Lélegur plástur á blæðandi sár Isabel Alejandra Díaz skrifar 27. nóvember 2020 09:30 Háskóli Íslands greindi frá því í byrjun mánaðarins að honum hafi borist um tvöfalt fleiri umsóknir í framhaldsnám á næsta vormisseri samanborið við síðasta ár. Þá fjölgaði stúdentum á þessu haustmisseri um rúmlega 2.000 samkvæmt nýjustu tölum háskólans. Þessi fjölgun er raunar viðbúin en hana má rekja til samfélagsástandsins og áherslu stjórnvalda á að menntakerfið sé lausnin við kreppunni. Í haust var nýtt námsátakkynnt til leiks sem ber heitið Nám er tækifæri og gerir einstaklingi sem hefur verið í atvinnuleit í 6 mánuði eða lengur kleift að fara í fullt nám án þess að missa rétt sinn til atvinnuleysisbóta. Stúdentaráð lítur jákvæðum augum á að úrræðið stuðli að því að fólk snúi aftur í nám eða haldi áfram, enda spornar það gegn langtímaatvinnuleysi þessa hóps. Til viðbótar er það samfélaginu okkar til hagsbóta þegar til lengri tíma er litið og auðgar mannflóruna innan háskólasamfélagsins. Aftur á móti má setja spurningamerki við það að téð úrræði sé ekki víðtækara og komi ekki til með að nýtast núverandi stúdentum, og sömuleiðis að ekkert annað úrræði sé sett á fót fyrir stúdenta, sem eins og aðrir hópar samfélagsins hafa orðið atvinnulausir og vilja stunda nám. Stúdentar hafa nefnilega verið að kalla eftir fjárhagslegu öryggi allt frá því að faraldurinn hófst og raunar löng áður. Þeim hefur hins vegar verið mætt með skammtímalausnum á borð við sumarstörfum sem voru aðeins til tveggja mánaða yfir mikilvægt þriggja mánaða tímabil og ekki sniðin að fjölbreyttum hópi framhalds- og háskólanema sem þau áttu að grípa. Atvinnuleysisbótakrafa stúdenta í námshléum hefur verið virt að vettugi jafnvel þó hún byggi meðal annars á þeirri staðreynd að af launum stúdenta sé greitt atvinnutryggingagjald í atvinnuleysistryggingasjóð, eins og hjá öðrum vinnandi landsmönnum. Nám er tækifæri vekur þó einnig undrun af öðrum ástæðum. Einstaklingur sem ákveður að nýta sér úrræðið getur verið á atvinnuleysisbótum í 6 mánuði og námi samhliða. Þegar þessum 6 mánuðum er lokið þarf viðkomandi að snúa sér að Menntasjóði námsmanna eftir fjárhagsaðstoð sé hann ekki kominn með öruggt starf, eða eins og stendur í lýsingunni gerir átakið ‘’þér kleift að halda áfram í námi með námsláni frá Menntasjóði námsmanna’’. Menntasjóðurinn er kerfið sem stjórnvöld vilja meina að sé bakland stúdenta og að meðal annars þess vegna sé ekki þörf á veita þeim rétt til atvinnuleysisbóta.Námslánakerfið hefur aftur á móti ekki náð að þjóna tilgangi sínum sem jöfnunartæki þó svo að það hafi verið farið í heildarendurskoðun á því, sem má réttilega furða sig á og gagnrýna í miðjum heimsfaraldri. Vegna þessa má segja að átakið Nám er tækifæri muni á endanum leiða til vítahringsins sem er valið á milli náms og vinnu, ef hana er að fá, eða hreinlega til gjárinnar sem stúdentar falla í vegna fjárhagslegs óöryggis. Staða stúdenta í íslensku menntakerfi er sú að mikill meirihluti þeirra vinnur meðfram námi. Samkvæmt fyrstu tölum EUROSTUDENT VII vinna 72% íslenskra stúdenta til þess að geta framfleytt sér. Þeir vinna yfirleitt allt árið um kring og nýta einna helst sumarið til þess að vinna sér inn fé fyrir 3 mánaða tímabilið sem námslánakerfið lánar ekki fyrir og einnig komandi skólaár. Samkvæmt Húsnæðis- og mannvirkjastofnun hefur atvinnuleysi ungs fólks á aldrinum 18-24 ára rúmlega tvöfaldast og fjöldi starfandi einstaklinga dregist saman um 14.5%. Atvinnuleysistölur Vinnumálastofnunar frá 13. nóvember sýna einnig að rúm 46% atvinnulausra er ungt fólk á aldrinum 18-34 ára. Þá skal taka fram að stúdentar eru ekki taldir með í þessum tölum þar sem þeir eru ekki á atvinnuleysisskrá vegna þess að þeir eru undanskildir atvinnuleysistryggingakerfinu. Aðgerðir stjórnvalda í þágu stúdenta í gegnum faraldurinn hafa ekki verið miðaðar að þeim stóra hópi sem stúdentar mynda og geta ekki talist sem haldbærar lausnir til lengri tíma. Megináhersla er lögð á að menntun leiði þjóðina út úr þessari kreppu en það er ekki geranlegt nema að aðrar ráðstafanir séu til staðar, þannig að núverandi stúdentar og aðrir sem nú íhuga að snúa aftur í nám hafi tækifæri að sækja í að námi loknu. Langtímalausnir fyrir allan stúdentahópinn eru nauðsynlegar til að koma í veg fyrir að afleiðingar atvinnuleysis hafi frekari neikvæð áhrif. Stúdentum þarf þegar í stað að veita viðunandi kjör til frambúðar. Höfundur er forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hagsmunir stúdenta Isabel Alejandra Díaz Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 27.04.2024 Halldór Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Skoðun Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Sjá meira
Háskóli Íslands greindi frá því í byrjun mánaðarins að honum hafi borist um tvöfalt fleiri umsóknir í framhaldsnám á næsta vormisseri samanborið við síðasta ár. Þá fjölgaði stúdentum á þessu haustmisseri um rúmlega 2.000 samkvæmt nýjustu tölum háskólans. Þessi fjölgun er raunar viðbúin en hana má rekja til samfélagsástandsins og áherslu stjórnvalda á að menntakerfið sé lausnin við kreppunni. Í haust var nýtt námsátakkynnt til leiks sem ber heitið Nám er tækifæri og gerir einstaklingi sem hefur verið í atvinnuleit í 6 mánuði eða lengur kleift að fara í fullt nám án þess að missa rétt sinn til atvinnuleysisbóta. Stúdentaráð lítur jákvæðum augum á að úrræðið stuðli að því að fólk snúi aftur í nám eða haldi áfram, enda spornar það gegn langtímaatvinnuleysi þessa hóps. Til viðbótar er það samfélaginu okkar til hagsbóta þegar til lengri tíma er litið og auðgar mannflóruna innan háskólasamfélagsins. Aftur á móti má setja spurningamerki við það að téð úrræði sé ekki víðtækara og komi ekki til með að nýtast núverandi stúdentum, og sömuleiðis að ekkert annað úrræði sé sett á fót fyrir stúdenta, sem eins og aðrir hópar samfélagsins hafa orðið atvinnulausir og vilja stunda nám. Stúdentar hafa nefnilega verið að kalla eftir fjárhagslegu öryggi allt frá því að faraldurinn hófst og raunar löng áður. Þeim hefur hins vegar verið mætt með skammtímalausnum á borð við sumarstörfum sem voru aðeins til tveggja mánaða yfir mikilvægt þriggja mánaða tímabil og ekki sniðin að fjölbreyttum hópi framhalds- og háskólanema sem þau áttu að grípa. Atvinnuleysisbótakrafa stúdenta í námshléum hefur verið virt að vettugi jafnvel þó hún byggi meðal annars á þeirri staðreynd að af launum stúdenta sé greitt atvinnutryggingagjald í atvinnuleysistryggingasjóð, eins og hjá öðrum vinnandi landsmönnum. Nám er tækifæri vekur þó einnig undrun af öðrum ástæðum. Einstaklingur sem ákveður að nýta sér úrræðið getur verið á atvinnuleysisbótum í 6 mánuði og námi samhliða. Þegar þessum 6 mánuðum er lokið þarf viðkomandi að snúa sér að Menntasjóði námsmanna eftir fjárhagsaðstoð sé hann ekki kominn með öruggt starf, eða eins og stendur í lýsingunni gerir átakið ‘’þér kleift að halda áfram í námi með námsláni frá Menntasjóði námsmanna’’. Menntasjóðurinn er kerfið sem stjórnvöld vilja meina að sé bakland stúdenta og að meðal annars þess vegna sé ekki þörf á veita þeim rétt til atvinnuleysisbóta.Námslánakerfið hefur aftur á móti ekki náð að þjóna tilgangi sínum sem jöfnunartæki þó svo að það hafi verið farið í heildarendurskoðun á því, sem má réttilega furða sig á og gagnrýna í miðjum heimsfaraldri. Vegna þessa má segja að átakið Nám er tækifæri muni á endanum leiða til vítahringsins sem er valið á milli náms og vinnu, ef hana er að fá, eða hreinlega til gjárinnar sem stúdentar falla í vegna fjárhagslegs óöryggis. Staða stúdenta í íslensku menntakerfi er sú að mikill meirihluti þeirra vinnur meðfram námi. Samkvæmt fyrstu tölum EUROSTUDENT VII vinna 72% íslenskra stúdenta til þess að geta framfleytt sér. Þeir vinna yfirleitt allt árið um kring og nýta einna helst sumarið til þess að vinna sér inn fé fyrir 3 mánaða tímabilið sem námslánakerfið lánar ekki fyrir og einnig komandi skólaár. Samkvæmt Húsnæðis- og mannvirkjastofnun hefur atvinnuleysi ungs fólks á aldrinum 18-24 ára rúmlega tvöfaldast og fjöldi starfandi einstaklinga dregist saman um 14.5%. Atvinnuleysistölur Vinnumálastofnunar frá 13. nóvember sýna einnig að rúm 46% atvinnulausra er ungt fólk á aldrinum 18-34 ára. Þá skal taka fram að stúdentar eru ekki taldir með í þessum tölum þar sem þeir eru ekki á atvinnuleysisskrá vegna þess að þeir eru undanskildir atvinnuleysistryggingakerfinu. Aðgerðir stjórnvalda í þágu stúdenta í gegnum faraldurinn hafa ekki verið miðaðar að þeim stóra hópi sem stúdentar mynda og geta ekki talist sem haldbærar lausnir til lengri tíma. Megináhersla er lögð á að menntun leiði þjóðina út úr þessari kreppu en það er ekki geranlegt nema að aðrar ráðstafanir séu til staðar, þannig að núverandi stúdentar og aðrir sem nú íhuga að snúa aftur í nám hafi tækifæri að sækja í að námi loknu. Langtímalausnir fyrir allan stúdentahópinn eru nauðsynlegar til að koma í veg fyrir að afleiðingar atvinnuleysis hafi frekari neikvæð áhrif. Stúdentum þarf þegar í stað að veita viðunandi kjör til frambúðar. Höfundur er forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar