Siðanefnd RÚV komst að niðurstöðu í máli ellefu fréttamanna, sem kærðir höfðu verið af Samherja vegna ummæla sinna á samfélagsmiðlum, í gær. Aðeins einn fréttamaður, Helgi Seljan, var úrskurðaður sekur um brot gegn siðareglum Ríkisútvarpsins en hinir tíu voru ekki úrskurðaðir sekir. Brot Helga eru talin alvarleg.
Samherji kærði ellefu fréttamenn vegna ummæla sem þeir höfðu birt á samfélagsmiðlum en þar tjáðu þau sig um umsvif Samherja í Namibíu sem hafði verið fjallað um í fréttaþættinum Kveiki.
Stjórn Félags fréttamanna segir í ályktun að margir hafi óttast og varað við siðareglum RÚV þegar þær voru teknar í gildi. Fréttamenn á RÚV hafi ekki verið einir um að lýsa yfir áhyggjum sínum heldur hafi gagnrýnin komið upp annars staðar, meðal annars í fræðilegum skrifum.
„Ákvæði þeirra um bann við tjáningu á samfélagsmiðlum er notað til að hefta tjáningarfrelsi fréttamanna og í tilraunum til að þagga niður í fréttamönnum og umfjöllun þeirra. Fréttamenn geta illa setið undir því að siðareglur RÚV séu notaðar til að kæla umfjöllun þeirra,“ segir í ályktun stjórnarinnar.
Meðal fréttamanna RÚV sem hafa deilt ályktun stjórnar Félags fréttamanna er Brynjólfur Þór Guðmundsson.
Ályktun stjórnar Félags fréttamanna vegna úrskurðar siðanefndar RÚV 27. mars 2021 Stjórn Félags fréttamanna lýsir...
Posted by Brynjólfur Þór Guðmundsson on Saturday, March 27, 2021
Stjórnin veltir því einnig upp að úrskurður siðanefndarinnar hafi ekki verið rökstuddur. Hún segir að eigi störf nefndarinnar að koma að gagni verði að liggja fyrir hvernig nefndin hafi komist að niðurstöðu.
„Þá röksemdafærslu vantar í úrskurðinn. Það vekur sérstaka undrun og vonbrigði að nefndin telji sig geta úrskurðað um alvarlegt brot án þess að rökstyðja niðurstöðu sína ítarlega, sérstaklega þar sem úrskurðað er um alvarlegt brot í fyrsta sinn,“ segir í ályktun stjórnarinnar.
Þá spyr stjórnin hvers vegna ein ummælin, sem úrskurðuð voru brot á siðareglum, hafi falið í sér alvarleg brot samkvæmt siðanefndinni og beinst persónulega að fyrirsvarsmönnum Samherja þegar ummælin tengdust Samherja ekki með neinum hætti. Ummælin umræddu fjölluðu um málefni fyrirtækisins Eldum rétt.
„Sem fyrr segir tiltók lögmaður kæranda tugi ummæla á annars tugs starfsmanna í kæru sinni. Slíkt er þekkt í meiðyrðamálum þar sem stefnt er vegna fjölda ummæla í von um að einhver verði metin brotleg. Samherji kastaði stóru neti og veiddi eina siðanefnd.“
Ummæli Helga Seljan sem úrskurðuð voru brotleg gegn siðareglum eru eftirfarandi:
„Vonandi er þessi árétting of einhliða fyrir hinn ballanseraða forstjóra Samherja.“
„Sæll Björgólfur Jóhannsson. Nú hef ég fylgst með þér fyrstu daga þína í starfi og vandræðum þínum við að höndla einfaldar staðreyndir um eignarhald fyrirtækisins sem þú stýrir; samanber þetta með Heinaste um daginn.“
„... En af því að ykkur virðist ekki auðlesið internetið er hér ein grein sem þú gætir byrjað á að lesa gæskur ... Þú þarft ekkert að biðja mig afsökunar samt.“
„Rosalega hlýtur þeim að líða vel með sig núna „andlitunum“ sem tóku þátt í að rétta við ímynd þessa kompanís eftir að upp um það komst.“
„Hér er hún þá líklegast komin, stærsta efnahagsaðgerð íslenskra stjórnvalda vegna Covid-19“ skrifaði Helgi um frétt af Kjarnanum með fyrirsögninni „Samherji fær að sleppa við yfirtökuskyldu á Eimskip“.
„Húrra fyrir Seðlabankastjóranum sem lét spila með sig… what a joke“ og „Það að þeim hafi verið heimilað að sleppa undan yfirtökuskyldu í mars, vegna Covid, var galið. Og sýnir sig núna að hafa verið hreinn fyrirsláttur.“
