Geðheilbrigði stúdenta Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar 25. nóvember 2019 14:00 Í ávarpi heilbrigðisráðherra á heilbrigðisþingi 15. nóv sl. sagði hún að fjármagn er takmarkað í heilbrigðismál. Það er miður, en staðreynd eins og þegar kemur að öllum málaflokkum.Geðheilsa stúdenta á Íslandi Heilsa stúdenta og sérstaklega geðheilsa hefur verið áherslumál Stúdentaráðs síðustu tvö ár. Geðheilbrigðismál og aukið aðgengi að úrræðum fyrir ungt folk til að takast á við andlega heilsu er forgangsmál. Vert er að rifja upp rannsókn frá 2018 þar sem fram kom að 34,4% nemenda í HÍ, HR og HA mældust yfir klínískum mörkum þunglyndi og tæp 20% yfir klínískum mörum kvíða. Stúdentaráð hefur síðan þá fengið frekari kynningu á öðrum rannsóknum sem eru nú til úrvinnslu á geðheilsu stúdenta í Háskóla Íslands og hefur ráðið fengið kynningu á frumniðurstöðum sem sýna að marktækan mun á kvíða, streitu og þunglyndi háskólanema við HÍ, miðað við sama aldurshóp á landsvísu. Þörfin á heilbrigðisþjónustu handa ungu fólki til að takast á við þennan vanda er til staðar. Nemendur í háskóla eru að yngjast með styttingu framhaldsskólans og eru því enn að takast á við þroskaverkefni unglingsáranna til viðbótar við þá miklu breytingu sem það er að hefja háskólanám um leið og flutt er að heiman og skuldsetning hefst með námslánum. Þeir félagslegu þættir sem hafa áhrif á heilsu eru m.a. félagsleg staða (fátækt), streita, vinna, atvinnuleysi, félagsstuðningur og samgöngur en þetta eru allt atriði sem snerta stöðu stúdenta sérstaklega. Hér má því minnast á í framhjáhlaupi að búa þarf vel um námsmenn með góðu námslánakerfi og bættum húsnæðismarkaði.Gerum betur Í frétt á vef landlæknis frá 2017 er staða geðheilsu og forvarna orðuð þannig að „geðheilsa verður ekki til á heilbrigðisstofnunum heldur þar sem fólk lifir sínu daglega lífi. Það sem meira er, geðheilsan verður til í æsku.” Háskólinn sjálfur er hluti af daglegu lífi stúdenta og þar verður geðheilsa óhjákvæmilega til. Háskólinn er einnig síðasti staðurinn þar sem hægt er að ná til svona stórs hóps af ungu fólki í einu og veita þeim fræðslu og forvarnir. Sértækari úrræði síðar kosta bæði einstaklinginn og samfélagið mikið. Með því að efla 1. stigs forvarnir og fræðslu má koma í veg fyrir að nauðsyn verði á sértækari úrræðum seinna á lífsleiðinni. Margt er hægt að gera en taka má dæmi um að ef skólahjúkrunarfræðingar væru starfandi í háskólum landsins, sérstaklega í Háskóla Íslands, yrði hægt að koma til móts við gríðarmargt fólk og myndi það auka aðgengi að heilbrigðisþjónustu. Rannsóknir sýna að skólahjúkrunarfræðingar séu í kjöraðstöðu til að greina geðræn vandamál snemma og takast á við þau auk þess að það hjálpi aðstandendum nemenandans. Þegar kemur að aðgangi að heilbrigðisþjónustu má nefna að stúdentar hlutu ekki niðurfellingu á komugjöldum á heilsugæslu líkt og tilkynnt var um í desember 2018 að gert var fyrir aðra hópa. Þá hafa rannsóknir sýnt að ungmenni séu síst líkleg af aldurshópum til að leita á heilsugæsluna. Í ljósi þessa ætti bæði að efla forvarnarúrræði á öðrum vettvöngum eins og í skólum sem og skoða niðurfellingu komugjalda á heilsugæslur fyrir stúdenta. Nú stendur til að ráða þriðja sálfræðinginn til starfa við HÍ miðað við að einn sálfræðingur í hálfu starfi var við störf árið 2017 til að sinna ca. 13 þúsund nemendum. Þegar um takmarkað fjármagn er að ræða er þörf á að prófa úrræði til að vita hvort forgangsröðun fjármagns í þau úrræði skili sér. Aukin sálfræðiþjónusta í Háskóla Íslands hefur skilað árangri og má taka dæmi um að skor þátttakenda í HAM hópmeðferðum lækkuðu að meðaltali um 4,5 stig á þunglyndiskvarða og 4,4 stig vegna kvíða frá upphafi meðferðar. Aðsókn í Hugleiðsluhóp HÍ, ókeypis hugleiðslu á vegum stúdenta, hefur margfaldast á undanförnum árum og áfram mætti telja en ljóst er að stúdentar sækja í úrræði til að hjálpa sér sjálf. Efling sálfræðiþjónustu á háskólastigi skilar sér. Sjái ríkið hag sinn í því að efla forvarnir og snemmbúin inngrip í daglegu umhverfi ungs fólks, til að bæta geðheilsu þeirra, gefa þeim tól sem þau geta tekið með sér út í lifið til að takast á við andlega erfiðleika, en einnig til að minnka þörf á sértækum úrræðum síðar á lífsleiðinni yrði stigið stórt og jákvætt skref. Forgangsröðum í þágu geðheilbrigðismála. Höfundur er forseti Stúdentaráðs og var greinin flutt sem örerindi á heilbrigðisþingi 15. nóvember sl. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Jóna Þórey Pétursdóttir Skóla - og menntamál Mest lesið Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson Skoðun Skoðun Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson skrifar Skoðun Þjóðarsátt líka fyrir fatlað fólk Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Í ker eða kistu Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Sjá meira
Í ávarpi heilbrigðisráðherra á heilbrigðisþingi 15. nóv sl. sagði hún að fjármagn er takmarkað í heilbrigðismál. Það er miður, en staðreynd eins og þegar kemur að öllum málaflokkum.Geðheilsa stúdenta á Íslandi Heilsa stúdenta og sérstaklega geðheilsa hefur verið áherslumál Stúdentaráðs síðustu tvö ár. Geðheilbrigðismál og aukið aðgengi að úrræðum fyrir ungt folk til að takast á við andlega heilsu er forgangsmál. Vert er að rifja upp rannsókn frá 2018 þar sem fram kom að 34,4% nemenda í HÍ, HR og HA mældust yfir klínískum mörkum þunglyndi og tæp 20% yfir klínískum mörum kvíða. Stúdentaráð hefur síðan þá fengið frekari kynningu á öðrum rannsóknum sem eru nú til úrvinnslu á geðheilsu stúdenta í Háskóla Íslands og hefur ráðið fengið kynningu á frumniðurstöðum sem sýna að marktækan mun á kvíða, streitu og þunglyndi háskólanema við HÍ, miðað við sama aldurshóp á landsvísu. Þörfin á heilbrigðisþjónustu handa ungu fólki til að takast á við þennan vanda er til staðar. Nemendur í háskóla eru að yngjast með styttingu framhaldsskólans og eru því enn að takast á við þroskaverkefni unglingsáranna til viðbótar við þá miklu breytingu sem það er að hefja háskólanám um leið og flutt er að heiman og skuldsetning hefst með námslánum. Þeir félagslegu þættir sem hafa áhrif á heilsu eru m.a. félagsleg staða (fátækt), streita, vinna, atvinnuleysi, félagsstuðningur og samgöngur en þetta eru allt atriði sem snerta stöðu stúdenta sérstaklega. Hér má því minnast á í framhjáhlaupi að búa þarf vel um námsmenn með góðu námslánakerfi og bættum húsnæðismarkaði.Gerum betur Í frétt á vef landlæknis frá 2017 er staða geðheilsu og forvarna orðuð þannig að „geðheilsa verður ekki til á heilbrigðisstofnunum heldur þar sem fólk lifir sínu daglega lífi. Það sem meira er, geðheilsan verður til í æsku.” Háskólinn sjálfur er hluti af daglegu lífi stúdenta og þar verður geðheilsa óhjákvæmilega til. Háskólinn er einnig síðasti staðurinn þar sem hægt er að ná til svona stórs hóps af ungu fólki í einu og veita þeim fræðslu og forvarnir. Sértækari úrræði síðar kosta bæði einstaklinginn og samfélagið mikið. Með því að efla 1. stigs forvarnir og fræðslu má koma í veg fyrir að nauðsyn verði á sértækari úrræðum seinna á lífsleiðinni. Margt er hægt að gera en taka má dæmi um að ef skólahjúkrunarfræðingar væru starfandi í háskólum landsins, sérstaklega í Háskóla Íslands, yrði hægt að koma til móts við gríðarmargt fólk og myndi það auka aðgengi að heilbrigðisþjónustu. Rannsóknir sýna að skólahjúkrunarfræðingar séu í kjöraðstöðu til að greina geðræn vandamál snemma og takast á við þau auk þess að það hjálpi aðstandendum nemenandans. Þegar kemur að aðgangi að heilbrigðisþjónustu má nefna að stúdentar hlutu ekki niðurfellingu á komugjöldum á heilsugæslu líkt og tilkynnt var um í desember 2018 að gert var fyrir aðra hópa. Þá hafa rannsóknir sýnt að ungmenni séu síst líkleg af aldurshópum til að leita á heilsugæsluna. Í ljósi þessa ætti bæði að efla forvarnarúrræði á öðrum vettvöngum eins og í skólum sem og skoða niðurfellingu komugjalda á heilsugæslur fyrir stúdenta. Nú stendur til að ráða þriðja sálfræðinginn til starfa við HÍ miðað við að einn sálfræðingur í hálfu starfi var við störf árið 2017 til að sinna ca. 13 þúsund nemendum. Þegar um takmarkað fjármagn er að ræða er þörf á að prófa úrræði til að vita hvort forgangsröðun fjármagns í þau úrræði skili sér. Aukin sálfræðiþjónusta í Háskóla Íslands hefur skilað árangri og má taka dæmi um að skor þátttakenda í HAM hópmeðferðum lækkuðu að meðaltali um 4,5 stig á þunglyndiskvarða og 4,4 stig vegna kvíða frá upphafi meðferðar. Aðsókn í Hugleiðsluhóp HÍ, ókeypis hugleiðslu á vegum stúdenta, hefur margfaldast á undanförnum árum og áfram mætti telja en ljóst er að stúdentar sækja í úrræði til að hjálpa sér sjálf. Efling sálfræðiþjónustu á háskólastigi skilar sér. Sjái ríkið hag sinn í því að efla forvarnir og snemmbúin inngrip í daglegu umhverfi ungs fólks, til að bæta geðheilsu þeirra, gefa þeim tól sem þau geta tekið með sér út í lifið til að takast á við andlega erfiðleika, en einnig til að minnka þörf á sértækum úrræðum síðar á lífsleiðinni yrði stigið stórt og jákvætt skref. Forgangsröðum í þágu geðheilbrigðismála. Höfundur er forseti Stúdentaráðs og var greinin flutt sem örerindi á heilbrigðisþingi 15. nóvember sl.
Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar
Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir Skoðun