og keypti einhvern mat. Læknarnir komu stofugang einu sinni á dag, hjúkrunarkonurnar komu og gáfu börnunum lyf á þriggja tíma fresti. Annars gerðist ekkert.

Fyrr en einn daginn. Þá var hurðinni á deildinni sparkað upp í orðsins fyllst merkingu og inn þusti skari af börnum á grunnskólaaldri sem öll voru eins og Múhameð. Múhameð ljómaði, lyfti báðum höndum upp eins og hann væri að fagna marki. Hópurinn, fimm börn, hrúgaðist upp í rúmið hjá Múhameð með miklum gleðilátum. Ósjálfrátt brostum við bæði út að eyrum, það var fyrsta bros okkar eftir að drengurinn okkar fæddist.

Faðir Múhameðs gekk fram á ganginn, í gegnum glerið á hurðinni sáum við að þar mætti hann konu. Þau föðmuðust innilega, síðan horfðust þau í augu og ég sá að faðir Múhameðs hristi höfuðið , konan hallaði sér þá upp að honum og axlir hennar hristust. Síðan sleppti hún takinu, þurrkaði sér í framan og kom inn á deildina með bros á vör. Múhameð grét af gleði þegar hann sá konuna.

Allan þennan tíma sem við höfðum eytt með Múhameð og föður hans höfðum við aldrei hugsað til þess að þeir væru hluti af stærri fjölskyldu. Þessi dagur varð dagur gleðinnar, þessi fallega fjölskylda naut þess innilega að eiga þessar fáu stundir saman. Við sátum bæði og horfðum á og glöddumst innilega með þeim. En síðan kom kveðjustundin, Múhameð lá lengi í fanginu á mömmu sinni og grét, síðan kvöddu öll systkinin hann, hvert á eftir öðru með þéttu faðmlagi. Þessi kveðjustund var átakanleg, við grétum bæði með þeim.

Viku seinna útskrifaðist drengurinn okkar. Múhameð var sofandi þegar við fórum. Við stóðum lengi við rúmgaflinn hans og horfðum á hann, við vissum bæði að við myndum aldrei sjá hann aftur. Við vissum líka að við myndum aldrei gleyma honum.

Við munum heldur aldrei gleyma öllu heilbrigðissistarfsfólkinu sem að bjargaði lífi drengsins okkar og gerði hann heilbrigðan á ný. Ég vildi að ég gæti launað öllu því fólki, en ég get það ekki, gjörð þeirra er of stór svo hægt sé að endurgjalda hana, ég hef ekki burði til þess. En þakklæti mitt munu þau alltaf eiga svo lengi sem ég lifi.