Hlýnun jarðar á að hafa mikil áhrif á maraþonhlaup í heimnum Óskar Ófeigur Jónsson skrifar 6. nóvember 2025 12:01 Þessi ónefndi hlaupari reynir að kæla sig niður í Boston-maraþoninu. Getty/ Danielle Parhizkaran Maraþonhlaup verða enn meira krefjandi í framtíðinni ef marka má nýja rannsókn um breyttar aðstæður fyrir stærstu maraþonhlaup heimsins. Ný rannsókn heldur því fram að hækkandi hitastig um allan heim muni gera það erfiðara fyrir afreksíþróttafólk að slá heimsmet í maraþoni sem og fyrir almenna hlaupara að ná markmiðstímum sínum. Af þeim 221 hlaupum sem greind voru í skýrslu frá Climate Central sem gefin var út í síðustu viku, eru 86 prósent þeirra ólíkleg til að hafa kjöraðstæður fyrir hlaupara árið 2045. Þar á meðal er New York-maraþonið síðastliðinn sunnudag og hin sex stóru maraþonin í heiminum – London, Berlín, Tókýó, Chicago, Boston og Sydney. Marathon running is getting tougher 🥵Rising temperatures across the world is making it much more difficult for runners to perform at their peak 🌡️ pic.twitter.com/p3MzhUBbXY— BBC Sport (@BBCSport) November 2, 2025 Fyrir hlaupara geta afleiðingar þess að hlaupa í heitum aðstæðum verið alvarlegar. „Við höfum séð aftur og aftur þar sem íþróttafólk fellur í yfirlið vegna vökvaskorts og hitastreitu í hlaupum og tekur mánuði að jafna sig,“ sagði skoski langhlauparinn Mhairi Maclennan við CNN Sports. „Það hefur mjög veruleg áhrif á þykkt blóðsins, á hversu hratt líkaminn getur jafnað sig, á vökvabúskap þinn dögum saman, og einnig á getu þína til að æfa eftir slíka reynslu, sem getur síðan tafið fyrir öðrum afrekum og markmiðum sem þú ert að sækjast eftir.“ sagði Maclennan. Samkvæmt rannsókninni er kjörhitastig fyrir afrekskarla í maraþoni fjórar gráður á Celsíus og níu gráður fyrir afrekskonur. Í ár voru 69 prósent líkur á kjörhitastigi á keppnisdegi fyrir afrekskarla í Tókýó-maraþoninu, samkvæmt rannsókninni, en búist er við að þær líkur falli niður í 57 prósent eftir tuttugu ár. Búist er við að líkurnar í Boston-maraþoninu lækki úr 61 prósenti í 53 prósent fyrir sama flokk á sama tíma, en í London lækka þær úr 22 prósentum í 17 prósent. 🏃♂️🏃♀️🏃Running out of Cool Days...Researchers have found there is a “sweet spot” for marathon temperatures where runners perform their best. But as the planet warms, those optimal race-day conditions are becoming less likely. ⤵️ pic.twitter.com/tYnEpnuPPu— Climate Central (@ClimateCentral) October 30, 2025 Fyrir afrekskonur er einnig gert ráð fyrir að líkurnar á kjöraðstæðum minnki í fimm af sjö stóru maraþonunum fyrir árið 2045, þar sem líkurnar minnka um 10 prósent og 11 prósent eða meira í Sydney- og Berlínarmaraþonunum. Samkvæmt gögnum frá loftslagsvöktunarstofnuninni Copernicus var árið 2024 heitasta ár sem mælst hefur – 1,6 gráðum á Celsíus hlýrra en tímabilið áður en menn byrjuðu að brenna miklu magni af jarðefnaeldsneyti. Það sló fyrra met sem sett var árið 2023. Líkamsrækt við hærra hitastig veldur meira álagi á líkamann – sérstaklega við mikinn raka – og vökvunarstefna íþróttamanns verður enn mikilvægari. Í Berlínarmaraþoninu í september náði hitinn óvenjulega háum 24 gráðum á Celsíus en í Tókýó- og Londonmaraþonunum fór hitinn yfir 20 gráður á Celsíus. Það verður að taka það fram að Reykjavíkurmaraþonið þótti ekki nógu merkilegt til að fá að vera með í þessari rannsókn en niðurstöðurnar má finna hér. Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Sterkasta kona heims svipt titlinum þegar í ljós kom að hún fæddist karlkyns Sport „Meira vesen fyrir manninn sem hefur ekki hoppað yfir símaskrá“ Sport Fiskur og rauðvín í Barcelona í skugga sögusagna: „Best að segja sem minnst“ Handbolti Dæmd í langt bann fyrir að leyna því hvar hún væri Sport Atli kveður KR og flytur norður Íslenski boltinn „Það helsta sem ég sakna við Þýskaland“ Handbolti Skjótur bati Janusar: „Tel mig heppinn að ekki hafi farið verr“ Handbolti Ætla að senda skýr skilaboð gegn Íslandi og gætu fengið vænan bónus Handbolti Rifjuðu upp sögu af formanni KSÍ og slagsmál Dyer og Bowyer Enski boltinn Refur á vappi um Brúna minnti á Atla Fótbolti Fleiri fréttir Þýskaland - Ísland | Stelpurnar hefja leik á HM Leikdagur hjá Lokasókninni í Nashville Estevao hangir ekki í símanum Atli kveður KR og flytur norður Fantasýn: Hefði átt að hlusta á fáránlegu rökin sín Helmingur hópsins að spila á HM í fyrsta sinn Emil þurfi að líta inn á við og vinna aftur trú leikmanna „Eins og vanvirðing og skilur ekkert eftir sig nema vont bragð“ Elísa ekki með og Andrea utan hóps „Þeirra helsti veikleiki“ „Meira vesen fyrir manninn sem hefur ekki hoppað yfir símaskrá“ Dæmd í langt bann fyrir að leyna því hvar hún væri Refur á vappi um Brúna minnti á Atla „Það helsta sem ég sakna við Þýskaland“ Fiskur og rauðvín í Barcelona í skugga sögusagna: „Best að segja sem minnst“ Ætla að senda skýr skilaboð gegn Íslandi og gætu fengið vænan bónus Sjáðu öll mörkin: Magnaður Estevao, 36 ára Auba og McTominay í stuði „Mun reyna meira á okkur en við erum vanar“ Skjótur bati Janusar: „Tel mig heppinn að ekki hafi farið verr“ Sterkasta kona heims svipt titlinum þegar í ljós kom að hún fæddist karlkyns Dagskráin í dag: Arsenal gegn Bayern og Liverpool mætir PSV „Ég vil ekki gera mér of miklar væntingar“ Rifjuðu upp sögu af formanni KSÍ og slagsmál Dyer og Bowyer Drama í Noregi og 36 ára Auba sá um Newcastle Gjörbreytt lið City mátti þola sitt fyrsta tap Spænski risinn grátt leikinn og Estevao vann uppgjör ungstirnanna Fjórtán marka tap Fram í Portúgal Slot kennir sjálfum sér um eftir „fáránlegt“ gengi Reynir naut sín eftir langt hlé vegna hjartavandamála Skildu Ajax-menn eina eftir án stiga á botni Meistaradeildarinnar Sjá meira
Ný rannsókn heldur því fram að hækkandi hitastig um allan heim muni gera það erfiðara fyrir afreksíþróttafólk að slá heimsmet í maraþoni sem og fyrir almenna hlaupara að ná markmiðstímum sínum. Af þeim 221 hlaupum sem greind voru í skýrslu frá Climate Central sem gefin var út í síðustu viku, eru 86 prósent þeirra ólíkleg til að hafa kjöraðstæður fyrir hlaupara árið 2045. Þar á meðal er New York-maraþonið síðastliðinn sunnudag og hin sex stóru maraþonin í heiminum – London, Berlín, Tókýó, Chicago, Boston og Sydney. Marathon running is getting tougher 🥵Rising temperatures across the world is making it much more difficult for runners to perform at their peak 🌡️ pic.twitter.com/p3MzhUBbXY— BBC Sport (@BBCSport) November 2, 2025 Fyrir hlaupara geta afleiðingar þess að hlaupa í heitum aðstæðum verið alvarlegar. „Við höfum séð aftur og aftur þar sem íþróttafólk fellur í yfirlið vegna vökvaskorts og hitastreitu í hlaupum og tekur mánuði að jafna sig,“ sagði skoski langhlauparinn Mhairi Maclennan við CNN Sports. „Það hefur mjög veruleg áhrif á þykkt blóðsins, á hversu hratt líkaminn getur jafnað sig, á vökvabúskap þinn dögum saman, og einnig á getu þína til að æfa eftir slíka reynslu, sem getur síðan tafið fyrir öðrum afrekum og markmiðum sem þú ert að sækjast eftir.“ sagði Maclennan. Samkvæmt rannsókninni er kjörhitastig fyrir afrekskarla í maraþoni fjórar gráður á Celsíus og níu gráður fyrir afrekskonur. Í ár voru 69 prósent líkur á kjörhitastigi á keppnisdegi fyrir afrekskarla í Tókýó-maraþoninu, samkvæmt rannsókninni, en búist er við að þær líkur falli niður í 57 prósent eftir tuttugu ár. Búist er við að líkurnar í Boston-maraþoninu lækki úr 61 prósenti í 53 prósent fyrir sama flokk á sama tíma, en í London lækka þær úr 22 prósentum í 17 prósent. 🏃♂️🏃♀️🏃Running out of Cool Days...Researchers have found there is a “sweet spot” for marathon temperatures where runners perform their best. But as the planet warms, those optimal race-day conditions are becoming less likely. ⤵️ pic.twitter.com/tYnEpnuPPu— Climate Central (@ClimateCentral) October 30, 2025 Fyrir afrekskonur er einnig gert ráð fyrir að líkurnar á kjöraðstæðum minnki í fimm af sjö stóru maraþonunum fyrir árið 2045, þar sem líkurnar minnka um 10 prósent og 11 prósent eða meira í Sydney- og Berlínarmaraþonunum. Samkvæmt gögnum frá loftslagsvöktunarstofnuninni Copernicus var árið 2024 heitasta ár sem mælst hefur – 1,6 gráðum á Celsíus hlýrra en tímabilið áður en menn byrjuðu að brenna miklu magni af jarðefnaeldsneyti. Það sló fyrra met sem sett var árið 2023. Líkamsrækt við hærra hitastig veldur meira álagi á líkamann – sérstaklega við mikinn raka – og vökvunarstefna íþróttamanns verður enn mikilvægari. Í Berlínarmaraþoninu í september náði hitinn óvenjulega háum 24 gráðum á Celsíus en í Tókýó- og Londonmaraþonunum fór hitinn yfir 20 gráður á Celsíus. Það verður að taka það fram að Reykjavíkurmaraþonið þótti ekki nógu merkilegt til að fá að vera með í þessari rannsókn en niðurstöðurnar má finna hér.
Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Sterkasta kona heims svipt titlinum þegar í ljós kom að hún fæddist karlkyns Sport „Meira vesen fyrir manninn sem hefur ekki hoppað yfir símaskrá“ Sport Fiskur og rauðvín í Barcelona í skugga sögusagna: „Best að segja sem minnst“ Handbolti Dæmd í langt bann fyrir að leyna því hvar hún væri Sport Atli kveður KR og flytur norður Íslenski boltinn „Það helsta sem ég sakna við Þýskaland“ Handbolti Skjótur bati Janusar: „Tel mig heppinn að ekki hafi farið verr“ Handbolti Ætla að senda skýr skilaboð gegn Íslandi og gætu fengið vænan bónus Handbolti Rifjuðu upp sögu af formanni KSÍ og slagsmál Dyer og Bowyer Enski boltinn Refur á vappi um Brúna minnti á Atla Fótbolti Fleiri fréttir Þýskaland - Ísland | Stelpurnar hefja leik á HM Leikdagur hjá Lokasókninni í Nashville Estevao hangir ekki í símanum Atli kveður KR og flytur norður Fantasýn: Hefði átt að hlusta á fáránlegu rökin sín Helmingur hópsins að spila á HM í fyrsta sinn Emil þurfi að líta inn á við og vinna aftur trú leikmanna „Eins og vanvirðing og skilur ekkert eftir sig nema vont bragð“ Elísa ekki með og Andrea utan hóps „Þeirra helsti veikleiki“ „Meira vesen fyrir manninn sem hefur ekki hoppað yfir símaskrá“ Dæmd í langt bann fyrir að leyna því hvar hún væri Refur á vappi um Brúna minnti á Atla „Það helsta sem ég sakna við Þýskaland“ Fiskur og rauðvín í Barcelona í skugga sögusagna: „Best að segja sem minnst“ Ætla að senda skýr skilaboð gegn Íslandi og gætu fengið vænan bónus Sjáðu öll mörkin: Magnaður Estevao, 36 ára Auba og McTominay í stuði „Mun reyna meira á okkur en við erum vanar“ Skjótur bati Janusar: „Tel mig heppinn að ekki hafi farið verr“ Sterkasta kona heims svipt titlinum þegar í ljós kom að hún fæddist karlkyns Dagskráin í dag: Arsenal gegn Bayern og Liverpool mætir PSV „Ég vil ekki gera mér of miklar væntingar“ Rifjuðu upp sögu af formanni KSÍ og slagsmál Dyer og Bowyer Drama í Noregi og 36 ára Auba sá um Newcastle Gjörbreytt lið City mátti þola sitt fyrsta tap Spænski risinn grátt leikinn og Estevao vann uppgjör ungstirnanna Fjórtán marka tap Fram í Portúgal Slot kennir sjálfum sér um eftir „fáránlegt“ gengi Reynir naut sín eftir langt hlé vegna hjartavandamála Skildu Ajax-menn eina eftir án stiga á botni Meistaradeildarinnar Sjá meira