Já, ráðherra Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir skrifar 18. júlí 2013 07:00 … en ekki byrja á öfugum enda. Alvöru sérfræðingar um einkarekstur í landi einkarekstrarins, Bandaríkjunum, hafa alltaf sagt að til þess að einkarekstur borgi sig og skili því sem til er ætlast þurfi öfluga og vasklega opinbera stjórnsýslu. Þar þarf kunnáttufólk sem veit allt um þá starfsemi sem falin er einkaaðilum og góðan skilning á því hvað gerir opinbert eftirlit að trúverðugu og virku eftirliti. Spurningin er þessi, ráðherra: Hvert er markmið þitt með því að fela öðrum en ríkinu rekstur heilbrigðisþjónustu núna? Ef markmiðið er að halda betur utan um kostnaðinn í heilbrigðiskerfinu sýna allar rannsóknir að árangursríkustu kerfin í þessum efnum eru kerfi sem fjármagna þjónustuna með almennum sköttum og hafa starfsemina að mestu í opinberum rekstri. Ef markmiðið er hins vegar að skerpa á gæðum og öryggi þjónustunnar þá fjölga menn valkostum fyrir notendur með því að auka fjölbreytileika í rekstri til að kalla fram ákveðna eiginleika markaðarins. Leiðin að þessu marki leiðir hins vegar til kostnaðar sem erfiðara er að hafa stjórn á, eins og dæmin sanna. Markaður í heilbrigðisþjónustu er því marki brenndur að hann er ekki eins og almennur markaður og því þarf öflugri aðkomu hins opinbera með góðum stjórntækjum og virku eftirliti. Þess vegna, ráðherra, þarf að byrja á réttum enda.Eftirlit er ekki í góðum farvegi Sjúkratryggingar Íslands sjá um samninga fyrir þína hönd og til að geta gert það með ábyrgum hætti þarf að byrja á því að búa svo um hnútana að stjórntæki þeirrar stofnunar virki eins og þeim er ætlað samkvæmt lögum um sjúkratryggingar. Fyrsta grein þessara laga kveður skýrt á um það að auk þess „að tryggja sjúkratryggðum aðstoð til verndar heilbrigði og jafnan aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag“ er markmið þeirra „að stuðla að rekstrar- og þjóðhagslegri hagkvæmni heilbrigðisþjónustu og hámarksgæðum hennar“ og að „styrkja hlutverk ríkisins sem kaupanda heilbrigðisþjónustu og kostnaðargreina heilbrigðisþjónustuna“. Þá er sérstaklega tekið fram í 40. grein laganna að við samningsgerð um heilbrigðisþjónustu skuli „þess gætt að raska ekki þeirri þjónustu sem veita ber samkvæmt lögum um heilbrigðisþjónustu“. Þetta er lykilatriði, ráðherra, og mikilvægt að hafa í huga þegar af stað er farið með breytingar á þessu ágæta kerfi okkar. Til að stjórntæki Sjúkratrygginga Íslands, þ.e. samningar, virki þarf að kostnaðargreina þjónustuna svo báðir aðilar, þ.e. ríkið og viðsemjendur, búi yfir sömu upplýsingum um alla þætti þjónustunnar sem skipta máli fyrir samningagerð og eftirlit. Enn vantar mikið á að svo sé. Þá verð ég að hryggja þig með því, ágæti ráðherra, að eftirlit með heilbrigðisþjónustu á Íslandi er ekki í góðum farvegi og því er öryggi og staða landsmanna ekki vel tryggð innan heilbrigðiskerfisins. Þetta þarf líka að skoða áður en lengra er haldið á braut breytinga. Ég átti og rak tannlæknastofu í 15 ár. Eitt sinn kom heilbrigðisfulltrúi staðarins til að taka út aðstæður. Ekki fór betur en svo að við þurftum að snúa honum við inni á miðju gólfi og biðja hann um að fara úr útiskónum áður en lengra yrði haldið við eftirlitsstörfin. Einstaka innviðir íslenskrar heilbrigðisþjónustu eru eins og best verður á kosið í alþjóðlegum samanburði, en stjórnsýsla kerfisins þarf að virka betur. Ekki fer vel á því að göslast þar um ganga og gólf á óhreinum skóm.Sjúkratryggingar eru lykilstofnun Að lokum er rétt að ég geri grein fyrir mér og mínum afskiptum af íslenska heilbrigðiskerfinu. Ég skrifaði á sínum tíma greinargerðina með frumvarpinu til laga um sjúkratryggingar sem samþykkt voru sem lög nr. 112 haustið 2008 og þekki því vel hugmyndina að baki lögunum og því sem lögin og andi þeirra eiga að ná fram. Greinargerðina með frumvarpinu ættu lesendur að kynna sér, en hana má nálgast á þessari slóð: http://www.althingi.is/altext/135/s/0955.html. Ég skrifaði margar blaðagreinar um heilbrigðismál á Íslandi á síðasta áratug í framhaldi af sameiningu sjúkrahúsanna í Reykjavík og nú er ég að ljúka við bók um íslenska heilbrigðiskerfið sem verða mun sú alþjóðlega heimild sem þeir sem vilja fá haldgóðar upplýsingar um uppbyggingu og starfsemi íslenska heilbrigðiskerfisins á alþjóðlegum vettvangi geta leitað í. Ég er konan, sem með eftirminnilegum hætti, sótti um starf forstjóra Sjúkratrygginga á sínum tíma vitandi að ég fengi ekki starfið. Ég á hins vegar sæti í stjórn Sjúkratrygginga Íslands og á þar, ásamt öðrum stjórnarmönnum, í góðu og uppbyggilegu samstarfi við forstjóra stofnunarinnar. Sjúkratryggingar Íslands eru, og eiga að vera, ef rétt er á haldið, ein af lykilstofnunum íslenska heilbrigðiskerfisins. Til að standa undir þeim væntingum þurfa stjórntæki stofnunarinnar að virka rétt og skipulag stjórnsýslukerfisins þarf að geta tryggt virkt og trúverðugt eftirlit. Tiltrú og traust almennings, þ.e. eigenda, greiðenda og notenda kerfisins, á íslenskri heilbrigðisþjónustu veltur á þessu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Misskiljum ekki neitt Jón Helgi Björnsson Skoðun Mýtur um veitt og sleppt á laxi Karl Lúðvíksson Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Uppalendur bera mikla ábyrgð Fastir pennar „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
… en ekki byrja á öfugum enda. Alvöru sérfræðingar um einkarekstur í landi einkarekstrarins, Bandaríkjunum, hafa alltaf sagt að til þess að einkarekstur borgi sig og skili því sem til er ætlast þurfi öfluga og vasklega opinbera stjórnsýslu. Þar þarf kunnáttufólk sem veit allt um þá starfsemi sem falin er einkaaðilum og góðan skilning á því hvað gerir opinbert eftirlit að trúverðugu og virku eftirliti. Spurningin er þessi, ráðherra: Hvert er markmið þitt með því að fela öðrum en ríkinu rekstur heilbrigðisþjónustu núna? Ef markmiðið er að halda betur utan um kostnaðinn í heilbrigðiskerfinu sýna allar rannsóknir að árangursríkustu kerfin í þessum efnum eru kerfi sem fjármagna þjónustuna með almennum sköttum og hafa starfsemina að mestu í opinberum rekstri. Ef markmiðið er hins vegar að skerpa á gæðum og öryggi þjónustunnar þá fjölga menn valkostum fyrir notendur með því að auka fjölbreytileika í rekstri til að kalla fram ákveðna eiginleika markaðarins. Leiðin að þessu marki leiðir hins vegar til kostnaðar sem erfiðara er að hafa stjórn á, eins og dæmin sanna. Markaður í heilbrigðisþjónustu er því marki brenndur að hann er ekki eins og almennur markaður og því þarf öflugri aðkomu hins opinbera með góðum stjórntækjum og virku eftirliti. Þess vegna, ráðherra, þarf að byrja á réttum enda.Eftirlit er ekki í góðum farvegi Sjúkratryggingar Íslands sjá um samninga fyrir þína hönd og til að geta gert það með ábyrgum hætti þarf að byrja á því að búa svo um hnútana að stjórntæki þeirrar stofnunar virki eins og þeim er ætlað samkvæmt lögum um sjúkratryggingar. Fyrsta grein þessara laga kveður skýrt á um það að auk þess „að tryggja sjúkratryggðum aðstoð til verndar heilbrigði og jafnan aðgang að heilbrigðisþjónustu óháð efnahag“ er markmið þeirra „að stuðla að rekstrar- og þjóðhagslegri hagkvæmni heilbrigðisþjónustu og hámarksgæðum hennar“ og að „styrkja hlutverk ríkisins sem kaupanda heilbrigðisþjónustu og kostnaðargreina heilbrigðisþjónustuna“. Þá er sérstaklega tekið fram í 40. grein laganna að við samningsgerð um heilbrigðisþjónustu skuli „þess gætt að raska ekki þeirri þjónustu sem veita ber samkvæmt lögum um heilbrigðisþjónustu“. Þetta er lykilatriði, ráðherra, og mikilvægt að hafa í huga þegar af stað er farið með breytingar á þessu ágæta kerfi okkar. Til að stjórntæki Sjúkratrygginga Íslands, þ.e. samningar, virki þarf að kostnaðargreina þjónustuna svo báðir aðilar, þ.e. ríkið og viðsemjendur, búi yfir sömu upplýsingum um alla þætti þjónustunnar sem skipta máli fyrir samningagerð og eftirlit. Enn vantar mikið á að svo sé. Þá verð ég að hryggja þig með því, ágæti ráðherra, að eftirlit með heilbrigðisþjónustu á Íslandi er ekki í góðum farvegi og því er öryggi og staða landsmanna ekki vel tryggð innan heilbrigðiskerfisins. Þetta þarf líka að skoða áður en lengra er haldið á braut breytinga. Ég átti og rak tannlæknastofu í 15 ár. Eitt sinn kom heilbrigðisfulltrúi staðarins til að taka út aðstæður. Ekki fór betur en svo að við þurftum að snúa honum við inni á miðju gólfi og biðja hann um að fara úr útiskónum áður en lengra yrði haldið við eftirlitsstörfin. Einstaka innviðir íslenskrar heilbrigðisþjónustu eru eins og best verður á kosið í alþjóðlegum samanburði, en stjórnsýsla kerfisins þarf að virka betur. Ekki fer vel á því að göslast þar um ganga og gólf á óhreinum skóm.Sjúkratryggingar eru lykilstofnun Að lokum er rétt að ég geri grein fyrir mér og mínum afskiptum af íslenska heilbrigðiskerfinu. Ég skrifaði á sínum tíma greinargerðina með frumvarpinu til laga um sjúkratryggingar sem samþykkt voru sem lög nr. 112 haustið 2008 og þekki því vel hugmyndina að baki lögunum og því sem lögin og andi þeirra eiga að ná fram. Greinargerðina með frumvarpinu ættu lesendur að kynna sér, en hana má nálgast á þessari slóð: http://www.althingi.is/altext/135/s/0955.html. Ég skrifaði margar blaðagreinar um heilbrigðismál á Íslandi á síðasta áratug í framhaldi af sameiningu sjúkrahúsanna í Reykjavík og nú er ég að ljúka við bók um íslenska heilbrigðiskerfið sem verða mun sú alþjóðlega heimild sem þeir sem vilja fá haldgóðar upplýsingar um uppbyggingu og starfsemi íslenska heilbrigðiskerfisins á alþjóðlegum vettvangi geta leitað í. Ég er konan, sem með eftirminnilegum hætti, sótti um starf forstjóra Sjúkratrygginga á sínum tíma vitandi að ég fengi ekki starfið. Ég á hins vegar sæti í stjórn Sjúkratrygginga Íslands og á þar, ásamt öðrum stjórnarmönnum, í góðu og uppbyggilegu samstarfi við forstjóra stofnunarinnar. Sjúkratryggingar Íslands eru, og eiga að vera, ef rétt er á haldið, ein af lykilstofnunum íslenska heilbrigðiskerfisins. Til að standa undir þeim væntingum þurfa stjórntæki stofnunarinnar að virka rétt og skipulag stjórnsýslukerfisins þarf að geta tryggt virkt og trúverðugt eftirlit. Tiltrú og traust almennings, þ.e. eigenda, greiðenda og notenda kerfisins, á íslenskri heilbrigðisþjónustu veltur á þessu.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar