Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar 16. apríl 2024 13:00 Afleiðingar eldsvoða á byggingarstað geta verið gífurlegar, eins og nýleg dæmi sanna. Eldsvoði getur valdið manntjóni, miklu eignatjóni og stöðvun framkvæmda um langan tíma. Margar sögulegar byggingar hafa gereyðilagst hérlendis og erlendis svo sem Børsen í Kaupmannahöfn og Notre-Dame í París. Enn fremur getur áhrifa gætt í nærliggjandi umhverfi, sem leiðir til frekara fjárhagslegs og félagslegs tjóns. Eldvarnir eru því mikilvægur þáttur í að tryggja öryggi í byggingarframkvæmdum. Þar sem eldfim efni eru til staðar er hætta á að eldur breiðist hratt út og geti fljótt orðið óviðráðanlegur ef ekki er brugðist fljótt við. Eldur sem brýst út á byggingarsvæði getur valdið manntjóni, eignatjóni og stöðvun framkvæmda. Hér er fjallað um brunavarnir í byggingarframkvæmdum og lagður fram listi yfir nauðsynlegar ráðstafanir til að tryggja brunavarnir. Ábyrgð á öryggi Samkvæmt lögum um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum (46/1980) ber atvinnurekandi ábyrgð á að gerð sé skrifleg áætlun um öryggi og heilbrigði á vinnustað. Atvinnurekandi skal þar að auki sjá um að starfsmenn fái nauðsynlega kennslu og þjálfun í að framkvæma störf sín á öruggan hátt. Brunavarnir eru mikilvægur þáttur í því að tryggja öryggi. Hætta á byggingarsvæðum Eldhætta á byggingarsvæðum er oft mikil vegna notkunar eldfimra efna, þar á meðal tjörupappa, brennanlegra byggingarefna, leysiefna og úrgangsefna. Enn fremur eykur notkun rafsuðutækja, rafmagns- og hitunartækja enn frekar hættu á eldi. Meðal annarra þátta sem stuðla að aukinni hættu á byggingarsvæðum eru að um ófullgert húsnæði er að ræða (sérstaklega með tilliti til brunahólfunar og flóttaleiða), ónógur búnaður til brunavarna og ófullnægjandi þjálfun í öryggismálum. Kröfur til byggingarsvæða Til að tryggja brunavarnir á byggingarsvæðum er brýnt að fylgja eftirfarandi atriðum: Móta brunavarnaáætlun: Gera skal heildstæða brunavarnaáætlun og kynna hana öllum starfsmönnum og verktökum á byggingarstað. Í áætluninni skal lýsa hlutverki og ábyrgð alls starfsfólks ef eldur kemur upp og í henni skal gera grein fyrir verklagsreglum um rýmingu, ráðstöfunum til að koma í veg fyrir eld og samskiptaupplýsingum í neyðartilvikum. Framkvæma reglulegt mat á brunaáhættu: Framkvæma skal reglulegt brunaáhættumat til að greina hugsanlega hættu og gera ráðstafanir til að draga úr henni. Í því felst að bera kennsl á eldfim efni, búnað og vinnu sem getur skapað eldhættu, auk þess að tryggja viðeigandi geymslu og meðhöndlun efna. Tryggja góða umgengni á byggingarsvæðum: Gera skal viðeigandi ráðstafanir til að koma í veg fyrir uppsöfnun eldfimra efna, þar á meðal byggingarefna og úrgangsefna frá framkvæmdinni. Allt efni skal geymt á þar til gerðum svæðum og því fargað í samræmi við gildandi reglur. Tryggja eldvarnarbúnað: Hentugur eldvarnarbúnaður skal vera á staðnum og honum skal haldið við í góðu ástandi, þar með talin slökkvitæki, eldvarnarteppi vegna logavinnu og reykskynjarar eftir atvikum. Allt starfsfólk skal fá þjálfun í að nota búnaðinn og vita hvar hægt er að nálgast hann ef eldur kemur upp. Tryggja rafmagnsöryggi: Gera skal ráðstafanir varðandi rafmagnsöryggi sem tekur tillit til álags búnaðar, dreifingar rafmagns og réttrar notkunar og staðsetningar rafbúnaðar. Allur rafbúnaður þarf reglulega skoðun og viðhald. Takmarka hættu vegna heitrar vinnu: Heit vinna er t.d. vinna með gashitun, slípirokka og logsuðu, sem skapar sérstaka eldhættu. Sækja skal um leyfi til allrar heitrar vinnu samkvæmt sérstöku eyðublaði. Engin vinna skal fara fram ef loftræsing er ófullnægjandi eða nauðsynlegar varúðarráðstafanir eru ekki fyrir hendi. Eftir að heitri vinnu er lokið skal vera eftirlit á staðnum í a.m.k. 60 mínútur. Tryggja rétta geymslu eldfimra efna: Eldfim efni skulu geymd á tilgreindum svæðum fjarri eldhættu, sérstaklega í viðunandi fjarlægð frá heitri vinnu. Veita þjálfun í slysavörnum: Allt starfsfólk skal fá viðunandi þjálfun í slysavörnum, þar á meðal þjálfun í brunavörnum, áður en vinna hefst á byggingarsvæðinu. Regluleg þjálfun skal tryggja stöðugar og réttar varnir og stuðla að því að hugsanleg hætta sé greind tímanlega. Framkvæmd brunavarna: Fylgja skal eftir brunavörnum á byggingarsvæðum í samræmi við ofangreind atriði. Brunavarnir skulu vera hluti af öryggisstjórnunarkerfi verktaka. Eins og fjölmörg dæmi sýna er ljóst að brunavarnir eru sérlega mikilvægar á byggingarsvæðum. Draga má úr hættunni á tjóni með því að uppfylla þá þætti sem fjallað er um hér að ofan, meðal annars með gerð ítarlegrar brunavarnaáætlunar, reglulegu brunaáhættumati, góðu skipulagi og hreinsun, brunavörnum byggingarsvæðis, slökkvibúnaði, rafmagnsöryggi, réttu verklagi við heita vinnu, öruggri geymslu eldfimra efna og þjálfun í notkun slökkvibúnaðar. Með því að framfylgja þessum þáttum geta stjórnendur á byggingarsvæðum tryggt öryggi starfsfólks síns, dregið úr hættunni á eldsvoða og komið í veg fyrir manntjón, eignatjón og stöðvun framkvæmda. Í stuttu máli má segja að brunavarnir eiga alltaf að vera í forgangi á byggingarsvæðum. Með því að fylgja þessum leiðbeiningum geta stjórnendur byggingarframkvæmda dregið úr hættu á eldsvoða og tryggt öruggt vinnuumhverfi. Höfundur er framkvæmdastjóri, byggingar- og brunaverkfræðingur hjá ÖRUGG verkfræðistofa ehf Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Byggingariðnaður Slysavarnir Stórbruni í Børsen Mest lesið Ákall til allra velunnara Sólheima í Grímsnesi Ingibjörg Rósa Björnsdóttir Skoðun Öfgamaður deyr Andri Þorvarðarson Skoðun Að þétta byggð Halldór Eiríksson Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson Skoðun Er það ekki sjálfsögð krafa að fá bílastæði? Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Of lítið, of seint! Hjálmtýr Heiðdal,Magnús Magnússon Skoðun Hver hagnast á hatrinu? Halldóra Mogensen Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Börn sem skilja ekki kennarann Ingibjörg Ólöf Isaksen Skoðun Fatlað fólk rukkað með rangindum fyrir bílastæði Haukur Ragnar Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar Skoðun Að þétta byggð Halldór Eiríksson skrifar Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Slökkvum ekki Ljósið Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Er það ekki sjálfsögð krafa að fá bílastæði? Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Of lítið, of seint! Hjálmtýr Heiðdal,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Halla fer að ræða um frið við einræðisherra Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Ákall til allra velunnara Sólheima í Grímsnesi Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Varðveitum vatnið – hugvekja Hópur starfsfólks Náttúruminjasafns Íslands skrifar Skoðun Innviðaskuld við íslenskuna Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Náttúruvernd er loftslagsaðgerð og loftslagsaðgerðir þjóna náttúrunni Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Fatlað fólk rukkað með rangindum fyrir bílastæði Haukur Ragnar Hauksson skrifar Skoðun Vissir þú, að.... og eða er þér bara slétt sama Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hver hagnast á hatrinu? Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Öfgamaður deyr Andri Þorvarðarson skrifar Skoðun Að taka til í orkumálum Guðrún Schmidt skrifar Skoðun Börn sem skilja ekki kennarann Ingibjörg Ólöf Isaksen skrifar Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson skrifar Skoðun Siglt gegn þjóðarmorði Cyma Farah,Sólveig Ásta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um ópið sem heimurinn ekki heyrir Reham Khaled skrifar Skoðun 30 by 30 - Gefum lífi á jörð smá séns Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Hærri greiðslur í fæðingarorlofi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Skólabærinn Garðabær: Við mælum árangur og gerum stöðugt betur Almar Guðmundsson,Sigríður Hulda Jónsdóttir skrifar Skoðun Stóra spurningin sem fjárlögin svara ekki Sandra B. Franks skrifar Skoðun Námsmat og Matsferill – Tækifæri til umbóta í skólastarfi Sigurbjörg Róbertsdóttir skrifar Skoðun Tími til aðgerða - loftslags- og umhverfismál sett á dagskrá Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Setjum á okkur súrefnisgrímuna áður en við björgum heiminum. Nú þarf hinn þögli meirihluti að láta í sér heyra Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Sterkt skólasamfélag á Akureyri, sameiginleg ábyrgð og framtíðarsýn Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Fæðingarhríðir fjórðu iðnbyltingarinnar: Til fjármálafyrirtækja Klara Nótt Egilson skrifar Skoðun „AMOC straumurinn", enn ein heimsendaspáin... Valgerður Árnadóttir skrifar Sjá meira
Afleiðingar eldsvoða á byggingarstað geta verið gífurlegar, eins og nýleg dæmi sanna. Eldsvoði getur valdið manntjóni, miklu eignatjóni og stöðvun framkvæmda um langan tíma. Margar sögulegar byggingar hafa gereyðilagst hérlendis og erlendis svo sem Børsen í Kaupmannahöfn og Notre-Dame í París. Enn fremur getur áhrifa gætt í nærliggjandi umhverfi, sem leiðir til frekara fjárhagslegs og félagslegs tjóns. Eldvarnir eru því mikilvægur þáttur í að tryggja öryggi í byggingarframkvæmdum. Þar sem eldfim efni eru til staðar er hætta á að eldur breiðist hratt út og geti fljótt orðið óviðráðanlegur ef ekki er brugðist fljótt við. Eldur sem brýst út á byggingarsvæði getur valdið manntjóni, eignatjóni og stöðvun framkvæmda. Hér er fjallað um brunavarnir í byggingarframkvæmdum og lagður fram listi yfir nauðsynlegar ráðstafanir til að tryggja brunavarnir. Ábyrgð á öryggi Samkvæmt lögum um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum (46/1980) ber atvinnurekandi ábyrgð á að gerð sé skrifleg áætlun um öryggi og heilbrigði á vinnustað. Atvinnurekandi skal þar að auki sjá um að starfsmenn fái nauðsynlega kennslu og þjálfun í að framkvæma störf sín á öruggan hátt. Brunavarnir eru mikilvægur þáttur í því að tryggja öryggi. Hætta á byggingarsvæðum Eldhætta á byggingarsvæðum er oft mikil vegna notkunar eldfimra efna, þar á meðal tjörupappa, brennanlegra byggingarefna, leysiefna og úrgangsefna. Enn fremur eykur notkun rafsuðutækja, rafmagns- og hitunartækja enn frekar hættu á eldi. Meðal annarra þátta sem stuðla að aukinni hættu á byggingarsvæðum eru að um ófullgert húsnæði er að ræða (sérstaklega með tilliti til brunahólfunar og flóttaleiða), ónógur búnaður til brunavarna og ófullnægjandi þjálfun í öryggismálum. Kröfur til byggingarsvæða Til að tryggja brunavarnir á byggingarsvæðum er brýnt að fylgja eftirfarandi atriðum: Móta brunavarnaáætlun: Gera skal heildstæða brunavarnaáætlun og kynna hana öllum starfsmönnum og verktökum á byggingarstað. Í áætluninni skal lýsa hlutverki og ábyrgð alls starfsfólks ef eldur kemur upp og í henni skal gera grein fyrir verklagsreglum um rýmingu, ráðstöfunum til að koma í veg fyrir eld og samskiptaupplýsingum í neyðartilvikum. Framkvæma reglulegt mat á brunaáhættu: Framkvæma skal reglulegt brunaáhættumat til að greina hugsanlega hættu og gera ráðstafanir til að draga úr henni. Í því felst að bera kennsl á eldfim efni, búnað og vinnu sem getur skapað eldhættu, auk þess að tryggja viðeigandi geymslu og meðhöndlun efna. Tryggja góða umgengni á byggingarsvæðum: Gera skal viðeigandi ráðstafanir til að koma í veg fyrir uppsöfnun eldfimra efna, þar á meðal byggingarefna og úrgangsefna frá framkvæmdinni. Allt efni skal geymt á þar til gerðum svæðum og því fargað í samræmi við gildandi reglur. Tryggja eldvarnarbúnað: Hentugur eldvarnarbúnaður skal vera á staðnum og honum skal haldið við í góðu ástandi, þar með talin slökkvitæki, eldvarnarteppi vegna logavinnu og reykskynjarar eftir atvikum. Allt starfsfólk skal fá þjálfun í að nota búnaðinn og vita hvar hægt er að nálgast hann ef eldur kemur upp. Tryggja rafmagnsöryggi: Gera skal ráðstafanir varðandi rafmagnsöryggi sem tekur tillit til álags búnaðar, dreifingar rafmagns og réttrar notkunar og staðsetningar rafbúnaðar. Allur rafbúnaður þarf reglulega skoðun og viðhald. Takmarka hættu vegna heitrar vinnu: Heit vinna er t.d. vinna með gashitun, slípirokka og logsuðu, sem skapar sérstaka eldhættu. Sækja skal um leyfi til allrar heitrar vinnu samkvæmt sérstöku eyðublaði. Engin vinna skal fara fram ef loftræsing er ófullnægjandi eða nauðsynlegar varúðarráðstafanir eru ekki fyrir hendi. Eftir að heitri vinnu er lokið skal vera eftirlit á staðnum í a.m.k. 60 mínútur. Tryggja rétta geymslu eldfimra efna: Eldfim efni skulu geymd á tilgreindum svæðum fjarri eldhættu, sérstaklega í viðunandi fjarlægð frá heitri vinnu. Veita þjálfun í slysavörnum: Allt starfsfólk skal fá viðunandi þjálfun í slysavörnum, þar á meðal þjálfun í brunavörnum, áður en vinna hefst á byggingarsvæðinu. Regluleg þjálfun skal tryggja stöðugar og réttar varnir og stuðla að því að hugsanleg hætta sé greind tímanlega. Framkvæmd brunavarna: Fylgja skal eftir brunavörnum á byggingarsvæðum í samræmi við ofangreind atriði. Brunavarnir skulu vera hluti af öryggisstjórnunarkerfi verktaka. Eins og fjölmörg dæmi sýna er ljóst að brunavarnir eru sérlega mikilvægar á byggingarsvæðum. Draga má úr hættunni á tjóni með því að uppfylla þá þætti sem fjallað er um hér að ofan, meðal annars með gerð ítarlegrar brunavarnaáætlunar, reglulegu brunaáhættumati, góðu skipulagi og hreinsun, brunavörnum byggingarsvæðis, slökkvibúnaði, rafmagnsöryggi, réttu verklagi við heita vinnu, öruggri geymslu eldfimra efna og þjálfun í notkun slökkvibúnaðar. Með því að framfylgja þessum þáttum geta stjórnendur á byggingarsvæðum tryggt öryggi starfsfólks síns, dregið úr hættunni á eldsvoða og komið í veg fyrir manntjón, eignatjón og stöðvun framkvæmda. Í stuttu máli má segja að brunavarnir eiga alltaf að vera í forgangi á byggingarsvæðum. Með því að fylgja þessum leiðbeiningum geta stjórnendur byggingarframkvæmda dregið úr hættu á eldsvoða og tryggt öruggt vinnuumhverfi. Höfundur er framkvæmdastjóri, byggingar- og brunaverkfræðingur hjá ÖRUGG verkfræðistofa ehf
Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar
Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Náttúruvernd er loftslagsaðgerð og loftslagsaðgerðir þjóna náttúrunni Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson skrifar
Skoðun Skólabærinn Garðabær: Við mælum árangur og gerum stöðugt betur Almar Guðmundsson,Sigríður Hulda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Námsmat og Matsferill – Tækifæri til umbóta í skólastarfi Sigurbjörg Róbertsdóttir skrifar
Skoðun Tími til aðgerða - loftslags- og umhverfismál sett á dagskrá Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar
Skoðun Setjum á okkur súrefnisgrímuna áður en við björgum heiminum. Nú þarf hinn þögli meirihluti að láta í sér heyra Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Sterkt skólasamfélag á Akureyri, sameiginleg ábyrgð og framtíðarsýn Heimir Örn Árnason skrifar
Skoðun Fæðingarhríðir fjórðu iðnbyltingarinnar: Til fjármálafyrirtækja Klara Nótt Egilson skrifar
Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun