Upplýstir foreldrar = Virkir foreldrar Arnar Ævarsson skrifar 7. október 2021 16:01 Nú eru flestir skólar komnir með starfið í fastar skorður eftir óvissu í upphafi skólaárs vegna faraldursins. Það er ekki annað hægt en að hrósa skólastjórnendum, kennurum, foreldrum og auðvitað nemendum með hvernig tekist var á við þær áskoranir sem birtust oft með skömmum fyrirvara. Það reyndi á samskipti, það reyndi á upplýsingagjöf og það reyndi á samvinnu heimila og skóla. Heilt yfir þá gekk þetta vel en líka margt sem við getum dregið lærdóm af. Það er oft hægt að koma í veg fyrir að mál þróist þannig að erfitt sé að finna leið út úr vandanum. Samvinna og samhugur með það að markmiði að tryggja nemendum jákvætt og heilbrigt umhverfi til að vaxa og dafna í er góður grunnur til góðra verka. Jákvætt og uppbyggilegt samstarf á milli foreldra og skóla hefur mjög fjölþætt og jákvæð áhrif á skólastarfið, nemendum til hagsbóta. Rannsóknir sýna að gott samstarf heimila og skóla hefur jákvæð áhrif á skólabrag, líðan nemenda og námsárangur. Það má líka leiða að því líkum að gott samstarf kennara og foreldra skipti miklu máli fyrir kennara og líðan þeirra í starfi sem er mikilvægur þáttur. Það þarf að taka upp virkt samtal á milli heimila og skóla um hlutverk og væntingar og útbúa viðmið um samskipti heimila við kennara eða skólastjórnendur. Best er að þróa almennt verklag og draga úr tilviljanakenndum leiðum. Það þurfa allir að vera meðvitaðir um hver ávinningurinn er af góðu samstarfi heimila og skóla og hvernig við ætlum að ná þeim ávinningi. Þetta ætti að skila sér í öflugra skólastarfi, starfi þar sem allir hafa hlutverk og eru þátttakendur með beinum og óbeinum hætti, skólinn, nemendur og foreldrar. Upp með gögnin Það er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að kynna sér skólastarfið í hverjum skóla og geti nálgast upplýsingar með auðveldum hætti. Starfsáætlun, skólanámskrá, upplýsingar um innra mat skólans, niðurstaða mælinga á líðan nemenda og önnur gögn er varða skólastarfið þurfa að vera aðgengileg foreldrum svo þeir geti tekið þátt í umræðum um skólastarfið af þekkingu. Upplýstir foreldrar eru líklegri til að vera áhugasamari og virkari skólaforeldrar sem hafa jákvæð áhrif á skólastarfið. Til þess að foreldrar geti verið virkir þátttakendur í að byggja upp og styðja við öflugt skólastarf þá þurfa foreldrar nefnilega að fá aðgengi að þeim gögnum sem fyrir liggja um skólastarfið. Helst gögn sem hafa verið greind af aðilum skólans í samhengi við þau markmið sem lágu til grundvallar. Gekk starfið vel eða illa? Hvað segir innra matið? Hvað segja niðurstöðurnar úr Skólapúlsinum? Hvar er umbótaáætlunin? Hver er tíðni eineltis í skólanum? Ýmsar spurningar varðandi skólastarfið brenna á foreldrum, en oft er aðgengi að gögnum ekki skýrt og jafnvel bara alls ekkert. Það er mjög breytilegt á milli skóla hvaða gögn þeir birta, hvað er kynnt fyrir foreldrum og hvernig hefur verið unnið úr þessum gögnum. Stundum er þetta til fyrirmyndar en of oft er það ekki raunin. Nýleg gögn eru ekki alltaf fyrirliggjandi og á heimasíðum skólanna má oft aðeins finna margra ára gömul gögn. Niðurstöður mælinga eru oft ekki tengdar við áætlanir eða markmið skólans og því erfitt að átta sig á hvernig til tókst í starfinu. Var markmiðum náð? Þarna er tækifæri til að gera mun betur. Höfum í huga að upplýsingar móta viðhorf okkar og skortur á upplýsingum líka. Við erum sterkari saman Þeim skólum sem leggja upp úr markvissri upplýsingagjöf og ígrunduðu sjálfsmati (innra mati) með aðkomu foreldra og annarra hagsmunaaðila líkt og á að gera samkvæmt lögum fer sem betur fer fjölgandi. Sjálfsmat skóla er skilvirk og viðurkennd leið til að virkja hagsmunaaðila/foreldra og til að miðla upplýsingum um starfið, þannig geta allir verið með og haft jákvæð áhrif. Gerum gögnin aðgengileg og kynnum fyrir foreldrum hvar þeir geta sótt sér mikilvægar upplýsingar um skólastarfið. Foreldrar, og þá ekki síst þeir sem sitja í stjórn foreldrafélags eða skólaráði, þurfa einnig að sýna frumkvæði í að sækja þessar upplýsingar og rýna þær og sjá til þess að þær séu gerðar aðgengilegar öllum foreldrum á heimasíðu skólans. Það eiga ekki að vera nein leyndarmál, foreldrar eru upp til hópa gott fólk sem vill skóla barnsins síns vel og vilja vera þátttakendur í að vinna að hag nemenda og skólans og ráðast í úrbætur gerist þess þörf. Það á ekki að vera eins og að vinna í happdrætti að vera með barnið sitt í skóla þar sem skólastjórnendur og kennarar líta á foreldra sem samherja sem er treystandi fyrir upplýsingum og því að vinna með þeim af heilindum að bættu skólastarfi, nemendum til hagsbóta. Það er mun líklegra að hlutirnir gangi vel ef allir ganga í takt, eru vel upplýstir og hafa skýrt hlutverk, því saman náum við betri árangri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimili og skóla – Landssamtaka foreldra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Mest lesið „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Skoðun Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Sjá meira
Nú eru flestir skólar komnir með starfið í fastar skorður eftir óvissu í upphafi skólaárs vegna faraldursins. Það er ekki annað hægt en að hrósa skólastjórnendum, kennurum, foreldrum og auðvitað nemendum með hvernig tekist var á við þær áskoranir sem birtust oft með skömmum fyrirvara. Það reyndi á samskipti, það reyndi á upplýsingagjöf og það reyndi á samvinnu heimila og skóla. Heilt yfir þá gekk þetta vel en líka margt sem við getum dregið lærdóm af. Það er oft hægt að koma í veg fyrir að mál þróist þannig að erfitt sé að finna leið út úr vandanum. Samvinna og samhugur með það að markmiði að tryggja nemendum jákvætt og heilbrigt umhverfi til að vaxa og dafna í er góður grunnur til góðra verka. Jákvætt og uppbyggilegt samstarf á milli foreldra og skóla hefur mjög fjölþætt og jákvæð áhrif á skólastarfið, nemendum til hagsbóta. Rannsóknir sýna að gott samstarf heimila og skóla hefur jákvæð áhrif á skólabrag, líðan nemenda og námsárangur. Það má líka leiða að því líkum að gott samstarf kennara og foreldra skipti miklu máli fyrir kennara og líðan þeirra í starfi sem er mikilvægur þáttur. Það þarf að taka upp virkt samtal á milli heimila og skóla um hlutverk og væntingar og útbúa viðmið um samskipti heimila við kennara eða skólastjórnendur. Best er að þróa almennt verklag og draga úr tilviljanakenndum leiðum. Það þurfa allir að vera meðvitaðir um hver ávinningurinn er af góðu samstarfi heimila og skóla og hvernig við ætlum að ná þeim ávinningi. Þetta ætti að skila sér í öflugra skólastarfi, starfi þar sem allir hafa hlutverk og eru þátttakendur með beinum og óbeinum hætti, skólinn, nemendur og foreldrar. Upp með gögnin Það er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að kynna sér skólastarfið í hverjum skóla og geti nálgast upplýsingar með auðveldum hætti. Starfsáætlun, skólanámskrá, upplýsingar um innra mat skólans, niðurstaða mælinga á líðan nemenda og önnur gögn er varða skólastarfið þurfa að vera aðgengileg foreldrum svo þeir geti tekið þátt í umræðum um skólastarfið af þekkingu. Upplýstir foreldrar eru líklegri til að vera áhugasamari og virkari skólaforeldrar sem hafa jákvæð áhrif á skólastarfið. Til þess að foreldrar geti verið virkir þátttakendur í að byggja upp og styðja við öflugt skólastarf þá þurfa foreldrar nefnilega að fá aðgengi að þeim gögnum sem fyrir liggja um skólastarfið. Helst gögn sem hafa verið greind af aðilum skólans í samhengi við þau markmið sem lágu til grundvallar. Gekk starfið vel eða illa? Hvað segir innra matið? Hvað segja niðurstöðurnar úr Skólapúlsinum? Hvar er umbótaáætlunin? Hver er tíðni eineltis í skólanum? Ýmsar spurningar varðandi skólastarfið brenna á foreldrum, en oft er aðgengi að gögnum ekki skýrt og jafnvel bara alls ekkert. Það er mjög breytilegt á milli skóla hvaða gögn þeir birta, hvað er kynnt fyrir foreldrum og hvernig hefur verið unnið úr þessum gögnum. Stundum er þetta til fyrirmyndar en of oft er það ekki raunin. Nýleg gögn eru ekki alltaf fyrirliggjandi og á heimasíðum skólanna má oft aðeins finna margra ára gömul gögn. Niðurstöður mælinga eru oft ekki tengdar við áætlanir eða markmið skólans og því erfitt að átta sig á hvernig til tókst í starfinu. Var markmiðum náð? Þarna er tækifæri til að gera mun betur. Höfum í huga að upplýsingar móta viðhorf okkar og skortur á upplýsingum líka. Við erum sterkari saman Þeim skólum sem leggja upp úr markvissri upplýsingagjöf og ígrunduðu sjálfsmati (innra mati) með aðkomu foreldra og annarra hagsmunaaðila líkt og á að gera samkvæmt lögum fer sem betur fer fjölgandi. Sjálfsmat skóla er skilvirk og viðurkennd leið til að virkja hagsmunaaðila/foreldra og til að miðla upplýsingum um starfið, þannig geta allir verið með og haft jákvæð áhrif. Gerum gögnin aðgengileg og kynnum fyrir foreldrum hvar þeir geta sótt sér mikilvægar upplýsingar um skólastarfið. Foreldrar, og þá ekki síst þeir sem sitja í stjórn foreldrafélags eða skólaráði, þurfa einnig að sýna frumkvæði í að sækja þessar upplýsingar og rýna þær og sjá til þess að þær séu gerðar aðgengilegar öllum foreldrum á heimasíðu skólans. Það eiga ekki að vera nein leyndarmál, foreldrar eru upp til hópa gott fólk sem vill skóla barnsins síns vel og vilja vera þátttakendur í að vinna að hag nemenda og skólans og ráðast í úrbætur gerist þess þörf. Það á ekki að vera eins og að vinna í happdrætti að vera með barnið sitt í skóla þar sem skólastjórnendur og kennarar líta á foreldra sem samherja sem er treystandi fyrir upplýsingum og því að vinna með þeim af heilindum að bættu skólastarfi, nemendum til hagsbóta. Það er mun líklegra að hlutirnir gangi vel ef allir ganga í takt, eru vel upplýstir og hafa skýrt hlutverk, því saman náum við betri árangri. Höfundur er framkvæmdastjóri Heimili og skóla – Landssamtaka foreldra.
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun