Ég elska appelsínur en hata ekki banana Friðrik Agni Árnason skrifar 27. apríl 2021 16:00 Stundum eru orð ekki nóg. Hafið þið ekki heyrt þetta sagt? Oft notað þegar á að lýsa einhverjum tilfinningum og orðin ein virðast ekki vera nóg til þess. Hvað er átt við? Þú skynjar ekki tilfinningalegan ásetning á bak við orðin nema þú sért mjög góður í að hlusta og skilja raddblæ fólks, skoða andlitssvipi og líkamsbeitingu. Þetta er erfitt að gera þegar maður er með manneskju fyrir framan sig. Það er samt hægt að æfa það og ef þú hefur manneskju standandi fyrir framan þig þá getur þú spurt nánar um það sem hún segir og fylgst með líkamlegum viðbrögðum. Hinsvegar þegar þú hefur einungis skrifuð orð og engin leið að vita hvað liggur að baki þá er mjög erfitt að vita upp á hár tilfinningalega vægið eða merkingu orðanna - Nema orðin séu ótrúlega bókstafleg. Flestir skrifa samt ekki þannig nema í skýrslugerðum eða rannsóknarniðurstöðum þegar um svart/hvítar staðreyndir er að ræða. Skrif nú til dags eru að miklu leyti á samfélagsmiðlum, fréttamiðlum, kommentakerfum og öðrum efnisveitum og eru mjög oft tilfinninga- og skoðanahlaðin. Þetta verður svo ennþá erfiðara í túlkun þegar fólk þekkir ekki þann sem skrifar orðin. Af þessum ástæðum spretta oft tuð og rifrildaflækjur, vanlíðan, egóvarnarveggir og biturleiki á internetinu (kommentakerfið). Of oft (ef ekki alltaf) af ástæðulausu. Þar sem allir hafa í raun alltaf rangt fyrir sér. Ég reyni oftast að passa mig á að skrifa þannig að ég varpa fram hugleiðingum mínum. Því oftast skrifa ég um hluti sem ég er að velta fyrir mér og hendi spurningum út í kosmósið. Ég skrifa út frá eigin reynslu, þekkingu og hugarflugi. Ég hef ekki rétt fyrir mér. En það er þetta með að gera grein fyrir einhverri skoðun með skrifuðum hætti sem svo er mistúlkuð án frekari spurninga og sú mistúlkun verður allt í einu uppspretta einhverskonar misskilnings. Jafnvel mjög alvarlegum misskilningi. Hann verður jafnvel einhverskonar skilmisingur eins og góð vinkona segir oft. T.d. ef ég skrifa: Ég elska appelsínur. Þær bragðast svo vel! Þá er einhver sem svarar: Bíddu hatar þú þá banana? Hvað er að bönunum? En það er einmitt þetta. Þó ég skrifi aldrei að ég hati banana að þá einungis með því að greina sérstaklega frá því hve mikið ég elska appelsínur er sú ályktun dregin að ég elski ekki banana. Eða liggur við hvað sem er annað sem er ekki appelsína. Þessi elskar BARA appelsínur og mun aldrei elska banana. Það er eins og við viljum sjálfkrafa fara í mjög sjálfhverfa túlkun á því sem aðrir skrifa og segja. Eins og allt sem skrifað er af öðrum taki mið af því að reyna ráðast persónulega gegn okkur sjálfum. Ég þekki þetta frá báðum hliðum og sennilega flestir. Ég skrifa því mér finnst það skemmtilegt og góð leið til að losna við pælingar í hausnum. Ég sleppi þeim út á opinbera miðla í þeirri von að einhverjir tengi við pælingarnar og kannski geta þær orðið að gagni. Eða þá til að taka þátt í skemmtilegum samræðum um viðfangsefnið. Stundum er hins vegar eins og textinn sem er skrifaður hitti akkúrat í egóið á fólki og þá er oftast ekki aftur snúið. Maður er orðinn grillað kjöt. Ég hef séð það gerast hjá mér sjálfum og séð aðra fara inn í steikjandi eldofninn fyrir mistúlkaðar greinar. Það sem gerist samt of oft er að brot úr texta hittir egóið og þá klárar fólk ekki að lesa allan textann sem var skrifaður. Oft eru nefnilega notaðar andstæður í greinaskrifum þar sem varpað er fram hugleiðingu eða spurningu sem svo breytist í gagnstæða hugleiðingu í lokin. Í sumum tilfellum deilir fólk jafnvel grein með viðbættum skoðunum alveg þvert á sem stendur í greininni og er ótrúlega heitt í hamsi en svo kemur í ljós að einungis fyrirsögnin var lesin. Það er aldrei góð hugmynd og kemur frekar kjánalega út. Ég gerði einu sinni þau mistök að lesa aðeins brot, deila áfram og lærði svo sannarlega af því og mun aldrei falla í þá gryfju aftur. Eins og dæmið að ofan með bananann. Einhver sem elskar banana út af öllu lífinu les Ég elska appelsínur og hann tekur þetta nærri sér því hann elskar banana en hatar appelsínur, þær eru of súrar. Hann hugsar: Af hverju tekur hann ekki banana inn í dæmið? Er eitthvað að mér þá fyrir að elska banana? Stundum er hægt að ná fólki niður og benda vinsamlega á að hvergi í textanum standi að ég hati banana. Það kemur hreinlega ekkert fram um banana. Það er því miður oft um seinan. Þegar egóið er orðið sært þá er svo erfitt að hafa sjálfsstjórn. Ég tek samt bara áhættuna og skrifa um það sem ég er að pæla í. Sumir tengja, sumir eru sammála aðrir ekki. Sumir triggerast. Aðrir ekki. Ég einn get ekki stöðvað mistúlkun á netinu. Nema ég myndi bjóða öllum heim til mín í saumó og jafnvel þá verða mistúlkanir. Ég biðla hins vegar til sjálfs míns og annarra um að lesa vel og ígrundað og ef við ætlum að svara eða deila einhverjum skrifum gerum það þá vandað. Þá á ég ekki við um að við þurfum að vera sammála þeim sem skrifar en komum með raunverulegt svar sem á við um það sem var skrifað. Við skulum ekki vera týpan sem berst fyrir bananaást undir grein sem fjallar um ást á appelsínum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Friðrik Agni Árnason Mest lesið Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun Skoðun Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Sjá meira
Stundum eru orð ekki nóg. Hafið þið ekki heyrt þetta sagt? Oft notað þegar á að lýsa einhverjum tilfinningum og orðin ein virðast ekki vera nóg til þess. Hvað er átt við? Þú skynjar ekki tilfinningalegan ásetning á bak við orðin nema þú sért mjög góður í að hlusta og skilja raddblæ fólks, skoða andlitssvipi og líkamsbeitingu. Þetta er erfitt að gera þegar maður er með manneskju fyrir framan sig. Það er samt hægt að æfa það og ef þú hefur manneskju standandi fyrir framan þig þá getur þú spurt nánar um það sem hún segir og fylgst með líkamlegum viðbrögðum. Hinsvegar þegar þú hefur einungis skrifuð orð og engin leið að vita hvað liggur að baki þá er mjög erfitt að vita upp á hár tilfinningalega vægið eða merkingu orðanna - Nema orðin séu ótrúlega bókstafleg. Flestir skrifa samt ekki þannig nema í skýrslugerðum eða rannsóknarniðurstöðum þegar um svart/hvítar staðreyndir er að ræða. Skrif nú til dags eru að miklu leyti á samfélagsmiðlum, fréttamiðlum, kommentakerfum og öðrum efnisveitum og eru mjög oft tilfinninga- og skoðanahlaðin. Þetta verður svo ennþá erfiðara í túlkun þegar fólk þekkir ekki þann sem skrifar orðin. Af þessum ástæðum spretta oft tuð og rifrildaflækjur, vanlíðan, egóvarnarveggir og biturleiki á internetinu (kommentakerfið). Of oft (ef ekki alltaf) af ástæðulausu. Þar sem allir hafa í raun alltaf rangt fyrir sér. Ég reyni oftast að passa mig á að skrifa þannig að ég varpa fram hugleiðingum mínum. Því oftast skrifa ég um hluti sem ég er að velta fyrir mér og hendi spurningum út í kosmósið. Ég skrifa út frá eigin reynslu, þekkingu og hugarflugi. Ég hef ekki rétt fyrir mér. En það er þetta með að gera grein fyrir einhverri skoðun með skrifuðum hætti sem svo er mistúlkuð án frekari spurninga og sú mistúlkun verður allt í einu uppspretta einhverskonar misskilnings. Jafnvel mjög alvarlegum misskilningi. Hann verður jafnvel einhverskonar skilmisingur eins og góð vinkona segir oft. T.d. ef ég skrifa: Ég elska appelsínur. Þær bragðast svo vel! Þá er einhver sem svarar: Bíddu hatar þú þá banana? Hvað er að bönunum? En það er einmitt þetta. Þó ég skrifi aldrei að ég hati banana að þá einungis með því að greina sérstaklega frá því hve mikið ég elska appelsínur er sú ályktun dregin að ég elski ekki banana. Eða liggur við hvað sem er annað sem er ekki appelsína. Þessi elskar BARA appelsínur og mun aldrei elska banana. Það er eins og við viljum sjálfkrafa fara í mjög sjálfhverfa túlkun á því sem aðrir skrifa og segja. Eins og allt sem skrifað er af öðrum taki mið af því að reyna ráðast persónulega gegn okkur sjálfum. Ég þekki þetta frá báðum hliðum og sennilega flestir. Ég skrifa því mér finnst það skemmtilegt og góð leið til að losna við pælingar í hausnum. Ég sleppi þeim út á opinbera miðla í þeirri von að einhverjir tengi við pælingarnar og kannski geta þær orðið að gagni. Eða þá til að taka þátt í skemmtilegum samræðum um viðfangsefnið. Stundum er hins vegar eins og textinn sem er skrifaður hitti akkúrat í egóið á fólki og þá er oftast ekki aftur snúið. Maður er orðinn grillað kjöt. Ég hef séð það gerast hjá mér sjálfum og séð aðra fara inn í steikjandi eldofninn fyrir mistúlkaðar greinar. Það sem gerist samt of oft er að brot úr texta hittir egóið og þá klárar fólk ekki að lesa allan textann sem var skrifaður. Oft eru nefnilega notaðar andstæður í greinaskrifum þar sem varpað er fram hugleiðingu eða spurningu sem svo breytist í gagnstæða hugleiðingu í lokin. Í sumum tilfellum deilir fólk jafnvel grein með viðbættum skoðunum alveg þvert á sem stendur í greininni og er ótrúlega heitt í hamsi en svo kemur í ljós að einungis fyrirsögnin var lesin. Það er aldrei góð hugmynd og kemur frekar kjánalega út. Ég gerði einu sinni þau mistök að lesa aðeins brot, deila áfram og lærði svo sannarlega af því og mun aldrei falla í þá gryfju aftur. Eins og dæmið að ofan með bananann. Einhver sem elskar banana út af öllu lífinu les Ég elska appelsínur og hann tekur þetta nærri sér því hann elskar banana en hatar appelsínur, þær eru of súrar. Hann hugsar: Af hverju tekur hann ekki banana inn í dæmið? Er eitthvað að mér þá fyrir að elska banana? Stundum er hægt að ná fólki niður og benda vinsamlega á að hvergi í textanum standi að ég hati banana. Það kemur hreinlega ekkert fram um banana. Það er því miður oft um seinan. Þegar egóið er orðið sært þá er svo erfitt að hafa sjálfsstjórn. Ég tek samt bara áhættuna og skrifa um það sem ég er að pæla í. Sumir tengja, sumir eru sammála aðrir ekki. Sumir triggerast. Aðrir ekki. Ég einn get ekki stöðvað mistúlkun á netinu. Nema ég myndi bjóða öllum heim til mín í saumó og jafnvel þá verða mistúlkanir. Ég biðla hins vegar til sjálfs míns og annarra um að lesa vel og ígrundað og ef við ætlum að svara eða deila einhverjum skrifum gerum það þá vandað. Þá á ég ekki við um að við þurfum að vera sammála þeim sem skrifar en komum með raunverulegt svar sem á við um það sem var skrifað. Við skulum ekki vera týpan sem berst fyrir bananaást undir grein sem fjallar um ást á appelsínum.
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun