Segir ótækt að bera dánarlíkur Covid-sjúklinga saman við bílslys eða hjartasjúkdóma Vésteinn Örn Pétursson skrifar 29. ágúst 2020 23:22 Jón Magnús Jóhannesson, sérnámslæknir á Landspítalanum. Bjarni Einarsson Jón Magnús Jóhannesson, sérnámslæknir á Landspítalanum, segir að í grein Jóns Ívars Einarssonar, prófessors við læknadeild Harvard-háskóla, sem birtist í Morgunblaðinu í dag, sé gert lítið úr hættunni sem stafar af Covid-19 og kórónuveirufaraldrinum. Hann segir ótækt að halda því fram að dánarlíkur þeirra sem fá Covid-19 hér á landi séu 1/500, líkt og Jón Ívar gerir í grein sinni, sem fjallað er um hér að neðan. „Eina talan sem er slengt fram er 1/500. Þessi tala er fengin út frá íslenskum gögnum, sem er alls ekkert viðeigandi í ljósi þess að við erum búin að vera með tiltölulega fá tilfelli, og enn færri dauðsföll. Í tölfræði þá er bara ekki hægt að alhæfa út frá takmörkuðum gögnum. Ef við hefðum verið með risastóran faraldur, með tugi þúsunda tilfella, þá hefði það verið áreiðanlegt,“ segir Jón Magnús í samtali við Vísi. Hann hafði áður birt stuttan pistil á Facebook-hópnum Vísindi í íslenskum fjölmiðlum þar sem hann setti fram gagnrýni á innihald greinar Jóns Ívars. „Þegar maður er með svona stóran sjúkdóm, sem getur smitað tugi þúsunda [hér á landi] áætlar maður ekki líkur á dauða út frá litlum, takmörkuðum faraldri á Íslandi. Það er ekki hægt, það er bara ekki hægt. Að segja að það sé sirka 1/500 á því að deyja af völdum Covid-19 á Íslandi, það er bara ekki rétt.“ Jón Ívar er prófessor við læknadeild Harvard-háskóla.Facebook Þá segir Jón Magnús að samanburður á dánarlíkum þeirra sem greinast með Covid-19 hér á landi við líkurnar á því að deyja í bílslysi eða úr hjarta- og æðasjúkdómi sé settur fram í þeim tilgangi að láta faraldurinn líta út fyrir að vera minna vandamál en hann er í raun. „Þetta er, akkúrat núna, eitt stærsta vandamál sem við höfum glímt við lengi í heimi smitsjúkdóma og í læknisfræðinni almennt. Það er einhvern veginn bara ekki viðeigandi að setja þetta fram á þennan hátt, því ef maður les þetta án þess að hafa þá vitneskju sem þarf í faraldursfræði og tölfræði þá hljómar þetta eins og þetta sé ekkert svo hættulegt og við getum bara komið samfélaginu aftur af stað. Það gengur bara ekki upp og passar ekki miðað við raunveruleikann.“ Jón Magnús segir að ef dregið verði úr samfélagslegum takmörkunum sem hafa verið í gildi að undanförnu muni útbreiðsla kórónuveirunnar í samfélaginu aukast gríðarlega. Þar með verði sú vernd áhættuhópa sem lagt hefur verið upp með frá upphafi faraldursins hér á landi fyrir bí. Ávinningur af „flatri kúrfu“ mikill Jón Magnús segir þá að margir kostir fylgi því að halda útbreiðslu faraldursins í skefjum. Þannig sé hægt að „fletja kúrfuna“ og hægja á útbreiðslu faraldursins með það fyrir augum að létta álagi af heilbrigðiskerfi landsins. Hann segir að þegar fáir leggist inn á spítala með Covid-19 á hverjum tíma sé hægt að fylgja sjúklingum betur eftir og fylgjast nánar með þeim. Sviðsmyndin væri önnur ef tugir tækju að leggjast inn á sama tíma. „Ef 20 myndu leggjast inn á sama tíma þá erum við ekki að tala um sama hlut, sömu þjónustuna. Lykilatriðið er að við getum brugðist miklu betur við þegar þetta er hægt og rólega, eitt og eitt tilfelli. Þegar þetta fer aftur á sama stað og í vor, þá er það bara ekki sama staðan,“ segir Jón Magnús. Samkvæmt upplýsingum á vef Almannavarna og Landlæknis, covid.is, eru nú 111 manns í einangrum með Covid-19 hér á landi. Þar af eru 76 sem greindust innanlands. Hin smitin hafa greinst við landamæraskimun. Enginn liggur inni á spítala þegar þetta er skrifað. Mikilvægt að horfa heildrænt á stöðuna Þá segir Jón Magnús að ekkert bendi til þess að veiran sé tekin að veiklast, líkt og rætt hefur verið um að undanförnu sökum færri spítalainnlagna nú en í „fyrstu bylgju“ faraldursins í vor. „Þetta er einfaldlega það að við erum að greina fleiri, það eru að greinast fleiri tilfelli í ungum einstaklingum og við erum að ná betur að vernda viðkvæma hópa. Það er aðalástæðan fyrir því að við erum ekki að sjá dauðsföll núna,“ segir Jón Magnús og bætir við að samfélagið og heilbrigðiskerfið sé betur undirbúið fyrir faraldurinn nú heldur en þegar hann skall á snemma á þessu ári. Jón Magnús segist alls ekki telja að allt í grein Jóns Ívars sé rangt en segir þó mikilvægt að horft sé heildrænt á stöðu faraldursins hér á landi og á heimsvísu. „Lykilatriðið er að það eru engar forsendur fyrir því að segja „einn á móti fimm hundruð“ og það er ekkert gagn unnið með því að bera þetta saman við hjarta- og æðasjúkdóma. Þetta er skæð veira og við verðum að bregðast við henni og horfa heildrænt á þetta.“ Merkir minnkandi móð hjá mörgum Þá segist Jón Magnús hafa tekið eftir því að hluti samfélagsins hafi slakað á sóttvörnum og leiði hugann síður að veirunni og áhrifum hennar. „Mér finnst meiri öfgar í þessu. Ég sé marga sem eru áfram áhyggjufullir og áfram skynsamir og berjast fyrir því að halda útbreiðslunni í lágmarki. Svo eru margir farnir að missa áhugann á þessu og farnir að verða kærulausir. Auðvitað er fólk þreytt á þessu, ég held að allir séu þreyttir á þessu. En lykilatriðið er að við höfum ekki efni á að gefast upp á þessu. Þetta er frétt númer eitt, tvö og þrjú í heilbrigðisvísindum í dag.“ Jón Magnús segir þannig að samfélagið megi ekki missa sjónar af því sem gera þurfi til þess að lágmarka útbreiðslu veirunnar. „Það verður að vera meiri samstaða, sem líkist því sem var áður. Það eru áfram einstaklingar sem vinna mjög hart að því að vernda sig og aðra, en við verðum að vera fleiri á þeirri stefnu,“ segir Jón Magnús að lokum. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Heilbrigðismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent Fleiri fréttir Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Sjá meira
Jón Magnús Jóhannesson, sérnámslæknir á Landspítalanum, segir að í grein Jóns Ívars Einarssonar, prófessors við læknadeild Harvard-háskóla, sem birtist í Morgunblaðinu í dag, sé gert lítið úr hættunni sem stafar af Covid-19 og kórónuveirufaraldrinum. Hann segir ótækt að halda því fram að dánarlíkur þeirra sem fá Covid-19 hér á landi séu 1/500, líkt og Jón Ívar gerir í grein sinni, sem fjallað er um hér að neðan. „Eina talan sem er slengt fram er 1/500. Þessi tala er fengin út frá íslenskum gögnum, sem er alls ekkert viðeigandi í ljósi þess að við erum búin að vera með tiltölulega fá tilfelli, og enn færri dauðsföll. Í tölfræði þá er bara ekki hægt að alhæfa út frá takmörkuðum gögnum. Ef við hefðum verið með risastóran faraldur, með tugi þúsunda tilfella, þá hefði það verið áreiðanlegt,“ segir Jón Magnús í samtali við Vísi. Hann hafði áður birt stuttan pistil á Facebook-hópnum Vísindi í íslenskum fjölmiðlum þar sem hann setti fram gagnrýni á innihald greinar Jóns Ívars. „Þegar maður er með svona stóran sjúkdóm, sem getur smitað tugi þúsunda [hér á landi] áætlar maður ekki líkur á dauða út frá litlum, takmörkuðum faraldri á Íslandi. Það er ekki hægt, það er bara ekki hægt. Að segja að það sé sirka 1/500 á því að deyja af völdum Covid-19 á Íslandi, það er bara ekki rétt.“ Jón Ívar er prófessor við læknadeild Harvard-háskóla.Facebook Þá segir Jón Magnús að samanburður á dánarlíkum þeirra sem greinast með Covid-19 hér á landi við líkurnar á því að deyja í bílslysi eða úr hjarta- og æðasjúkdómi sé settur fram í þeim tilgangi að láta faraldurinn líta út fyrir að vera minna vandamál en hann er í raun. „Þetta er, akkúrat núna, eitt stærsta vandamál sem við höfum glímt við lengi í heimi smitsjúkdóma og í læknisfræðinni almennt. Það er einhvern veginn bara ekki viðeigandi að setja þetta fram á þennan hátt, því ef maður les þetta án þess að hafa þá vitneskju sem þarf í faraldursfræði og tölfræði þá hljómar þetta eins og þetta sé ekkert svo hættulegt og við getum bara komið samfélaginu aftur af stað. Það gengur bara ekki upp og passar ekki miðað við raunveruleikann.“ Jón Magnús segir að ef dregið verði úr samfélagslegum takmörkunum sem hafa verið í gildi að undanförnu muni útbreiðsla kórónuveirunnar í samfélaginu aukast gríðarlega. Þar með verði sú vernd áhættuhópa sem lagt hefur verið upp með frá upphafi faraldursins hér á landi fyrir bí. Ávinningur af „flatri kúrfu“ mikill Jón Magnús segir þá að margir kostir fylgi því að halda útbreiðslu faraldursins í skefjum. Þannig sé hægt að „fletja kúrfuna“ og hægja á útbreiðslu faraldursins með það fyrir augum að létta álagi af heilbrigðiskerfi landsins. Hann segir að þegar fáir leggist inn á spítala með Covid-19 á hverjum tíma sé hægt að fylgja sjúklingum betur eftir og fylgjast nánar með þeim. Sviðsmyndin væri önnur ef tugir tækju að leggjast inn á sama tíma. „Ef 20 myndu leggjast inn á sama tíma þá erum við ekki að tala um sama hlut, sömu þjónustuna. Lykilatriðið er að við getum brugðist miklu betur við þegar þetta er hægt og rólega, eitt og eitt tilfelli. Þegar þetta fer aftur á sama stað og í vor, þá er það bara ekki sama staðan,“ segir Jón Magnús. Samkvæmt upplýsingum á vef Almannavarna og Landlæknis, covid.is, eru nú 111 manns í einangrum með Covid-19 hér á landi. Þar af eru 76 sem greindust innanlands. Hin smitin hafa greinst við landamæraskimun. Enginn liggur inni á spítala þegar þetta er skrifað. Mikilvægt að horfa heildrænt á stöðuna Þá segir Jón Magnús að ekkert bendi til þess að veiran sé tekin að veiklast, líkt og rætt hefur verið um að undanförnu sökum færri spítalainnlagna nú en í „fyrstu bylgju“ faraldursins í vor. „Þetta er einfaldlega það að við erum að greina fleiri, það eru að greinast fleiri tilfelli í ungum einstaklingum og við erum að ná betur að vernda viðkvæma hópa. Það er aðalástæðan fyrir því að við erum ekki að sjá dauðsföll núna,“ segir Jón Magnús og bætir við að samfélagið og heilbrigðiskerfið sé betur undirbúið fyrir faraldurinn nú heldur en þegar hann skall á snemma á þessu ári. Jón Magnús segist alls ekki telja að allt í grein Jóns Ívars sé rangt en segir þó mikilvægt að horft sé heildrænt á stöðu faraldursins hér á landi og á heimsvísu. „Lykilatriðið er að það eru engar forsendur fyrir því að segja „einn á móti fimm hundruð“ og það er ekkert gagn unnið með því að bera þetta saman við hjarta- og æðasjúkdóma. Þetta er skæð veira og við verðum að bregðast við henni og horfa heildrænt á þetta.“ Merkir minnkandi móð hjá mörgum Þá segist Jón Magnús hafa tekið eftir því að hluti samfélagsins hafi slakað á sóttvörnum og leiði hugann síður að veirunni og áhrifum hennar. „Mér finnst meiri öfgar í þessu. Ég sé marga sem eru áfram áhyggjufullir og áfram skynsamir og berjast fyrir því að halda útbreiðslunni í lágmarki. Svo eru margir farnir að missa áhugann á þessu og farnir að verða kærulausir. Auðvitað er fólk þreytt á þessu, ég held að allir séu þreyttir á þessu. En lykilatriðið er að við höfum ekki efni á að gefast upp á þessu. Þetta er frétt númer eitt, tvö og þrjú í heilbrigðisvísindum í dag.“ Jón Magnús segir þannig að samfélagið megi ekki missa sjónar af því sem gera þurfi til þess að lágmarka útbreiðslu veirunnar. „Það verður að vera meiri samstaða, sem líkist því sem var áður. Það eru áfram einstaklingar sem vinna mjög hart að því að vernda sig og aðra, en við verðum að vera fleiri á þeirri stefnu,“ segir Jón Magnús að lokum.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Heilbrigðismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent Fleiri fréttir Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Sjá meira