Við heyrum í ykkur Helga Vala Helgadóttir skrifar 14. ágúst 2021 12:27 „Það er sérstök áskorun fyrir mig sem heilbrigðisráðherra að standa með Landspítalanum“ sagði Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra á fundi með læknaráði Landspítala í janúar 2020. Tilefnið var ákall heilbrigðisstarfsfólks innan Landspítala til stjórnvalda vegna hættuástands á bráðamóttöku Landspítala. Heimsfaraldur kórónuveiru skapaði ekki það neyðarástand sem nú er uppi, þar sem flytja þarf lífshættulega veika sjúklinga landshorna á milli, milli gjörgæsludeilda, til að skapa pláss fyrir Covid-sjúklinga. Viðmótið sem heilbrigðisstarfsfólk fékk í upphafi árs 2020 er því miður einkennandi fyrir þessa ríkisstjórn. „Þið verðið bara að hlaupa hraðar“. „Þið verðið bara að hætta að kvarta“. „Það er áskorun fyrir heilbrigðisráðherra að standa með þjóðarsjúkrahúsinu“ þegar starfsfólk lýsir ástandinu á vinnustaðnum sínum. Bráðamóttaka Landspítala er eins og sýningargluggi fyrir heilbrigðiskerfið í heild. Þegar bráðamóttakan er yfirfull, gamalt fólk, fárveikt fólk eða slasað liggur á göngum bráðamóttöku þá er það ekki vegna ástandsins þar heldur vegna þess að ekki er hægt að finna þeim viðunandi sjúkrapláss annars staðar á spítalanum eða í heilbrigðiskerfinu. Í byrjun árs 2020 tók Velferðarnefnd Alþingis heila nefndarviku í að skoða einmitt stöðuna í kerfinu öllu. Þá blasti við óstjórn og vanfjármögnun um allt kerfið. Þegar heilbrigðisstofnunum um land allt er gert að skera niður þá hætta þær að þjónusta ákveðna sjúklinga sem þurfa að sækja þjónustu á yfirfullan Landspítala. Landspítalinn getur ekki lokað dyrunum. Þjóðarsjúkrahúsið hefur ekki val og því lengjast biðlistar og verkefnum fjölgar án þess að stjórnvöld taki tillit til þess með fjárveitingum. Fjárveitingar gefa kost á fleiri stöðugildum. Þetta er ekkert flóknara en það og það hefur ríkisstjórnin trassað algjörlega. Auknu fjármagni til heilbrigðiskerfis er fyrst of fremst ráðstafað í byggingu nýs meðferðarkjarna, byggingu við Grensás og sjúkrahúsið á Akureyri, auk kjarasamninga heilbrigðisstarfsfólks sem hækkuðu á kjörtímabilinu og hækkunar á kostnaði aðfanga. Það er ekki verið að auka fjármagn í reksturinn í heilbrigðiskerfinu að neinu ráði umfram þetta heldur er um að ræða eðlilegar verðhækkanir í dýru kerfi. Auðvitað kostar það mikla fjármuni að reka heilbrigðiskerfi í litlu landi en með því að reka það illa er verið að kasta peningum á glæ. Í apríl 2020, eftir að heimsfaraldurinn hafði skollið á okkur af fullum þunga lögðum við í Samfylkingunni til að hrundið yrði af stað átaki til fjölgunar heilbrigðisstarfsfólks en því var svarað af fjármálaráðherra að þetta væri einhver versta hugmynd sem hann hefði heyrt. Kreppunni yrði ekki svarað með fjölgun opinberra starfa og við það sat. Ríkisstjórnin svaraði ekki neyðarkallinu. Hættuástand á Landspítala skapast þegar öll rúm spítalans eru í notkun því þá er ekkert pláss fyrir óvænt veikindi eða slys í samfélaginu. Þegar gjörgæslurými eru ekki notuð, vegna skorts á starfsfólki, myndast biðlistar í nauðsynlegar aðgerðir. Fermetrarnir eru til staðar bæði á Landspítala og öðrum heilbrigðisstofnunum en starfsfólk vantar því stjórnvöld setja ekki nægilegt fjármagn í verkefnið. Það eru bara tvær gjörgæsludeildir á Íslandi og gjörgæslurými hér á landi eru hlutfallslega miklu færri en á Norðurlöndunum. Það þarf að laða að starfsfólk og það verður ekki gert með því að skammast út í stjórnendur spítalans eða starfsfólk sem segir frá ástandinu eins og ráðherrar hafa leyft sér undanfarna daga og misseri heldur með auknum fjárveitingum og ákvörðunum um að ráðast í nauðsynlegar aðgerðir. Tómas Guðbjartsson hjartalæknir komst að kjarna málsins í viðtali á Rás 2 í vikunni, þegar hann talaði um hvernig stjórnvöld vanræktu að tryggja fulla starfsemi gjörgæsludeildar Landspítala í heimsfaraldri. Ekkert var gert til að laða inn á spítalann þá 4-500 hjúkrunarfræðinga sem hafa menntað sig í fræðunum en horfið til annarra starfa, ýmist vegna bágra starfskjara eða aðstæðna. Hann lýsti því líka hvernig stjórnvöld sendu inn smánarlega álagsgreiðslu til þess starfsfólks sem var í framlínu í í Covidfaraldri og það hvernig nú er verið að launa fólki það að fórna sumarleyfum með mögulegum frídögum í framtíðinni. Svar ráðherra er að skammast út í fólk sem lýsir ástandinu, segja stjórnendur heilbrigðiskerfisins ekki vera að standa sig og að nú þurfi bara að auka framleiðni, m.ö.o. að heilbrigðisstarfsfólk þurfi að hlaupa hraðar. Það að ráðherrar í ríkisstjórn leyfi sér að tala niður starfsemi Landspítala í heimsfaraldri er slíkt ábyrgðarleysi að það nær engri átt og er líklega einsdæmi í Evrópu. Á Landspítala hleypur fólk dagana langa við ofboðslega erfiðar aðstæður, m.a. vegna smitvarna, sem kalla á fleira starfsfólk og lengri tíma í hluti sem áður þurfti ekki að huga að, eins og smitvarnarútbúnað og yfirsetu. Ríkisstjórnin skilar auðu í þessu eins og öðrum grundvallarþáttum og virðist ekki hafa neinar lausnir á teikniborðinu. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem ríkir um eflingu heilbrigðiskerfisins, þjóðarsáttina sem ríkisstjórnin hefur virt að vettugi. Um þetta verður kosið í september. Helga Vala Helgadóttir er formaður velferðarnefndar Alþingis, skipar 1. sæti á lista Samfylkingar í Reykjavík norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helga Vala Helgadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Samfylkingin Landspítalinn Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
„Það er sérstök áskorun fyrir mig sem heilbrigðisráðherra að standa með Landspítalanum“ sagði Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra á fundi með læknaráði Landspítala í janúar 2020. Tilefnið var ákall heilbrigðisstarfsfólks innan Landspítala til stjórnvalda vegna hættuástands á bráðamóttöku Landspítala. Heimsfaraldur kórónuveiru skapaði ekki það neyðarástand sem nú er uppi, þar sem flytja þarf lífshættulega veika sjúklinga landshorna á milli, milli gjörgæsludeilda, til að skapa pláss fyrir Covid-sjúklinga. Viðmótið sem heilbrigðisstarfsfólk fékk í upphafi árs 2020 er því miður einkennandi fyrir þessa ríkisstjórn. „Þið verðið bara að hlaupa hraðar“. „Þið verðið bara að hætta að kvarta“. „Það er áskorun fyrir heilbrigðisráðherra að standa með þjóðarsjúkrahúsinu“ þegar starfsfólk lýsir ástandinu á vinnustaðnum sínum. Bráðamóttaka Landspítala er eins og sýningargluggi fyrir heilbrigðiskerfið í heild. Þegar bráðamóttakan er yfirfull, gamalt fólk, fárveikt fólk eða slasað liggur á göngum bráðamóttöku þá er það ekki vegna ástandsins þar heldur vegna þess að ekki er hægt að finna þeim viðunandi sjúkrapláss annars staðar á spítalanum eða í heilbrigðiskerfinu. Í byrjun árs 2020 tók Velferðarnefnd Alþingis heila nefndarviku í að skoða einmitt stöðuna í kerfinu öllu. Þá blasti við óstjórn og vanfjármögnun um allt kerfið. Þegar heilbrigðisstofnunum um land allt er gert að skera niður þá hætta þær að þjónusta ákveðna sjúklinga sem þurfa að sækja þjónustu á yfirfullan Landspítala. Landspítalinn getur ekki lokað dyrunum. Þjóðarsjúkrahúsið hefur ekki val og því lengjast biðlistar og verkefnum fjölgar án þess að stjórnvöld taki tillit til þess með fjárveitingum. Fjárveitingar gefa kost á fleiri stöðugildum. Þetta er ekkert flóknara en það og það hefur ríkisstjórnin trassað algjörlega. Auknu fjármagni til heilbrigðiskerfis er fyrst of fremst ráðstafað í byggingu nýs meðferðarkjarna, byggingu við Grensás og sjúkrahúsið á Akureyri, auk kjarasamninga heilbrigðisstarfsfólks sem hækkuðu á kjörtímabilinu og hækkunar á kostnaði aðfanga. Það er ekki verið að auka fjármagn í reksturinn í heilbrigðiskerfinu að neinu ráði umfram þetta heldur er um að ræða eðlilegar verðhækkanir í dýru kerfi. Auðvitað kostar það mikla fjármuni að reka heilbrigðiskerfi í litlu landi en með því að reka það illa er verið að kasta peningum á glæ. Í apríl 2020, eftir að heimsfaraldurinn hafði skollið á okkur af fullum þunga lögðum við í Samfylkingunni til að hrundið yrði af stað átaki til fjölgunar heilbrigðisstarfsfólks en því var svarað af fjármálaráðherra að þetta væri einhver versta hugmynd sem hann hefði heyrt. Kreppunni yrði ekki svarað með fjölgun opinberra starfa og við það sat. Ríkisstjórnin svaraði ekki neyðarkallinu. Hættuástand á Landspítala skapast þegar öll rúm spítalans eru í notkun því þá er ekkert pláss fyrir óvænt veikindi eða slys í samfélaginu. Þegar gjörgæslurými eru ekki notuð, vegna skorts á starfsfólki, myndast biðlistar í nauðsynlegar aðgerðir. Fermetrarnir eru til staðar bæði á Landspítala og öðrum heilbrigðisstofnunum en starfsfólk vantar því stjórnvöld setja ekki nægilegt fjármagn í verkefnið. Það eru bara tvær gjörgæsludeildir á Íslandi og gjörgæslurými hér á landi eru hlutfallslega miklu færri en á Norðurlöndunum. Það þarf að laða að starfsfólk og það verður ekki gert með því að skammast út í stjórnendur spítalans eða starfsfólk sem segir frá ástandinu eins og ráðherrar hafa leyft sér undanfarna daga og misseri heldur með auknum fjárveitingum og ákvörðunum um að ráðast í nauðsynlegar aðgerðir. Tómas Guðbjartsson hjartalæknir komst að kjarna málsins í viðtali á Rás 2 í vikunni, þegar hann talaði um hvernig stjórnvöld vanræktu að tryggja fulla starfsemi gjörgæsludeildar Landspítala í heimsfaraldri. Ekkert var gert til að laða inn á spítalann þá 4-500 hjúkrunarfræðinga sem hafa menntað sig í fræðunum en horfið til annarra starfa, ýmist vegna bágra starfskjara eða aðstæðna. Hann lýsti því líka hvernig stjórnvöld sendu inn smánarlega álagsgreiðslu til þess starfsfólks sem var í framlínu í í Covidfaraldri og það hvernig nú er verið að launa fólki það að fórna sumarleyfum með mögulegum frídögum í framtíðinni. Svar ráðherra er að skammast út í fólk sem lýsir ástandinu, segja stjórnendur heilbrigðiskerfisins ekki vera að standa sig og að nú þurfi bara að auka framleiðni, m.ö.o. að heilbrigðisstarfsfólk þurfi að hlaupa hraðar. Það að ráðherrar í ríkisstjórn leyfi sér að tala niður starfsemi Landspítala í heimsfaraldri er slíkt ábyrgðarleysi að það nær engri átt og er líklega einsdæmi í Evrópu. Á Landspítala hleypur fólk dagana langa við ofboðslega erfiðar aðstæður, m.a. vegna smitvarna, sem kalla á fleira starfsfólk og lengri tíma í hluti sem áður þurfti ekki að huga að, eins og smitvarnarútbúnað og yfirsetu. Ríkisstjórnin skilar auðu í þessu eins og öðrum grundvallarþáttum og virðist ekki hafa neinar lausnir á teikniborðinu. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem ríkir um eflingu heilbrigðiskerfisins, þjóðarsáttina sem ríkisstjórnin hefur virt að vettugi. Um þetta verður kosið í september. Helga Vala Helgadóttir er formaður velferðarnefndar Alþingis, skipar 1. sæti á lista Samfylkingar í Reykjavík norður.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar