Lykillinn að kolefnishlutleysi jarðhitavirkjana tekinn í notkun Kjartan Kjartansson skrifar 21. apríl 2023 18:16 Koltvísýringur og brennisteinsvetni er leyst upp í vatni í tilraunastöð Carbfix við Nesjavallavirkjun. Tilraunastöðin er færanleg og því verður hægt að flytja hana þegar varanleg stöð verður tilbúin árið 2030. Vísir/Stefán Tilraunastöð sem kolefnisbindingarfyrirtækið Carbfix tók nýlega í notkun við Nesjavallavirkjun er sögð lykillinn að tækni sem á að útrýma kolefnisspori jarðvarmavirkjana Orku náttúrunnar fyrir lok áratugsins. Tæknin er veruleg framför frá hreinsibúnaði við Hellisheiðarvirkjun. Carbfix hefur fangað brennisteinsvetni og koltvísýring frá Hellisheiðarvirkjun og bundið í jörðu með byltingarkenndri tækni í tæpan áratug. Gösin eru leyst upp í vatni og þeim dælt djúpt ofan í jörðina þar sem þau bindast gljúpu basalti. Með þeim hætti hefur verið hægt að farga um þriðjungi af þeim koltvísýringi sem kemur upp með gufunni og 75 prósentum af brennisteinsvetninu. Brennisteinsvetni hefur áhrif á loftgæði í nærumhverfi virkjana og tærir málm en koltvísýringur er gróðurhúsalofttegund sem veldur hnattrænni hlýnun. Til töluverðs er að vinna. Jarðvarmavirkjanir á Íslandi losuðu samtals um 180.000 tonn koltvísýringsígilda árið 2021 samkvæmt losunarbókhaldi Íslands. Það er um fimmtungur af losun frá vegasamgöngum á Íslandi. Losun frá jarðvarmavirkjunum hefur hátt í þrefaldast frá árinu 1990. Með því að fanga og binda allan koltvísýring frá jarðhitavirkjunum væri hægt að ná um fimmtán prósentum af þeim samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda sem íslensk stjórnvöld þurfa til þess að standast alþjóðlegar skuldbindingar sínar fyrir árið 2030. Borholan þar sem gasblönduðu vatninu er dælt niður er tæplega fjörutíu ára gömul tilraunaborhola. Vatninu er dælt niður á um tveggja kílómetra dýpi.Vísir/Stefán Fangar allt gasið sem um hana fer Stöðin sem var tekin í notkun við Nesjavallavirkjun fyrir mánuði lætur ekki mikið yfir sér. Hún er ílöng og lágreist bygging á stærð við flutningagám með tækjabúnaði sem þjappar saman gasi áður því er dælt inn í svonefndan þvottaturn sem stendur við gáminn. Innan í honum er gasið leyst upp í vatni sem er svo dælt í borholu í tveggja kílómetra fjarlægð og þar djúpt ofan í jörðina. Þrátt fyrir það er tilraunastöðin mun skilvirkari en hreinsistöðin á Hellisheiði. Hún fangar allt brennisteinsvetnið og á bilinu níutíu til hundrað prósent af koltvísýringnum. Eins og sakir standa fangar tilraunastöðin um fimmtung losunar Nesjavallavirkjunar á gastegundunum tveimur. Þetta er í fyrsta skipti sem tækni Carbfix, sem er dótturfélag Orku náttúrunnar, er notuð til meiriháttar kolefnisbindingar utan Hellisheiðar. Orka náttúrunnar stefnir á að opna nýja og stærri hreinsistöð við Hellisheiðarvirkjun sem á að gera hana kolefnishlutlausa árið 2025. Sandra Snæbjörnsdóttir, yfirmaður kolefnisbindingar hjá Carbfix, segir að tilraunastöðin á Nesjavöllum sýni að Carbfix geti nýtt tækni sína til þess að ná kolefnishlutleysi. Tilraunastöðin á Nesjavöllum sé þannig fyrirrennari þeirrar sem verður reist á Hellisheiði. „Við erum að hanna stóra varanlega stöð sem verður sett upp á Hellisheiði. Þetta er svona lykillinn að þeirri tækni í rauninni,“ segir Sandra við Vísi. Sandra Snæbjörnsdóttir, yfirmaður kolefnisbindingar hjá Carbfix, vonast til þess að ný og skilvirkari tilraunastöð sé fyrsta skrefið að stærri hlutum í kolefnisbindingu jarðvarmavirkjana.Vísir/Stefán Losun úr sögunni fyrir lok áratugsins Áformað er að varanleg hreinsistöð leysi tilraunastöðina við Nesjavallavirkjun af hólmi árið 2030. Þegar það gerist skilja jarðvarmavirkjanir Orku náttúrunnar ekki lengur eftir sig kolefnisfótspor. „Þannig að 2030 á koldíoxíð- og brennisteinsvetnislosun frá þessum virkjunum að vera úr sögunni,“ segir Sandra. Hellisheiðarvirkjun losar nú um 36.000 tonn af koltvísýringi en Nesjavallavirkjun um tólf þúsund tonn. Þegar varanlegu hreinstöðvarnar komast í gagnið verður þannig komið í veg fyrir um þriðjung af losun gróðurhúsalofttegunda frá íslenskum jarðvarmavirkjunum á einu bretti. Líklegt er að samdrátturinn verði orðinn enn meiri fyrir lok áratugsins. Carbfix á í samstarfi við Landsvirkjun um að nýta tækni fyrirtækisins til þess að binda losun frá virkjun síðarnefnda fyrirtækisins á Þeistareykjum. Þá hreinsistöð á einnig að taka í gagnið árið 2025. Loftslagsmál Umhverfismál Tækni Jarðhiti Mest lesið Birgir Guðjónsson er látinn Innlent Börnum haldið innilokuðum í „hryllingshúsi“ í fleiri ár Erlent Tilkynnt um mann vopnaðan skotvopni og einn handtekinn Innlent Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Yfirgefa Svíþjóð til að hraða þróun rafmagnsflugvélar Erlent Kaffistofa leigubílstjóra orðin „nyrsta moska í heimi“ Innlent Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Var svo „þreyttur á öllu“ að hann ákvað að aka inn í þvögu barna Erlent Getur frelsað El Salvador-fangann en vill það ekki Erlent Verkalýðsdagurinn haldinn í skugga sjálftöku forystumanna Innlent Fleiri fréttir Vilja móta samfélagið í þágu vinnandi fólks Íslenskum framleiðendum gerðir afarkostir og kröfugöngur verkalýðsins Verkalýðsdagurinn haldinn í skugga sjálftöku forystumanna Breytt veiðigjaldafrumvarp lagt fram Kaffistofa leigubílstjóra orðin „nyrsta moska í heimi“ Kalla saman ráðherranefnd svo rafmagnsleysi endurtaki sig ekki hér Birgir Guðjónsson er látinn Niðurstöðu um styrkjamálið megi vænta með vorinu „Þetta er mikill merkisdagur fyrir okkur“ Handtóku vopnaðan mann og kröfugöngur verkalýðsins „Ég skipaði þá aðila sem ég taldi hæfasta“ Hátíðardagskrá um allt land á verkalýðsdaginn Tilkynnt um mann vopnaðan skotvopni og einn handtekinn Líkamsárás á veitingastað Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Mun sjá eftir árásinni alla ævi Segir lögreglumann sem njósnaði hafa gert mistök Frekari breytingar í Valhöll Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Lítur málið mjög alvarlegum augum Átta ár fyrir að bana Bryndísi Klöru Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Kristófer Breki nýr formaður Vöku Skýrsla starfshóps um lagaumgjörð hvalveiða tilbúin Gætu þurft að endurskoða aukastörf lögreglumanna Mjöll Snæsdóttir er látin Sjá meira
Carbfix hefur fangað brennisteinsvetni og koltvísýring frá Hellisheiðarvirkjun og bundið í jörðu með byltingarkenndri tækni í tæpan áratug. Gösin eru leyst upp í vatni og þeim dælt djúpt ofan í jörðina þar sem þau bindast gljúpu basalti. Með þeim hætti hefur verið hægt að farga um þriðjungi af þeim koltvísýringi sem kemur upp með gufunni og 75 prósentum af brennisteinsvetninu. Brennisteinsvetni hefur áhrif á loftgæði í nærumhverfi virkjana og tærir málm en koltvísýringur er gróðurhúsalofttegund sem veldur hnattrænni hlýnun. Til töluverðs er að vinna. Jarðvarmavirkjanir á Íslandi losuðu samtals um 180.000 tonn koltvísýringsígilda árið 2021 samkvæmt losunarbókhaldi Íslands. Það er um fimmtungur af losun frá vegasamgöngum á Íslandi. Losun frá jarðvarmavirkjunum hefur hátt í þrefaldast frá árinu 1990. Með því að fanga og binda allan koltvísýring frá jarðhitavirkjunum væri hægt að ná um fimmtán prósentum af þeim samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda sem íslensk stjórnvöld þurfa til þess að standast alþjóðlegar skuldbindingar sínar fyrir árið 2030. Borholan þar sem gasblönduðu vatninu er dælt niður er tæplega fjörutíu ára gömul tilraunaborhola. Vatninu er dælt niður á um tveggja kílómetra dýpi.Vísir/Stefán Fangar allt gasið sem um hana fer Stöðin sem var tekin í notkun við Nesjavallavirkjun fyrir mánuði lætur ekki mikið yfir sér. Hún er ílöng og lágreist bygging á stærð við flutningagám með tækjabúnaði sem þjappar saman gasi áður því er dælt inn í svonefndan þvottaturn sem stendur við gáminn. Innan í honum er gasið leyst upp í vatni sem er svo dælt í borholu í tveggja kílómetra fjarlægð og þar djúpt ofan í jörðina. Þrátt fyrir það er tilraunastöðin mun skilvirkari en hreinsistöðin á Hellisheiði. Hún fangar allt brennisteinsvetnið og á bilinu níutíu til hundrað prósent af koltvísýringnum. Eins og sakir standa fangar tilraunastöðin um fimmtung losunar Nesjavallavirkjunar á gastegundunum tveimur. Þetta er í fyrsta skipti sem tækni Carbfix, sem er dótturfélag Orku náttúrunnar, er notuð til meiriháttar kolefnisbindingar utan Hellisheiðar. Orka náttúrunnar stefnir á að opna nýja og stærri hreinsistöð við Hellisheiðarvirkjun sem á að gera hana kolefnishlutlausa árið 2025. Sandra Snæbjörnsdóttir, yfirmaður kolefnisbindingar hjá Carbfix, segir að tilraunastöðin á Nesjavöllum sýni að Carbfix geti nýtt tækni sína til þess að ná kolefnishlutleysi. Tilraunastöðin á Nesjavöllum sé þannig fyrirrennari þeirrar sem verður reist á Hellisheiði. „Við erum að hanna stóra varanlega stöð sem verður sett upp á Hellisheiði. Þetta er svona lykillinn að þeirri tækni í rauninni,“ segir Sandra við Vísi. Sandra Snæbjörnsdóttir, yfirmaður kolefnisbindingar hjá Carbfix, vonast til þess að ný og skilvirkari tilraunastöð sé fyrsta skrefið að stærri hlutum í kolefnisbindingu jarðvarmavirkjana.Vísir/Stefán Losun úr sögunni fyrir lok áratugsins Áformað er að varanleg hreinsistöð leysi tilraunastöðina við Nesjavallavirkjun af hólmi árið 2030. Þegar það gerist skilja jarðvarmavirkjanir Orku náttúrunnar ekki lengur eftir sig kolefnisfótspor. „Þannig að 2030 á koldíoxíð- og brennisteinsvetnislosun frá þessum virkjunum að vera úr sögunni,“ segir Sandra. Hellisheiðarvirkjun losar nú um 36.000 tonn af koltvísýringi en Nesjavallavirkjun um tólf þúsund tonn. Þegar varanlegu hreinstöðvarnar komast í gagnið verður þannig komið í veg fyrir um þriðjung af losun gróðurhúsalofttegunda frá íslenskum jarðvarmavirkjunum á einu bretti. Líklegt er að samdrátturinn verði orðinn enn meiri fyrir lok áratugsins. Carbfix á í samstarfi við Landsvirkjun um að nýta tækni fyrirtækisins til þess að binda losun frá virkjun síðarnefnda fyrirtækisins á Þeistareykjum. Þá hreinsistöð á einnig að taka í gagnið árið 2025.
Loftslagsmál Umhverfismál Tækni Jarðhiti Mest lesið Birgir Guðjónsson er látinn Innlent Börnum haldið innilokuðum í „hryllingshúsi“ í fleiri ár Erlent Tilkynnt um mann vopnaðan skotvopni og einn handtekinn Innlent Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Yfirgefa Svíþjóð til að hraða þróun rafmagnsflugvélar Erlent Kaffistofa leigubílstjóra orðin „nyrsta moska í heimi“ Innlent Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Var svo „þreyttur á öllu“ að hann ákvað að aka inn í þvögu barna Erlent Getur frelsað El Salvador-fangann en vill það ekki Erlent Verkalýðsdagurinn haldinn í skugga sjálftöku forystumanna Innlent Fleiri fréttir Vilja móta samfélagið í þágu vinnandi fólks Íslenskum framleiðendum gerðir afarkostir og kröfugöngur verkalýðsins Verkalýðsdagurinn haldinn í skugga sjálftöku forystumanna Breytt veiðigjaldafrumvarp lagt fram Kaffistofa leigubílstjóra orðin „nyrsta moska í heimi“ Kalla saman ráðherranefnd svo rafmagnsleysi endurtaki sig ekki hér Birgir Guðjónsson er látinn Niðurstöðu um styrkjamálið megi vænta með vorinu „Þetta er mikill merkisdagur fyrir okkur“ Handtóku vopnaðan mann og kröfugöngur verkalýðsins „Ég skipaði þá aðila sem ég taldi hæfasta“ Hátíðardagskrá um allt land á verkalýðsdaginn Tilkynnt um mann vopnaðan skotvopni og einn handtekinn Líkamsárás á veitingastað Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Mun sjá eftir árásinni alla ævi Segir lögreglumann sem njósnaði hafa gert mistök Frekari breytingar í Valhöll Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Lítur málið mjög alvarlegum augum Átta ár fyrir að bana Bryndísi Klöru Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Kristófer Breki nýr formaður Vöku Skýrsla starfshóps um lagaumgjörð hvalveiða tilbúin Gætu þurft að endurskoða aukastörf lögreglumanna Mjöll Snæsdóttir er látin Sjá meira