Hvað felst í dómstólaleiðinni? Þorbjörn Björnsson skrifar 23. mars 2011 09:46 Í kjölfar þess að Forseti Íslands vísaði hinum svokölluðu Icesave lögum (nr. 13/2011) til þjóðaratkvæðagreiðslu hefur mikið verið rætt um hina svokölluðu „dómstólaleið". Í dómstólaleiðinni felst í raun að flestir eru sammála um að ef lögin verða felld sé samningaleiðin fullreynd og það beri að leysa deiluna fyrir dómstólum. Menn eru þó ekki sammála um hvaða dómstóll sé hæfur til þess að leysa úr deilunni og hvort að slíkt sé á færi íslenskra eða alþjóðlegra dómstóla. Að mati höfundar verður Icesave deilan ekki endanlega leyst fyrir íslenskum dómstólum. Um er að ræða þjóðréttarleg álitaefni sem tengjast deilu fullvalda ríkja og er því vandséð af hverju Bretar og Hollendingar hefðu áhuga á að færa milliríkjadeilu til lausnar landsdómstóls deiluaðila síns. Auk þess myndi dómur íslensks dómstóls ekki takmarka rétt þessara þjóða til þess að fara með deiluna fyrir alþjóðadómstóla. Þessi grein mun fjalla um hvaða alþjóðadómstólar koma í raun til greina varðandi lausn deilunnar. Umfjöllunin verður þó að engu leyti tæmandi varðandi hugsanlega lögsögu alþjóðadómstóla eða lagaleg álitaefni sem tengjast málsókn fyrir þeim heldur er einungis um að ræða stutt yfirlit.EFTA-dómstóllinnEftirlitsstofnun EFTA (ESA) hefur í farvatninu samningsbrotamál gegn Íslandi vegna ófullnægjandi innleiðingar á svokallaðri innlánatilskipun (nr. 94/19/EB), en túlkun á skyldum Íslands samkvæmt þeirri tilskipun er í raun kjarni Icesave deilunnar. Það mál er hins vegar í biðstöðu vegna fyrirliggjandi samninga en málið yrði að öllum líkindum tekið upp aftur ef Icesave lögin verða felld. Það eru ákveðin rök sem eru Íslandi í hag varðandi hugsanlegan málflutning fyrir EFTA-dómstólnum. T.d. er einn af þremur dómurum sem starfa við dómstólinn Íslendingur sem þýðir að ákveðin skilningur er til staðar á sjónarmiðum Íslands og Íslendingar hafa reynslu af málflutningi fyrir EFTA-dómstólnum. Öllu mikilvægara er að ef deilan yrði endanlega ákveðin með dómi EFTA-dómstólsins er ESA bundin af kröfugerð sem nú þegar er komin fram í rökstuddu bréfi um yfirvofandi málshöfðun, þar sem miðað var við greiðsluskyldu á allt að 20.000 evrum til hvers innstæðueiganda, og kemur því ekki til greina að öll Icesave krafan yrði dæmd Bretum og Hollendingum í hag. Hins vegar myndi niðurstaða dómstólsins aldrei koma í veg fyrir að íslenskir dómstólar leituðu ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins þar sem dómstóllinn væri beðinn um að taka afstöðu til þess hvort að sú ákvörðun að tryggja innistæður þeirra sem búsettir væru á Íslandi að fullu teldist mismunun gagnvart erlendum innlánseigendum og þá myndi dómstóllinn þurfa að taka afstöðu til greiðsluskyldu vegna innlána hærri en 20.000 evrur. (Þess ber þó að geta að vegna greiðslna Breta og Hollendinga til innlánseigenda er ekki um að ræða öll innlán yfir 20.000 evrur). Það eru mun þyngri rök fyrir því að það sé ekki sérstaklega hagstætt fyrir Íslendinga að deilan verði leyst fyrir EFTA-dómstólnum. Má þar nefna fjögur atriði: 1) Mikill meirihluti þeirra áltisgjafa sem eru sérfræðingar í Evrópurétti hafa talið að Íslendingum beri að greiða kröfuna. 2) ESA hefur einungis tapað örfáum málum fyrir EFTA-dómstólnum. 3) Ef svo færi að EFTA dómstóllinn dæmdi Íslendingum í vil gæti Sameiginlega EES-nefndin talið að slík niðurstaða væri í ósamræmi við dómafordæmi Evrópudómstólsins og gæti beðið Evrópudómstólinn um túlkun á þeim réttarheimildum sem um ræddi (en EFTA-dómstólnum fylgir í framkvæmd fordæmum Evrópudómstólsins). Ef Evrópudómstóllinn myndi komast að annarri niðurstöðu heldur en EFTA-dómstóllinn myndi það þýða mjög mikinn álitshnekki fyrir EFTA-dómstólinn og stefna einsleitnimarkmiði EES-samningsins í hættu. 4) Þar sem Bretar og Hollendingar eru ekki beinir aðilar að slíku máli (þeir hafa þó rétt til þess að taka þátt í málflutningi fyrir EFTA-dómstólnum) bindur dómur EFTA dómstólsins ekki hendur þeirra varðandi áframhaldandi kröfugerð gagnvart Íslendingum. Þó svo að sýkna af kröfunum gæti verið mjög jákvæð fyrir pólítíska stöðu Íslands, að því gefnu að slíkur dómur væri vel rökstuddur.EvrópudómstóllinnBæði Bretar og Hollendingar eru aðilar að Evrópudómstólnum og tilnefna dómara til setu í honum. Íslendingar eiga ekki beina aðild að Evrópudómstólnum og eiga í engum tilvikum rétt til að skipa dómara til setu í honum. Varðandi Icesave deiluna og Evrópudómstólinn koma eftirfarandi möguleikar til greina: Í fyrsta lagi þá geta deiluaðilarnir sameiginlega beðið Evrópudómstólinn um túlkun á efni innlánatilskipunarinnar, en innan þeirrar heimildar rúmast í raun lykilatriði Icesave deilunnar frá sjónarhorni Evrópuréttar. Í öðru lagi, getur Evrópudómstóllinn að beiðni Sameiginlegu EES-nefndarinnar metið lögmæti refsiaðgerða sem gripið er til vegna vanefnda samningsaðila á skyldum sínum samkvæmt samningnum. Þá væri um að ræða refsiaðgerðir sem yrði beitt gegn Íslendingum vegna vanefnda á skyldum sínum samkvæmt innlánatilskipuninni. Í þriðja lagi, eins og að ofan greinir, gæti komið til þess að Evrópudómstóllinn myndi meta hvort túlkun EFTA-dómstólsins færi gegn fordæmum Evrópudómstólsins. Að lokum kæmi til greina að Íslendingar veiti íslenskum dómstólum heimild á grundvelli EES-samningsins til þess að bera spurningar undir Evrópudómstólinn. Það yrði síðan undir íslenskum dómstólum komið að nýta slíka heimild í hugsanlegum málarekstri einkaaðila fyrir íslenskum dómstólum. Athuga ber að Evrópudómstóllinn gæti, eftir atvikum, einnig tekið afstöðu til hugsanlegar mismununar íslenskra stjórnvalda gagnvart erlendum sparifjáreigendum og þar af leiðandi gæti dómurinn komist að þeirri niðurstöðu að Íslandi bæri greiðsluskyldu umfram 20.000 evrur.Alþjóðadómstóllinn í HaagAlþjóðadómstóllinn í Haag byggir lögsögu sína á þeirri meginreglu að alþjóðadómstólar hafa ekki lögsögu til þess að úrskurða um réttindi og skyldur ríkja nema að ríkin hafi sérstaklega samþykkt slíka lögsögu, en ríki geta gefið út almenna yfirlýsingu um að dómstóllinn hafi lögsögu í öllum deilumálum þeirra gagnvart ríkjum sem einnig hafa gefið út slíka yfirlýsingu. Íslendingar hafa ekki gefið út slíka yfirlýsingu en hins vegar er í gildi samningur við Breta frá 1937 um úrlausn deilumála sem veitir Alþjóðadómstólnum í Haag lögsögu í deilumálum milli ríkjanna. Samningurinn hefur að geyma vissar undanþágur varðandi mál sem geta komið til skoðunar, en ef á reyndi væri það Alþjóðadómstólsins að úrskuða hvort slíkar undanþágur ættu við – einnig væri hægt að halda því fram að samningurinn væri fallinn úr gildi af einhverjum orsökum en aftur væri það dómstólsins sjálfs að úrskurða um það. Ísland gæti þannig t.d. höfðað mál fyrir Alþjóðadómstólnum á grundvelli þess að hin svokallaða hryðjuverkalöggjöf sem Bretar beitu gagnvart íslensku bönkunum hafi brotið gegn EES-samningnum og í framhaldinu myndu Bretar væntanlega gagnstefna Íslendingum vegna innlánatilskipunarinnar. Slíkur málarekstur myndi að mörgu leyti vera mjög sérstakur, aðallega vegna þess að það yrði í fyrsta sinn sem löggjöf upprunninn innan Evrópusambandsins yrði túlkuð af Alþjóðadómstólnum, en samkvæmt stofnsáttmála Evrópusambandsins er aðildarríkjum óheimilt að útkljá deilumál sín á milli er varða Evrópulöggjöf fyrir öðrum dómstól en Evrópudómstólnum. EES-samningurinn hefur hins vegar ekki að geyma slíka takmörkun.Að flytja málið fyrir Alþjóðadómstólnum myndi skipta sköpum varðandi málsástæður og réttarheimildir sem byggt væri á, en dómstóllinn er á engan hátt takmarkaður af réttarreglum Evrópuréttarins eða EES-samningsins. Ýmsar meginreglur þjóðarréttar kæmu hugsanlega einnig til greina, t.d. bindandi yfirlýsingar ráðamanna og brostnar forsendur með tiliti til samninga. Þess má geta að Rossalyn Higgins, fyrrverandi forseti Alþjóðadómstólsins, hvatti Ísland til þess að notast við dómstólinn til lausnar Icesave deilunnar í viðtali hjá ríkissjónvarpinu árið 2008. Ef til slíks málareksturs kæmi fengu Íslendingar að skipa einn dómara til setu í málinu (ad hoc) sem yrði þá einn af 16 dómurum sem myndu leysa úr málinu.SamantektEins og fram kemur hér að ofan þá er einungis um stutt yfirlit að ræða og ekki er rúm til þess að ræða ýmsa aðra möguleika sem til greina koma, eins og t.d. ef að deiluaðilar kæmu sér saman um skipun gerðardóms. Þó er ljóst af ofangreindu að margir möguleikar eru í stöðunni og dómstólaleiðin flóknari en oft er gefið til kynna í umræðu seinustu misserin. Að lokum má geta þess að hvort sem Icesave lögin verða samþykkt eða ekki, er líklegast að koma muni til málaferla fyrir alþjóðadómstólum vegna Icesave. Má þá sérstaklega nefna að þrátt fyrir að lögin verði samþykkt munu erlendir einstaklingar og/eða lögaðilar líklega hefja mál fyrir íslenskum dómstólum til greiðslu innistæðna hærri en 20.000 evrur og munu byggja á Mannréttindasáttmála Evrópu og/eða EES-samningnum og er fullvíst að einhver þeirra mála enda fyrir Mannréttindadómstól Evrópu og/eða EFTA-dómstólnum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Icesave Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Í kjölfar þess að Forseti Íslands vísaði hinum svokölluðu Icesave lögum (nr. 13/2011) til þjóðaratkvæðagreiðslu hefur mikið verið rætt um hina svokölluðu „dómstólaleið". Í dómstólaleiðinni felst í raun að flestir eru sammála um að ef lögin verða felld sé samningaleiðin fullreynd og það beri að leysa deiluna fyrir dómstólum. Menn eru þó ekki sammála um hvaða dómstóll sé hæfur til þess að leysa úr deilunni og hvort að slíkt sé á færi íslenskra eða alþjóðlegra dómstóla. Að mati höfundar verður Icesave deilan ekki endanlega leyst fyrir íslenskum dómstólum. Um er að ræða þjóðréttarleg álitaefni sem tengjast deilu fullvalda ríkja og er því vandséð af hverju Bretar og Hollendingar hefðu áhuga á að færa milliríkjadeilu til lausnar landsdómstóls deiluaðila síns. Auk þess myndi dómur íslensks dómstóls ekki takmarka rétt þessara þjóða til þess að fara með deiluna fyrir alþjóðadómstóla. Þessi grein mun fjalla um hvaða alþjóðadómstólar koma í raun til greina varðandi lausn deilunnar. Umfjöllunin verður þó að engu leyti tæmandi varðandi hugsanlega lögsögu alþjóðadómstóla eða lagaleg álitaefni sem tengjast málsókn fyrir þeim heldur er einungis um að ræða stutt yfirlit.EFTA-dómstóllinnEftirlitsstofnun EFTA (ESA) hefur í farvatninu samningsbrotamál gegn Íslandi vegna ófullnægjandi innleiðingar á svokallaðri innlánatilskipun (nr. 94/19/EB), en túlkun á skyldum Íslands samkvæmt þeirri tilskipun er í raun kjarni Icesave deilunnar. Það mál er hins vegar í biðstöðu vegna fyrirliggjandi samninga en málið yrði að öllum líkindum tekið upp aftur ef Icesave lögin verða felld. Það eru ákveðin rök sem eru Íslandi í hag varðandi hugsanlegan málflutning fyrir EFTA-dómstólnum. T.d. er einn af þremur dómurum sem starfa við dómstólinn Íslendingur sem þýðir að ákveðin skilningur er til staðar á sjónarmiðum Íslands og Íslendingar hafa reynslu af málflutningi fyrir EFTA-dómstólnum. Öllu mikilvægara er að ef deilan yrði endanlega ákveðin með dómi EFTA-dómstólsins er ESA bundin af kröfugerð sem nú þegar er komin fram í rökstuddu bréfi um yfirvofandi málshöfðun, þar sem miðað var við greiðsluskyldu á allt að 20.000 evrum til hvers innstæðueiganda, og kemur því ekki til greina að öll Icesave krafan yrði dæmd Bretum og Hollendingum í hag. Hins vegar myndi niðurstaða dómstólsins aldrei koma í veg fyrir að íslenskir dómstólar leituðu ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins þar sem dómstóllinn væri beðinn um að taka afstöðu til þess hvort að sú ákvörðun að tryggja innistæður þeirra sem búsettir væru á Íslandi að fullu teldist mismunun gagnvart erlendum innlánseigendum og þá myndi dómstóllinn þurfa að taka afstöðu til greiðsluskyldu vegna innlána hærri en 20.000 evrur. (Þess ber þó að geta að vegna greiðslna Breta og Hollendinga til innlánseigenda er ekki um að ræða öll innlán yfir 20.000 evrur). Það eru mun þyngri rök fyrir því að það sé ekki sérstaklega hagstætt fyrir Íslendinga að deilan verði leyst fyrir EFTA-dómstólnum. Má þar nefna fjögur atriði: 1) Mikill meirihluti þeirra áltisgjafa sem eru sérfræðingar í Evrópurétti hafa talið að Íslendingum beri að greiða kröfuna. 2) ESA hefur einungis tapað örfáum málum fyrir EFTA-dómstólnum. 3) Ef svo færi að EFTA dómstóllinn dæmdi Íslendingum í vil gæti Sameiginlega EES-nefndin talið að slík niðurstaða væri í ósamræmi við dómafordæmi Evrópudómstólsins og gæti beðið Evrópudómstólinn um túlkun á þeim réttarheimildum sem um ræddi (en EFTA-dómstólnum fylgir í framkvæmd fordæmum Evrópudómstólsins). Ef Evrópudómstóllinn myndi komast að annarri niðurstöðu heldur en EFTA-dómstóllinn myndi það þýða mjög mikinn álitshnekki fyrir EFTA-dómstólinn og stefna einsleitnimarkmiði EES-samningsins í hættu. 4) Þar sem Bretar og Hollendingar eru ekki beinir aðilar að slíku máli (þeir hafa þó rétt til þess að taka þátt í málflutningi fyrir EFTA-dómstólnum) bindur dómur EFTA dómstólsins ekki hendur þeirra varðandi áframhaldandi kröfugerð gagnvart Íslendingum. Þó svo að sýkna af kröfunum gæti verið mjög jákvæð fyrir pólítíska stöðu Íslands, að því gefnu að slíkur dómur væri vel rökstuddur.EvrópudómstóllinnBæði Bretar og Hollendingar eru aðilar að Evrópudómstólnum og tilnefna dómara til setu í honum. Íslendingar eiga ekki beina aðild að Evrópudómstólnum og eiga í engum tilvikum rétt til að skipa dómara til setu í honum. Varðandi Icesave deiluna og Evrópudómstólinn koma eftirfarandi möguleikar til greina: Í fyrsta lagi þá geta deiluaðilarnir sameiginlega beðið Evrópudómstólinn um túlkun á efni innlánatilskipunarinnar, en innan þeirrar heimildar rúmast í raun lykilatriði Icesave deilunnar frá sjónarhorni Evrópuréttar. Í öðru lagi, getur Evrópudómstóllinn að beiðni Sameiginlegu EES-nefndarinnar metið lögmæti refsiaðgerða sem gripið er til vegna vanefnda samningsaðila á skyldum sínum samkvæmt samningnum. Þá væri um að ræða refsiaðgerðir sem yrði beitt gegn Íslendingum vegna vanefnda á skyldum sínum samkvæmt innlánatilskipuninni. Í þriðja lagi, eins og að ofan greinir, gæti komið til þess að Evrópudómstóllinn myndi meta hvort túlkun EFTA-dómstólsins færi gegn fordæmum Evrópudómstólsins. Að lokum kæmi til greina að Íslendingar veiti íslenskum dómstólum heimild á grundvelli EES-samningsins til þess að bera spurningar undir Evrópudómstólinn. Það yrði síðan undir íslenskum dómstólum komið að nýta slíka heimild í hugsanlegum málarekstri einkaaðila fyrir íslenskum dómstólum. Athuga ber að Evrópudómstóllinn gæti, eftir atvikum, einnig tekið afstöðu til hugsanlegar mismununar íslenskra stjórnvalda gagnvart erlendum sparifjáreigendum og þar af leiðandi gæti dómurinn komist að þeirri niðurstöðu að Íslandi bæri greiðsluskyldu umfram 20.000 evrur.Alþjóðadómstóllinn í HaagAlþjóðadómstóllinn í Haag byggir lögsögu sína á þeirri meginreglu að alþjóðadómstólar hafa ekki lögsögu til þess að úrskurða um réttindi og skyldur ríkja nema að ríkin hafi sérstaklega samþykkt slíka lögsögu, en ríki geta gefið út almenna yfirlýsingu um að dómstóllinn hafi lögsögu í öllum deilumálum þeirra gagnvart ríkjum sem einnig hafa gefið út slíka yfirlýsingu. Íslendingar hafa ekki gefið út slíka yfirlýsingu en hins vegar er í gildi samningur við Breta frá 1937 um úrlausn deilumála sem veitir Alþjóðadómstólnum í Haag lögsögu í deilumálum milli ríkjanna. Samningurinn hefur að geyma vissar undanþágur varðandi mál sem geta komið til skoðunar, en ef á reyndi væri það Alþjóðadómstólsins að úrskuða hvort slíkar undanþágur ættu við – einnig væri hægt að halda því fram að samningurinn væri fallinn úr gildi af einhverjum orsökum en aftur væri það dómstólsins sjálfs að úrskurða um það. Ísland gæti þannig t.d. höfðað mál fyrir Alþjóðadómstólnum á grundvelli þess að hin svokallaða hryðjuverkalöggjöf sem Bretar beitu gagnvart íslensku bönkunum hafi brotið gegn EES-samningnum og í framhaldinu myndu Bretar væntanlega gagnstefna Íslendingum vegna innlánatilskipunarinnar. Slíkur málarekstur myndi að mörgu leyti vera mjög sérstakur, aðallega vegna þess að það yrði í fyrsta sinn sem löggjöf upprunninn innan Evrópusambandsins yrði túlkuð af Alþjóðadómstólnum, en samkvæmt stofnsáttmála Evrópusambandsins er aðildarríkjum óheimilt að útkljá deilumál sín á milli er varða Evrópulöggjöf fyrir öðrum dómstól en Evrópudómstólnum. EES-samningurinn hefur hins vegar ekki að geyma slíka takmörkun.Að flytja málið fyrir Alþjóðadómstólnum myndi skipta sköpum varðandi málsástæður og réttarheimildir sem byggt væri á, en dómstóllinn er á engan hátt takmarkaður af réttarreglum Evrópuréttarins eða EES-samningsins. Ýmsar meginreglur þjóðarréttar kæmu hugsanlega einnig til greina, t.d. bindandi yfirlýsingar ráðamanna og brostnar forsendur með tiliti til samninga. Þess má geta að Rossalyn Higgins, fyrrverandi forseti Alþjóðadómstólsins, hvatti Ísland til þess að notast við dómstólinn til lausnar Icesave deilunnar í viðtali hjá ríkissjónvarpinu árið 2008. Ef til slíks málareksturs kæmi fengu Íslendingar að skipa einn dómara til setu í málinu (ad hoc) sem yrði þá einn af 16 dómurum sem myndu leysa úr málinu.SamantektEins og fram kemur hér að ofan þá er einungis um stutt yfirlit að ræða og ekki er rúm til þess að ræða ýmsa aðra möguleika sem til greina koma, eins og t.d. ef að deiluaðilar kæmu sér saman um skipun gerðardóms. Þó er ljóst af ofangreindu að margir möguleikar eru í stöðunni og dómstólaleiðin flóknari en oft er gefið til kynna í umræðu seinustu misserin. Að lokum má geta þess að hvort sem Icesave lögin verða samþykkt eða ekki, er líklegast að koma muni til málaferla fyrir alþjóðadómstólum vegna Icesave. Má þá sérstaklega nefna að þrátt fyrir að lögin verði samþykkt munu erlendir einstaklingar og/eða lögaðilar líklega hefja mál fyrir íslenskum dómstólum til greiðslu innistæðna hærri en 20.000 evrur og munu byggja á Mannréttindasáttmála Evrópu og/eða EES-samningnum og er fullvíst að einhver þeirra mála enda fyrir Mannréttindadómstól Evrópu og/eða EFTA-dómstólnum.
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun