Í yfirlýsingu sem nefndin sendi frá sér í morgun er undirstrikað að lausafjárstaða kerfislega mikilvægra banka – sem eru Landsbankinn, Íslandsbanki og Arion banka – sé sterk og þeir hafi styrkt lausafjárstöðu sína í erlendum gjaldmiðlum með útgáfum sínum á árinu. Þá bendi álagspróf til þess að bankarnir búi yfir „góðum viðnámsþrótti“ til að styðja við heimili og fyrirtæki ef þörf krefur.
Fjármálastöðugleikanefndin segir vanskil útlána í bankakerfinu vera lítil og staða lántakenda sé því almennt góð. Vegna þessa ákvað hún að halda gildi sveiflujöfnunaraukans óbreyttum í 2,5 prósentum.
„Hraður efnahagsbati hefur átt sér stað undanfarin tvö ár. Aukin umsvif hafa leitt til aukinna tekna hjá heimilum og fyrirtækjum. Nú blasa við hægari efnahagsumsvif samfara versnandi fjármálaskilyrðum. Hækkun vaxta hefur þyngt greiðslubyrði, einkum þeirra sem tekið hafa óverðtryggð lán á breytilegum nafnvöxtum. Fastir nafnvextir lána sem hafa varið lántakendur fyrir vaxandi greiðslubyrði eru jafnframt að renna sitt skeið. Þetta felur í sér áskorun fyrir lántakendur og lánveitendur,“ segir í yfirlýsingu nefndarinnar.
Þá brýnir hún fyrir lánveitendum, líkt og áður, að huga að þyngri greiðslubyrði lántakenda. Þar megi skoða lausnir eins og lengingu lánstíma, jafngreiðsluskilmála, þak á greidda nafnvexti og önnur lánsform.
„Rúm eiginfjárstaða flestra lántakenda ætti að gefa svigrúm til að aðlaga greiðslubyrði að greiðslugetu og tryggja á sama tíma að hún haldist í takti við þau viðmið lánþegaskilyrða sem nefndin hefur sett. Nefndin beinir því einnig til lántakenda að fyrirbyggja mögulega erfiðleika með því að leita tímanlega til lánveitenda ef greiðslubyrði stefnir í að verða verulega íþyngjandi.“
Að sögn fjármálastöðugleikanefndar er sömuleiðis nauðsynlegt að halda áfram að styrkja net- og rekstraröryggi fjármálafyrirtækja og að auka viðnámsþrótt greiðslumiðlunar hér á landi. Nefndin telur þannig að þau skref sem hafa verið stigin í átt að innlendri óháðri smágreiðslulausn séu jákvæð í því samhengi og tekur undir tillögur stjórnvalda um að treysta heimildir Seðlabankans á þessu sviði.
„Fjármálastöðugleikanefnd mun áfram beita þeim stýritækjum sem hún hefur yfir að ráða til að varðveita fjármálastöðugleika hér á landi svo að fjármálakerfið geti staðist áföll, miðlað lánsfé og greiðslum og dreift áhættu með viðhlítandi hætti,“ segir að lokum í yfirlýsingu nefndarinnar.
