Hagsmunir heildarinnar - Kafli eitt: Tómlæti Íslendinga Hannes Örn Blandon skrifar 5. maí 2025 15:30 Ég á í fórum mínum bók eftir listamanninn og rithöfundinn sænska Albert Engström, sem heitir Åt Häcklefjäll eða gengið á Heklu. Engström ferðaðist um Ísland 1911 og kom víða við. Á þessum tíma voru vegir nánast engir og fóru menn sínar ferðir ríðandi. Bókin er leiftrandi skemmtileg og Engstöm gerir óspart grín af landanum en þó í mildum og léttum tón. Erlendir ferðamenn voru farnir að auka komur sínar til landsins en mátti þó telja á fingrum handa og landsmönnum var í mun að taka vel á móti þeim en varlega þó því ekki voru þeir velkomnir allsstaðar. Leiðsögumenn voru boðnir og búnir að leiða þá um fjöll og firnindi en Engstöm og félagar voru reyndar nokkuð óheppnir með sína því einn sagði ja við öllum spurningum jákvæðum sem neikvæðum og annar sem þóttist öllum hnútum kunnugur fór með þá villur vegar um hríð. Á einum stað segir hann og ég sítera: „Fengi öflugur maður svona fagra, unaðslega eyju, hæfilega afskekkta, til þess að stjórna, gæti hann komið á fót fyrirmyndarríki. En gætið ykkar á ferðamönnum. Í mesta lagi notið ykkur þá!” (bls 103 í ísl. þýð.) Þá víkur hann sér að öðru vandamáli og ég grip niður á bls. 257: „Ég vorkenni kvenfólkinu, sem þarna er. Milli gistihússins og Geysis er lítið, en mjög mikilvægt skýli. Hurð var þar engin og dyrnar sneru út að hverunum. Þetta er skýrt dæmi um tómlæti Íslendinga og framtaksleysi, slóðaskapinn gagnvart útlendingum, sem þeir vilja fúslega að heimsæki sig, þó þeir kæri sig kollótta um öll þægindi handa þeim.” Nú er öldin sannlega önnur á flestan máta. Upp spretta hótel, kottagesur, kofar og tjöld eins og gorkúlur. Rútur þeysa um landið í hundraðavís á misjöfnum vegum sem liggja um landið vítt og breitt, baðlónum og laugum fjölgar eins og mý á mykjuskán og bílaleigubílar eru öllum þeim til reiðu, sem geta framvísað einhvers konar ökuskírteini. Þessi þægindi er öll meira eð minna í dýrari kantinum og vart ætluð íslenskum meðaljónum. Hér gildir að nota sér ferðamenn eins og spámaðurinn Engström reit forðum. Það er auðvitað alveg dásamlegt að geta grætt á ferðamönnum en ég les í blöðum greinar, sem hafa birst hafa undanfarin misseri að landinn, þ.e. hinn almenni borgari, er að gerast óþreyjufullur. Það er auðvitað afar ergilegt að aka á þjóðvegum landsins í langri bílaröð, sem einhver leiðir og þorir ekki að fara hraðar en á 60-70 km á klst. Ég legg því til við bílaleiguhafa að láta erlenda ferðamenn gangast undir lágmarks bílpróf áður en þeir aka út í óvissuna. Ættingjar mínir vinna margir hörðum höndum og jafnvel tvöfalt til þess til að standa undir arðsemiskröfum bankanna og og fara gjarnan frí á sumrin. Heim koma þeir síðan æði oft argir og úrillir vegna þess að tjaldstæði voru yfirfull eða ekki hægt að tengja í rafmagn eða kamrar og klósett voru illa hirt. Náðhús vantaði og alltof víða. Mætti ég og koma að einu enn. Nú fjölgar mistórum „campingvögnum”. Vil ég leggja til að leigsalar slíkra farkosta festi við þá kamardollur því vart má orðið rölta um skóga landsins án þess að rekast á innihaldsríkan úrgang í pappír í nánast hverju spori þar sem ferðamenn hafa gengið álfreka. Ég vona og bið að hér megi bæta úr þar sem þess er þörf. Ég minntist áðan á baðlón og laugar. Sjálfur er ég hættur að sækja slíka staði sakir þess að það er alveg óþolandi að verða vitni að því gestir demba sér beint í laugar án þess að skola af sér pungsmjörið eða sápa e-colipartinn. Hér þarf að ráða verði sem víðast og taka þá af arðsemisgreiðslum til að greiða þeim laun. ALLT FYRIR HAGSMUNI HEILDARINNAR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðaþjónusta Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Sjá meira
Ég á í fórum mínum bók eftir listamanninn og rithöfundinn sænska Albert Engström, sem heitir Åt Häcklefjäll eða gengið á Heklu. Engström ferðaðist um Ísland 1911 og kom víða við. Á þessum tíma voru vegir nánast engir og fóru menn sínar ferðir ríðandi. Bókin er leiftrandi skemmtileg og Engstöm gerir óspart grín af landanum en þó í mildum og léttum tón. Erlendir ferðamenn voru farnir að auka komur sínar til landsins en mátti þó telja á fingrum handa og landsmönnum var í mun að taka vel á móti þeim en varlega þó því ekki voru þeir velkomnir allsstaðar. Leiðsögumenn voru boðnir og búnir að leiða þá um fjöll og firnindi en Engstöm og félagar voru reyndar nokkuð óheppnir með sína því einn sagði ja við öllum spurningum jákvæðum sem neikvæðum og annar sem þóttist öllum hnútum kunnugur fór með þá villur vegar um hríð. Á einum stað segir hann og ég sítera: „Fengi öflugur maður svona fagra, unaðslega eyju, hæfilega afskekkta, til þess að stjórna, gæti hann komið á fót fyrirmyndarríki. En gætið ykkar á ferðamönnum. Í mesta lagi notið ykkur þá!” (bls 103 í ísl. þýð.) Þá víkur hann sér að öðru vandamáli og ég grip niður á bls. 257: „Ég vorkenni kvenfólkinu, sem þarna er. Milli gistihússins og Geysis er lítið, en mjög mikilvægt skýli. Hurð var þar engin og dyrnar sneru út að hverunum. Þetta er skýrt dæmi um tómlæti Íslendinga og framtaksleysi, slóðaskapinn gagnvart útlendingum, sem þeir vilja fúslega að heimsæki sig, þó þeir kæri sig kollótta um öll þægindi handa þeim.” Nú er öldin sannlega önnur á flestan máta. Upp spretta hótel, kottagesur, kofar og tjöld eins og gorkúlur. Rútur þeysa um landið í hundraðavís á misjöfnum vegum sem liggja um landið vítt og breitt, baðlónum og laugum fjölgar eins og mý á mykjuskán og bílaleigubílar eru öllum þeim til reiðu, sem geta framvísað einhvers konar ökuskírteini. Þessi þægindi er öll meira eð minna í dýrari kantinum og vart ætluð íslenskum meðaljónum. Hér gildir að nota sér ferðamenn eins og spámaðurinn Engström reit forðum. Það er auðvitað alveg dásamlegt að geta grætt á ferðamönnum en ég les í blöðum greinar, sem hafa birst hafa undanfarin misseri að landinn, þ.e. hinn almenni borgari, er að gerast óþreyjufullur. Það er auðvitað afar ergilegt að aka á þjóðvegum landsins í langri bílaröð, sem einhver leiðir og þorir ekki að fara hraðar en á 60-70 km á klst. Ég legg því til við bílaleiguhafa að láta erlenda ferðamenn gangast undir lágmarks bílpróf áður en þeir aka út í óvissuna. Ættingjar mínir vinna margir hörðum höndum og jafnvel tvöfalt til þess til að standa undir arðsemiskröfum bankanna og og fara gjarnan frí á sumrin. Heim koma þeir síðan æði oft argir og úrillir vegna þess að tjaldstæði voru yfirfull eða ekki hægt að tengja í rafmagn eða kamrar og klósett voru illa hirt. Náðhús vantaði og alltof víða. Mætti ég og koma að einu enn. Nú fjölgar mistórum „campingvögnum”. Vil ég leggja til að leigsalar slíkra farkosta festi við þá kamardollur því vart má orðið rölta um skóga landsins án þess að rekast á innihaldsríkan úrgang í pappír í nánast hverju spori þar sem ferðamenn hafa gengið álfreka. Ég vona og bið að hér megi bæta úr þar sem þess er þörf. Ég minntist áðan á baðlón og laugar. Sjálfur er ég hættur að sækja slíka staði sakir þess að það er alveg óþolandi að verða vitni að því gestir demba sér beint í laugar án þess að skola af sér pungsmjörið eða sápa e-colipartinn. Hér þarf að ráða verði sem víðast og taka þá af arðsemisgreiðslum til að greiða þeim laun. ALLT FYRIR HAGSMUNI HEILDARINNAR.
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar