
Skammarverðlaun Grímunnar
Fyrir kaldhæðni örlaganna kemur þessi staða upp á alþjóðlegu ári barnaleikhúss og á sama ári og Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna hefur loks verið festur í lög á Íslandi. Í sáttmálanum er meðal annars kveðið á um rétt hvers barns til að „taka fullan þátt í menningar- og listalífi, og fá viðeigandi og jöfn tækifæri […] til að stunda menningarlíf, listir og tómstundaiðju.”
Íslenskir foreldrar eru vissulega duglegir að fara með börnin sín í leikhús. Ætli við séum ekki duglegust í því í heimi, eins og í svo mörgu öðru. En matseðillinn er ekki fjölbreyttur.
Marengsfroða
Hérastubbur bakari kenndi bakaradrengnum fyrst að baka piparkökur árið 1962 í Þjóðleikhúsinu. Þeir félagar hafa síðan fengið nýjan búning ásamt hinum dýrunum í Hálsaskógi einu sinni á áratug að meðaltali. Og það er alltaf fullt hús, því „afi sá þetta þegar hann var lítill og pabbi þegar hann var lítill og nú er komið að þér”. Mary Poppins, sem reyndar hefur ekki ratað til Íslands sem sviðsuppfærsla fyrr, en kom fyrst út á bók árið 1934 (!) sló í gegn á stóra sviði Borgarleikhússins í vetur og félagarnir hárprúðu Karíus og Baktus eru enn á háa c-inu að heimta franskbrauð með sykri, þó íslensk börn séu flest komin í mun harðari efni í dag.
Við vitum hver vondi gæinn er strax frá upphafi. Stelpur eru sætar og strákar eru hetjur. Allt er þægilega fyrirsjáanlegt. Engar spurningar. Bara svör. Litadýrð og taumlaus gleði. Húrra fyrir pylsugerðarmanninum!
Raunsönn mynd af heiminum ekki satt?
Ekkert er hægt að setja út á fagmennsku þess listafólks sem að þessum sýningum kemur. Hins vegar er óásættanlegt með öllu að við séum að sóa opinberu fjármagni, svo ekki sé talað um hæfileikum okkar allra besta listafólks, í framleiðslu á eintómri næringarlausri marengsfroðu frá miðri síðustu öld ofan í börnin okkar, á meðan nánast ekkert annað er í boði.
Blásum til sóknar
Ég kalla eftir leiksýningum fyrir yngri áhorfendur um stríð og frið, um umhverfið, fjölmiðla, lýðræði, ábyrgð, völd, virðingu, kynjahlutverk, kynhneigð, fjölmenningarsamfélagið, lífið, dauðann – um allt sem skiptir máli í lífinu. Hvernig stendur á því að ekkert er sýnt af nýjum erlendum verkum fyrir börn? Og hvar eru nýju íslensku barnaverkin sem ekki eru leikgerðir á metsölubókum? Í stuttu máli: Hvers vegna sitja yngri leikhúsáhorfendur ekki við sama borð og þeir sem eldri eru?
Alls engu fé er veitt sérstaklega í sviðslistir fyrir börn og ungt fólk á Íslandi og þannig er engin hvatning í kerfinu fyrir listafólk eða leikhús að sinna þessum vettvangi – nema síður sé. Samanburður við aðrar Norðurlandaþjóðir er í þessu samhengi ekkert nema niðurlægjandi.
Börnin erfa ekki landið. Þau eiga það með okkur. Á sama hátt erfa þau ekki Þjóðleikhúsið, Borgarleikhúsið, óperuna, Sinfóníuna, listasöfnin eða Hörpu. Þessar menningarstofnanir eru þeirra rétt eins og annarra þegna þessa lands og þau eiga lagalega heimtingu á að þær þjóni þeim til jafns við aðra. Börn og ungmenni eru ekki „framtíðaráhorfendur”. Þau eru áhorfendur dagsins í dag.
Mér dettur ekki í hug að ætla að listafólk, leikhússtjórar, fagfélög listamanna og menningarmálayfirvöld séu sátt við stöðu mála, hvorki hvað varðar framboð sýninga eða innihald. Því hvarflar ekki að mér að úthluta skammarverðlaunum til eins ákveðins aðila, þó fyrirsögnin gefi annað til kynna. Skammarverðlaunin eru okkar allra. Botninum er náð. Nú blásum við til sóknar – fyrir börnin í landinu.
Höfundur er formaður ASSITEJ – samtaka um barna- og unglingaleikhús á Íslandi og situr auk þess í stjórn samtakanna á heimsvísu.
Skoðun

Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík
Sara Björg Sigurðardóttir skrifar

Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna
Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar

Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi!
Rakel Ýr Isaksen skrifar

Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð
Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar

Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar
Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar

Samkeppnin tryggir hag neytenda
Hanna Katrín Friðriksson skrifar

Stóðhryssur ekki moldvörpur
Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar

Við getum gert betur
Einar Bárðarson skrifar

Tími til að notast við réttar tölur
Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar

Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur?
Valur Elli Valsson skrifar

Ábyrg stefna í útlendingamálum
Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar

Týndu hermennirnir okkar
Bryndís Haraldsdóttir skrifar

Gerist þetta aftur á morgun?
Ísak Hilmarsson skrifar

Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu?
Helen Ólafsdóttir skrifar

Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar
Jón Daníelsson skrifar

Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum
Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar

Fréttir af baggavélum og lömbum
Heiða Ingimarsdóttir skrifar

Auglýsingaskrum Landsvirkjunar
Stefán Georgsson skrifar

Öryggi og varnir Íslands
Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar

Takk Trump!
Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar

Fíllinn á teikniborði Landsvirkjunar
Soffía Sigurðardóttir skrifar

Tími til að staldra við
Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar

Hvar er fyrirsjáanleikinn, forsætisráðherra?
Monika Margrét Stefánsdóttir skrifar

25 metrar í Fannborg
Hákon Gunnarsson skrifar

Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína
Kristján Þór Sigurðsson skrifar

Gefum heimild fyrir kyrrð og kærleik
Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir skrifar

Frumvarp til ólaga
Jón Ásgeir Sigurvinsson skrifar

Hervirki í höfuðborg - Svefngenglar við stjórnvölinn
Örn Sigurðsson skrifar

„Drifkraftur að óöryggi og óvissu“
Hjálmtýr Heiðdal skrifar

Klerkaveldi, trú og stjórnmál
Sigurður Árni Þórðarson skrifar