Opið bréf til lýðveldisbarna Hjörtur Hjartarson skrifar 16. september 2021 11:01 Í tilefni alþingiskosninga 25. september 2021. Þið sem fædd eruð áður og um það leyti sem lýðveldið Ísland var stofnað. Ykkur var gefið loforð: Ykkur var heitið því af foringjum allra stjórnmálaflokka, að um leið og sjálfstæðismálið yrði í höfn 17. júní 1944 skyldi þjóðin semja sér sína eigin stjórnarskrá. Loforðið var aldrei efnt af stjórnmálaflokkunum þótt rekið væri á eftir því. Það gerði til dæmis Sveinn Björnsson forseti Íslands (1944-1952) í nýársávarpi sínu árið 1949: „Og nú, hálfu fimmta ári eftir stofnun lýðveldisins rofar ekki enn fyrir þeirri nýju stjórnarskrá, sem vér þurfum að fá sem fyrst og almennur áhugi var um hjá þjóðinni og stjórnmálaleiðtogunum, að sett yrði sem fyrst. Í því efni búum vér enn við bætta flík, sem sniðin var upprunalega fyrir annað land, með öðrum viðhorfum, fyrir heilli öld.” Guðni Th. Jóhannesson, núverandi forseti Íslands, lýsti málinu svona: „Í aðdraganda lýðveldisstofnunar vildu ráðamenn á Alþingi réttilega stefna að einingu þjóðarinnar. Þeir vissu að samstaðan næðist ekki ef stjórnmálaflokkarnir tækjust á um nýja stjórnarskrá. Því var ákveðið að lögfesta lítt breytta stjórnarskrá til bráðabirgða en endurskoða hana svo við fyrsta tækifæri. Lýðveldið sem Íslendingar stofnuðu skyldi vara um aldur og ævi en stjórnarskráin ekki, enda mátti ennþá sjá að hún hafði að miklum hluta verið samin í danska kansellíinu eins og Jón forseti komst að orði á sínum tíma. Því má segja – með stjórnarskrána í huga – að 17. júní 1944 hafi Íslendingar tjaldað til einnar nætur á Þingvöllum, í gömlu dönsku tjaldi.” Loforðið um nýja stjórnarskrá var gefið ykkur, lýðveldiskynslóðinni, en vanefndirnar varða líka afkomendur ykkar. Einnig þeir búa enn við úrelta stjórnarskrá. Hins vegar gerðist það óvænt að sameiginlega tókuð þið málin í eigin hendur. Þið og afkomendur ykkar unnuð afrek sem vakið hefur heimsathygli: Í kjölfar Hrunsins 2008 létu stjórnmálaflokkarnir undan háværri kröfu almennings um nýja stjórnarskrá. Efnt var til þjóðfundar árið 2010 og skipað stjórnlagaráð fulltrúa sem kjósendur höfðu valið í almennum kosningum. Stjórnlagaráði var falið að skila Alþingi frumvarpi með tillögum að nýrri og endurskoðaðri stjórnarskrá lýðveldisins. Frumvarpið að nýju stjórnarskránni var afhent Alþingi á tilsettum tíma í júlí 2011. Þann 20. október 2012 var frumvarpið síðan borið efnislega undir landsmenn í þjóðaratkvæðagreiðslu. Yfir 2/3 hlutar kjósenda (67%) samþykktu að það skyldi verða grundvöllur nýrrar stjórnarskrár lýðveldisins Íslands. Ætla mátti að málið væri þar með í höfn. Þjóðin hafði sjálf efnt loforðið frá 1944, samið sér og samþykkt sína eigin stjórnarskrá. Ekki var annað eftir en að Alþingi lögfesti nýju stjórnarskrána, lýðræðislegan vilja landsmanna. Nú, bráðum níu árum síðar, hefur Alþingi hins vegar ekki enn virt úrslit atkvæðagreiðslunnar. Er þetta í fyrsta skipti sem það hefur gerst að Alþingi – þingmenn - virði ekki úrslit þjóðaratkvæðagreiðslu. Vigdís Finnbogadóttir, forseti Íslands (1980-1996), lýsir þessu svo: „Í kjölfar efnahagshrunsins árið 2008 hratt Alþingi af stað stórmerkilegu ferli sem ætlað var að láta drauminn um nýja stjórnarskrá loks rætast. Framtakið vakti athygli víða um heim enda um að ræða eitt víðtækasta og lýðræðislegasta stjórnarskrárferli sem vitað er um. Stjórnlagaráð var þjóðkjörið. Þar hljómuðu því margvíslegar raddir samfélags okkar á Íslandi og drög voru gerð að nýrri stjórnarskrá með samþykki allra meðlima Stjórnlagaráðsins. Auk þess kom fram í þjóðaratkvæðagreiðslu yfirgnæfandi vilji meirihluta íslenskra kjósenda til þess að nýja stjórnarskráin öðlaðist gildi. Enn sem komið er hefur Alþingi ekki auðnast að koma til móts við þann vilja. Að mínu mati hefur íslenska þjóðin beðið nógu lengi eftir nýrri stjórnarskrá … .” Kosið verður til Alþingis 25. september næstkomandi. Við heitum á ykkur sem lesið þetta bréf að krefja frambjóðendur svara um afstöðu þeirra til nýju stjórnarskrárinnar. Hvernig geta þeir réttlætt að hafa að engu úrslit lýðræðislegra kosninga? Ætla stjórnmálaflokkarnir enn að standa í vegi fyrir því að loforðið frá 1944 verði efnt eða ætla þeir að standa með almenningi og lýðræðislegum stjórnarháttum í landinu? Engum stendur nær en ykkur, lýðveldisbörnum, að krefjast svara. Þegar íslenska lýðveldið sleit barnsskónum hefði það aldrei gerst að Alþingi virti ekki niðurstöðu kosninga. Okkur hefur því borið af leið og við þurfum að rétta kúrsinn. Krefjumst þess saman að vera fullvalda þjóð og látum fallegustu drauma okkar um Ísland rætast. Sjáum til þess að loforðið frá 1944 verði efnt. VIÐ EIGUM NÝJA STJÓRNARSKRÁ! Kjósum aðeins framboð sem virða grundvallarreglur lýðræðisins og vinna af heilindum að því að nýja stjórnarskráin verði lögfest. Fyrir hönd Stjórnarskrárfélagsins, Hjörtur Hjartarson. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Stjórnarskrá Hjörtur Hjartarson Mest lesið Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson Skoðun Skoðun Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg skrifar Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Mjóddin og pólitík pírata Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir skrifar Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia skrifar Skoðun Hjarta samfélagsins í Þorlákshöfn slær við höfnina Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Marserum fyrir jafnrétti í íþróttum Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Sjá meira
Í tilefni alþingiskosninga 25. september 2021. Þið sem fædd eruð áður og um það leyti sem lýðveldið Ísland var stofnað. Ykkur var gefið loforð: Ykkur var heitið því af foringjum allra stjórnmálaflokka, að um leið og sjálfstæðismálið yrði í höfn 17. júní 1944 skyldi þjóðin semja sér sína eigin stjórnarskrá. Loforðið var aldrei efnt af stjórnmálaflokkunum þótt rekið væri á eftir því. Það gerði til dæmis Sveinn Björnsson forseti Íslands (1944-1952) í nýársávarpi sínu árið 1949: „Og nú, hálfu fimmta ári eftir stofnun lýðveldisins rofar ekki enn fyrir þeirri nýju stjórnarskrá, sem vér þurfum að fá sem fyrst og almennur áhugi var um hjá þjóðinni og stjórnmálaleiðtogunum, að sett yrði sem fyrst. Í því efni búum vér enn við bætta flík, sem sniðin var upprunalega fyrir annað land, með öðrum viðhorfum, fyrir heilli öld.” Guðni Th. Jóhannesson, núverandi forseti Íslands, lýsti málinu svona: „Í aðdraganda lýðveldisstofnunar vildu ráðamenn á Alþingi réttilega stefna að einingu þjóðarinnar. Þeir vissu að samstaðan næðist ekki ef stjórnmálaflokkarnir tækjust á um nýja stjórnarskrá. Því var ákveðið að lögfesta lítt breytta stjórnarskrá til bráðabirgða en endurskoða hana svo við fyrsta tækifæri. Lýðveldið sem Íslendingar stofnuðu skyldi vara um aldur og ævi en stjórnarskráin ekki, enda mátti ennþá sjá að hún hafði að miklum hluta verið samin í danska kansellíinu eins og Jón forseti komst að orði á sínum tíma. Því má segja – með stjórnarskrána í huga – að 17. júní 1944 hafi Íslendingar tjaldað til einnar nætur á Þingvöllum, í gömlu dönsku tjaldi.” Loforðið um nýja stjórnarskrá var gefið ykkur, lýðveldiskynslóðinni, en vanefndirnar varða líka afkomendur ykkar. Einnig þeir búa enn við úrelta stjórnarskrá. Hins vegar gerðist það óvænt að sameiginlega tókuð þið málin í eigin hendur. Þið og afkomendur ykkar unnuð afrek sem vakið hefur heimsathygli: Í kjölfar Hrunsins 2008 létu stjórnmálaflokkarnir undan háværri kröfu almennings um nýja stjórnarskrá. Efnt var til þjóðfundar árið 2010 og skipað stjórnlagaráð fulltrúa sem kjósendur höfðu valið í almennum kosningum. Stjórnlagaráði var falið að skila Alþingi frumvarpi með tillögum að nýrri og endurskoðaðri stjórnarskrá lýðveldisins. Frumvarpið að nýju stjórnarskránni var afhent Alþingi á tilsettum tíma í júlí 2011. Þann 20. október 2012 var frumvarpið síðan borið efnislega undir landsmenn í þjóðaratkvæðagreiðslu. Yfir 2/3 hlutar kjósenda (67%) samþykktu að það skyldi verða grundvöllur nýrrar stjórnarskrár lýðveldisins Íslands. Ætla mátti að málið væri þar með í höfn. Þjóðin hafði sjálf efnt loforðið frá 1944, samið sér og samþykkt sína eigin stjórnarskrá. Ekki var annað eftir en að Alþingi lögfesti nýju stjórnarskrána, lýðræðislegan vilja landsmanna. Nú, bráðum níu árum síðar, hefur Alþingi hins vegar ekki enn virt úrslit atkvæðagreiðslunnar. Er þetta í fyrsta skipti sem það hefur gerst að Alþingi – þingmenn - virði ekki úrslit þjóðaratkvæðagreiðslu. Vigdís Finnbogadóttir, forseti Íslands (1980-1996), lýsir þessu svo: „Í kjölfar efnahagshrunsins árið 2008 hratt Alþingi af stað stórmerkilegu ferli sem ætlað var að láta drauminn um nýja stjórnarskrá loks rætast. Framtakið vakti athygli víða um heim enda um að ræða eitt víðtækasta og lýðræðislegasta stjórnarskrárferli sem vitað er um. Stjórnlagaráð var þjóðkjörið. Þar hljómuðu því margvíslegar raddir samfélags okkar á Íslandi og drög voru gerð að nýrri stjórnarskrá með samþykki allra meðlima Stjórnlagaráðsins. Auk þess kom fram í þjóðaratkvæðagreiðslu yfirgnæfandi vilji meirihluta íslenskra kjósenda til þess að nýja stjórnarskráin öðlaðist gildi. Enn sem komið er hefur Alþingi ekki auðnast að koma til móts við þann vilja. Að mínu mati hefur íslenska þjóðin beðið nógu lengi eftir nýrri stjórnarskrá … .” Kosið verður til Alþingis 25. september næstkomandi. Við heitum á ykkur sem lesið þetta bréf að krefja frambjóðendur svara um afstöðu þeirra til nýju stjórnarskrárinnar. Hvernig geta þeir réttlætt að hafa að engu úrslit lýðræðislegra kosninga? Ætla stjórnmálaflokkarnir enn að standa í vegi fyrir því að loforðið frá 1944 verði efnt eða ætla þeir að standa með almenningi og lýðræðislegum stjórnarháttum í landinu? Engum stendur nær en ykkur, lýðveldisbörnum, að krefjast svara. Þegar íslenska lýðveldið sleit barnsskónum hefði það aldrei gerst að Alþingi virti ekki niðurstöðu kosninga. Okkur hefur því borið af leið og við þurfum að rétta kúrsinn. Krefjumst þess saman að vera fullvalda þjóð og látum fallegustu drauma okkar um Ísland rætast. Sjáum til þess að loforðið frá 1944 verði efnt. VIÐ EIGUM NÝJA STJÓRNARSKRÁ! Kjósum aðeins framboð sem virða grundvallarreglur lýðræðisins og vinna af heilindum að því að nýja stjórnarskráin verði lögfest. Fyrir hönd Stjórnarskrárfélagsins, Hjörtur Hjartarson.
Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir Skoðun
Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar
Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar
Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir Skoðun