Píratar standa með fólki í vímuefnavanda Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar 8. nóvember 2024 13:02 Fyrir nokkrum dögum birtist aðsend grein á Vísi frá Guðmundu G. Guðmundsdóttur þar sem hún lýsir á hjartnæman hátt hvernig skaðaminnkandi úrræði hefðu átt þátt í því að styðja son hennar til heilsu. Hún lýkur greininni með því að spyrja þá ellefu stjórnmálaflokka sem nú bjóða fram, hvað þeir ætli sér að gera fyrir fólk með vímuvanda, í löngum biðlistum barna í vanda, og heilbrigðismálum yfirleitt. Ég er starfandi sálfræðingur með sérhæfingu í flóknum áföllum og hef í gegnum tíðina lagt töluverða áherslu á annars vegar fólk með langvinn veikindi og hins vegar fólk sem hefur glímt við vímuefnavanda. Ég hef unnið að því að bæta hag fólks með vímuefnavanda, bæði sem aktívisti og sem fagmanneskja, en ég hef lagt áherslu á skaðaminnkun í minni meðferðarvinnu. Fólk með vímuefnavanda hefur löngum verið óhreinu börnin hennar Evu. Þau mega hvorki sjást né heyrast, þau missa tengsl við samfélagið og upplifa viðingarleysi og fordóma frá samborgurum sínum, sem leiðir af sér djúpstæð neikvæð viðhorf gagnvart sjálfum sér. Skaðaminnkun er gagnreynt meðferðarform sem gengur út á það að mæta einstaklingi þar sem hann er staddur hverju sinni, með mannvirðingu, kærleika og af skilningi. Það vill svo til að þegar hætt er að reyna að troða ofan í einstaklinga hvernig þeir eigi að vera eða hvað þeir eigi að gera, heldur er þeim mætt frekar á jafningjagrundvelli og án þess að þvinga eigin vilja eða skoðanir upp á það, þá hækkar sjálfsálit og sjálfstraust fólks. Það fer að líta á sjálft sig sem “manneskjur” aftur. Með meiri virðingu og trú á sjálft sig, þá sjáum við að glampinn í augum þess kemur aftur og það treystir sér til að taka þau skref sem nauðsynleg eru til að lifa því lífi sem það finnur að það á skilið. Guðmunda lýsti því í grein sinni hvað hefði breyst á þeim 11 mánuðum sem liðnir eru síðan sonur hennar var sem veikastur. Neyslurými og nýr samningur við Vog. Það sem hún lýsti þarna eru einmitt úrræði sem falla undir skaðaminnkun. Sem manneskja sem kom heilmikið að mótun heilbrigðisstefnu Pírata þá langar mig að koma með mína sýn á það sem Píratar hafa fram að færa í málaflokknum. Píratar hafa barist fyrir þennan hóp árum saman, en Píratar hafa verið brautryðjandi í nýrri hugsun og nálgun í stjórnsýslu gagnvart því vandamáli sem vímuefnavandi er. Reyndar ætla ég að fullyrða að enginn flokkur hafi verið jafn natinn og áhugasamur um að reyna að bæta hag fólks með vímuefnavanda heldur en Píratar, með Halldóru Mogensen í fararbroddi á þingi og Dóru Björt fyrir Pírata í borginni. Halldóra mætir galvösk á allar ráðstefnur sem haldnar eru hér á land um málefnið, kynnir sér málin af áhuga, og leggur fram frumvarp eftir frumvarp sem miða að því að bæta hag fólks með vímuefnavanda, og heilbrigðiskerfið í heild sinni. Í borginni hafa Píratar, með Dóru Björt í fararbroddi, unnið grettistak með því að vinna að opnun áðurnefnds neyslurýmis og með því að innleiða stefnuna “húsnæði fyrst”, sem er skaðaminnkandi úrræði til þess að fólk hafi forsendur til þess að ná bata. Píratar hugsa málið heildrænt og út frá raungögnum, og hafa því lagt áherslu á skaðaminnkandi nálgun og gagnreyndar meðferðir frá upphafi flokksins. Sökum þeirrar heildrænnar hugsunar sem einkennir vinnubrögð Pírata hefur flokkurinn ennfremur lagt mikla áherslu á heilbrigðiskerfið. Píratar gera sér grein fyrir því að það má ekki festast í þeirri hugmynd hvað kerfin kosta, heldur að horfa á hversu dýrt það er – bæði í peningum en ekki síður í sársauka og missi – að hafa kerfin ekki í lagi. Píratar leggja því áherslu á að við verðum að byrja á grunninum – sterku félagslegu velferðarkerfi sem grípur bæði börn og fullorðna sem á þurfa að halda – því velferðarkerfið og heilbrigðiskerfið er algjörlega samtvinnað. Fátækt er einn stærsti áhættuþátturinn fyrir bæði líkamleg og tilfinningaleg veikindi, og aukinn ójöfnuður, líkt og við höfum séð gerast í stjórnartíð Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Vinstri Grænna, hefur óhjákvæmilega í för með sér aukið ofbeldi – nokkuð sem við nú sjáum raungerast í mikilli öldu ofbeldis hjá bæði ungmennum og fullorðnum. Heilbrigðisstefna Pírata gerir ráð fyrir að stórauka framlög til kerfisins og innleiða bæði áfallamiðaða og skaðaminnkandi nálgun í heilbrigðiskerfinu. Yrði það gert myndi það draga úr fordómum, misgreiningum og mismeðhöndlun einkenna – bæði líkamlegra og tilfinningalegra. Píratar eins og ég, fagmanneskjur með þá brennandi hugsjón að sjá samfélagskerfin okkar VIRKA fyrir hinn almenna borgara, hafa tekið höndum saman og skrifað stefnurnar, í samráði við aðra í grasrót og frambjóðendur, og útkoman er ein sú ítarlegasta og flottasta heilbrigðisáætlun sem sögur fara af. Ástæðan fyrir því að ég valdi Pírata er sú að innanborðs eru strangheiðarlegar manneskjur sem deila sömu hugsjónum og ég. Gildi Pírata snúa að því að uppræta spillingu, auka beint lýðræði og búa til öruggt samfélag fyrir öll okkar sem hér búa. Píratar hafa sýnt það í verki inni á þingi undanfarin ár að orð þeirra eru ekki innantóm kosningafroða. Píratar láta kné fylgja kviði, og standa með mannvirðingu og mannréttindum. Höfundur er sálfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Píratar Fíkn Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Sjá meira
Fyrir nokkrum dögum birtist aðsend grein á Vísi frá Guðmundu G. Guðmundsdóttur þar sem hún lýsir á hjartnæman hátt hvernig skaðaminnkandi úrræði hefðu átt þátt í því að styðja son hennar til heilsu. Hún lýkur greininni með því að spyrja þá ellefu stjórnmálaflokka sem nú bjóða fram, hvað þeir ætli sér að gera fyrir fólk með vímuvanda, í löngum biðlistum barna í vanda, og heilbrigðismálum yfirleitt. Ég er starfandi sálfræðingur með sérhæfingu í flóknum áföllum og hef í gegnum tíðina lagt töluverða áherslu á annars vegar fólk með langvinn veikindi og hins vegar fólk sem hefur glímt við vímuefnavanda. Ég hef unnið að því að bæta hag fólks með vímuefnavanda, bæði sem aktívisti og sem fagmanneskja, en ég hef lagt áherslu á skaðaminnkun í minni meðferðarvinnu. Fólk með vímuefnavanda hefur löngum verið óhreinu börnin hennar Evu. Þau mega hvorki sjást né heyrast, þau missa tengsl við samfélagið og upplifa viðingarleysi og fordóma frá samborgurum sínum, sem leiðir af sér djúpstæð neikvæð viðhorf gagnvart sjálfum sér. Skaðaminnkun er gagnreynt meðferðarform sem gengur út á það að mæta einstaklingi þar sem hann er staddur hverju sinni, með mannvirðingu, kærleika og af skilningi. Það vill svo til að þegar hætt er að reyna að troða ofan í einstaklinga hvernig þeir eigi að vera eða hvað þeir eigi að gera, heldur er þeim mætt frekar á jafningjagrundvelli og án þess að þvinga eigin vilja eða skoðanir upp á það, þá hækkar sjálfsálit og sjálfstraust fólks. Það fer að líta á sjálft sig sem “manneskjur” aftur. Með meiri virðingu og trú á sjálft sig, þá sjáum við að glampinn í augum þess kemur aftur og það treystir sér til að taka þau skref sem nauðsynleg eru til að lifa því lífi sem það finnur að það á skilið. Guðmunda lýsti því í grein sinni hvað hefði breyst á þeim 11 mánuðum sem liðnir eru síðan sonur hennar var sem veikastur. Neyslurými og nýr samningur við Vog. Það sem hún lýsti þarna eru einmitt úrræði sem falla undir skaðaminnkun. Sem manneskja sem kom heilmikið að mótun heilbrigðisstefnu Pírata þá langar mig að koma með mína sýn á það sem Píratar hafa fram að færa í málaflokknum. Píratar hafa barist fyrir þennan hóp árum saman, en Píratar hafa verið brautryðjandi í nýrri hugsun og nálgun í stjórnsýslu gagnvart því vandamáli sem vímuefnavandi er. Reyndar ætla ég að fullyrða að enginn flokkur hafi verið jafn natinn og áhugasamur um að reyna að bæta hag fólks með vímuefnavanda heldur en Píratar, með Halldóru Mogensen í fararbroddi á þingi og Dóru Björt fyrir Pírata í borginni. Halldóra mætir galvösk á allar ráðstefnur sem haldnar eru hér á land um málefnið, kynnir sér málin af áhuga, og leggur fram frumvarp eftir frumvarp sem miða að því að bæta hag fólks með vímuefnavanda, og heilbrigðiskerfið í heild sinni. Í borginni hafa Píratar, með Dóru Björt í fararbroddi, unnið grettistak með því að vinna að opnun áðurnefnds neyslurýmis og með því að innleiða stefnuna “húsnæði fyrst”, sem er skaðaminnkandi úrræði til þess að fólk hafi forsendur til þess að ná bata. Píratar hugsa málið heildrænt og út frá raungögnum, og hafa því lagt áherslu á skaðaminnkandi nálgun og gagnreyndar meðferðir frá upphafi flokksins. Sökum þeirrar heildrænnar hugsunar sem einkennir vinnubrögð Pírata hefur flokkurinn ennfremur lagt mikla áherslu á heilbrigðiskerfið. Píratar gera sér grein fyrir því að það má ekki festast í þeirri hugmynd hvað kerfin kosta, heldur að horfa á hversu dýrt það er – bæði í peningum en ekki síður í sársauka og missi – að hafa kerfin ekki í lagi. Píratar leggja því áherslu á að við verðum að byrja á grunninum – sterku félagslegu velferðarkerfi sem grípur bæði börn og fullorðna sem á þurfa að halda – því velferðarkerfið og heilbrigðiskerfið er algjörlega samtvinnað. Fátækt er einn stærsti áhættuþátturinn fyrir bæði líkamleg og tilfinningaleg veikindi, og aukinn ójöfnuður, líkt og við höfum séð gerast í stjórnartíð Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Vinstri Grænna, hefur óhjákvæmilega í för með sér aukið ofbeldi – nokkuð sem við nú sjáum raungerast í mikilli öldu ofbeldis hjá bæði ungmennum og fullorðnum. Heilbrigðisstefna Pírata gerir ráð fyrir að stórauka framlög til kerfisins og innleiða bæði áfallamiðaða og skaðaminnkandi nálgun í heilbrigðiskerfinu. Yrði það gert myndi það draga úr fordómum, misgreiningum og mismeðhöndlun einkenna – bæði líkamlegra og tilfinningalegra. Píratar eins og ég, fagmanneskjur með þá brennandi hugsjón að sjá samfélagskerfin okkar VIRKA fyrir hinn almenna borgara, hafa tekið höndum saman og skrifað stefnurnar, í samráði við aðra í grasrót og frambjóðendur, og útkoman er ein sú ítarlegasta og flottasta heilbrigðisáætlun sem sögur fara af. Ástæðan fyrir því að ég valdi Pírata er sú að innanborðs eru strangheiðarlegar manneskjur sem deila sömu hugsjónum og ég. Gildi Pírata snúa að því að uppræta spillingu, auka beint lýðræði og búa til öruggt samfélag fyrir öll okkar sem hér búa. Píratar hafa sýnt það í verki inni á þingi undanfarin ár að orð þeirra eru ekki innantóm kosningafroða. Píratar láta kné fylgja kviði, og standa með mannvirðingu og mannréttindum. Höfundur er sálfræðingur.
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar