Hluti af þjóðarsálinni 14. júní 2004 00:01 Tapas er eitt af því sem einkennir spænska matargerð og hefur gert það í mörg hundruð ár. Orðið tapas þýðir í raun og veru að hylja en þetta eru smáréttir sem eru borðaðir á krám og veitingahúsum fyrir hádegismat og kvöldmat til að seðja sárasta hungrið. Ekki eru allir á eitt sáttir hvaðan tapas kemur og eru margar tilgátur til um uppruna þess. Sumir halda því fram að fyrsta tapasið hafi verið sneið af skinku sem var borin fram ofan á glasi af sérrí til að halda flugum úr sérríinu. Þá uppgötvuðu barþjónar að viðskiptavinirnir urðu svengri vegna seltu í skinkunni og þannig varð hefðin til. Aðrir segja að Alfonso tíundi, konungur Spánar, sem uppi var á 13. öld hafi þurft að fá sér matarbita með víni á milli máltíða vegna veikinda. Þegar Alfonso batnaði skipaði hann svo fyrir að vín væri aldrei borið á borð án matar. Enn aðrir halda því fram að bændur og verkamenn hafi þurft að fá sér smá matarbita á milli máltíða til að geta haldið út í vinnu og þannig hafi tapas orðið til en lengi má deila um hver hefur rétt fyrir sér. Tapas rekur uppruna sinn til Andalúsíu héraðs í Suður Spáni og er þar hægt að taka sem sjálfsagðan hlut að fá frítt tapas með drykk sem pantaður er. Á flestum öðrum stöðum þarf að borga fyrir tapas og er hægt að fá bæði heita og kalda rétti. Tapas getur verðið jafn einfaldur réttur og skál af ólívum og saltaðar kartöfluflögur og allt upp í matarmikilli rétti eins og ýmsa rækjurétti og fylltar kartöflur. Tapas er aðallega til þess að gefa maganum eitthvað annað en vín og bjór svo fólk verði ekki of hífað. Margir siðir fylgja þessari hefð og er það til dæmis regla í borginni Granada að henda servíettunni á gólfið á barnum ef þér líkar tapasinn sem þér er boðið. Tapas er hægt að finna á hvaða stað sem er á Spáni og sum önnur lönd hafa einnig tekið upp þennan sið. Tapas er aðallega félagslegur hlutur nú til dags og á milli máltíð skellir fólk sér á bar eða veitingastað til að hitta vini og kunningja til að rífast, spjalla eða jafnvel daðra og tapas er það sem heldur þeim gangandi. Að fara út og fá sér tapas er frábært tækifæri til að finna púlsinn á þjóðfélaginu og kynnast menningunni almennilega. Best er náttúrlega að fara á tapas rölt og rölta á milli margra staða. Bestu tapas barirnir eru í háskólabæjum og stærri borgum. Nú er sumrið heilsar er um að gera að halda veislu með suðrænni stemmingu. Góð hugmynd er að halda tapas partí. Réttirnir þurfa ekki að vera flóknir heldur bara nógu margir og fjölbreyttir. Bjóddu fólki upp á brauð með tómötum og hvítlauk, ekta spænska eggjaköku og brauð með hráskinku ásamt Sangriu og það fer enginn leiður heim. Matur Mest lesið Fagnaði afmælinu með sínum kærustu vinkonum Lífið Þegar desember verður erfiðari en hann þarf að vera Áskorun Einhentar íslenskar vinkonur: „Eins og við hefðum þekkst alla ævi“ Lífið Aðeins of leiðinlegt til að vera skemmtilegt Gagnrýni „Ætla að verða ógeðslega fræg og ógeðslega rík” Lífið Rúv býður upp á hollenskt fréttastef Lífið Áfall að dóttirin ætti 44 árum eldri kærasta Lífið Gummi Ben mætti með Michelin-kokk Lífið Kanónur í jólakósí Menning Fótboltastelpan sem endaði í kristnum háskóla í suðurríkjunum Lífið Fleiri fréttir Kanónur í jólakósí „Djúp menning sem hefur átt sér stað og enginn telur sig ábyrgan“ Brjálað að gera á „Brjálað að gera“ Vilja minnka allt þetta neikvæða suð Munur er á manviti og mannviti Vatn og brauð íslenskra fanga: Hvað elda menn í íslenskum fangelsum? Gefur út bók um reynsluna af því að vera útilokuð Einn heitasti listamaður landsins heldur þræði Sýnilegri í senunni á meðgöngunni Það skrítnasta á djamminu: Amfetamín inni á klósetti og fólk að ríða Þetta er fólkið sem fær listamannalaun 2026 Björk og James Merry opna sýningar á Listahátíð í Reykjavík Bjó hjá Trumpara í búddistabæ í Kaliforníu Lyktarlítill dans, Lux og „metnaðarlaus stefna í íslensku“ Skilaði Kommúnistaávarpinu hálfri öld of seint en sleppur við sekt „Mér líður eins og plottið í bókinni sé að raungerast“ Helgi snýr heim: „Laus við leiðindin sem bjuggu þetta til“ Jón Ásgeirsson tónskáld er látinn Fimm fáránlegar biðraðir Íslendinga Þrír metnir hæfir til að stýra Óperunni Frumsýning á Vísi: Skoppa og Skrítla bjóða krökkunum í jólapartý Lögðu til að Gunnar og Halldór deildu Nóbelsverðlaununum Bubba svarað og „barnaleg vitleysa“ í Borgó George R. R. Martin á Íslandi: „Það er smá svalt hérna“ Skálað fyrir glæsilegustu dönsurum landsins og Jónsa úr Sigur Rós Krafa um betri ensku en íslensku reyndust mistök Magnús nýr formaður stjórnar Leikfélags Reykjavíkur „Erfiðasti skóli sem ég hef farið í“ Floppin í haust og sjónvarpslaus sjónvarpsverðlaun Fyrrverandi ráðherra Dana: „Þið voruð aldrei nýlenda“ Sjá meira
Tapas er eitt af því sem einkennir spænska matargerð og hefur gert það í mörg hundruð ár. Orðið tapas þýðir í raun og veru að hylja en þetta eru smáréttir sem eru borðaðir á krám og veitingahúsum fyrir hádegismat og kvöldmat til að seðja sárasta hungrið. Ekki eru allir á eitt sáttir hvaðan tapas kemur og eru margar tilgátur til um uppruna þess. Sumir halda því fram að fyrsta tapasið hafi verið sneið af skinku sem var borin fram ofan á glasi af sérrí til að halda flugum úr sérríinu. Þá uppgötvuðu barþjónar að viðskiptavinirnir urðu svengri vegna seltu í skinkunni og þannig varð hefðin til. Aðrir segja að Alfonso tíundi, konungur Spánar, sem uppi var á 13. öld hafi þurft að fá sér matarbita með víni á milli máltíða vegna veikinda. Þegar Alfonso batnaði skipaði hann svo fyrir að vín væri aldrei borið á borð án matar. Enn aðrir halda því fram að bændur og verkamenn hafi þurft að fá sér smá matarbita á milli máltíða til að geta haldið út í vinnu og þannig hafi tapas orðið til en lengi má deila um hver hefur rétt fyrir sér. Tapas rekur uppruna sinn til Andalúsíu héraðs í Suður Spáni og er þar hægt að taka sem sjálfsagðan hlut að fá frítt tapas með drykk sem pantaður er. Á flestum öðrum stöðum þarf að borga fyrir tapas og er hægt að fá bæði heita og kalda rétti. Tapas getur verðið jafn einfaldur réttur og skál af ólívum og saltaðar kartöfluflögur og allt upp í matarmikilli rétti eins og ýmsa rækjurétti og fylltar kartöflur. Tapas er aðallega til þess að gefa maganum eitthvað annað en vín og bjór svo fólk verði ekki of hífað. Margir siðir fylgja þessari hefð og er það til dæmis regla í borginni Granada að henda servíettunni á gólfið á barnum ef þér líkar tapasinn sem þér er boðið. Tapas er hægt að finna á hvaða stað sem er á Spáni og sum önnur lönd hafa einnig tekið upp þennan sið. Tapas er aðallega félagslegur hlutur nú til dags og á milli máltíð skellir fólk sér á bar eða veitingastað til að hitta vini og kunningja til að rífast, spjalla eða jafnvel daðra og tapas er það sem heldur þeim gangandi. Að fara út og fá sér tapas er frábært tækifæri til að finna púlsinn á þjóðfélaginu og kynnast menningunni almennilega. Best er náttúrlega að fara á tapas rölt og rölta á milli margra staða. Bestu tapas barirnir eru í háskólabæjum og stærri borgum. Nú er sumrið heilsar er um að gera að halda veislu með suðrænni stemmingu. Góð hugmynd er að halda tapas partí. Réttirnir þurfa ekki að vera flóknir heldur bara nógu margir og fjölbreyttir. Bjóddu fólki upp á brauð með tómötum og hvítlauk, ekta spænska eggjaköku og brauð með hráskinku ásamt Sangriu og það fer enginn leiður heim.
Matur Mest lesið Fagnaði afmælinu með sínum kærustu vinkonum Lífið Þegar desember verður erfiðari en hann þarf að vera Áskorun Einhentar íslenskar vinkonur: „Eins og við hefðum þekkst alla ævi“ Lífið Aðeins of leiðinlegt til að vera skemmtilegt Gagnrýni „Ætla að verða ógeðslega fræg og ógeðslega rík” Lífið Rúv býður upp á hollenskt fréttastef Lífið Áfall að dóttirin ætti 44 árum eldri kærasta Lífið Gummi Ben mætti með Michelin-kokk Lífið Kanónur í jólakósí Menning Fótboltastelpan sem endaði í kristnum háskóla í suðurríkjunum Lífið Fleiri fréttir Kanónur í jólakósí „Djúp menning sem hefur átt sér stað og enginn telur sig ábyrgan“ Brjálað að gera á „Brjálað að gera“ Vilja minnka allt þetta neikvæða suð Munur er á manviti og mannviti Vatn og brauð íslenskra fanga: Hvað elda menn í íslenskum fangelsum? Gefur út bók um reynsluna af því að vera útilokuð Einn heitasti listamaður landsins heldur þræði Sýnilegri í senunni á meðgöngunni Það skrítnasta á djamminu: Amfetamín inni á klósetti og fólk að ríða Þetta er fólkið sem fær listamannalaun 2026 Björk og James Merry opna sýningar á Listahátíð í Reykjavík Bjó hjá Trumpara í búddistabæ í Kaliforníu Lyktarlítill dans, Lux og „metnaðarlaus stefna í íslensku“ Skilaði Kommúnistaávarpinu hálfri öld of seint en sleppur við sekt „Mér líður eins og plottið í bókinni sé að raungerast“ Helgi snýr heim: „Laus við leiðindin sem bjuggu þetta til“ Jón Ásgeirsson tónskáld er látinn Fimm fáránlegar biðraðir Íslendinga Þrír metnir hæfir til að stýra Óperunni Frumsýning á Vísi: Skoppa og Skrítla bjóða krökkunum í jólapartý Lögðu til að Gunnar og Halldór deildu Nóbelsverðlaununum Bubba svarað og „barnaleg vitleysa“ í Borgó George R. R. Martin á Íslandi: „Það er smá svalt hérna“ Skálað fyrir glæsilegustu dönsurum landsins og Jónsa úr Sigur Rós Krafa um betri ensku en íslensku reyndust mistök Magnús nýr formaður stjórnar Leikfélags Reykjavíkur „Erfiðasti skóli sem ég hef farið í“ Floppin í haust og sjónvarpslaus sjónvarpsverðlaun Fyrrverandi ráðherra Dana: „Þið voruð aldrei nýlenda“ Sjá meira