Really Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar 28. mars 2019 12:45 Í alvöru fólk. Haldið þið virkilega að slök lestrarframmistaða á Íslandi sé bara vegna þess að kennarar landsins séu svo illa að sér í lestrarfræðum? Möndlungarnir á mér krulluðust þegar ég keyrði í vinnuna í morgun og hlustaði á viðtal á Bylgjunni um slaka lestrarfærni íslenskra barna og þá sér í lagi drengja. Það skiptir ekki máli við hvern var rætt því að viðkomandi þylur upp sömu tugguna og margir aðrir hafa gert um hver orsök lestrarvandans sé. Kastljósinu er helst beint að skólunum, hvað sé eiginlega í gangi þar og hvort ekki þurfi að mennta kennara betur í lestrarkennslu. Jú það var eitthvað minnst á það að þetta væri jú líka eitthvað sem samfélagið þyrfti að skoða í heild sinni og að foreldrar gætu haft einhver áhrif. En háværustu raddirnar hafa bent á það að meinið sé eflaust lestrarkennslan í grunnskólum landsins og menntun kennara. Ég sem kennari á gólfinu sem útskrifaðist fyrir rúmum tuttugu og fimm árum síðan verð að segja að það vantar ekki upp á að við kennarar séum fræddir um lestrarfræðin og hvað rannsóknir sýna að gefist best varðandi lestrarkennslu barna. Ég tel þetta frekar vera samfélagslegt mein. Mín skoðun er sú að kennarar hafa alltaf haft metnað til að gera sitt besta svo að nemendur þeirra verði betri í lestri og nái að nýta þá þekkingu sér til gagns og gamans. En það er bara alls ekki nóg að þjálfa lesturinn í skólanum á starfstíma skólans. Það verður að þjálfa hann allt árið, líka utan starfstíma skólans og þar koma heimilin inn í. Ég sé mikinn mun á nemendum í dag og þegar ég byrjaði að kenna fyrir um aldarfjórðungi síðan. Það er farið að breikka ansi mikið bilið á milli þeirra nemenda sem hafa góðar lestrarfyrirmyndir heima fyrir, lesið er fyrir og hugtök útskýrð með uppbyggilegu samtali, og þeirra sem hafa þær ekki. Því miður þá finnst mér þeim börnum alltaf fjölga með hverju árinu sem líður sem eru ekki bara illa læs á bókina heldur umhverfi sitt almennt, eins börnum sem hafa lítinn áhuga á öðru en því að komast heim úr skólanum til að spila tölvuleiki. Kemur það einhverju okkar á óvart hvað lestrarfærni drengja hefur hrakað mikið ? Rannsóknir sýna að drengir sækja meira í tölvuleiki en stúlkur og rannsóknir sýna einnig að mikil skjánotkun hefur áhrif á einbeitingu og svefn sem eru mikilvægir þættir hvað varðar nám. Menntamálaráðherra lét nýverið hafa eftir sér eftirfarandi varðandi það hversu mikið íslensk börn eru fjarverandi vegna leyfa á skólatíma: „Ég lít það mjög alvarlegum augum að slíkar fjarvistir komi niður á námi nemenda líkt og könnunin gefur vísbendingar um. Að mínu mati þurfum við að ræða þessa þróun og samfélagið í heild sinni þarf að taka hana til sín. Við þurfum ákveðna viðhorfsbreytingu gagnvart mikilvægu hlutverki skólanna og hvernig við sem samfélag metum menntun og störf kennara að verðleikum. Þar skiptir góð skólamenning lykilmáli og að gott samstarf, traust og virðing sé milli heimila og skólasamfélagsins,“ er haft eftir ráðherra. Þetta er nefnilega heila málið. Það er ekki borin nógu mikil virðing fyrir menntun. Það er ekki nóg að kenna hlutina, nemendur verða líka að vilja tileinka sér þá. Þrátt fyrir góðan vilja þá er lífið ekki tölvuleikur, það verður að hafa fyrir hlutunum eins og áður. Of mörg börn gefast of fljótt upp ef þeim tekst ekki að ná árangri í fyrstu atrennu, það vantar seigluna. Svo við tölum nú ekki um öll börnin sem eru alin upp af þroskaþjófum sem leyfa þeim ekki að takast á við neitt, börnin sem eru sjálfala og alin upp af öðrum börnum því að íslensk vinnumenning hefur foreldra þeirra í þrælahaldi, börnin sem eru í svo stífu prógrammi varðandi íþróttir og tómstundir að þau eru örmagna. Horfumst í augu við það. Niðurstöður í lestri endurspegla bara það samfélag sem við búum í á Íslandi í dag, það er barnfjandsamlegt á margan hátt. Skólarnir hafa enga burði til að taka að sér öll þau hlutverk sem kallað er eftir að þeir sinni og eiga ekki að gera það. Hafið þið prófað að halda barnaafmæli með tæplega þrjátíu börnum ? Vegna agaleysis samfélagsins þá hegða íslensk börn sér stundum þannig í kennslustundum, þau vilja að þeim sé skemmt því annars missa þau áhugann og hætta að hlusta. Að þjálfa lestrarfærni við þannig aðstæður er kúnst og oft veruleiki okkar kennaranna á gólfinu. Þetta er áunninn lestrarvandi sem við erum að glíma við hér á landi og legg ég fram eftirfarandi bón: Ráðamenn/konur búið til fjölskylduvænt samfélag. Foreldrar talið við börnin ykkar, gefið þeim tíma, lesið fyrir þau og einfaldið líf ykkar allra. Munum að við berum öll ábyrgð og réttindum fylgja skyldur. Það er engu barni hollt að fara í gegnum lífið eins og það sé einn allsherjar skemmtiþáttur, dagskráin má ekki vera of einhæf og flöt.Höfundur er kennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Dóttir mín – uppgjör eineltis Ragnheiður Harpa Sveinsdóttir Skoðun Hér er elíta, um elítu, frá elítu, til elítu Ragnar Kjartansson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Að fortíð skal hyggja Guðrún Jónsdóttir Skoðun Ef Landsvirkjun verður ekki seld vitum við hvers vegna Ögmundur Jónasson Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir Skoðun Vitundarvakning um auðlindir þjóðar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er besti skólastjórinn? Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Vofa húsagans býsnast enn Haukur Már Helgason skrifar Skoðun Nokkrar staðreyndir um Ísland, Katrínu og Gaza Álfheiður Ingadóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem hyggjast kjósa Katrínu Jakobsdóttur Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Katrín og kvenhatrið Ólafur Sveinsson skrifar Skoðun Bessastaðir eru ekki fyrir byrjendur Þorbergur Þórsson skrifar Skoðun Ég vil Baldur og því kýs ég Baldur Ólafur Helgi M. Ólafsson / Starína skrifar Skoðun Inngönguspáin Eygló Halldórsdóttir skrifar Sjá meira
Í alvöru fólk. Haldið þið virkilega að slök lestrarframmistaða á Íslandi sé bara vegna þess að kennarar landsins séu svo illa að sér í lestrarfræðum? Möndlungarnir á mér krulluðust þegar ég keyrði í vinnuna í morgun og hlustaði á viðtal á Bylgjunni um slaka lestrarfærni íslenskra barna og þá sér í lagi drengja. Það skiptir ekki máli við hvern var rætt því að viðkomandi þylur upp sömu tugguna og margir aðrir hafa gert um hver orsök lestrarvandans sé. Kastljósinu er helst beint að skólunum, hvað sé eiginlega í gangi þar og hvort ekki þurfi að mennta kennara betur í lestrarkennslu. Jú það var eitthvað minnst á það að þetta væri jú líka eitthvað sem samfélagið þyrfti að skoða í heild sinni og að foreldrar gætu haft einhver áhrif. En háværustu raddirnar hafa bent á það að meinið sé eflaust lestrarkennslan í grunnskólum landsins og menntun kennara. Ég sem kennari á gólfinu sem útskrifaðist fyrir rúmum tuttugu og fimm árum síðan verð að segja að það vantar ekki upp á að við kennarar séum fræddir um lestrarfræðin og hvað rannsóknir sýna að gefist best varðandi lestrarkennslu barna. Ég tel þetta frekar vera samfélagslegt mein. Mín skoðun er sú að kennarar hafa alltaf haft metnað til að gera sitt besta svo að nemendur þeirra verði betri í lestri og nái að nýta þá þekkingu sér til gagns og gamans. En það er bara alls ekki nóg að þjálfa lesturinn í skólanum á starfstíma skólans. Það verður að þjálfa hann allt árið, líka utan starfstíma skólans og þar koma heimilin inn í. Ég sé mikinn mun á nemendum í dag og þegar ég byrjaði að kenna fyrir um aldarfjórðungi síðan. Það er farið að breikka ansi mikið bilið á milli þeirra nemenda sem hafa góðar lestrarfyrirmyndir heima fyrir, lesið er fyrir og hugtök útskýrð með uppbyggilegu samtali, og þeirra sem hafa þær ekki. Því miður þá finnst mér þeim börnum alltaf fjölga með hverju árinu sem líður sem eru ekki bara illa læs á bókina heldur umhverfi sitt almennt, eins börnum sem hafa lítinn áhuga á öðru en því að komast heim úr skólanum til að spila tölvuleiki. Kemur það einhverju okkar á óvart hvað lestrarfærni drengja hefur hrakað mikið ? Rannsóknir sýna að drengir sækja meira í tölvuleiki en stúlkur og rannsóknir sýna einnig að mikil skjánotkun hefur áhrif á einbeitingu og svefn sem eru mikilvægir þættir hvað varðar nám. Menntamálaráðherra lét nýverið hafa eftir sér eftirfarandi varðandi það hversu mikið íslensk börn eru fjarverandi vegna leyfa á skólatíma: „Ég lít það mjög alvarlegum augum að slíkar fjarvistir komi niður á námi nemenda líkt og könnunin gefur vísbendingar um. Að mínu mati þurfum við að ræða þessa þróun og samfélagið í heild sinni þarf að taka hana til sín. Við þurfum ákveðna viðhorfsbreytingu gagnvart mikilvægu hlutverki skólanna og hvernig við sem samfélag metum menntun og störf kennara að verðleikum. Þar skiptir góð skólamenning lykilmáli og að gott samstarf, traust og virðing sé milli heimila og skólasamfélagsins,“ er haft eftir ráðherra. Þetta er nefnilega heila málið. Það er ekki borin nógu mikil virðing fyrir menntun. Það er ekki nóg að kenna hlutina, nemendur verða líka að vilja tileinka sér þá. Þrátt fyrir góðan vilja þá er lífið ekki tölvuleikur, það verður að hafa fyrir hlutunum eins og áður. Of mörg börn gefast of fljótt upp ef þeim tekst ekki að ná árangri í fyrstu atrennu, það vantar seigluna. Svo við tölum nú ekki um öll börnin sem eru alin upp af þroskaþjófum sem leyfa þeim ekki að takast á við neitt, börnin sem eru sjálfala og alin upp af öðrum börnum því að íslensk vinnumenning hefur foreldra þeirra í þrælahaldi, börnin sem eru í svo stífu prógrammi varðandi íþróttir og tómstundir að þau eru örmagna. Horfumst í augu við það. Niðurstöður í lestri endurspegla bara það samfélag sem við búum í á Íslandi í dag, það er barnfjandsamlegt á margan hátt. Skólarnir hafa enga burði til að taka að sér öll þau hlutverk sem kallað er eftir að þeir sinni og eiga ekki að gera það. Hafið þið prófað að halda barnaafmæli með tæplega þrjátíu börnum ? Vegna agaleysis samfélagsins þá hegða íslensk börn sér stundum þannig í kennslustundum, þau vilja að þeim sé skemmt því annars missa þau áhugann og hætta að hlusta. Að þjálfa lestrarfærni við þannig aðstæður er kúnst og oft veruleiki okkar kennaranna á gólfinu. Þetta er áunninn lestrarvandi sem við erum að glíma við hér á landi og legg ég fram eftirfarandi bón: Ráðamenn/konur búið til fjölskylduvænt samfélag. Foreldrar talið við börnin ykkar, gefið þeim tíma, lesið fyrir þau og einfaldið líf ykkar allra. Munum að við berum öll ábyrgð og réttindum fylgja skyldur. Það er engu barni hollt að fara í gegnum lífið eins og það sé einn allsherjar skemmtiþáttur, dagskráin má ekki vera of einhæf og flöt.Höfundur er kennari.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar