Meirihluti sveitarfélaga uppfyllti ekki lágmarksviðmið um skuldahlutfall Árni Sæberg skrifar 6. júlí 2022 10:27 Sveitarfélög landsins hafa mikinn fjölda fólks í vinnu. Ekki liggur fyrir hvort það orsaki fjárhagsvanda margra þeirra. Vísir/Vilhelm Eftirlitsnefnd með fjármálum sveitarfélaga sendi í júní bréf til 43 sveitarfélaga, sem uppfylltu ekki lágmarksviðmið nefndarinnar um skuldahlutfall. Það var gert eftir að nefndin hafði yfirfarið ársreikninga allra sveitarfélaga fyrir árið 2021 fyrir A-hluta eða A- og B-hluta. Hlutverk nefndarinnar er að fylgjast með reikningsskilum og fjárhagsáætlunum sveitarfélaga og að hafa eftirlit með því að fjármálastjórn sveitarfélaga sé í samræmi við ákvæði sveitarstjórnarlaga. Í skriflegu svari innviðaráðuneytisins við fyrirspurn Vísis segir að bréf nefndarinnar sé leiðbeinandi en markmið þess sé að vekja athygli á lágmarksviðmiðum nefndarinnar. Sveitarstjórnum sé raunar heimilt að víkja frá skilyrðum um skuldareglu og jafnvægisreglu út árið 2025 en í bréfinu eru sveitarstjórnir hvattar til að fara vel yfir fjárhagslegar forsendur til að ná lágmarksviðmiðum og leita leiða til að uppfylla þau. Í bréfinu er óskað eftir því að það sé tekið fyrir á fundi viðkomandi sveitarstjórnar. Það gerði til að mynda bæjarstjórn Reykjanesbæjar á dögunum. Í fundargerð hennar frá 30. júní síðastliðnum má sjá að bréfið var lagt fyrir stjórnina. Mikil fjölgun bréfa á tímum heimsfaraldurs Í svarinu segir að samkvæmt ársreikningi 2021 hafi rekstrarniðurstaða fyrir A-hluta verið neikvæð hjá 41 sveitarfélagi en þegar miðað sé við A- og B-hluta hafi rekstrarniðurstaða verið neikvæð hjá 36 sveitarfélögum. Í einhverjum tilvikum hafi rekstrarniðurstaða verið jákvæð en framlegð eða veltufé frá rekstri undir lágmarksviðmiðinu og þess vegna hafi alls 43 sveitarfélög fengið bréfið. „Sveitarfélögum, sem uppfylla ekki lágmarksviðmiðin, hefur fjölgað á tímum heimsfaraldurs. Árið 2018 var rekstrarniðurstaða fyrir A-hluta neikvæð hjá 15 sveitarfélögum en miðað við A- og B-hluta var rekstrarniðurstaða þá neikvæð hjá 8 sveitarfélögum. Sjá nánar í töflu hér að neðan sem sýnir samanburð miðað við forsendur EFS,“ segir í svari innviðaráðuneytisins. Viðurlögum sjaldan beitt Í sveitarstjórnarlögum er að finna úrræði sem ráðuneyti sveitarstjórnarmála getur beitt ef fjármál sveitarfélaga eru í miklum ólestri. Í fyrsta lagi er sveitarstjórnum skylt að svara bréfi eftirlitsnefndarinnar og geri henni grein fyrir hvernig hún hyggst bregðast við aðvörun nefndarinnar innan tveggja mánaða. Stefni í óefni getur ráðuneytið að tillögu eftirlitsnefndar heimilað eða lagt fyrir sveitarstjórn í slíkum tilvikum að leggja álag á útsvar og fasteignaskatt sem nemi allt að 25 prósent. Í svari innarríkisráðuneytisins segir að það hafi nokkrum sinnum gerst að ráðherra hafi samþykkt beiðni sveitarstjórna um að leggja á álag á útsvar. Í allra verstu tilvikum getur ráðherra að tillögu eftirlitsnefndar svipt sveitarstjórn fjárforráðum og skipað sveitarfélaginu fjárhaldsstjórn enda hafi sveitarstjórn vanrækt skyldur sínar samkvæmt sveitarstjórnarlögum og fjármál sveitarfélagsins verið í ólestri. Það hefur einu sinni verið gert en það var árið 2010 þegar sveitarfélagið Álftanes lenti í miklum fjárhagskröggum. Í kjölfarið var sveitarfélagið sameinað Garðabæ. Sveitarstjórnarmál Efnahagsmál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Katrín og Halla Tómasdóttir hnífjafnar í nýrri könnun Maskínu Innlent Vaktin: Virknin á svipuðum nótum í alla nótt Innlent Svörtum vísað frá borði þegar kvartað var undan líkamslykt Erlent Magnaðar vendingar í kapphlaupinu á Bessastaði Innlent Katrín með mikið forskot í nýrri könnun Innlent Sex frambjóðendur senda kröfubréf til Stöðvar 2 Innlent Enn bætir Miðflokkurinn við sig Innlent Segir enn svigrúm til að taka fram úr Katrínu Innlent Ríkisútvarpið hyggst ekki breyta fyrirkomulagi sínu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Svakalega jafnt á toppnum samkvæmt nýrri könnun Prósents Ekki verði hægt að lauma gullhúðun í lög „Allt of snemmt að afskrifa Grindavík“ Katrín með mikið forskot í nýrri könnun Ung móðir með tvö smábörn vann 8,5 milljónir króna Magnaðar vendingar í kapphlaupinu á Bessastaði Forsetaefni tekin í krefjandi atvinnuviðtal í kappræðum kvöldsins Ríkisútvarpið hyggst ekki breyta fyrirkomulagi sínu Ísland leiði Norðurlöndin saman og innleiði viðskiptaþvinganir Enn bætir Miðflokkurinn við sig Fréttir af meintri skaðsemi lýsis sagðar æsifréttir Eldislax slapp úr landi og út í sjó Eldsumbrotum á Reykjanesskaga ljúki líklega í sumar Segir enga hættu á ferðum og yfirvöld komin í lið með íbúum Sex frambjóðendur senda kröfubréf til Stöðvar 2 Katrín og Halla Tómasdóttir hnífjafnar í nýrri könnun Maskínu Bæjarráð Fjarðabyggðar einnig á móti gjaldtöku á Egilsstaðavelli Glóðvolg og glæný könnun um fylgi frambjóðenda í hádegisfréttum Segir enn svigrúm til að taka fram úr Katrínu Setuverkfall í utanríkisráðuneytinu Baldur harðneitar að segja hver lagði að honum að hætta Lentu í Minneapolis vegna bilunar Heildarmat fasteigna hækkar um 4,3 prósent árið 2025 Kynna uppfært fasteignamat Fylgjast sérstaklega með hrauntjörnum sem gætu brostið fram Fráfarandi bæjarstjóri Árborgar sóttist eftir að halda áfram Virknin mjög svipuð í alla nótt Vaktin: Virknin á svipuðum nótum í alla nótt Sóttu mann sem slasaðist í mótorhjólaslysi „Varnargarðarnir stóðu sig mjög vel“ Sjá meira
Hlutverk nefndarinnar er að fylgjast með reikningsskilum og fjárhagsáætlunum sveitarfélaga og að hafa eftirlit með því að fjármálastjórn sveitarfélaga sé í samræmi við ákvæði sveitarstjórnarlaga. Í skriflegu svari innviðaráðuneytisins við fyrirspurn Vísis segir að bréf nefndarinnar sé leiðbeinandi en markmið þess sé að vekja athygli á lágmarksviðmiðum nefndarinnar. Sveitarstjórnum sé raunar heimilt að víkja frá skilyrðum um skuldareglu og jafnvægisreglu út árið 2025 en í bréfinu eru sveitarstjórnir hvattar til að fara vel yfir fjárhagslegar forsendur til að ná lágmarksviðmiðum og leita leiða til að uppfylla þau. Í bréfinu er óskað eftir því að það sé tekið fyrir á fundi viðkomandi sveitarstjórnar. Það gerði til að mynda bæjarstjórn Reykjanesbæjar á dögunum. Í fundargerð hennar frá 30. júní síðastliðnum má sjá að bréfið var lagt fyrir stjórnina. Mikil fjölgun bréfa á tímum heimsfaraldurs Í svarinu segir að samkvæmt ársreikningi 2021 hafi rekstrarniðurstaða fyrir A-hluta verið neikvæð hjá 41 sveitarfélagi en þegar miðað sé við A- og B-hluta hafi rekstrarniðurstaða verið neikvæð hjá 36 sveitarfélögum. Í einhverjum tilvikum hafi rekstrarniðurstaða verið jákvæð en framlegð eða veltufé frá rekstri undir lágmarksviðmiðinu og þess vegna hafi alls 43 sveitarfélög fengið bréfið. „Sveitarfélögum, sem uppfylla ekki lágmarksviðmiðin, hefur fjölgað á tímum heimsfaraldurs. Árið 2018 var rekstrarniðurstaða fyrir A-hluta neikvæð hjá 15 sveitarfélögum en miðað við A- og B-hluta var rekstrarniðurstaða þá neikvæð hjá 8 sveitarfélögum. Sjá nánar í töflu hér að neðan sem sýnir samanburð miðað við forsendur EFS,“ segir í svari innviðaráðuneytisins. Viðurlögum sjaldan beitt Í sveitarstjórnarlögum er að finna úrræði sem ráðuneyti sveitarstjórnarmála getur beitt ef fjármál sveitarfélaga eru í miklum ólestri. Í fyrsta lagi er sveitarstjórnum skylt að svara bréfi eftirlitsnefndarinnar og geri henni grein fyrir hvernig hún hyggst bregðast við aðvörun nefndarinnar innan tveggja mánaða. Stefni í óefni getur ráðuneytið að tillögu eftirlitsnefndar heimilað eða lagt fyrir sveitarstjórn í slíkum tilvikum að leggja álag á útsvar og fasteignaskatt sem nemi allt að 25 prósent. Í svari innarríkisráðuneytisins segir að það hafi nokkrum sinnum gerst að ráðherra hafi samþykkt beiðni sveitarstjórna um að leggja á álag á útsvar. Í allra verstu tilvikum getur ráðherra að tillögu eftirlitsnefndar svipt sveitarstjórn fjárforráðum og skipað sveitarfélaginu fjárhaldsstjórn enda hafi sveitarstjórn vanrækt skyldur sínar samkvæmt sveitarstjórnarlögum og fjármál sveitarfélagsins verið í ólestri. Það hefur einu sinni verið gert en það var árið 2010 þegar sveitarfélagið Álftanes lenti í miklum fjárhagskröggum. Í kjölfarið var sveitarfélagið sameinað Garðabæ.
Sveitarstjórnarmál Efnahagsmál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Katrín og Halla Tómasdóttir hnífjafnar í nýrri könnun Maskínu Innlent Vaktin: Virknin á svipuðum nótum í alla nótt Innlent Svörtum vísað frá borði þegar kvartað var undan líkamslykt Erlent Magnaðar vendingar í kapphlaupinu á Bessastaði Innlent Katrín með mikið forskot í nýrri könnun Innlent Sex frambjóðendur senda kröfubréf til Stöðvar 2 Innlent Enn bætir Miðflokkurinn við sig Innlent Segir enn svigrúm til að taka fram úr Katrínu Innlent Ríkisútvarpið hyggst ekki breyta fyrirkomulagi sínu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fleiri fréttir Svakalega jafnt á toppnum samkvæmt nýrri könnun Prósents Ekki verði hægt að lauma gullhúðun í lög „Allt of snemmt að afskrifa Grindavík“ Katrín með mikið forskot í nýrri könnun Ung móðir með tvö smábörn vann 8,5 milljónir króna Magnaðar vendingar í kapphlaupinu á Bessastaði Forsetaefni tekin í krefjandi atvinnuviðtal í kappræðum kvöldsins Ríkisútvarpið hyggst ekki breyta fyrirkomulagi sínu Ísland leiði Norðurlöndin saman og innleiði viðskiptaþvinganir Enn bætir Miðflokkurinn við sig Fréttir af meintri skaðsemi lýsis sagðar æsifréttir Eldislax slapp úr landi og út í sjó Eldsumbrotum á Reykjanesskaga ljúki líklega í sumar Segir enga hættu á ferðum og yfirvöld komin í lið með íbúum Sex frambjóðendur senda kröfubréf til Stöðvar 2 Katrín og Halla Tómasdóttir hnífjafnar í nýrri könnun Maskínu Bæjarráð Fjarðabyggðar einnig á móti gjaldtöku á Egilsstaðavelli Glóðvolg og glæný könnun um fylgi frambjóðenda í hádegisfréttum Segir enn svigrúm til að taka fram úr Katrínu Setuverkfall í utanríkisráðuneytinu Baldur harðneitar að segja hver lagði að honum að hætta Lentu í Minneapolis vegna bilunar Heildarmat fasteigna hækkar um 4,3 prósent árið 2025 Kynna uppfært fasteignamat Fylgjast sérstaklega með hrauntjörnum sem gætu brostið fram Fráfarandi bæjarstjóri Árborgar sóttist eftir að halda áfram Virknin mjög svipuð í alla nótt Vaktin: Virknin á svipuðum nótum í alla nótt Sóttu mann sem slasaðist í mótorhjólaslysi „Varnargarðarnir stóðu sig mjög vel“ Sjá meira