Gleðilegt Evrópuár! Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar 3. janúar 2023 07:00 Það var ánægjulegt að ein fyrsta frétt ársins var um framsýni og þrautseigju Króata. Um áramótin tóku þeir upp Evru og gengu í Schengen-samstarfið eftir góðan og krefjandi undirbúning. Fyrir 12 árum síðan vorum við Íslendingar einnig umsóknarríki að Evrópusambandinu. Ætluðum jafnvel að vera á undan Króötum með aðild og upptöku Evru. En nú er öldin önnur. Aðild að ESB er ekki eitthvert eitt verkefni með upphafs og lokapunkti. Þetta er ekki eins og jarðgöng sem klárast þegar búið er að bora í gegn og ganga frá. Þetta er viðvarandi verkefni áskorana og tækifæra þar sem samvinna og samtal, oft ólíkra þjóða, er lykill að velgengi. Á stríðstímum er síðan verðugt að muna að viðskipti og varnir eru tvær hliðar á sama peningnum. Til að tryggja frið. Þess vegna lögðu forystumenn vestrænna lýðræðisríkja eftir seinni heimstyrjöldina áherslu á að byggja upp bæði varnar- og efnahagsbandalag í Evrópu. Þar liggja ræturnar. Viðreisn leggur áherslu á að auka samkeppnishæfni atvinnulífsins, styrkja velferðarkerfið, tryggja viðskiptafrelsi og taka stærri skref í loftslagsmálum. Að við vinnum saman með öðrum þjóðum í markvissu samstarfi að friði, farsæld, öryggi og stöðugleika. Aðild að ESB er leið til að ná þessum markmiðum. Þurfum meiri aga í ríkisfjármálin En það kostar vandaðan undirbúning. Agi í ríkisfjármálum er líklega eitt snúnasta verkefnið. Ár eftir ár er ríkissjóður rekinn með halla. Ríkisstjórnin ætlar reyndar að gera gott betur, hún ætlar að velta vandanum yfir á næstu ríkisstjórn og skila ríkissjóði með halla til ársins 2027. Með vaxtagjöld nú sem þriðja stærsta útgjaldalið ríkissjóðs og hlutfallslega mestu vaxtagjöldin innan OECD. Vaxtagjöld sem gætu svo auðveldlega verið notuð í aðra hluti eins og eflingu heilbrigðiskerfisins og uppbyggingu innviða. Ef ráðist væri að rótum vandans og breytt um gjaldmiðil. Viðvarandi andúð ríkisstjórnarflokkana gagnvart ESB og Evru kann að markast af ótta við krefjandi og viðfangsmikið verkefni ef taka á upp Evru. Því aukinn agi í ríkisfjármálum og efnahagsstjórnun er nauðsynlegur. Það breytir ekki því að þessi leið er ekki óyfirstíganleg eins og Króatar hafa nú nýlega sýnt fram á. Heimatilbúin fákeppni Aðild að Evrópusambandinu er leið að markmiði sem getur tryggt efnahagslega sem félagslega velferð. En hún er einnig leið sem gerir stjórnvöldum erfiðara fyrir að taka sérhagsmuni framar almannahagsmunum. Hún ýtir undir gegnsæi, samkeppni og aðhald. Við sjáum að þar sem EES samningnum sleppir ríkir meiri fákeppni á markaði og í þjónustu. Með aðild að ESB opnast tækifæri sem getur sveigt okkur frá hinum heimasmíðaða veruleika fákeppni og sérgæslu. Íslenskur almenningur er reglulega minntur á mikilvægi virkar samkeppni og gríðarlegan kostnað sem síðan fylgir skorti á samkeppni. Fákeppni í bankaþjónustu, á tryggingarmarkaði, eldsneytismarkaði eða í landbúnaði er ávallt neytendum og heimilum í landinu í óhag. Þetta þarf ekki að vera svona. Nú er rétti tíminn! Í áraraðir hefur verið sagt að nú sé ekki rétti tíminn til að ræða ESB, hvað þá taka stærri skref til að klára aðildarviðræður í umboði þjóðarinnar. Ég er ósammála því. Ungt fólk og þau sem stjórna litlum og meðalstórum fyrirtækjum vilja meiri fyrirsjáanleika. Ef þau ætla á annað borð að starfa hér heima. Enda nóg komið af smáskammtalækningum og skammtímasjónarmiðum. Líka reglubundnum kreppum og dýfum þar sem lausn gömlu stjórnmálaflokkana virðist alltaf vera að færa vandann yfir á komandi kynslóðir. Í nýjum sem eldri umbúðum. Jafnvel með rauðri slaufu. Króatía er ágætt dæmi hvað hægt er að gera ef stjórnmálafólk setur mál á dagskrá og hefur þolinmæði og hugrekki til að fylgja því eftir. Þrátt fyrir klassískar úrtöluraddir og íhaldsmennsku. Pawel Bartoszek svaraði fólki í gær á Twitter sem segir upptöku Evru ekki var neina töfralausn og hún taki tíma. „Allt rétt“, segir Pawel. „En það að eitthvað taki tíma eru rök til að byrja strax að vinna í því, ekki að það taki því ekki“. Ég er sammála því. Það er ekki eftir neinu að bíða. Nú er tíminn. Gleðilegt Evrópuár! Höfundur er formaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Viðreisn Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Evrópusambandið Utanríkismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson Skoðun Halldór 01.06.2024 Halldór Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar Magnús Davíð Norðdahl, Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Gegnumlýsing - þankabrot frambjóðanda að loknu forsetakjöri Jón Ísak Ragnarsson skrifar Skoðun Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason skrifar Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar skrifar Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Það var ánægjulegt að ein fyrsta frétt ársins var um framsýni og þrautseigju Króata. Um áramótin tóku þeir upp Evru og gengu í Schengen-samstarfið eftir góðan og krefjandi undirbúning. Fyrir 12 árum síðan vorum við Íslendingar einnig umsóknarríki að Evrópusambandinu. Ætluðum jafnvel að vera á undan Króötum með aðild og upptöku Evru. En nú er öldin önnur. Aðild að ESB er ekki eitthvert eitt verkefni með upphafs og lokapunkti. Þetta er ekki eins og jarðgöng sem klárast þegar búið er að bora í gegn og ganga frá. Þetta er viðvarandi verkefni áskorana og tækifæra þar sem samvinna og samtal, oft ólíkra þjóða, er lykill að velgengi. Á stríðstímum er síðan verðugt að muna að viðskipti og varnir eru tvær hliðar á sama peningnum. Til að tryggja frið. Þess vegna lögðu forystumenn vestrænna lýðræðisríkja eftir seinni heimstyrjöldina áherslu á að byggja upp bæði varnar- og efnahagsbandalag í Evrópu. Þar liggja ræturnar. Viðreisn leggur áherslu á að auka samkeppnishæfni atvinnulífsins, styrkja velferðarkerfið, tryggja viðskiptafrelsi og taka stærri skref í loftslagsmálum. Að við vinnum saman með öðrum þjóðum í markvissu samstarfi að friði, farsæld, öryggi og stöðugleika. Aðild að ESB er leið til að ná þessum markmiðum. Þurfum meiri aga í ríkisfjármálin En það kostar vandaðan undirbúning. Agi í ríkisfjármálum er líklega eitt snúnasta verkefnið. Ár eftir ár er ríkissjóður rekinn með halla. Ríkisstjórnin ætlar reyndar að gera gott betur, hún ætlar að velta vandanum yfir á næstu ríkisstjórn og skila ríkissjóði með halla til ársins 2027. Með vaxtagjöld nú sem þriðja stærsta útgjaldalið ríkissjóðs og hlutfallslega mestu vaxtagjöldin innan OECD. Vaxtagjöld sem gætu svo auðveldlega verið notuð í aðra hluti eins og eflingu heilbrigðiskerfisins og uppbyggingu innviða. Ef ráðist væri að rótum vandans og breytt um gjaldmiðil. Viðvarandi andúð ríkisstjórnarflokkana gagnvart ESB og Evru kann að markast af ótta við krefjandi og viðfangsmikið verkefni ef taka á upp Evru. Því aukinn agi í ríkisfjármálum og efnahagsstjórnun er nauðsynlegur. Það breytir ekki því að þessi leið er ekki óyfirstíganleg eins og Króatar hafa nú nýlega sýnt fram á. Heimatilbúin fákeppni Aðild að Evrópusambandinu er leið að markmiði sem getur tryggt efnahagslega sem félagslega velferð. En hún er einnig leið sem gerir stjórnvöldum erfiðara fyrir að taka sérhagsmuni framar almannahagsmunum. Hún ýtir undir gegnsæi, samkeppni og aðhald. Við sjáum að þar sem EES samningnum sleppir ríkir meiri fákeppni á markaði og í þjónustu. Með aðild að ESB opnast tækifæri sem getur sveigt okkur frá hinum heimasmíðaða veruleika fákeppni og sérgæslu. Íslenskur almenningur er reglulega minntur á mikilvægi virkar samkeppni og gríðarlegan kostnað sem síðan fylgir skorti á samkeppni. Fákeppni í bankaþjónustu, á tryggingarmarkaði, eldsneytismarkaði eða í landbúnaði er ávallt neytendum og heimilum í landinu í óhag. Þetta þarf ekki að vera svona. Nú er rétti tíminn! Í áraraðir hefur verið sagt að nú sé ekki rétti tíminn til að ræða ESB, hvað þá taka stærri skref til að klára aðildarviðræður í umboði þjóðarinnar. Ég er ósammála því. Ungt fólk og þau sem stjórna litlum og meðalstórum fyrirtækjum vilja meiri fyrirsjáanleika. Ef þau ætla á annað borð að starfa hér heima. Enda nóg komið af smáskammtalækningum og skammtímasjónarmiðum. Líka reglubundnum kreppum og dýfum þar sem lausn gömlu stjórnmálaflokkana virðist alltaf vera að færa vandann yfir á komandi kynslóðir. Í nýjum sem eldri umbúðum. Jafnvel með rauðri slaufu. Króatía er ágætt dæmi hvað hægt er að gera ef stjórnmálafólk setur mál á dagskrá og hefur þolinmæði og hugrekki til að fylgja því eftir. Þrátt fyrir klassískar úrtöluraddir og íhaldsmennsku. Pawel Bartoszek svaraði fólki í gær á Twitter sem segir upptöku Evru ekki var neina töfralausn og hún taki tíma. „Allt rétt“, segir Pawel. „En það að eitthvað taki tíma eru rök til að byrja strax að vinna í því, ekki að það taki því ekki“. Ég er sammála því. Það er ekki eftir neinu að bíða. Nú er tíminn. Gleðilegt Evrópuár! Höfundur er formaður Viðreisnar.
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Gegnumlýsing - þankabrot frambjóðanda að loknu forsetakjöri Jón Ísak Ragnarsson skrifar
Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun