Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við svindlara Jörgen Ingimar Hansson skrifar 11. nóvember 2024 13:47 Svik í viðskiptum við einstaklinga og lítil fyrirtæki eru algeng hér á landi. Líklegt er að niðurstöðum þeirra svipi til nauðgunarmála hvað það varðar að fæst þeirra komi fyrir dómstóla og hinn svikni, það er kærandinn, tapi málinu fari það fyrir dómstóla. Ég minnist þess sérstaklega sem tveir menn hoknir af reynslu úr viðskiptalífinu sögðu einu sinni við mig stuttu eftir að ég byrjaði sjálfur að reyna að feta mig við rekstur eigin fyrirtækis: „Þegar þú lendir í svikara skaltu flýja eins og fætur toga. Alls ekki skaltu leita til dómstóla. Þeir ráða ekki við þannig mál.“ Ég reyndist of vitlaus til þess að fara eftir þessum ráðum. Mér fannst málið sem ég lenti í bara vera svo einfalt. Málið fjallaði um sannanlega ógreidda reikninga sem ég var með í höndunum. Langt var frá því að það dygði mér til sigurs í dómsmálinu. Hinn aðili málsins beitti tiltækum ráðum til þess að það tækist ekki, meðal annars fölsun á mínum undirskriftum. Þær voru hins vegar svo vel gerðar að ekki tókst að koma með sannanir fyrir fölsununum fyrr en málinu var lokið fyrir dómstólum. Dómarar, einnig í Hæstarétti, sáu heldur enga ástæðu til þess að veita þeim kröfum mínum stuðning að hinn aðilinn legði fram bankagögn um að einhverjar greiðslur hefðu yfirleitt farið fram. Hefur einhver heyrt um að unnt sé að komast hjá því að greiða hitaveitureikninginn með því að segjast hafa greitt hann en neita að leggja fram greiðslugögn? Dómararnir, einnig í Hæstarétti, vildu heldur ekki veita því eftirtekt að hinn aðilinn ætti í vandræðum með að útskýra hvernig þær hefðu átt að geta farið fram. Dæmt var að ákveðinn kreditreikning vantaði í mína stefnu þótt sannað væri að svo væri ekki. Lögin um meðferð dómsmála miðast við þjóðfélagið eins og það var 1950-1970. Á þeim tíma voru undirritanir meðal skástu sannana. Þær eru það ekki lengur. Þær eru ekki nægjanlega áreiðanlegar. Kostnaðurinn við rannsókn á þeim er fram úr hófi mikill. Þar er um milljónir króna að ræða. Samkvæmt reynslu getur tekið að minnsta kosti ár að ná fram niðurstöðu. Unnt er að fara fram á að aðrir sérfræðingar endurtaki hana. Þá getur hún tekið að minnsta kosti ár í viðbót og kostar miklu fleiri milljónir króna.Unnt á að vera að leggja fram bankagögn næstum samstundis og án teljandi kostnaðar. Þau eru nú alveg örugg. Upphæð, hver greiddi hverjum og hvenær koma fram í sömu færslunni. Að neita að leggja fram bankagögn í dómsmáli er að mínu áliti það sama og að segja að þau séu ekki til sem var staðreyndin í málinu þótt dómarar lokuðu augunum fyrir því. Hinn aðilinn notaði einmitt þær aðferðir sem Alþingi úthlutar honum og reynst hafa hinum sterka svo vel í dómskerfinu sem raun ber vitni. Hluti af þeim eru þær lagareglur sem fjallað er um í síðustu grein minnihér í Vísi hinn 8. nóvember síðastliðinn. Eftir því sem ég best gat séð nýtti hann forræðisregluna út í ystu æsar. Það er regluna um að aðilar málsins stýri málinu að langmestu leyti hvor fyrir sig óháð vilja hins. Samkvæmt henni var unnt að þenja kostnaðinn við rekstur málsins út innan mjög víðra marka. Þagnarreglan var líklega mikilvægasta lagareglan fyrir hann enda virtist meginstefnan hjá honum að svara engu í dómsal og leggja engin gögn fram. Í stað þess krafðist hann þess að ég sannaði að ég hefði ekki samþykkt greiðsluviðurkenningar með undirritunum mínum. Honum tókst að fá því framgengt. Ekki hefði málið litið vel út í augum dómarans ef ég hefði hafnað að gera það. Til viðbótar var málshraðareglunni beitt í sífellu, það er lagareglunni um að mál ættu að hafa eins skjótan framgang og unnt væri, að því er virtist til þess að reyna að koma í veg fyrir að unnt væri að svara kröfum hans svo vel væri. Eins og sést á ofangreindu stuðlar Alþingi beinlínis að því í svikamálum að einmitt svikarinn komi sem best út úr þeim vegna ákafa síns um að hygla þeim best settu í þjóðfélaginu. Athuga þarf að það sem ég hef verið að gagnrýna hér að ofan eru aðgerðir í samræmi við íslensk lög. Með ólíkindum er að einmitt hið háa Alþingi skuli leiðast til þess að hygla þeim sem stunda svik á kostnað hins almenna borgara og miða dómskerfið við allt annað þjóðfélag en er við lýði í dag. Það gengur svo langt að væntanlega væri miklu réttara að kasta upp um niðurstöðuna en að dómarar dæmi í málinu væri það markmiðið að hún væri í sem bestu samræmi við réttlæti, sanngirni og heilbrigða skynsemi. Að lokum er rétt að spyrja hvort hinum venjulega Íslendingi sé yfirleitt óhætt í dómskerfinu. Því miður held ég að svo sé ekki. Höfundur er rekstrarverkfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jörgen Ingimar Hansson Mest lesið Er ég eins og ég er? - Svar við pistli heilbrigðisráðherra Eldur Smári Kristinsson Skoðun Skuggaráðherra ríkisstjórnarinnar Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Seðlabankastjóri rannsakar sjálfan sig Einar Steingrímsson Skoðun Þegar fjórða valdið sefur – og gamla tuggan lifir Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Óttinn selur Davíð Bergmann Skoðun Talaðu núna, talaðu! Bolli Pétur Bollason Skoðun Börn með fjölþættan vanda – horft til framtíðar Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun „AMOC straumurinn", enn ein heimsendaspáin... Valgerður Árnadóttir Skoðun Umbóta á námi fanga enn beðið Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tími til aðgerða - loftslags- og umhverfismál sett á dagskrá Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Setjum á okkur súrefnisgrímuna áður en við björgum heiminum. Nú þarf hinn þögli meirihluti að láta í sér heyra Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Sterkt skólasamfélag á Akureyri, sameiginleg ábyrgð og framtíðarsýn Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Fæðingarhríðir fjórðu iðnbyltingarinnar: Til fjármálafyrirtækja Klara Nótt Egilson skrifar Skoðun „AMOC straumurinn", enn ein heimsendaspáin... Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Talaðu núna, talaðu! Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Seðlabankastjóri rannsakar sjálfan sig Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Skuggaráðherra ríkisstjórnarinnar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Óttinn selur Davíð Bergmann skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda – horft til framtíðar Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Umbóta á námi fanga enn beðið Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Þegar fjórða valdið sefur – og gamla tuggan lifir Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Raddir, sýnir og aðrar óhefðbundnar skynjanir Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Er ég eins og ég er? - Svar við pistli heilbrigðisráðherra Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Eftir höfðinu dansa limirnir Hallfríður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Sýklasótt – tími og þekking skiptir máli Alma Möller skrifar Skoðun Frá upplausn til uppbyggingar Þór Pálsson skrifar Skoðun Hagsmunir sveitanna í vasa heildsala Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Verið að vinna sér í haginn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ég er eins og ég er – um heilbrigðisþjónustu við trans fólk Alma D. Möller skrifar Skoðun Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir skrifar Skoðun Samstillt átak um öryggi Íslands Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunnstoð samfélagsins skrifar Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Gætum eggja og forðumst náttúruleysi! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Hraðara regluverk fyrir ómissandi innviði! Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Svik í viðskiptum við einstaklinga og lítil fyrirtæki eru algeng hér á landi. Líklegt er að niðurstöðum þeirra svipi til nauðgunarmála hvað það varðar að fæst þeirra komi fyrir dómstóla og hinn svikni, það er kærandinn, tapi málinu fari það fyrir dómstóla. Ég minnist þess sérstaklega sem tveir menn hoknir af reynslu úr viðskiptalífinu sögðu einu sinni við mig stuttu eftir að ég byrjaði sjálfur að reyna að feta mig við rekstur eigin fyrirtækis: „Þegar þú lendir í svikara skaltu flýja eins og fætur toga. Alls ekki skaltu leita til dómstóla. Þeir ráða ekki við þannig mál.“ Ég reyndist of vitlaus til þess að fara eftir þessum ráðum. Mér fannst málið sem ég lenti í bara vera svo einfalt. Málið fjallaði um sannanlega ógreidda reikninga sem ég var með í höndunum. Langt var frá því að það dygði mér til sigurs í dómsmálinu. Hinn aðili málsins beitti tiltækum ráðum til þess að það tækist ekki, meðal annars fölsun á mínum undirskriftum. Þær voru hins vegar svo vel gerðar að ekki tókst að koma með sannanir fyrir fölsununum fyrr en málinu var lokið fyrir dómstólum. Dómarar, einnig í Hæstarétti, sáu heldur enga ástæðu til þess að veita þeim kröfum mínum stuðning að hinn aðilinn legði fram bankagögn um að einhverjar greiðslur hefðu yfirleitt farið fram. Hefur einhver heyrt um að unnt sé að komast hjá því að greiða hitaveitureikninginn með því að segjast hafa greitt hann en neita að leggja fram greiðslugögn? Dómararnir, einnig í Hæstarétti, vildu heldur ekki veita því eftirtekt að hinn aðilinn ætti í vandræðum með að útskýra hvernig þær hefðu átt að geta farið fram. Dæmt var að ákveðinn kreditreikning vantaði í mína stefnu þótt sannað væri að svo væri ekki. Lögin um meðferð dómsmála miðast við þjóðfélagið eins og það var 1950-1970. Á þeim tíma voru undirritanir meðal skástu sannana. Þær eru það ekki lengur. Þær eru ekki nægjanlega áreiðanlegar. Kostnaðurinn við rannsókn á þeim er fram úr hófi mikill. Þar er um milljónir króna að ræða. Samkvæmt reynslu getur tekið að minnsta kosti ár að ná fram niðurstöðu. Unnt er að fara fram á að aðrir sérfræðingar endurtaki hana. Þá getur hún tekið að minnsta kosti ár í viðbót og kostar miklu fleiri milljónir króna.Unnt á að vera að leggja fram bankagögn næstum samstundis og án teljandi kostnaðar. Þau eru nú alveg örugg. Upphæð, hver greiddi hverjum og hvenær koma fram í sömu færslunni. Að neita að leggja fram bankagögn í dómsmáli er að mínu áliti það sama og að segja að þau séu ekki til sem var staðreyndin í málinu þótt dómarar lokuðu augunum fyrir því. Hinn aðilinn notaði einmitt þær aðferðir sem Alþingi úthlutar honum og reynst hafa hinum sterka svo vel í dómskerfinu sem raun ber vitni. Hluti af þeim eru þær lagareglur sem fjallað er um í síðustu grein minnihér í Vísi hinn 8. nóvember síðastliðinn. Eftir því sem ég best gat séð nýtti hann forræðisregluna út í ystu æsar. Það er regluna um að aðilar málsins stýri málinu að langmestu leyti hvor fyrir sig óháð vilja hins. Samkvæmt henni var unnt að þenja kostnaðinn við rekstur málsins út innan mjög víðra marka. Þagnarreglan var líklega mikilvægasta lagareglan fyrir hann enda virtist meginstefnan hjá honum að svara engu í dómsal og leggja engin gögn fram. Í stað þess krafðist hann þess að ég sannaði að ég hefði ekki samþykkt greiðsluviðurkenningar með undirritunum mínum. Honum tókst að fá því framgengt. Ekki hefði málið litið vel út í augum dómarans ef ég hefði hafnað að gera það. Til viðbótar var málshraðareglunni beitt í sífellu, það er lagareglunni um að mál ættu að hafa eins skjótan framgang og unnt væri, að því er virtist til þess að reyna að koma í veg fyrir að unnt væri að svara kröfum hans svo vel væri. Eins og sést á ofangreindu stuðlar Alþingi beinlínis að því í svikamálum að einmitt svikarinn komi sem best út úr þeim vegna ákafa síns um að hygla þeim best settu í þjóðfélaginu. Athuga þarf að það sem ég hef verið að gagnrýna hér að ofan eru aðgerðir í samræmi við íslensk lög. Með ólíkindum er að einmitt hið háa Alþingi skuli leiðast til þess að hygla þeim sem stunda svik á kostnað hins almenna borgara og miða dómskerfið við allt annað þjóðfélag en er við lýði í dag. Það gengur svo langt að væntanlega væri miklu réttara að kasta upp um niðurstöðuna en að dómarar dæmi í málinu væri það markmiðið að hún væri í sem bestu samræmi við réttlæti, sanngirni og heilbrigða skynsemi. Að lokum er rétt að spyrja hvort hinum venjulega Íslendingi sé yfirleitt óhætt í dómskerfinu. Því miður held ég að svo sé ekki. Höfundur er rekstrarverkfræðingur.
Skoðun Tími til aðgerða - loftslags- og umhverfismál sett á dagskrá Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar
Skoðun Setjum á okkur súrefnisgrímuna áður en við björgum heiminum. Nú þarf hinn þögli meirihluti að láta í sér heyra Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Sterkt skólasamfélag á Akureyri, sameiginleg ábyrgð og framtíðarsýn Heimir Örn Árnason skrifar
Skoðun Fæðingarhríðir fjórðu iðnbyltingarinnar: Til fjármálafyrirtækja Klara Nótt Egilson skrifar
Skoðun Erfðir og endurframleiðsla félagslegra vandamála milli kynslóða Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til utanríkisráðherra og alþingismanna: Farbann á hermenn sem taka þátt í þjóðarmorði Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samstillt átak um öryggi Íslands Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson skrifar