Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar 27. apríl 2025 17:02 Reglulega koma fréttir af karlmönnum með erlent ríkisfang sem brjóta af sér á Íslandi. Um leið fer af stað hvatrænt viðbragð virkra í athugasemdum sem vilja leysa svona mál með því að reka útlendingana úr landi og fylgir oft hatursorðræða gegn trúarhópum eða litarhætti. Þessi orðræða gerir ekkert annað en að afvegaleiða umræðuna og taka fókusinn frá því hvert aðal vandamálið er; ofbeldi karla gegn konum. Það gefur auga leið að í stækkandi samfélagi stækkar einnig hópurinn sem fremur glæpi, það hefur ekkert með þjóðerni að gera. Ef við skoðum tölfræði frá lögreglunni og Hagstofu Íslands frá 2024 þá voru 568 kynferðisbrot tilkynnt til lögreglunnar. Þessar 568 tilkynningar innihalda blygðunarsemisbrot, kynferðislegt áreiti, stafræn kynferðisbrot, kynferðisbrot gegn börnum og nauðgun. Af öllum tilkynntum kynferðisbrotum voru 94% gerenda karlmenn og af þeim 534 tilkynningum voru 29% þeirra með erlent ríkisfang sem gera málin 155. Samkvæmt Hagstofu Íslands búa hér 37.691 karlmenn af erlendum uppruna með fasta búsetu á Íslandi og ef við yfirfærum þessi 155 mál á þann fjölda svarar það 0.41% innflytjenda. Saklausir án dvalarleyfis í gæsluvarðhaldi En hvers vegna eru erlendir ríkisborgarar þeir sem sæta gæsluvarðhaldi í 70% tilfella? Gæsluvarðhaldi er ekki einungis beitt í rannsókn sakamála. Þessu úrræði er t.d. beitt þegar brottvísa á einstaklingum - einstaklingum sem hafa ekki brotið af sér heldur fá ekki dvalarleyfi. Burt séð frá allri tölfræðinni er merkilegast í þessu öllu saman að reynt er ítrekað að afvegaleiða umræðuna með því að stýra henni að þessum 0.41% útlendinga sem fremja kynferðisbrot í stað þess að sjá vandamálið sem eru karlmenn sem beita konur ofbeldi. Það er engin sía til, það er ekkert sem aðskilur þá menn frá öðrum í daglegu fasi. Þeir leynast víða. Hvað með Íslendinga sem brjóta af sér erlendis? Það eru þó nokkur dæmi um íslenska menn sem hafa flutt til annarra landa og stundað þar barnaníð, myrt konur og nauðgað þeim. Hefðu þau lönd sem glæpirnir voru framdir einhvern veginn geta síað þessa menn út á landamærunum og sent þá heim til sín? Á hvaða forsendum? Um 5 þúsund Íslendingar fluttu frá Íslandi árið 2024, hvernig eigum við að vita hvort leynist ofbeldismenn þar? Þessi hugsunarháttur gerir ekkert annað en að fría ofbeldismenn ábyrgðinni. Vandamálið er ekki fólksflutningur heldur kynbundið ofbeldi sem er sífellt að færast í aukana. Við þurfum að efla stjórnvöld og réttarkerfið til að taka betur á þessum málum yfir höfuð. Blákaldur veruleikinn er sá að sjaldnast eru menn sem kærðir eru fyrir nauðgun settir í gæsluvarðhald, það er algjör undantekning. Langflest kynferðisbrotamál sem rata á borð lögreglunnar eru felld niður og aðeins um 13% mála fá áheyrn dómstóla. Öryggi kvenna er ekki tryggt í samfélaginu okkar. Menn sem hafa verið kærðir fyrir nauðgun eru frjálsir í samfélaginu okkar. Menn sem hafa verið dæmdir sekir eru frjálsir í samfélaginu okkar á meðan þeir áfrýja. Menn sem hafa nýtt allan áfrýjunarrétt sinn og enda með staðfestingu á dómi eru frjálsir í samfélaginu okkar á meðan þeir ganga frá sínum málum. Dæmdir menn bíða svo að meðaltali í 2.2 ár eftir að byrja að afplána og oft sitja þeir inni í fangelsi um 10% af tímanum og eru þá komnir í opið úrræði. Dæmdir íslenskir menn ganga lausir árum saman Brotaþolar eru aldrei frjálsir á meðan öllu þessu stendur. Alltof mörg þurfa að horfa upp á málin sín felld niður og nauðgara ganga lausa. Brotaþolar þurfa að lifa með afleiðingum ofbeldisins og eiga hættu á að rekast á ofbeldismanninn hvar sem er. Þau sem eru reiðust yfir því að útlendingar stundi hér byrlanir og hópnauðganir líta gjörsamlega fram hjá íslenskum gerendum. Ég hef aldrei séð neinn krefjast gæsluvarðhalds á íslenskum nauðgara. Ég hef ekki séð myndum af íslenskum nauðgurum dreift á skemmtistaði og þeim meinaður aðgangur eftir einungis að kæra hafi verið lögð fram. Ég hef heldur aldrei séð einhvern hrópa saklaus uns sekt er sönnuð þegar kemur að útlendum nauðgurum. Þjóðerni, uppruni eða staða í samfélaginu á ekki að skipta máli. Við eigum að vera jafn reið yfir því þegar karlmenn beita konur ofbeldi. Ef 0.41% útlendinga sem fremja kynferðisbrot er innflutt vandamál þá mætti alveg eins telja íslenska ofbeldismenn sem brjóta af sér í útlöndum part af okkar útflutningi. Höfundur er stjórnarformaður Vitundar, samtaka gegn kynbundnu ofbeldi Heimildir : Ársskýrsla Ríkisendurskoðunar https://hagstofa.is/talnaefni/ibuar/mannfjoldi/yfirlit/ https://www.mbl.is/frettir/innlent/2025/04/25/utlendingar_grunadir_i_helmingi_hopnaudgana/ https://www.mbl.is/frettir/innlent/2025/01/02/aldrei_fleiri_urskurdadir_i_gaesluvardhald/ https://www.stjornarradid.is/efst-a-baugi/frettir/stok-frett/2023/02/06/Gaesluvardhald-a-Islandi-er-ekki-ofnotad-eda-sjalfvirkt/ https://www.visir.is/g/20252718842d/haelis-leit-endur-bidi-brott-visunar-vid-o-vid-unandi-ad-staedur https://www.dv.is/frettir/2024/03/21/islenskur-mordingi-bandarikjunum-grunadur-um-fleiri-brot/ https://www.mbl.is/frettir/innlent/2022/06/15/islenskur_karlmadur_daemdur_fyrir_barnanid_a_spani/ https://www.ruv.is/frettir/erlent/stadfestur-14-ara-domur-fyrir-mord Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðný S. Bjarnadóttir Kynferðisofbeldi Mest lesið Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Að búa til aðalsmenn Kolbrún Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Sjá meira
Reglulega koma fréttir af karlmönnum með erlent ríkisfang sem brjóta af sér á Íslandi. Um leið fer af stað hvatrænt viðbragð virkra í athugasemdum sem vilja leysa svona mál með því að reka útlendingana úr landi og fylgir oft hatursorðræða gegn trúarhópum eða litarhætti. Þessi orðræða gerir ekkert annað en að afvegaleiða umræðuna og taka fókusinn frá því hvert aðal vandamálið er; ofbeldi karla gegn konum. Það gefur auga leið að í stækkandi samfélagi stækkar einnig hópurinn sem fremur glæpi, það hefur ekkert með þjóðerni að gera. Ef við skoðum tölfræði frá lögreglunni og Hagstofu Íslands frá 2024 þá voru 568 kynferðisbrot tilkynnt til lögreglunnar. Þessar 568 tilkynningar innihalda blygðunarsemisbrot, kynferðislegt áreiti, stafræn kynferðisbrot, kynferðisbrot gegn börnum og nauðgun. Af öllum tilkynntum kynferðisbrotum voru 94% gerenda karlmenn og af þeim 534 tilkynningum voru 29% þeirra með erlent ríkisfang sem gera málin 155. Samkvæmt Hagstofu Íslands búa hér 37.691 karlmenn af erlendum uppruna með fasta búsetu á Íslandi og ef við yfirfærum þessi 155 mál á þann fjölda svarar það 0.41% innflytjenda. Saklausir án dvalarleyfis í gæsluvarðhaldi En hvers vegna eru erlendir ríkisborgarar þeir sem sæta gæsluvarðhaldi í 70% tilfella? Gæsluvarðhaldi er ekki einungis beitt í rannsókn sakamála. Þessu úrræði er t.d. beitt þegar brottvísa á einstaklingum - einstaklingum sem hafa ekki brotið af sér heldur fá ekki dvalarleyfi. Burt séð frá allri tölfræðinni er merkilegast í þessu öllu saman að reynt er ítrekað að afvegaleiða umræðuna með því að stýra henni að þessum 0.41% útlendinga sem fremja kynferðisbrot í stað þess að sjá vandamálið sem eru karlmenn sem beita konur ofbeldi. Það er engin sía til, það er ekkert sem aðskilur þá menn frá öðrum í daglegu fasi. Þeir leynast víða. Hvað með Íslendinga sem brjóta af sér erlendis? Það eru þó nokkur dæmi um íslenska menn sem hafa flutt til annarra landa og stundað þar barnaníð, myrt konur og nauðgað þeim. Hefðu þau lönd sem glæpirnir voru framdir einhvern veginn geta síað þessa menn út á landamærunum og sent þá heim til sín? Á hvaða forsendum? Um 5 þúsund Íslendingar fluttu frá Íslandi árið 2024, hvernig eigum við að vita hvort leynist ofbeldismenn þar? Þessi hugsunarháttur gerir ekkert annað en að fría ofbeldismenn ábyrgðinni. Vandamálið er ekki fólksflutningur heldur kynbundið ofbeldi sem er sífellt að færast í aukana. Við þurfum að efla stjórnvöld og réttarkerfið til að taka betur á þessum málum yfir höfuð. Blákaldur veruleikinn er sá að sjaldnast eru menn sem kærðir eru fyrir nauðgun settir í gæsluvarðhald, það er algjör undantekning. Langflest kynferðisbrotamál sem rata á borð lögreglunnar eru felld niður og aðeins um 13% mála fá áheyrn dómstóla. Öryggi kvenna er ekki tryggt í samfélaginu okkar. Menn sem hafa verið kærðir fyrir nauðgun eru frjálsir í samfélaginu okkar. Menn sem hafa verið dæmdir sekir eru frjálsir í samfélaginu okkar á meðan þeir áfrýja. Menn sem hafa nýtt allan áfrýjunarrétt sinn og enda með staðfestingu á dómi eru frjálsir í samfélaginu okkar á meðan þeir ganga frá sínum málum. Dæmdir menn bíða svo að meðaltali í 2.2 ár eftir að byrja að afplána og oft sitja þeir inni í fangelsi um 10% af tímanum og eru þá komnir í opið úrræði. Dæmdir íslenskir menn ganga lausir árum saman Brotaþolar eru aldrei frjálsir á meðan öllu þessu stendur. Alltof mörg þurfa að horfa upp á málin sín felld niður og nauðgara ganga lausa. Brotaþolar þurfa að lifa með afleiðingum ofbeldisins og eiga hættu á að rekast á ofbeldismanninn hvar sem er. Þau sem eru reiðust yfir því að útlendingar stundi hér byrlanir og hópnauðganir líta gjörsamlega fram hjá íslenskum gerendum. Ég hef aldrei séð neinn krefjast gæsluvarðhalds á íslenskum nauðgara. Ég hef ekki séð myndum af íslenskum nauðgurum dreift á skemmtistaði og þeim meinaður aðgangur eftir einungis að kæra hafi verið lögð fram. Ég hef heldur aldrei séð einhvern hrópa saklaus uns sekt er sönnuð þegar kemur að útlendum nauðgurum. Þjóðerni, uppruni eða staða í samfélaginu á ekki að skipta máli. Við eigum að vera jafn reið yfir því þegar karlmenn beita konur ofbeldi. Ef 0.41% útlendinga sem fremja kynferðisbrot er innflutt vandamál þá mætti alveg eins telja íslenska ofbeldismenn sem brjóta af sér í útlöndum part af okkar útflutningi. Höfundur er stjórnarformaður Vitundar, samtaka gegn kynbundnu ofbeldi Heimildir : Ársskýrsla Ríkisendurskoðunar https://hagstofa.is/talnaefni/ibuar/mannfjoldi/yfirlit/ https://www.mbl.is/frettir/innlent/2025/04/25/utlendingar_grunadir_i_helmingi_hopnaudgana/ https://www.mbl.is/frettir/innlent/2025/01/02/aldrei_fleiri_urskurdadir_i_gaesluvardhald/ https://www.stjornarradid.is/efst-a-baugi/frettir/stok-frett/2023/02/06/Gaesluvardhald-a-Islandi-er-ekki-ofnotad-eda-sjalfvirkt/ https://www.visir.is/g/20252718842d/haelis-leit-endur-bidi-brott-visunar-vid-o-vid-unandi-ad-staedur https://www.dv.is/frettir/2024/03/21/islenskur-mordingi-bandarikjunum-grunadur-um-fleiri-brot/ https://www.mbl.is/frettir/innlent/2022/06/15/islenskur_karlmadur_daemdur_fyrir_barnanid_a_spani/ https://www.ruv.is/frettir/erlent/stadfestur-14-ara-domur-fyrir-mord
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun