Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhannssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson, Sólveig Erna Jónsdóttir, Kristbjörg Þórisdóttir og Inga Hrefna Jónsdóttir skrifa 28. september 2024 23:31 Í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi þann 24. september síðastliðinn fór fram umræða um niðurgreiðslu á sálfræðiþjónustu. Fyrirspurnir beindust að hæstvirtum fjármálaráðherra Sigurði Inga Jóhannssyni. Við undirrituð fögnum því að skýr vilji sé fyrir hendi hjá núverandi fjármálaráðherra að niðurgreiða sálfræðiþjónustu eins og aðra heilbrigðisþjónustu enda kominn tími til. Við skorum á hæstvirtan ráðherra að fylgja málinu þétt eftir og ráðast í þessa löngu tímabæru fjárfestingu. Nóg er til af sálfræðingum Tveir háskólar á Íslandi eru með framhaldsnám í sálfræði og útskrifa nemendur sem uppfylla viðmið fyrir starfsréttindi sem sálfræðingar, auk þess sem sálfræðingar sækja ennþá menntun erlendis að einhverju marki. Rétt til að kalla sig sálfræðing á Íslandi hafa þeir sem stundað hafa að lágmarki fimm ára háskólanám sem lýkur með embættisprófi í sálfræði og hafa hlotið löggildingu samanber lög um sálfræðinga. Á Íslandi eru í dag 1059 sálfræðingar með gilt starfsleyfi frá embætti landlæknis og af þeim eru 156 sálfræðingar með sérfræðiviðurkenningu í sálfræði. Það er því ekki hægt að nota það sem rök að okkur vanti sálfræðinga, þvert á móti hafa háskólarnir af miklum metnaði séð til þess að útskrifaðir eru á hverju ári vel hæfir sálfræðingar til að takast á við aukna þörf eftir sálfræðiþjónustu í þjóðfélaginu. Auk þess höfum við stóran hóp af reyndum sálfræðingum og sérfræðingum í sálfræði til að handleiða sálfræðinema og nýútskrifaða sálfræðinga. Skortur á fjármagni er stærsta hindrun að aðgengi sálfræðiþjónustu Án niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu af hálfu ríkisins eru margir skjólstæðingar sem treysta sér ekki til að greiða fullt verð fyrir þjónustuna, ekki frekar en ef læknisþjónusta og sjúkraþjálfun væru ekki niðurgreidd. Í dag býðst sálfræðingum vissulega samningur um niðurgreiðslu sálfræðimeðferða, bæði fyrir börn og fullorðna. Sá samningur var án raunverulegrar samvinnu við sálfræðinga og þeirra forsenda sem þeir starfa við. Það sést best á því hve fáir sálfræðingar sjá sér fært að ganga að þeim samningi. Það er því brýnt að Sjúkratryggingar Íslands, fyrir hönd ríkisins, endurskoði strax samninginn við sálfræðinga í samvinnu við sálfræðinga því að öðrum kosti hamli það aðgengi einstaklinga sem þurfa á sálfræðimeðferð að halda en ekki hafa efni á að greiða fullt verð fyrir sálfræðiþjónustu. Á flestum starfsstöðvum sálfræðinga hefur raunin verið sú að stöður sálfræðinga hafa verið langt undir því sem þurft hefur til að geta veitt þá þjónustu sem eðlilegt er að veita. Til dæmis hafa stöðugildi sálfræðinga í heilsugæslu frá upphafi verið talsvert undir þeim viðmiðum sem miðað er við í nágrannalöndunum til að geta haldið uppi lágmarks sálfræðiþjónustu en miðað er við einn sálfræðing á hver 6250 börn og einn sálfræðing fyrir sama fjölda fullorðinna. Á Reykjalundi, stærstu endurhæfingarstofnun landsins eru aðeins 9 sálfræðingar starfandi, þar af tveir taugasálfræðingar. Það er því aldrei mikilvægara en nú að fylgja fordæmi nágrannaþjóða okkar eins og Bretlands og Noregs sem hafa með markvissum hætti og auknu fjármagni aukið aðgengi að gagnreyndri sálfræðimeðferð sem skilar sér margfalt aftur í þjóðarbúið. Sérfræðiviðurkenning og stöður sérfræðinga Sálfræðingar hafa bent á mikilvægi þess að unnið sé að lagfæringu á sérfræðiviðurkenningu sálfræðinga til að tryggja fjölgun sérfræðinga sem eru lykilaðilar varðandi þjálfun og handleiðslu sálfræðinga. Sálfræðingar hafa einnig bent á mikilvægi þess að koma á stöðum sérfræðinga á stofnunum í samræmi við það sem tíðkast til dæmis meðal lækna en hvorugt hefur lítið þokast áfram með þeirri undantekningu að nokkrar stöður sérfræðinga eru nú við Landsspítala. Kandídatsár sálfræðinga Sálfræðingar hafa um árabil lagt áherslu á mikilvægi þess að kandídatsári sálfræðinga sé komið á og fjármagnað til að tryggja góða starfsþjálfun og nýliðun stéttarinnar sambærilega því sem gert er til dæmis í þjálfun lækna. Það markmið hefur enn ekki náðst og teljum við undirrituð að aðalástæða þess sé að stöðurnar hafa ekki verið fjármagnaðar af hálfu ríkisins. Tími kominn til að efna Biðlistar eru mannanna verk og eru á ábyrgð þeirra sem forgangsraða fjármunum í annað en að manna stöður sálfræðinga. Það er staðreynd að almenningur hefur haft mjög takmarkað aðgengi að þeim ríflega þúsund sálfræðingum sem eru starfandi í landinu og sálfræðimeðferð hjá sjálfstætt starfandi sálfræðingum hefur í áratugi verið lúxusvara sem fá geta veitt sér en mörg greiða fyrir úr tómum vasa í neyð. Kæri Sigurður Ingi hæstvirtur fjármálaráðherra, við skorum á þig að stíga skrefið til fulls í að gera sálfræðiþjónustu aðgengilega almenningi líkt og nágrannaþjóðir okkar hafa gert og óháð fjárhag. Reynsla og rannsóknir þeirra hafa sýnt að það skilar sér margfalt til baka að setja fjármagn í aukið aðgengi að gagnreyndri sálfræðimeðferð, ekki bara varðandi bætta geðheilsu heldur einnig aukinni atvinnuþátttöku, auknum möguleikum fólks að taka virkan þátt í samfélaginu, og minna álag á önnur kerfi samfélagsins svo sem velferðar-, heilbrigðis- og skólakerfi. Þetta er líklega besta fjárfesting sem þú getur ráðist í sem fulltrúi almennings í stóli fjármálaráðherra. Heimildir: https://island.is/starfsleyfaskra https://klinisk.is/felagid/ https://www.england.nhs.uk/mental-health/adults/nhs-talking-therapies/ https://www.helsedirektoratet.no/tema/lokalt-psykisk-helse-og-rusarbeid/rask-psykisk-helsehjelp Höfundar eru sérfræðingar í klínískri sálfræði og sitja í stjórn Félags sérfræðinga í klínískri sálfræði Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Heilbrigðismál Geðheilbrigði Mest lesið Halldór 03.05.2025 Halldór Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir Skoðun Fristund.is fyrir öll - líka eldra fólk Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Fristund.is fyrir öll - líka eldra fólk Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Sjá meira
Í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi þann 24. september síðastliðinn fór fram umræða um niðurgreiðslu á sálfræðiþjónustu. Fyrirspurnir beindust að hæstvirtum fjármálaráðherra Sigurði Inga Jóhannssyni. Við undirrituð fögnum því að skýr vilji sé fyrir hendi hjá núverandi fjármálaráðherra að niðurgreiða sálfræðiþjónustu eins og aðra heilbrigðisþjónustu enda kominn tími til. Við skorum á hæstvirtan ráðherra að fylgja málinu þétt eftir og ráðast í þessa löngu tímabæru fjárfestingu. Nóg er til af sálfræðingum Tveir háskólar á Íslandi eru með framhaldsnám í sálfræði og útskrifa nemendur sem uppfylla viðmið fyrir starfsréttindi sem sálfræðingar, auk þess sem sálfræðingar sækja ennþá menntun erlendis að einhverju marki. Rétt til að kalla sig sálfræðing á Íslandi hafa þeir sem stundað hafa að lágmarki fimm ára háskólanám sem lýkur með embættisprófi í sálfræði og hafa hlotið löggildingu samanber lög um sálfræðinga. Á Íslandi eru í dag 1059 sálfræðingar með gilt starfsleyfi frá embætti landlæknis og af þeim eru 156 sálfræðingar með sérfræðiviðurkenningu í sálfræði. Það er því ekki hægt að nota það sem rök að okkur vanti sálfræðinga, þvert á móti hafa háskólarnir af miklum metnaði séð til þess að útskrifaðir eru á hverju ári vel hæfir sálfræðingar til að takast á við aukna þörf eftir sálfræðiþjónustu í þjóðfélaginu. Auk þess höfum við stóran hóp af reyndum sálfræðingum og sérfræðingum í sálfræði til að handleiða sálfræðinema og nýútskrifaða sálfræðinga. Skortur á fjármagni er stærsta hindrun að aðgengi sálfræðiþjónustu Án niðurgreiðslu sálfræðiþjónustu af hálfu ríkisins eru margir skjólstæðingar sem treysta sér ekki til að greiða fullt verð fyrir þjónustuna, ekki frekar en ef læknisþjónusta og sjúkraþjálfun væru ekki niðurgreidd. Í dag býðst sálfræðingum vissulega samningur um niðurgreiðslu sálfræðimeðferða, bæði fyrir börn og fullorðna. Sá samningur var án raunverulegrar samvinnu við sálfræðinga og þeirra forsenda sem þeir starfa við. Það sést best á því hve fáir sálfræðingar sjá sér fært að ganga að þeim samningi. Það er því brýnt að Sjúkratryggingar Íslands, fyrir hönd ríkisins, endurskoði strax samninginn við sálfræðinga í samvinnu við sálfræðinga því að öðrum kosti hamli það aðgengi einstaklinga sem þurfa á sálfræðimeðferð að halda en ekki hafa efni á að greiða fullt verð fyrir sálfræðiþjónustu. Á flestum starfsstöðvum sálfræðinga hefur raunin verið sú að stöður sálfræðinga hafa verið langt undir því sem þurft hefur til að geta veitt þá þjónustu sem eðlilegt er að veita. Til dæmis hafa stöðugildi sálfræðinga í heilsugæslu frá upphafi verið talsvert undir þeim viðmiðum sem miðað er við í nágrannalöndunum til að geta haldið uppi lágmarks sálfræðiþjónustu en miðað er við einn sálfræðing á hver 6250 börn og einn sálfræðing fyrir sama fjölda fullorðinna. Á Reykjalundi, stærstu endurhæfingarstofnun landsins eru aðeins 9 sálfræðingar starfandi, þar af tveir taugasálfræðingar. Það er því aldrei mikilvægara en nú að fylgja fordæmi nágrannaþjóða okkar eins og Bretlands og Noregs sem hafa með markvissum hætti og auknu fjármagni aukið aðgengi að gagnreyndri sálfræðimeðferð sem skilar sér margfalt aftur í þjóðarbúið. Sérfræðiviðurkenning og stöður sérfræðinga Sálfræðingar hafa bent á mikilvægi þess að unnið sé að lagfæringu á sérfræðiviðurkenningu sálfræðinga til að tryggja fjölgun sérfræðinga sem eru lykilaðilar varðandi þjálfun og handleiðslu sálfræðinga. Sálfræðingar hafa einnig bent á mikilvægi þess að koma á stöðum sérfræðinga á stofnunum í samræmi við það sem tíðkast til dæmis meðal lækna en hvorugt hefur lítið þokast áfram með þeirri undantekningu að nokkrar stöður sérfræðinga eru nú við Landsspítala. Kandídatsár sálfræðinga Sálfræðingar hafa um árabil lagt áherslu á mikilvægi þess að kandídatsári sálfræðinga sé komið á og fjármagnað til að tryggja góða starfsþjálfun og nýliðun stéttarinnar sambærilega því sem gert er til dæmis í þjálfun lækna. Það markmið hefur enn ekki náðst og teljum við undirrituð að aðalástæða þess sé að stöðurnar hafa ekki verið fjármagnaðar af hálfu ríkisins. Tími kominn til að efna Biðlistar eru mannanna verk og eru á ábyrgð þeirra sem forgangsraða fjármunum í annað en að manna stöður sálfræðinga. Það er staðreynd að almenningur hefur haft mjög takmarkað aðgengi að þeim ríflega þúsund sálfræðingum sem eru starfandi í landinu og sálfræðimeðferð hjá sjálfstætt starfandi sálfræðingum hefur í áratugi verið lúxusvara sem fá geta veitt sér en mörg greiða fyrir úr tómum vasa í neyð. Kæri Sigurður Ingi hæstvirtur fjármálaráðherra, við skorum á þig að stíga skrefið til fulls í að gera sálfræðiþjónustu aðgengilega almenningi líkt og nágrannaþjóðir okkar hafa gert og óháð fjárhag. Reynsla og rannsóknir þeirra hafa sýnt að það skilar sér margfalt til baka að setja fjármagn í aukið aðgengi að gagnreyndri sálfræðimeðferð, ekki bara varðandi bætta geðheilsu heldur einnig aukinni atvinnuþátttöku, auknum möguleikum fólks að taka virkan þátt í samfélaginu, og minna álag á önnur kerfi samfélagsins svo sem velferðar-, heilbrigðis- og skólakerfi. Þetta er líklega besta fjárfesting sem þú getur ráðist í sem fulltrúi almennings í stóli fjármálaráðherra. Heimildir: https://island.is/starfsleyfaskra https://klinisk.is/felagid/ https://www.england.nhs.uk/mental-health/adults/nhs-talking-therapies/ https://www.helsedirektoratet.no/tema/lokalt-psykisk-helse-og-rusarbeid/rask-psykisk-helsehjelp Höfundar eru sérfræðingar í klínískri sálfræði og sitja í stjórn Félags sérfræðinga í klínískri sálfræði
Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun
Skoðun Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun