Komið að skuldadögum í Helguvík Sigmundur Einarsson skrifar 10. september 2010 06:00 Álbræðsla í Helguvík hefur verið töluvert til umræðu undanfarið vegna fyrirsjáanlegra tafa á afhendingu orkunnar. Skýringar hagsmunahópa eru allar á sama veg. Stjórnvöld bregða fæti fyrir atvinnuuppbyggingu! HS Orka fær ekki leyfi til að stækka Reykjanesvirkjun! Seinagangur við afgreiðslu skipulagsáætlana! Bæjarstjórinn í Reykjanesbæ lagður í pólitískt einelti! - O.s.frv. Umfjöllun fjölmiðla er hefðbundin. Hvorki er vilji né geta til að fjalla um kjarna málsins og stjórnmálamenn óttast óvinsældir. Þeir eru hræddir um að verða kallaðir til ábyrgðar og þora ekki að viðurkenna að verkefnið hafi verið tálsýn frá upphafi. AðdragandinnÞegar áform um dularfulla stálpípuverksmiðju í Helguvík gufuðu upp um miðjan þennan áratug var Norðuráli boðin þar aðstaða fyrir álbræðslu. Norðurál sló til og samdi um kaup á raforku. Skipulag og umhverfismat voru unnin fyrir álbræðslu, orkuver og háspennulínur. Svo kom kreppan og eyðilagði allt. Eða hvað? Orkan til álbræðslunnarNúverandi áform Norðuráls gera ráð fyrir að álbræðsla í Helguvík verði reist í fjórum jafnstórum áföngum sem hver framleiðir 90 þús. tonna á ári, alls 360 þús. tonn. Heildar orkuþörf er liðlega 600 MWe og þarf fyrsti áfanginn um 150 MWe. Árið 2007 var samið við Hitaveitu Suðurnesja (nú HS Orka) og Orkuveitu Reykjavíkur um afhendingu allt að 250 MWe rafafls í fyrsta áfanga álbræðslunnar fyrir árslok 2010. Jafnframt gáfu fyrirtækin vilyrði fyrir allt að 185 MWe til viðbótar, samtals 435 MWe, en ekki hafa verið gerðir frekari orkusamningar. Brauðfætur ReykjanesvirkjunarSamkvæmt umhverfismatsskýrslu vegna Helguvíkur frá árinu 2007 hyggst Hitaveita Suðurnesja tutla orku úr öllum háhitasvæðum á Reykjanesskaga vestan Kleifarvatns til að næra álbræðsluna. Í Reykjanesvirkjun eru nú framleidd 100 MWe. Áformað er að stækka virkjunina í 200 MWe fyrir fyrsta áfangann í Helguvík. Í matsskýrslu um stækkunina frá júní 2009 er ítarleg umsögn Orkustofnunar um áformin en þessi sama stofnun veitir hið endanlega virkjunarleyfi. Þar kemur skýrt fram á hvílíkum brauðfótum framkvæmdin stendur.Í umsögninni segir að þrýstingslækkun í jarðhitakerfinu hafi á fyrstu þremur árum nýtingar orðið umtalsvert meiri en gert var ráð fyrir. Þetta telur Orkustofnun að eigi að hvetja til varúðar við frekari orkuvinnslu úr svæðinu. Þá segir að þegar horft sé til stærðar (flatarmáls) vinnslusvæðisins á Reykjanesi sé það fjarri því að standa undir fyrirhugaðri tvöföldun Reykjanesvirkjunar í 200 MWe til lengri tíma. Að auki bendir Orkustofnun á að nýtingin bjóði heim hættu á gufusprengingum og að kaldur jarðsjór gæti komist inn í jarðhitageyminn þar sem undirþrýstingur er mikill. Bent er á að virkar jarðskjálftasprungur á jarðhitasvæðinu hafi hreyfst a.m.k. fjórum sinnum á síðustu öld.Umsögn Orkustofnunar sýnir að hugmyndir HS Orku um stækkun Reykjanesvirkjunar hafa frá upphafi verið óraunsæjar svo ekki sé meira sagt og skýrir þann vanda sem nú er uppi við afhendingu orkunnar til Helguvíkur. Reyndar segist HS Orka nú hafa nýjar upplýsingar um jarðhitasvæðið og nú er bara að bíða og sjá hvað sérfræðingar Orkustofnunar segja þegar þær berast.Af einhverjum undarlegum ástæðum sá Skipulagsstofnun ekki ástæðu til að taka afstöðu til ofangreindrar umsagnar Orkustofnunar í áliti sínu um mat á umhverfisáhrifum vegna Reykjanesvirkjunar. Vonbrigði á HellisheiðiÍ umhverfismatsskýrslu um Helguvík frá 2007 segir að árið 2010 muni tvær 45 MWe vélar bætast við Hellisheiðarvirkjun, tvær í Bitruvirkjun og tvær í Hverahlíðarvirkjun, samtals 270 MWe. Orkan muni m.a. fara til Helguvíkur. Eftir að ljóst varð að boranir Orkuveitunnar á Skarðsmýrarfjalli skiluðu ekki þeim árangri sem vonast var eftir hefur lítið frést af orkuvinnslu á Hellisheiði. Bitruvirkjun hefur verið slegin af í bili og Hverahlíðarvirkjun er strand í skuldafeni Orkuveitunnar. Raforku til Helguvíkur er því vart að vænta úr þessari átt á þessu ári og ekki heldur því næsta. Engar háspennulínurTil að koma raforkunni frá Hellisheiði til Helguvíkur þarf Landsnet að reisa háspennulínur. Ekkert bólar á línunum en gert er ráð fyrir að þær liggi þvert um verndarsvæði vatnsbóla höfuðborgarsvæðisins. Þetta hljómar líkt og Vatnsveita Reykjavíkur hafi týnst í Orkuveitunni. Hvort skyldi vera mikilvægara, neysluvatnið eða álbræðslan? Ber einhver ábyrgð?Fróðlegt verður að fylgjast með málinu næstu vikurnar. HS Orka fær líklegast ekkert virkjunarleyfi, engin er háspennulínan og engin orka frá Hellisheiði í sjónmáli. Nú er líklega rétti tíminn fyrir yfirvöld að rifja upp þær kröfur sem gerðar voru um sameiginlegt umhverfismat fyrir álbræðslu og tengdar framkvæmdir. Kröfur sem Skipulagsstofnun og umhverfisráðuneyti höfnuðu á sínum tíma.Hætt er við að nú sé farið að hilla undir dánarvottorð álbræðslunnar í Helguvík og komið að skuldadögum. En ber einhver ábyrgð? Og gagnvart hverjum? Hvað um allar framkvæmdirnar á kostnað Reykjanesbæjar og Helguvíkurhafnar? Hvað um orkufyrirtæki sem lofuðu upp í ermina á sér? Auðvitað verður kreppu og fjárskorti kennt um. En ábyrgðin liggur fyrst og síðast í óábyrgum loforðum um orkusölu ásamt óraunsæjum væntingum stjórnvalda um orku úr iðrum jarðar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Álbræðsla í Helguvík hefur verið töluvert til umræðu undanfarið vegna fyrirsjáanlegra tafa á afhendingu orkunnar. Skýringar hagsmunahópa eru allar á sama veg. Stjórnvöld bregða fæti fyrir atvinnuuppbyggingu! HS Orka fær ekki leyfi til að stækka Reykjanesvirkjun! Seinagangur við afgreiðslu skipulagsáætlana! Bæjarstjórinn í Reykjanesbæ lagður í pólitískt einelti! - O.s.frv. Umfjöllun fjölmiðla er hefðbundin. Hvorki er vilji né geta til að fjalla um kjarna málsins og stjórnmálamenn óttast óvinsældir. Þeir eru hræddir um að verða kallaðir til ábyrgðar og þora ekki að viðurkenna að verkefnið hafi verið tálsýn frá upphafi. AðdragandinnÞegar áform um dularfulla stálpípuverksmiðju í Helguvík gufuðu upp um miðjan þennan áratug var Norðuráli boðin þar aðstaða fyrir álbræðslu. Norðurál sló til og samdi um kaup á raforku. Skipulag og umhverfismat voru unnin fyrir álbræðslu, orkuver og háspennulínur. Svo kom kreppan og eyðilagði allt. Eða hvað? Orkan til álbræðslunnarNúverandi áform Norðuráls gera ráð fyrir að álbræðsla í Helguvík verði reist í fjórum jafnstórum áföngum sem hver framleiðir 90 þús. tonna á ári, alls 360 þús. tonn. Heildar orkuþörf er liðlega 600 MWe og þarf fyrsti áfanginn um 150 MWe. Árið 2007 var samið við Hitaveitu Suðurnesja (nú HS Orka) og Orkuveitu Reykjavíkur um afhendingu allt að 250 MWe rafafls í fyrsta áfanga álbræðslunnar fyrir árslok 2010. Jafnframt gáfu fyrirtækin vilyrði fyrir allt að 185 MWe til viðbótar, samtals 435 MWe, en ekki hafa verið gerðir frekari orkusamningar. Brauðfætur ReykjanesvirkjunarSamkvæmt umhverfismatsskýrslu vegna Helguvíkur frá árinu 2007 hyggst Hitaveita Suðurnesja tutla orku úr öllum háhitasvæðum á Reykjanesskaga vestan Kleifarvatns til að næra álbræðsluna. Í Reykjanesvirkjun eru nú framleidd 100 MWe. Áformað er að stækka virkjunina í 200 MWe fyrir fyrsta áfangann í Helguvík. Í matsskýrslu um stækkunina frá júní 2009 er ítarleg umsögn Orkustofnunar um áformin en þessi sama stofnun veitir hið endanlega virkjunarleyfi. Þar kemur skýrt fram á hvílíkum brauðfótum framkvæmdin stendur.Í umsögninni segir að þrýstingslækkun í jarðhitakerfinu hafi á fyrstu þremur árum nýtingar orðið umtalsvert meiri en gert var ráð fyrir. Þetta telur Orkustofnun að eigi að hvetja til varúðar við frekari orkuvinnslu úr svæðinu. Þá segir að þegar horft sé til stærðar (flatarmáls) vinnslusvæðisins á Reykjanesi sé það fjarri því að standa undir fyrirhugaðri tvöföldun Reykjanesvirkjunar í 200 MWe til lengri tíma. Að auki bendir Orkustofnun á að nýtingin bjóði heim hættu á gufusprengingum og að kaldur jarðsjór gæti komist inn í jarðhitageyminn þar sem undirþrýstingur er mikill. Bent er á að virkar jarðskjálftasprungur á jarðhitasvæðinu hafi hreyfst a.m.k. fjórum sinnum á síðustu öld.Umsögn Orkustofnunar sýnir að hugmyndir HS Orku um stækkun Reykjanesvirkjunar hafa frá upphafi verið óraunsæjar svo ekki sé meira sagt og skýrir þann vanda sem nú er uppi við afhendingu orkunnar til Helguvíkur. Reyndar segist HS Orka nú hafa nýjar upplýsingar um jarðhitasvæðið og nú er bara að bíða og sjá hvað sérfræðingar Orkustofnunar segja þegar þær berast.Af einhverjum undarlegum ástæðum sá Skipulagsstofnun ekki ástæðu til að taka afstöðu til ofangreindrar umsagnar Orkustofnunar í áliti sínu um mat á umhverfisáhrifum vegna Reykjanesvirkjunar. Vonbrigði á HellisheiðiÍ umhverfismatsskýrslu um Helguvík frá 2007 segir að árið 2010 muni tvær 45 MWe vélar bætast við Hellisheiðarvirkjun, tvær í Bitruvirkjun og tvær í Hverahlíðarvirkjun, samtals 270 MWe. Orkan muni m.a. fara til Helguvíkur. Eftir að ljóst varð að boranir Orkuveitunnar á Skarðsmýrarfjalli skiluðu ekki þeim árangri sem vonast var eftir hefur lítið frést af orkuvinnslu á Hellisheiði. Bitruvirkjun hefur verið slegin af í bili og Hverahlíðarvirkjun er strand í skuldafeni Orkuveitunnar. Raforku til Helguvíkur er því vart að vænta úr þessari átt á þessu ári og ekki heldur því næsta. Engar háspennulínurTil að koma raforkunni frá Hellisheiði til Helguvíkur þarf Landsnet að reisa háspennulínur. Ekkert bólar á línunum en gert er ráð fyrir að þær liggi þvert um verndarsvæði vatnsbóla höfuðborgarsvæðisins. Þetta hljómar líkt og Vatnsveita Reykjavíkur hafi týnst í Orkuveitunni. Hvort skyldi vera mikilvægara, neysluvatnið eða álbræðslan? Ber einhver ábyrgð?Fróðlegt verður að fylgjast með málinu næstu vikurnar. HS Orka fær líklegast ekkert virkjunarleyfi, engin er háspennulínan og engin orka frá Hellisheiði í sjónmáli. Nú er líklega rétti tíminn fyrir yfirvöld að rifja upp þær kröfur sem gerðar voru um sameiginlegt umhverfismat fyrir álbræðslu og tengdar framkvæmdir. Kröfur sem Skipulagsstofnun og umhverfisráðuneyti höfnuðu á sínum tíma.Hætt er við að nú sé farið að hilla undir dánarvottorð álbræðslunnar í Helguvík og komið að skuldadögum. En ber einhver ábyrgð? Og gagnvart hverjum? Hvað um allar framkvæmdirnar á kostnað Reykjanesbæjar og Helguvíkurhafnar? Hvað um orkufyrirtæki sem lofuðu upp í ermina á sér? Auðvitað verður kreppu og fjárskorti kennt um. En ábyrgðin liggur fyrst og síðast í óábyrgum loforðum um orkusölu ásamt óraunsæjum væntingum stjórnvalda um orku úr iðrum jarðar.
Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun