Nýtingarsamningar Jóhann Ársælsson skrifar 20. febrúar 2012 08:00 Frumvarp um breytt fiskveiðistjórnunarkerfi verður lagt fyrir Alþingi í febrúar ef allt gengur eftir. Vaxandi samstaða er meðal stjórnarflokkanna um útfærslur og nú er unnið að lokafrágangi málsins, áður en látið verður til skarar skríða. Ofangreind orð eru úr ræðu Jóhönnu Sigurðardóttir á síðasta flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar. Tíminn á þrotumFögnuður minn er þó blendinn eftir fundinn. En á hann mætti ég haldinn efablandinni eftirvæntingu. Boðað hafði verið að Ólína Þorvarðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon myndu fræða okkur um fyrirhugaðar breytingar á stjórn fiskveiða, eins af stærstu málefnum stjórnarsamstarfsins. Heim fór ég heldur daufur í dálkinn. Orð formannsins um útfærslur og lokafrágang skiluðu sér allavega ekki í skiljanlegum útskýringum á því hvenær og hvernig forgangi núverandi kvótahafa muni ljúka. Þó eru þrjú ár liðin og tími ríkisstjórnarinnar til að standa við fyrirheitin í þessu máli á þrotum. Hafa ber í huga að ekki er gert ráð fyrir flokksstjórnarfundi á næstunni og varla ætla stjórnarflokkarnir að leggja frumvarp fyrir Alþingi sem brýtur í bága við stefnu þeirra og stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Ég tel eftir þennan fund að innihald væntanlegs frumvarps verði í grundvallaratriðum líkt því sem Jón Bjarnason lagði fram á síðasta þingi. Að lifa ríkisstjórnina afTil að halda fengnum hlut hafa ráðamenn í sjávarútvegi móast við og reynt að hægja á og trufla alla viðleitni stjórnarflokkanna til að finna sáttaflöt milli almennra hagsmuna og þeirra sérhagsmuna sem útgerðamenn vilja viðhalda. Stefnan var sú að lifa ríkisstjórnina af þar til valda kæmu vinsamlegri stjórnvöld. Fyrsta og mikilvægasta átakið var fólgið í því að skjóta í kaf fyrningarleiðina sem er einföld og skynsamleg, breytir í raun engu um stjórn fiskveiða. Aðferð sem leysir þó eignahaldsvandann, tryggir þjóðinni fullt verð fyrir nýtingarréttinn og jafnræði í greininni. Hafi menn almannahagsmuni fyrst og fremst í huga og að raska sem minnst högum sjávarútvegsins er fyrningarleiðin augljóslega best. „Það fara allir á hausinn“ var innihald slagorðanna sem glumdu í eyrum landsmanna, þó að með þeirri leið verðleggi útgerðirnar veiðiréttinn sjálfar á frjálsum markaði. Ráðamönnum í útgerð tókst þetta ætlunarverk í bili a.m.k. vegna ósamstöðu og veikleika í báðum stjórnarflokkunum. Í VG er rótgróin andúð á markaðslausnum og stjórnlyndi á háu stigi eins og mörkuð stefna þeirra í sjávarútvegsmálum ber skýrt merki um. Í báðum flokkum eru þingmenn sem hafa í raun drattast með í stefnu flokkanna en vilja sem minnst hrófla við hagsmunaöflum í sínum kjördæmum. Næsti kafli sögunnar varð svokölluð samningaleið. SamningaleiðinHugtakið samningaleið varð til í tengslum við störf þeirrar nefndar sem Guðbjartur Hannesson stýrði og vísar til þeirrar hugmyndar að breyta nýtingarrétti á veiðiheimildum í svokallaða nýtingarsamninga til afmarkaðs tíma. Óljósar niðurstöður þess starfs sem sú nefnd vann hafa verið túlkaðar á ýmsa vegu en frumvarp Jóns Bjarnasonar byggði á því að gera slíka nýtingarsamninga við þá sem nú hafa umráð yfir veiðirétti. En ef það frumvarp hefði orðið að lögum væri sjávarútvegurinn í meiri viðjum en þörf er á til að ná fram markmiðum um þjóðareign á auðlindinni. Viðjum sem heftu verulega þrótt hans og framgang. Miðstýrðar ákvarðanir, ógagnsæ stjórnsýsla og óviðunandi aðgangur nýrra aðila að greininni hefði orðið hlutskipti hennar. Þetta og að ekki var með traustum hætti gengið frá því hvernig og hvenær forgangi núverandi kvótahafa til úthlutunar veiðiréttar skyldi ljúka voru alvarlegir gallar á frumvarpinu. Því miður bera tilvitnuð orð formannsins í upphafi þessarar greinar og það sem kom fram á fundinum vott um að vaxandi samstaða sé um slíka leið. Ríkisstjórnin eyði óvissunni!Þrátt fyrir harða andstöðu við fyrningarleiðina og ekki síður við frumvarp Jóns Bjarnasonar hafa orðið þau veðrabrigði í afstöðu útvegsmanna að nú heimta þeir að óvissunni verði aflétt. Þeir vilja að ríkisstjórnin sem þeir ætluðu að bíða af sér leysi þetta mikla deilumál. Ástæða sinnaskiptanna er augljós. Ef það auðlindaákvæði sem stjórnlagaráð leggur til að sett verði í stjórnarskrána verður að veruleika er úti um allan forgang núverandi veiðiréttarhafa. Tækifærið til sátta er þess vegna núna og best fyrir alla að það verði nýtt. Það yrði hins vegar óþarfur áfangi en ekki endir á langri deilu að fara þá leið sem lagt var upp með í frumvarpi Jóns Bjarnasonar. Ég tel vel hægt að ná markmiðum stjórnarflokkanna í sjávarútvegsmálum betur og á hagkvæmari hátt fyrir bæði þjóðina og sjávarútveginn en mögulegt er með þeirri leið sem nú er til umræðu. Meira um það í næstu grein. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Frumvarp um breytt fiskveiðistjórnunarkerfi verður lagt fyrir Alþingi í febrúar ef allt gengur eftir. Vaxandi samstaða er meðal stjórnarflokkanna um útfærslur og nú er unnið að lokafrágangi málsins, áður en látið verður til skarar skríða. Ofangreind orð eru úr ræðu Jóhönnu Sigurðardóttir á síðasta flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar. Tíminn á þrotumFögnuður minn er þó blendinn eftir fundinn. En á hann mætti ég haldinn efablandinni eftirvæntingu. Boðað hafði verið að Ólína Þorvarðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon myndu fræða okkur um fyrirhugaðar breytingar á stjórn fiskveiða, eins af stærstu málefnum stjórnarsamstarfsins. Heim fór ég heldur daufur í dálkinn. Orð formannsins um útfærslur og lokafrágang skiluðu sér allavega ekki í skiljanlegum útskýringum á því hvenær og hvernig forgangi núverandi kvótahafa muni ljúka. Þó eru þrjú ár liðin og tími ríkisstjórnarinnar til að standa við fyrirheitin í þessu máli á þrotum. Hafa ber í huga að ekki er gert ráð fyrir flokksstjórnarfundi á næstunni og varla ætla stjórnarflokkarnir að leggja frumvarp fyrir Alþingi sem brýtur í bága við stefnu þeirra og stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Ég tel eftir þennan fund að innihald væntanlegs frumvarps verði í grundvallaratriðum líkt því sem Jón Bjarnason lagði fram á síðasta þingi. Að lifa ríkisstjórnina afTil að halda fengnum hlut hafa ráðamenn í sjávarútvegi móast við og reynt að hægja á og trufla alla viðleitni stjórnarflokkanna til að finna sáttaflöt milli almennra hagsmuna og þeirra sérhagsmuna sem útgerðamenn vilja viðhalda. Stefnan var sú að lifa ríkisstjórnina af þar til valda kæmu vinsamlegri stjórnvöld. Fyrsta og mikilvægasta átakið var fólgið í því að skjóta í kaf fyrningarleiðina sem er einföld og skynsamleg, breytir í raun engu um stjórn fiskveiða. Aðferð sem leysir þó eignahaldsvandann, tryggir þjóðinni fullt verð fyrir nýtingarréttinn og jafnræði í greininni. Hafi menn almannahagsmuni fyrst og fremst í huga og að raska sem minnst högum sjávarútvegsins er fyrningarleiðin augljóslega best. „Það fara allir á hausinn“ var innihald slagorðanna sem glumdu í eyrum landsmanna, þó að með þeirri leið verðleggi útgerðirnar veiðiréttinn sjálfar á frjálsum markaði. Ráðamönnum í útgerð tókst þetta ætlunarverk í bili a.m.k. vegna ósamstöðu og veikleika í báðum stjórnarflokkunum. Í VG er rótgróin andúð á markaðslausnum og stjórnlyndi á háu stigi eins og mörkuð stefna þeirra í sjávarútvegsmálum ber skýrt merki um. Í báðum flokkum eru þingmenn sem hafa í raun drattast með í stefnu flokkanna en vilja sem minnst hrófla við hagsmunaöflum í sínum kjördæmum. Næsti kafli sögunnar varð svokölluð samningaleið. SamningaleiðinHugtakið samningaleið varð til í tengslum við störf þeirrar nefndar sem Guðbjartur Hannesson stýrði og vísar til þeirrar hugmyndar að breyta nýtingarrétti á veiðiheimildum í svokallaða nýtingarsamninga til afmarkaðs tíma. Óljósar niðurstöður þess starfs sem sú nefnd vann hafa verið túlkaðar á ýmsa vegu en frumvarp Jóns Bjarnasonar byggði á því að gera slíka nýtingarsamninga við þá sem nú hafa umráð yfir veiðirétti. En ef það frumvarp hefði orðið að lögum væri sjávarútvegurinn í meiri viðjum en þörf er á til að ná fram markmiðum um þjóðareign á auðlindinni. Viðjum sem heftu verulega þrótt hans og framgang. Miðstýrðar ákvarðanir, ógagnsæ stjórnsýsla og óviðunandi aðgangur nýrra aðila að greininni hefði orðið hlutskipti hennar. Þetta og að ekki var með traustum hætti gengið frá því hvernig og hvenær forgangi núverandi kvótahafa til úthlutunar veiðiréttar skyldi ljúka voru alvarlegir gallar á frumvarpinu. Því miður bera tilvitnuð orð formannsins í upphafi þessarar greinar og það sem kom fram á fundinum vott um að vaxandi samstaða sé um slíka leið. Ríkisstjórnin eyði óvissunni!Þrátt fyrir harða andstöðu við fyrningarleiðina og ekki síður við frumvarp Jóns Bjarnasonar hafa orðið þau veðrabrigði í afstöðu útvegsmanna að nú heimta þeir að óvissunni verði aflétt. Þeir vilja að ríkisstjórnin sem þeir ætluðu að bíða af sér leysi þetta mikla deilumál. Ástæða sinnaskiptanna er augljós. Ef það auðlindaákvæði sem stjórnlagaráð leggur til að sett verði í stjórnarskrána verður að veruleika er úti um allan forgang núverandi veiðiréttarhafa. Tækifærið til sátta er þess vegna núna og best fyrir alla að það verði nýtt. Það yrði hins vegar óþarfur áfangi en ekki endir á langri deilu að fara þá leið sem lagt var upp með í frumvarpi Jóns Bjarnasonar. Ég tel vel hægt að ná markmiðum stjórnarflokkanna í sjávarútvegsmálum betur og á hagkvæmari hátt fyrir bæði þjóðina og sjávarútveginn en mögulegt er með þeirri leið sem nú er til umræðu. Meira um það í næstu grein.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun