Umferðarmenning á Íslandi – góð eða slæm? Kristján Ólafur Guðnason skrifar 14. september 2013 07:00 Þegar rætt er og ritað um umferðarmenningu hér á landi er það gjarnan á neikvæðan hátt. Dónaskapur og tillitsleysi í umferð þykir landlæg. Virðingarleysi gagnvart umferðarlögum og umferðarreglum einnig. Í þessum anda berast lögreglu margar ábendingar um hegðun í umferð sem ekki þykir til eftirbreytni, sé stórhættuleg og nánast allir stunda. Þessum ábendingum fylgir gjarnan neðanmáls að það sem kvartað er yfir sýni svo ekki verði um villst að umferðarmenning hér á landi sé verri en í öðrum löndum; að slík hegðun í umferð þekkist hvergi á byggðu bóli nema hér. Lögregla hefur í gegnum tíðina móttekið þessar tilkynningar og brugðist við eftir efnum og aðstæðum, án þess þó að hafa nægjanleg gögn í höndum til að staðreyna eða meta hvort rétt sé með farið. Með betri skráningu gagna og úrvinnslu hjá lögreglu og Samgöngustofu meðal annars, auk kannana sem framkvæmdar hafa verið, hefur lögregla öðlast betri forsendur en áður til að meta ástand í umferðarmálum hverju sinni. Ákvarðanir um nauðsynlegar aðgerðir hafa þannig orðið upplýstari og markvissari en ella. Gögnin gefa auk þess möguleika á að leggja mat á umferðarmenningu hér á landi í samanburði við önnur lönd og hvort okkur fari fram eða aftur miðað við þróun hér innanlands. Þannig hefur fjöldi banaslysa verið borinn saman við önnur norræn ríki sem þykja standa hvað best að vígi í umferðarmálum í veröldinni. Orsakir slysa hér á landi hafa einnig verið skoðaðar og þróun þeirra síðustu ár.Jákvæðari sjálfsmynd Helstu niðurstöður eru þær að banaslys hér á hverja 100.000 íbúa, samkvæmt gögnum Samgöngustofu, eru sambærileg í fjölda að meðaltali og annars staðar á Norðurlöndunum á árunum 2003 til 2012. Ef eingöngu er litið til talna fyrir árið 2012 eru fæst banaslys hér á landi eða 2,8 á hverja 100.000 íbúa. Flest eru þau í Finnlandi eða 4,7. Slysum í umferð hér á landi fækkar auk þess um 32% frá árinu 2008. Slysum sem rekja má til áhættuhegðunar í umferð fækkar þannig einnig, svo sem brot gegn stöðvunarskyldu og biðskyldu, akstur mót rauðu ljósi og ölvunar- og hraðakstur. Svo virðist því sem fullyrðingar um lélega umferðarmenningu hér á landi, miðað við fyrirliggjandi gögn, séu án mikillar innstæðu. Hana má þó vissulega bæta. Umferðarslysum það sem af er þessu ári hefur til að mynda fjölgað lítillega á höfuðborgarsvæðinu miðað við árið 2012 og alvarleg slys orðið nýverið. Það er óásættanlegt. Ein leið til að koma í veg fyrir slys gæti verið að byggja upp jákvæðari sjálfsmynd okkar sem vegfarenda með breyttri umræðu. Þar eigum við innstæðu samanber jákvæða þróun í fjölda slysa og samanburð við aðrar norrænar þjóðir. Leyfum okkur í það minnsta að njóta sannmælis. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Þegar rætt er og ritað um umferðarmenningu hér á landi er það gjarnan á neikvæðan hátt. Dónaskapur og tillitsleysi í umferð þykir landlæg. Virðingarleysi gagnvart umferðarlögum og umferðarreglum einnig. Í þessum anda berast lögreglu margar ábendingar um hegðun í umferð sem ekki þykir til eftirbreytni, sé stórhættuleg og nánast allir stunda. Þessum ábendingum fylgir gjarnan neðanmáls að það sem kvartað er yfir sýni svo ekki verði um villst að umferðarmenning hér á landi sé verri en í öðrum löndum; að slík hegðun í umferð þekkist hvergi á byggðu bóli nema hér. Lögregla hefur í gegnum tíðina móttekið þessar tilkynningar og brugðist við eftir efnum og aðstæðum, án þess þó að hafa nægjanleg gögn í höndum til að staðreyna eða meta hvort rétt sé með farið. Með betri skráningu gagna og úrvinnslu hjá lögreglu og Samgöngustofu meðal annars, auk kannana sem framkvæmdar hafa verið, hefur lögregla öðlast betri forsendur en áður til að meta ástand í umferðarmálum hverju sinni. Ákvarðanir um nauðsynlegar aðgerðir hafa þannig orðið upplýstari og markvissari en ella. Gögnin gefa auk þess möguleika á að leggja mat á umferðarmenningu hér á landi í samanburði við önnur lönd og hvort okkur fari fram eða aftur miðað við þróun hér innanlands. Þannig hefur fjöldi banaslysa verið borinn saman við önnur norræn ríki sem þykja standa hvað best að vígi í umferðarmálum í veröldinni. Orsakir slysa hér á landi hafa einnig verið skoðaðar og þróun þeirra síðustu ár.Jákvæðari sjálfsmynd Helstu niðurstöður eru þær að banaslys hér á hverja 100.000 íbúa, samkvæmt gögnum Samgöngustofu, eru sambærileg í fjölda að meðaltali og annars staðar á Norðurlöndunum á árunum 2003 til 2012. Ef eingöngu er litið til talna fyrir árið 2012 eru fæst banaslys hér á landi eða 2,8 á hverja 100.000 íbúa. Flest eru þau í Finnlandi eða 4,7. Slysum í umferð hér á landi fækkar auk þess um 32% frá árinu 2008. Slysum sem rekja má til áhættuhegðunar í umferð fækkar þannig einnig, svo sem brot gegn stöðvunarskyldu og biðskyldu, akstur mót rauðu ljósi og ölvunar- og hraðakstur. Svo virðist því sem fullyrðingar um lélega umferðarmenningu hér á landi, miðað við fyrirliggjandi gögn, séu án mikillar innstæðu. Hana má þó vissulega bæta. Umferðarslysum það sem af er þessu ári hefur til að mynda fjölgað lítillega á höfuðborgarsvæðinu miðað við árið 2012 og alvarleg slys orðið nýverið. Það er óásættanlegt. Ein leið til að koma í veg fyrir slys gæti verið að byggja upp jákvæðari sjálfsmynd okkar sem vegfarenda með breyttri umræðu. Þar eigum við innstæðu samanber jákvæða þróun í fjölda slysa og samanburð við aðrar norrænar þjóðir. Leyfum okkur í það minnsta að njóta sannmælis.
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar