Svona hjúkrum við heilbrigðiskerfinu Helga Vala Helgadóttir skrifar 21. september 2021 08:01 Það er ekki hægt að setja bara stanslaust meira fé í heilbrigðiskerfið segja ráðherrar. Það er alveg rétt enda ætlum við ekki bara að setja meira fé heldur gera ýmislegt annað til að hjúkra lösnu heilbrigðiskerfi. En við verðum líka að setja meira fjármagn í heilbrigðiskerfið, því að við erum algjörir eftirbátar nágrannaríkja í fjármögnun þessarar grunnstoðar samfélagsins. Fyrir Covid-árið mikla var hlutfall fjármagns í heilbrigðiskerfið 8.3% af vergri landsframleiðslu samanborið við 10 til 11% á Norðurlöndum. Þessi mikli munur bitnar bæði á sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki hér á landi. Við þurfum að horfa til framtíðar, fjárfesta í góðri heilsu með auknu fjárframlagi því að það mun margborga sig þegar til lengri tíma er litið. Þjóðarsátt um fjármögnun heilbrigðiskerfis Fyrir fimm árum safnaði Kári Stefánsson nærri 90 þúsund undirskriftum fyrir átaki í þágu heilbrigðiskerfisins. Síðan eru liðnar tvennar kosningar og flokkarnir lofuðu því að farið yrði í stórátak. Þetta var grundvöllur stjórnarsamstarfs VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar en nú í lok kjörtímabilsins blasir við að gera þarf miklu betur en stjórnarflokkar treysta sér til og virðist sem ósætti þeirra á milli um fjármögnun og leiðirnar sé að koma í veg fyrir uppbyggingu grunnþjónustunnar. Við verðum að hafna kreddum í þessum málum, hvort sem er kreddum um að eingöngu hið opinbera geti sinnt allri heilbrigðisþjónustu eða að einkavæðing heilbrigðiskerfisins muni allt leysa. Stjórnarflokkarnir skila auðu varðandi framhaldið. Vinstri græn segjast hafa gert svo margt á kjörtímabilinu, Sjálfstæðisflokkurinn vill lækka skatta og skera niður og Framsóknarflokkurinn segir fátt en telur líklega best að kjósa framsókn. Heildræn sýn óskast Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að fyrirskipa samdrátt hjá heilbrigðisstofnunum hringinn í kringum landið gerist það eitt að einstaka þjónusta er lögð niður og sjúklingar, sem áður gátu fengið þjónustu heima í héraði, þurfa að sækja hana á Landspítala. Landspítali, sem þjóðarsjúkrahús, getur ekki neitað að taka við sjúklingum og því lengjast biðlistar þar jafnt og þétt. Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að semja ekki við rekstraraðila hjúkrunarheimila um nauðsynlega fjölgun hjúkrunarplássa sem standa til boða, þá bíða að jafnaði 130 einstaklingar með færni- og heilsumat á Landspítalanum. Slík bið á Landspítala er umtalsvert dýrari fyrir ríkissjóð en dvöl á hjúkrunarheimili og tefur fyrir annarri nauðsynlegri þjónustu við sjúklinga á Landspítala. Alþingi samþykkti í desember sl. að setja 1.4 milljarða í málaflokkinn svo hægt væri að fjölga hjúkrunarrýmum um amk 100. Rekstraraðilar höfðu þá boðið fram allt að 230 ný rými en því miður hefur enn ekki verið samið um eitt einasta rými. Á meðan bíður eldra fólk, sem á rétt á umönnun við hæfi, á hátæknisjúkrahúsi í stað hjúkrunarheimilis og aðrir sjúklingar komast ekki að í aðgerðir. Geðheilbrigðismál Geðheilbrigðisþjónusta mætir því miður afgangi hjá stjórnvöldum. Húsnæði geðsviðs Landspítala við Hringbraut, á Kleppi og við Sjúkrahúsið á Akureyri er hneisa fyrir íslenskt samfélag. Við í Samfylkingunni lögðum fram þingsályktun á kjörtímabilinu um að farið yrði strax í undirbúning byggingar nýrra geðdeilda, því að þetta olnbogabarn íslensks heilbrigðiskerfis er hýst í óboðlegu húsnæði sem beinlínis er að hamla bata sjúklinga eins og fjallað hefur verið um í fréttum ríkissjónvarps að undanförnu. Húsnæðið lekur, það býður ekki upp á nauðsynlega útiveru sjúklinga og er óhentugt á margan annan hátt fyrir þennan sjúklingahóp. Biðlistar eftir geðheilbrigðisþjónustu eru sömuleiðis skaðlegir börnum, ungmennum og fullorðnum. Ríkisstjórn vill ekki fjármagna samþykkt Alþingis um að sálfræðiþjónusta verði sett inn í greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygginga Íslands þannig að sú nauðsynlega grunnþjónusta verði niðurgreidd úr okkar sameiginlegu sjóðum. Afleiðingin er að efnameira fólk getur sótt þjónustuna fyrir sig og börn sín en þeir efnaminni ekki enda kostar viðtalstíminn á bilinu 15 – 20 þúsund krónur. Þetta er reyndar það alvarlegt að 80% öryrkja og rúmlega 50% atvinnuleitenda neita sér um heilbrigðisþjónustu samkvæmt nýrri skýrslu vegna kostnaðar sjúklinga við nauðsynlega þjónustu. Við verðum að gera betur. Betra skipulag er nauðsynlegt Það er ekki bara aukið fjármagn sem þarf í rekstur heilbrigðiskerfisins heldur líka heildaryfirsýn og sveigjanleiki. Við eigum að heimila rekstraraðilum heilbrigðisstofnana að hafa meira flæði verkefna milli heilbrigðisstofnana þannig að hvort tveggja mannauður og rými nýtist betur. Það þarf að heimila frekari þjónustu í heimabyggð því að þannig sparast fjármunir annars staðar um kerfið og það þarf að semja við veitendur heilbrigðisþjónustu utan stóru spítalanna. Það er dýrt að geyma fólk á öllum aldri á biðlistum, því það bitnar á sjúklingunum sjálfum, aðstandendum og heilbrigðisstarfsfólki sem sífellt reynir að hlaupa hraðar. Þá bitna langir biðlistar líka á efnahags- og atvinnulífinu því fólk á biðlistum eftir nauðsynlegum aðgerðum er vanvirkt á meðan, ýmist vegna eigin krankleika eða vegna barna sinna og annarra fjölskyldumeðlima. Við þurfum nýja ríkisstjórn Samfylkingin vill taka vandann í heilbrigðiskerfinu föstum tökum og leggur til ýmiss konar úrræði. Við þurfum fjármagn, skipulag og nýsköpun til að taka á vandanum. Við þurfum að þora að semja við sjálfstætt starfandi sérfræðinga um allt kerfið, við eigum að horfa til þess að Landspítali annist þriðja stigs þjónustu en að höfuðborgarsvæðið eignist héraðssjúkrahús í Fossvogi þegar meðferðarkjarninn við Hringbraut verður opnaður. Þannig losnar hátækni- og háskólasjúkrahúsið okkar við minni verk, svo sem þau að búa um sár, annast hjúkrun eldra fólks og losa legókubb úr nefi barns. Við verðum að bæta starfsaðstæður og starfskjör heilbrigðisstétta til að laða aftur tilbaka allt það menntaða fólk sem horfið hefur úr stéttinni. Það er sóun að búa þannig um málin að fólk hrökklist burt vegna ofálags og ófullnægjandi starfsaðstæðna. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem gerð var fyrir kosningarnar 2016, stjórnmálin skulda þjóðinni það og Samfylkingin er reiðubúin í verkið. Höfundur er oddviti Samfylkingar í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helga Vala Helgadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Samfylkingin Reykjavíkurkjördæmi norður Heilbrigðismál Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Það er ekki hægt að setja bara stanslaust meira fé í heilbrigðiskerfið segja ráðherrar. Það er alveg rétt enda ætlum við ekki bara að setja meira fé heldur gera ýmislegt annað til að hjúkra lösnu heilbrigðiskerfi. En við verðum líka að setja meira fjármagn í heilbrigðiskerfið, því að við erum algjörir eftirbátar nágrannaríkja í fjármögnun þessarar grunnstoðar samfélagsins. Fyrir Covid-árið mikla var hlutfall fjármagns í heilbrigðiskerfið 8.3% af vergri landsframleiðslu samanborið við 10 til 11% á Norðurlöndum. Þessi mikli munur bitnar bæði á sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki hér á landi. Við þurfum að horfa til framtíðar, fjárfesta í góðri heilsu með auknu fjárframlagi því að það mun margborga sig þegar til lengri tíma er litið. Þjóðarsátt um fjármögnun heilbrigðiskerfis Fyrir fimm árum safnaði Kári Stefánsson nærri 90 þúsund undirskriftum fyrir átaki í þágu heilbrigðiskerfisins. Síðan eru liðnar tvennar kosningar og flokkarnir lofuðu því að farið yrði í stórátak. Þetta var grundvöllur stjórnarsamstarfs VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar en nú í lok kjörtímabilsins blasir við að gera þarf miklu betur en stjórnarflokkar treysta sér til og virðist sem ósætti þeirra á milli um fjármögnun og leiðirnar sé að koma í veg fyrir uppbyggingu grunnþjónustunnar. Við verðum að hafna kreddum í þessum málum, hvort sem er kreddum um að eingöngu hið opinbera geti sinnt allri heilbrigðisþjónustu eða að einkavæðing heilbrigðiskerfisins muni allt leysa. Stjórnarflokkarnir skila auðu varðandi framhaldið. Vinstri græn segjast hafa gert svo margt á kjörtímabilinu, Sjálfstæðisflokkurinn vill lækka skatta og skera niður og Framsóknarflokkurinn segir fátt en telur líklega best að kjósa framsókn. Heildræn sýn óskast Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að fyrirskipa samdrátt hjá heilbrigðisstofnunum hringinn í kringum landið gerist það eitt að einstaka þjónusta er lögð niður og sjúklingar, sem áður gátu fengið þjónustu heima í héraði, þurfa að sækja hana á Landspítala. Landspítali, sem þjóðarsjúkrahús, getur ekki neitað að taka við sjúklingum og því lengjast biðlistar þar jafnt og þétt. Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að semja ekki við rekstraraðila hjúkrunarheimila um nauðsynlega fjölgun hjúkrunarplássa sem standa til boða, þá bíða að jafnaði 130 einstaklingar með færni- og heilsumat á Landspítalanum. Slík bið á Landspítala er umtalsvert dýrari fyrir ríkissjóð en dvöl á hjúkrunarheimili og tefur fyrir annarri nauðsynlegri þjónustu við sjúklinga á Landspítala. Alþingi samþykkti í desember sl. að setja 1.4 milljarða í málaflokkinn svo hægt væri að fjölga hjúkrunarrýmum um amk 100. Rekstraraðilar höfðu þá boðið fram allt að 230 ný rými en því miður hefur enn ekki verið samið um eitt einasta rými. Á meðan bíður eldra fólk, sem á rétt á umönnun við hæfi, á hátæknisjúkrahúsi í stað hjúkrunarheimilis og aðrir sjúklingar komast ekki að í aðgerðir. Geðheilbrigðismál Geðheilbrigðisþjónusta mætir því miður afgangi hjá stjórnvöldum. Húsnæði geðsviðs Landspítala við Hringbraut, á Kleppi og við Sjúkrahúsið á Akureyri er hneisa fyrir íslenskt samfélag. Við í Samfylkingunni lögðum fram þingsályktun á kjörtímabilinu um að farið yrði strax í undirbúning byggingar nýrra geðdeilda, því að þetta olnbogabarn íslensks heilbrigðiskerfis er hýst í óboðlegu húsnæði sem beinlínis er að hamla bata sjúklinga eins og fjallað hefur verið um í fréttum ríkissjónvarps að undanförnu. Húsnæðið lekur, það býður ekki upp á nauðsynlega útiveru sjúklinga og er óhentugt á margan annan hátt fyrir þennan sjúklingahóp. Biðlistar eftir geðheilbrigðisþjónustu eru sömuleiðis skaðlegir börnum, ungmennum og fullorðnum. Ríkisstjórn vill ekki fjármagna samþykkt Alþingis um að sálfræðiþjónusta verði sett inn í greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygginga Íslands þannig að sú nauðsynlega grunnþjónusta verði niðurgreidd úr okkar sameiginlegu sjóðum. Afleiðingin er að efnameira fólk getur sótt þjónustuna fyrir sig og börn sín en þeir efnaminni ekki enda kostar viðtalstíminn á bilinu 15 – 20 þúsund krónur. Þetta er reyndar það alvarlegt að 80% öryrkja og rúmlega 50% atvinnuleitenda neita sér um heilbrigðisþjónustu samkvæmt nýrri skýrslu vegna kostnaðar sjúklinga við nauðsynlega þjónustu. Við verðum að gera betur. Betra skipulag er nauðsynlegt Það er ekki bara aukið fjármagn sem þarf í rekstur heilbrigðiskerfisins heldur líka heildaryfirsýn og sveigjanleiki. Við eigum að heimila rekstraraðilum heilbrigðisstofnana að hafa meira flæði verkefna milli heilbrigðisstofnana þannig að hvort tveggja mannauður og rými nýtist betur. Það þarf að heimila frekari þjónustu í heimabyggð því að þannig sparast fjármunir annars staðar um kerfið og það þarf að semja við veitendur heilbrigðisþjónustu utan stóru spítalanna. Það er dýrt að geyma fólk á öllum aldri á biðlistum, því það bitnar á sjúklingunum sjálfum, aðstandendum og heilbrigðisstarfsfólki sem sífellt reynir að hlaupa hraðar. Þá bitna langir biðlistar líka á efnahags- og atvinnulífinu því fólk á biðlistum eftir nauðsynlegum aðgerðum er vanvirkt á meðan, ýmist vegna eigin krankleika eða vegna barna sinna og annarra fjölskyldumeðlima. Við þurfum nýja ríkisstjórn Samfylkingin vill taka vandann í heilbrigðiskerfinu föstum tökum og leggur til ýmiss konar úrræði. Við þurfum fjármagn, skipulag og nýsköpun til að taka á vandanum. Við þurfum að þora að semja við sjálfstætt starfandi sérfræðinga um allt kerfið, við eigum að horfa til þess að Landspítali annist þriðja stigs þjónustu en að höfuðborgarsvæðið eignist héraðssjúkrahús í Fossvogi þegar meðferðarkjarninn við Hringbraut verður opnaður. Þannig losnar hátækni- og háskólasjúkrahúsið okkar við minni verk, svo sem þau að búa um sár, annast hjúkrun eldra fólks og losa legókubb úr nefi barns. Við verðum að bæta starfsaðstæður og starfskjör heilbrigðisstétta til að laða aftur tilbaka allt það menntaða fólk sem horfið hefur úr stéttinni. Það er sóun að búa þannig um málin að fólk hrökklist burt vegna ofálags og ófullnægjandi starfsaðstæðna. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem gerð var fyrir kosningarnar 2016, stjórnmálin skulda þjóðinni það og Samfylkingin er reiðubúin í verkið. Höfundur er oddviti Samfylkingar í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun