Fagleg íslensk leyniþjónusta 4. janúar 2007 18:28 Ein af leyniskýrslunum sem Stöð 2 fékk afhentar. Stöð 2 Samkvæmt leyniskjölum, sem Stöð 2 fékk aðgang að í krafti upplýsingalaga, virðist náið samstarf hafa verið á milli íslensku öryggisþjónustunnar og leyniþjónustu bandaríska flotans undir lok sjöunda áratugarins, þegar fullvíst er talið að víðtækar fjarskiptanjósnir hafi verið stundaðar í sovéska sendiráðinu. Í einu þessara skjala hæla bandarískir leyniþjónustumenn íslenskum kollegum sínum í hástert fyrir fagmennsku. Hér má sjá frétt Stöðvar 2 um málið. Skjölin fengust eftir mikla eftirgangsmuni og eftirfylgni úrskurðarnefndar upplýsingamála en fyrst var krafist aðgangs að þessum skjölum í ágúst. Í þeim er mest fjallað um alvarlegar áhyggjur manna af fjarskiptanjósnum í sovéska sendiráðinu en árið 1968 varð vart við mikla þungaflutninga til sendiráðsins. Á nokkurra mánaða tímabili komu 3,5 tonn af tækjum í sendiráðið í vernduðum diplómatapósti og lék grunur á að þarna væri verið að flytja inn njósnatæki. Málið er litið svo alvarlegum augum að Sigurjón Sigurðsson, lögreglustjóri ritar dómsmálaráðherra bréf og bendir á að þetta þurfi að rannska ofaní kjölinn. Bréfið er ritað á þorláksmessu og það er ef til vill til marks um mikilvægi málsins að Baldur Möller, ráðuneytisstjóri svarar erindinu samdægurs og heimilar rannsóknina. Í óundirrituðum minnisskjölum er rakið hvað gerðist í kjölfarið. Farið var fram á aðstoð manna frá leyniþjónustu bandaríska flotans og komu menn á þeirra vegum til landsins í ársbyrjun 1969. Til landsins var flutt sérbúin bifreið til að ganga úr skugga um hvernig njósnað væri úr sendiráðinu. Eins var íbúð í grennd við sendiráðið í Garðarstræti tekin undir þessa rannsókn. Í minnisblöðum kemur fram að nær fullvíst sé talið að sovésku sendiráðsstarfsmennirnir hafi komið sér upp búnaði til að hlera öll íslensk millilandasamtöl. Málum var þannig háttað að símtölin við útlönd fóru um sæstreng frá Vestmannaeyjum en frá Eyjum og í Landsímahúsið við Austurvöll voru símtölin send á bylgjum. Þetta gátu sendiráðsmenn hlustað á. Þegar sovésku tækin fundust í Kleifarvatni 1973 var talið nokkuð víst að þar væru njósnatæki sem skipt hefði verið út fyrir ný fimm árum áður. En þegar leyniþjónustumenn bandaríska flotans og íslensku lögreglunnar höfðu staðreynt þessar fjarskiptanjósnir var metið hvaða úrræði voru í boði. Kostirin voru metnir og þótti einsýnt að það væri hægt að færa sendingarnar á kapal að hluta og hátíðnibylgjur að hluta - þetta myndi þó kosta 27 milljónir að þávirði. Hægt væri að fara ódýrari leið - en hún myndi ekki vera eins árangursrík. Athyglisvert að sjá að þessir valkostir eru bornir undir bandarísku leynþjónustumennina og senda þeir skeyti þar sem þeir mæla með dýrari kostinum. Það vekur nokkra athygli að það var EKKI farið útí þessar framkvæmdir til þess að hindra njósnir sovétmanna. Í leyniskýrslu frá bandaríska flotanum til Sigurjóns Sigurðssonar, lögreglustjóra, sem titlaður er öryggisfulltrúi NATO eru þessi samskipti rakin. Í lokin hælir bandaríski leyniþjónustumaðurinn "collegum" á Íslandi í hástert fyrir fagmennsku - væntanlega er þar átt við íslenska leyniþjónustumenn. Hægt er að skoða skjölin sem pdf skjal hér fyrir neðan Bandaríkin Utanríkismál NATO Kalda stríðið Mest lesið Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Ferðamaður lést við Breiðamerkursand Innlent Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Innlent „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Innlent Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Innlent „Komið nóg af áföllum“ Innlent „Eins og að vera úti á rúmsjó“ í Eyjum annað kvöld Veður Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Innlent Fleiri fréttir Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík „Þetta er hættuleg helgi“ Eldri borgarar sem verði fyrir ofbeldi ættingja geti hvergi leitað Aldraðir beittir ofbeldi af ættingjum og gervigreindarmistök lögreglu Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Tjaldsvæði á Norðurlandi óðum að fyllast Framkvæmdir við Hvammsvirkjun stöðvaðar Borgin hafnar yfirlýsingum KSÍ Fólk varist dúfur í Vestmannaeyjum Ógnaði vegfarendum með stórum hníf Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sendinefnd ESB tjáir sig ekki um tollana Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Breiðan „tjakkast upp“ og varað við framhlaupi við hraunjaðrana Meiddist á handlegg og fótum þegar glerhurð brotnaði „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Sjá meira
Samkvæmt leyniskjölum, sem Stöð 2 fékk aðgang að í krafti upplýsingalaga, virðist náið samstarf hafa verið á milli íslensku öryggisþjónustunnar og leyniþjónustu bandaríska flotans undir lok sjöunda áratugarins, þegar fullvíst er talið að víðtækar fjarskiptanjósnir hafi verið stundaðar í sovéska sendiráðinu. Í einu þessara skjala hæla bandarískir leyniþjónustumenn íslenskum kollegum sínum í hástert fyrir fagmennsku. Hér má sjá frétt Stöðvar 2 um málið. Skjölin fengust eftir mikla eftirgangsmuni og eftirfylgni úrskurðarnefndar upplýsingamála en fyrst var krafist aðgangs að þessum skjölum í ágúst. Í þeim er mest fjallað um alvarlegar áhyggjur manna af fjarskiptanjósnum í sovéska sendiráðinu en árið 1968 varð vart við mikla þungaflutninga til sendiráðsins. Á nokkurra mánaða tímabili komu 3,5 tonn af tækjum í sendiráðið í vernduðum diplómatapósti og lék grunur á að þarna væri verið að flytja inn njósnatæki. Málið er litið svo alvarlegum augum að Sigurjón Sigurðsson, lögreglustjóri ritar dómsmálaráðherra bréf og bendir á að þetta þurfi að rannska ofaní kjölinn. Bréfið er ritað á þorláksmessu og það er ef til vill til marks um mikilvægi málsins að Baldur Möller, ráðuneytisstjóri svarar erindinu samdægurs og heimilar rannsóknina. Í óundirrituðum minnisskjölum er rakið hvað gerðist í kjölfarið. Farið var fram á aðstoð manna frá leyniþjónustu bandaríska flotans og komu menn á þeirra vegum til landsins í ársbyrjun 1969. Til landsins var flutt sérbúin bifreið til að ganga úr skugga um hvernig njósnað væri úr sendiráðinu. Eins var íbúð í grennd við sendiráðið í Garðarstræti tekin undir þessa rannsókn. Í minnisblöðum kemur fram að nær fullvíst sé talið að sovésku sendiráðsstarfsmennirnir hafi komið sér upp búnaði til að hlera öll íslensk millilandasamtöl. Málum var þannig háttað að símtölin við útlönd fóru um sæstreng frá Vestmannaeyjum en frá Eyjum og í Landsímahúsið við Austurvöll voru símtölin send á bylgjum. Þetta gátu sendiráðsmenn hlustað á. Þegar sovésku tækin fundust í Kleifarvatni 1973 var talið nokkuð víst að þar væru njósnatæki sem skipt hefði verið út fyrir ný fimm árum áður. En þegar leyniþjónustumenn bandaríska flotans og íslensku lögreglunnar höfðu staðreynt þessar fjarskiptanjósnir var metið hvaða úrræði voru í boði. Kostirin voru metnir og þótti einsýnt að það væri hægt að færa sendingarnar á kapal að hluta og hátíðnibylgjur að hluta - þetta myndi þó kosta 27 milljónir að þávirði. Hægt væri að fara ódýrari leið - en hún myndi ekki vera eins árangursrík. Athyglisvert að sjá að þessir valkostir eru bornir undir bandarísku leynþjónustumennina og senda þeir skeyti þar sem þeir mæla með dýrari kostinum. Það vekur nokkra athygli að það var EKKI farið útí þessar framkvæmdir til þess að hindra njósnir sovétmanna. Í leyniskýrslu frá bandaríska flotanum til Sigurjóns Sigurðssonar, lögreglustjóra, sem titlaður er öryggisfulltrúi NATO eru þessi samskipti rakin. Í lokin hælir bandaríski leyniþjónustumaðurinn "collegum" á Íslandi í hástert fyrir fagmennsku - væntanlega er þar átt við íslenska leyniþjónustumenn. Hægt er að skoða skjölin sem pdf skjal hér fyrir neðan
Bandaríkin Utanríkismál NATO Kalda stríðið Mest lesið Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent Ferðamaður lést við Breiðamerkursand Innlent Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Innlent „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Innlent Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Innlent „Komið nóg af áföllum“ Innlent „Eins og að vera úti á rúmsjó“ í Eyjum annað kvöld Veður Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Innlent Fleiri fréttir Sakar sveitastjórann um atvinnuróg og „kæfandi klámhögg“ „Komið nóg af áföllum“ Níu ára og með sitt eigið „Fannars bakarí“ í Njarðvík „Þetta er hættuleg helgi“ Eldri borgarar sem verði fyrir ofbeldi ættingja geti hvergi leitað Aldraðir beittir ofbeldi af ættingjum og gervigreindarmistök lögreglu Ferðaþjónustuþorpið Vík: „Við erum ein á báti“ Tjaldsvæði á Norðurlandi óðum að fyllast Framkvæmdir við Hvammsvirkjun stöðvaðar Borgin hafnar yfirlýsingum KSÍ Fólk varist dúfur í Vestmannaeyjum Ógnaði vegfarendum með stórum hníf Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sendinefnd ESB tjáir sig ekki um tollana Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Breiðan „tjakkast upp“ og varað við framhlaupi við hraunjaðrana Meiddist á handlegg og fótum þegar glerhurð brotnaði „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Sjá meira