Bárðarbunga nefnd eftir jarðbundnum Bárði Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 21. ágúst 2014 15:57 Ómar Ragnarsson tók neðangreinda mynd á flugi sínu yfir Bárðarbungu á Vatnajökli. Mynd/Ómar Ragnarsson Möguleiki er á að eldfjallið Bárðarbunga í Vatnajökli muni gjósa en töluverðar jarðhræringar hafa verið í nágrenni fjallsins undanfarna daga. En hvers vegna heitir fjallið Bárðarbunga? Bárðarbunga er næsthæsta fjall Íslands. Aðeins Öræfajökull gnæfir yfir Bárðarbungu sem er rétt rúmlega 2000 metrar að hæð. Bungan rís um eitt þúsund metra yfir Vatnajökul en undir henni er askja með allt að 800 metra þykkum jökli.Í umfjöllun Hallgríms J. Ámundasonar á vefsíðu Árnastofnunar kemur fram að allmörg örnefni á Íslandi séu kennd við karlmannsnafnið Bárð. Má nefna Bárðarfell Bárðarfjall, Bárðargötu, Bárðardal, Bárðarkistu, Bárðarlaug, Bárðarfoss, Bárðarhelli og Bárðarhaug. Er talið að örnefnin séu helst tengd við tvo menn sem hétu Bárður. Annars vegar Bárð Snæfellsás sem bjó á Snæfellsnesi þar sem mörg örnefni eru kennd við hann. Er hann sagður ýkjukenndur fornsagnakappi af ættum risa og trölla. Á ævi Bárðar að hafa endað á því að hann hvarf í Snæfellsjökul. Bárðarbunga er þó að sögn Hallgríms ekki kennd við Bárð Snæfellsás heldur nafna hans, Gnúpa-Bárð. Sá kemur við sögu í Landnámabók og er nefndur í mörgum Íslendingasögum. Voru nafnarnir Gnúpa-Bárður og Báður Snæfellsás málkunnugir að því er fram kemur í Bárðarsögu. „Þeir lögðu lag sitt nafnar og urðu á það sáttir að leita til Íslands því að þaðan voru sagðir landkostir góðir,“ segir í Bárðarsögu sem þykir þó ekki mjög áreiðanleg heimild um sögulega viðburði samkvæmt Hallgrími. Gnúpa-Bárður, sem Bárðarbunga er þá líklega nefnd efir, var fyrsti Norðlendingurinn sem sögur fara af sem áttaði sig á því að betra væri að búa syðra en nyrðra. Tók hann allt sitt fé ásamt fjölskyldu úr Bárðardal og flutti suður yfir hálendið í Skaftártungu. Hér að neðan má sjá texta úr Landnámabók með tilheyrandi skýringum fyrir yngri kynslóðir. „Bárður, son Heyjangurs-Bjarnar, kom skipi sínu í Skjálfandafljótsós og nam Bárðardal allan upp frá Kálfborgará og Eyjardalsá og bjó að Lundarbrekku um hríð. Þá markaði hann [=dró þá ályktun] að veðrum að landviðri voru betri en hafviðri og ætlaði af því betri lönd fyrir sunnan heiði. Hann sendi sonu sína suður um góu. Þá fundu þeir góubeytla [=eskigras] og annan gróður. En annað vor eftir þá gerði Bárður kjálka [=sleða] hverju kvikindi því er gengt var og lét hvað draga sitt fóður og fjárhlut. Hann fór Vonarskarð, þar er heitir síðan Bárðargata. Hann nam síðan Fljótshverfi og bjó að Gnúpum. Þá var hann kallaður Gnúpa-Bárður. (Landnámabók)“ Bárðarbunga Tengdar fréttir Hættumat Bárðarbungu enn óklárað Vinna við sérstakt hættumat fyrir Bárðarbungu hófst 2012 en er enn ólokið. Eldstöðin er í flokki með Heklu, Kötlu og Grímsvötnum sem hættulegustu eldfjöllin. Um 900 skjálftar voru mældir við Bárðarbungu árið 2010 og umbrotin nú því framhald mun stærri atburðarásar. 21. ágúst 2014 07:00 Samdi tónverk úr skjálftunum í Bárðarbungu „Ég er að vonast eftir því að einhver á Jazzhátíð taki þetta og spili yfir,“ segir tónlistarmaðurinn Halldór Eldjárn. 20. ágúst 2014 11:47 Skjálfti upp á 4,0 stig Tveir nokkuð stórir jarðskjálftar urðu nærri Bárðarbungu fyrir hádegi í dag. 21. ágúst 2014 13:39 Norðmenn spá í öskuna Eldgoss í Bárðarbungu gæti haft víðtæk áhrif á flugsamgöngur í Evrópu að mati veðurfræðings hjá norsku veðurstofunni. 21. ágúst 2014 10:58 Mjög öflugur atburður, kvikan færi hratt upp Atburðarásin í Bárðarbungu nú er margfalt öflugri en sú sem varð í aðdraganda Gjálpargossins árið 1996. 20. ágúst 2014 11:51 Þrívíddarkort af skjálftavirkni í Bárðarbungu Veðurstofa Íslands hefur unnið myndband sem sýnir skjálftavirknina í Bárðarbungu á tímabilinu 16.-20. ágúst. 20. ágúst 2014 17:26 Mest lesið „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Innlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Innlent Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Innlent „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Innlent Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Innlent Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin Innlent Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Innlent Fleiri fréttir „Eldgosið virðist í andarslitrunum“ Endurnýja spá um lok umbrota við Grindavík Öruggara Suðurland“ – nýtt og spennandi verkefni Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Landsmenn ánægðir með frammistöðu Höllu Tómasdóttur í kappræðunum Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Hefur ekki áhuga á slúðurfréttum af öðrum frambjóðendum Tólf tíma tökudagar og svo forsetaframboð Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Flottustu Mustang bílarnir landsins til sýnis í dag Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Rýnt í forsetakappræður og fylgst með Bakgarðshlaupi „Ég get ekki annað en sagt satt“ Ríflega fjörutíu prósent líst illa á Katrínu „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Sigu niður í Gretti sterka og dældu úr honum sjó Ók á tvö hundruð með lögguna á hælunum Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Sjá meira
Möguleiki er á að eldfjallið Bárðarbunga í Vatnajökli muni gjósa en töluverðar jarðhræringar hafa verið í nágrenni fjallsins undanfarna daga. En hvers vegna heitir fjallið Bárðarbunga? Bárðarbunga er næsthæsta fjall Íslands. Aðeins Öræfajökull gnæfir yfir Bárðarbungu sem er rétt rúmlega 2000 metrar að hæð. Bungan rís um eitt þúsund metra yfir Vatnajökul en undir henni er askja með allt að 800 metra þykkum jökli.Í umfjöllun Hallgríms J. Ámundasonar á vefsíðu Árnastofnunar kemur fram að allmörg örnefni á Íslandi séu kennd við karlmannsnafnið Bárð. Má nefna Bárðarfell Bárðarfjall, Bárðargötu, Bárðardal, Bárðarkistu, Bárðarlaug, Bárðarfoss, Bárðarhelli og Bárðarhaug. Er talið að örnefnin séu helst tengd við tvo menn sem hétu Bárður. Annars vegar Bárð Snæfellsás sem bjó á Snæfellsnesi þar sem mörg örnefni eru kennd við hann. Er hann sagður ýkjukenndur fornsagnakappi af ættum risa og trölla. Á ævi Bárðar að hafa endað á því að hann hvarf í Snæfellsjökul. Bárðarbunga er þó að sögn Hallgríms ekki kennd við Bárð Snæfellsás heldur nafna hans, Gnúpa-Bárð. Sá kemur við sögu í Landnámabók og er nefndur í mörgum Íslendingasögum. Voru nafnarnir Gnúpa-Bárður og Báður Snæfellsás málkunnugir að því er fram kemur í Bárðarsögu. „Þeir lögðu lag sitt nafnar og urðu á það sáttir að leita til Íslands því að þaðan voru sagðir landkostir góðir,“ segir í Bárðarsögu sem þykir þó ekki mjög áreiðanleg heimild um sögulega viðburði samkvæmt Hallgrími. Gnúpa-Bárður, sem Bárðarbunga er þá líklega nefnd efir, var fyrsti Norðlendingurinn sem sögur fara af sem áttaði sig á því að betra væri að búa syðra en nyrðra. Tók hann allt sitt fé ásamt fjölskyldu úr Bárðardal og flutti suður yfir hálendið í Skaftártungu. Hér að neðan má sjá texta úr Landnámabók með tilheyrandi skýringum fyrir yngri kynslóðir. „Bárður, son Heyjangurs-Bjarnar, kom skipi sínu í Skjálfandafljótsós og nam Bárðardal allan upp frá Kálfborgará og Eyjardalsá og bjó að Lundarbrekku um hríð. Þá markaði hann [=dró þá ályktun] að veðrum að landviðri voru betri en hafviðri og ætlaði af því betri lönd fyrir sunnan heiði. Hann sendi sonu sína suður um góu. Þá fundu þeir góubeytla [=eskigras] og annan gróður. En annað vor eftir þá gerði Bárður kjálka [=sleða] hverju kvikindi því er gengt var og lét hvað draga sitt fóður og fjárhlut. Hann fór Vonarskarð, þar er heitir síðan Bárðargata. Hann nam síðan Fljótshverfi og bjó að Gnúpum. Þá var hann kallaður Gnúpa-Bárður. (Landnámabók)“
Bárðarbunga Tengdar fréttir Hættumat Bárðarbungu enn óklárað Vinna við sérstakt hættumat fyrir Bárðarbungu hófst 2012 en er enn ólokið. Eldstöðin er í flokki með Heklu, Kötlu og Grímsvötnum sem hættulegustu eldfjöllin. Um 900 skjálftar voru mældir við Bárðarbungu árið 2010 og umbrotin nú því framhald mun stærri atburðarásar. 21. ágúst 2014 07:00 Samdi tónverk úr skjálftunum í Bárðarbungu „Ég er að vonast eftir því að einhver á Jazzhátíð taki þetta og spili yfir,“ segir tónlistarmaðurinn Halldór Eldjárn. 20. ágúst 2014 11:47 Skjálfti upp á 4,0 stig Tveir nokkuð stórir jarðskjálftar urðu nærri Bárðarbungu fyrir hádegi í dag. 21. ágúst 2014 13:39 Norðmenn spá í öskuna Eldgoss í Bárðarbungu gæti haft víðtæk áhrif á flugsamgöngur í Evrópu að mati veðurfræðings hjá norsku veðurstofunni. 21. ágúst 2014 10:58 Mjög öflugur atburður, kvikan færi hratt upp Atburðarásin í Bárðarbungu nú er margfalt öflugri en sú sem varð í aðdraganda Gjálpargossins árið 1996. 20. ágúst 2014 11:51 Þrívíddarkort af skjálftavirkni í Bárðarbungu Veðurstofa Íslands hefur unnið myndband sem sýnir skjálftavirknina í Bárðarbungu á tímabilinu 16.-20. ágúst. 20. ágúst 2014 17:26 Mest lesið „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Innlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Innlent Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Innlent „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Innlent Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Innlent Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin Innlent Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Innlent Fleiri fréttir „Eldgosið virðist í andarslitrunum“ Endurnýja spá um lok umbrota við Grindavík Öruggara Suðurland“ – nýtt og spennandi verkefni Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Landsmenn ánægðir með frammistöðu Höllu Tómasdóttur í kappræðunum Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Hefur ekki áhuga á slúðurfréttum af öðrum frambjóðendum Tólf tíma tökudagar og svo forsetaframboð Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Flottustu Mustang bílarnir landsins til sýnis í dag Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Rýnt í forsetakappræður og fylgst með Bakgarðshlaupi „Ég get ekki annað en sagt satt“ Ríflega fjörutíu prósent líst illa á Katrínu „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Sigu niður í Gretti sterka og dældu úr honum sjó Ók á tvö hundruð með lögguna á hælunum Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Sjá meira
Hættumat Bárðarbungu enn óklárað Vinna við sérstakt hættumat fyrir Bárðarbungu hófst 2012 en er enn ólokið. Eldstöðin er í flokki með Heklu, Kötlu og Grímsvötnum sem hættulegustu eldfjöllin. Um 900 skjálftar voru mældir við Bárðarbungu árið 2010 og umbrotin nú því framhald mun stærri atburðarásar. 21. ágúst 2014 07:00
Samdi tónverk úr skjálftunum í Bárðarbungu „Ég er að vonast eftir því að einhver á Jazzhátíð taki þetta og spili yfir,“ segir tónlistarmaðurinn Halldór Eldjárn. 20. ágúst 2014 11:47
Skjálfti upp á 4,0 stig Tveir nokkuð stórir jarðskjálftar urðu nærri Bárðarbungu fyrir hádegi í dag. 21. ágúst 2014 13:39
Norðmenn spá í öskuna Eldgoss í Bárðarbungu gæti haft víðtæk áhrif á flugsamgöngur í Evrópu að mati veðurfræðings hjá norsku veðurstofunni. 21. ágúst 2014 10:58
Mjög öflugur atburður, kvikan færi hratt upp Atburðarásin í Bárðarbungu nú er margfalt öflugri en sú sem varð í aðdraganda Gjálpargossins árið 1996. 20. ágúst 2014 11:51
Þrívíddarkort af skjálftavirkni í Bárðarbungu Veðurstofa Íslands hefur unnið myndband sem sýnir skjálftavirknina í Bárðarbungu á tímabilinu 16.-20. ágúst. 20. ágúst 2014 17:26