Geðheilbrigði stúdenta Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar 25. nóvember 2019 14:00 Í ávarpi heilbrigðisráðherra á heilbrigðisþingi 15. nóv sl. sagði hún að fjármagn er takmarkað í heilbrigðismál. Það er miður, en staðreynd eins og þegar kemur að öllum málaflokkum.Geðheilsa stúdenta á Íslandi Heilsa stúdenta og sérstaklega geðheilsa hefur verið áherslumál Stúdentaráðs síðustu tvö ár. Geðheilbrigðismál og aukið aðgengi að úrræðum fyrir ungt folk til að takast á við andlega heilsu er forgangsmál. Vert er að rifja upp rannsókn frá 2018 þar sem fram kom að 34,4% nemenda í HÍ, HR og HA mældust yfir klínískum mörkum þunglyndi og tæp 20% yfir klínískum mörum kvíða. Stúdentaráð hefur síðan þá fengið frekari kynningu á öðrum rannsóknum sem eru nú til úrvinnslu á geðheilsu stúdenta í Háskóla Íslands og hefur ráðið fengið kynningu á frumniðurstöðum sem sýna að marktækan mun á kvíða, streitu og þunglyndi háskólanema við HÍ, miðað við sama aldurshóp á landsvísu. Þörfin á heilbrigðisþjónustu handa ungu fólki til að takast á við þennan vanda er til staðar. Nemendur í háskóla eru að yngjast með styttingu framhaldsskólans og eru því enn að takast á við þroskaverkefni unglingsáranna til viðbótar við þá miklu breytingu sem það er að hefja háskólanám um leið og flutt er að heiman og skuldsetning hefst með námslánum. Þeir félagslegu þættir sem hafa áhrif á heilsu eru m.a. félagsleg staða (fátækt), streita, vinna, atvinnuleysi, félagsstuðningur og samgöngur en þetta eru allt atriði sem snerta stöðu stúdenta sérstaklega. Hér má því minnast á í framhjáhlaupi að búa þarf vel um námsmenn með góðu námslánakerfi og bættum húsnæðismarkaði.Gerum betur Í frétt á vef landlæknis frá 2017 er staða geðheilsu og forvarna orðuð þannig að „geðheilsa verður ekki til á heilbrigðisstofnunum heldur þar sem fólk lifir sínu daglega lífi. Það sem meira er, geðheilsan verður til í æsku.” Háskólinn sjálfur er hluti af daglegu lífi stúdenta og þar verður geðheilsa óhjákvæmilega til. Háskólinn er einnig síðasti staðurinn þar sem hægt er að ná til svona stórs hóps af ungu fólki í einu og veita þeim fræðslu og forvarnir. Sértækari úrræði síðar kosta bæði einstaklinginn og samfélagið mikið. Með því að efla 1. stigs forvarnir og fræðslu má koma í veg fyrir að nauðsyn verði á sértækari úrræðum seinna á lífsleiðinni. Margt er hægt að gera en taka má dæmi um að ef skólahjúkrunarfræðingar væru starfandi í háskólum landsins, sérstaklega í Háskóla Íslands, yrði hægt að koma til móts við gríðarmargt fólk og myndi það auka aðgengi að heilbrigðisþjónustu. Rannsóknir sýna að skólahjúkrunarfræðingar séu í kjöraðstöðu til að greina geðræn vandamál snemma og takast á við þau auk þess að það hjálpi aðstandendum nemenandans. Þegar kemur að aðgangi að heilbrigðisþjónustu má nefna að stúdentar hlutu ekki niðurfellingu á komugjöldum á heilsugæslu líkt og tilkynnt var um í desember 2018 að gert var fyrir aðra hópa. Þá hafa rannsóknir sýnt að ungmenni séu síst líkleg af aldurshópum til að leita á heilsugæsluna. Í ljósi þessa ætti bæði að efla forvarnarúrræði á öðrum vettvöngum eins og í skólum sem og skoða niðurfellingu komugjalda á heilsugæslur fyrir stúdenta. Nú stendur til að ráða þriðja sálfræðinginn til starfa við HÍ miðað við að einn sálfræðingur í hálfu starfi var við störf árið 2017 til að sinna ca. 13 þúsund nemendum. Þegar um takmarkað fjármagn er að ræða er þörf á að prófa úrræði til að vita hvort forgangsröðun fjármagns í þau úrræði skili sér. Aukin sálfræðiþjónusta í Háskóla Íslands hefur skilað árangri og má taka dæmi um að skor þátttakenda í HAM hópmeðferðum lækkuðu að meðaltali um 4,5 stig á þunglyndiskvarða og 4,4 stig vegna kvíða frá upphafi meðferðar. Aðsókn í Hugleiðsluhóp HÍ, ókeypis hugleiðslu á vegum stúdenta, hefur margfaldast á undanförnum árum og áfram mætti telja en ljóst er að stúdentar sækja í úrræði til að hjálpa sér sjálf. Efling sálfræðiþjónustu á háskólastigi skilar sér. Sjái ríkið hag sinn í því að efla forvarnir og snemmbúin inngrip í daglegu umhverfi ungs fólks, til að bæta geðheilsu þeirra, gefa þeim tól sem þau geta tekið með sér út í lifið til að takast á við andlega erfiðleika, en einnig til að minnka þörf á sértækum úrræðum síðar á lífsleiðinni yrði stigið stórt og jákvætt skref. Forgangsröðum í þágu geðheilbrigðismála. Höfundur er forseti Stúdentaráðs og var greinin flutt sem örerindi á heilbrigðisþingi 15. nóvember sl. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Jóna Þórey Pétursdóttir Skóla - og menntamál Mest lesið Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Sjá meira
Í ávarpi heilbrigðisráðherra á heilbrigðisþingi 15. nóv sl. sagði hún að fjármagn er takmarkað í heilbrigðismál. Það er miður, en staðreynd eins og þegar kemur að öllum málaflokkum.Geðheilsa stúdenta á Íslandi Heilsa stúdenta og sérstaklega geðheilsa hefur verið áherslumál Stúdentaráðs síðustu tvö ár. Geðheilbrigðismál og aukið aðgengi að úrræðum fyrir ungt folk til að takast á við andlega heilsu er forgangsmál. Vert er að rifja upp rannsókn frá 2018 þar sem fram kom að 34,4% nemenda í HÍ, HR og HA mældust yfir klínískum mörkum þunglyndi og tæp 20% yfir klínískum mörum kvíða. Stúdentaráð hefur síðan þá fengið frekari kynningu á öðrum rannsóknum sem eru nú til úrvinnslu á geðheilsu stúdenta í Háskóla Íslands og hefur ráðið fengið kynningu á frumniðurstöðum sem sýna að marktækan mun á kvíða, streitu og þunglyndi háskólanema við HÍ, miðað við sama aldurshóp á landsvísu. Þörfin á heilbrigðisþjónustu handa ungu fólki til að takast á við þennan vanda er til staðar. Nemendur í háskóla eru að yngjast með styttingu framhaldsskólans og eru því enn að takast á við þroskaverkefni unglingsáranna til viðbótar við þá miklu breytingu sem það er að hefja háskólanám um leið og flutt er að heiman og skuldsetning hefst með námslánum. Þeir félagslegu þættir sem hafa áhrif á heilsu eru m.a. félagsleg staða (fátækt), streita, vinna, atvinnuleysi, félagsstuðningur og samgöngur en þetta eru allt atriði sem snerta stöðu stúdenta sérstaklega. Hér má því minnast á í framhjáhlaupi að búa þarf vel um námsmenn með góðu námslánakerfi og bættum húsnæðismarkaði.Gerum betur Í frétt á vef landlæknis frá 2017 er staða geðheilsu og forvarna orðuð þannig að „geðheilsa verður ekki til á heilbrigðisstofnunum heldur þar sem fólk lifir sínu daglega lífi. Það sem meira er, geðheilsan verður til í æsku.” Háskólinn sjálfur er hluti af daglegu lífi stúdenta og þar verður geðheilsa óhjákvæmilega til. Háskólinn er einnig síðasti staðurinn þar sem hægt er að ná til svona stórs hóps af ungu fólki í einu og veita þeim fræðslu og forvarnir. Sértækari úrræði síðar kosta bæði einstaklinginn og samfélagið mikið. Með því að efla 1. stigs forvarnir og fræðslu má koma í veg fyrir að nauðsyn verði á sértækari úrræðum seinna á lífsleiðinni. Margt er hægt að gera en taka má dæmi um að ef skólahjúkrunarfræðingar væru starfandi í háskólum landsins, sérstaklega í Háskóla Íslands, yrði hægt að koma til móts við gríðarmargt fólk og myndi það auka aðgengi að heilbrigðisþjónustu. Rannsóknir sýna að skólahjúkrunarfræðingar séu í kjöraðstöðu til að greina geðræn vandamál snemma og takast á við þau auk þess að það hjálpi aðstandendum nemenandans. Þegar kemur að aðgangi að heilbrigðisþjónustu má nefna að stúdentar hlutu ekki niðurfellingu á komugjöldum á heilsugæslu líkt og tilkynnt var um í desember 2018 að gert var fyrir aðra hópa. Þá hafa rannsóknir sýnt að ungmenni séu síst líkleg af aldurshópum til að leita á heilsugæsluna. Í ljósi þessa ætti bæði að efla forvarnarúrræði á öðrum vettvöngum eins og í skólum sem og skoða niðurfellingu komugjalda á heilsugæslur fyrir stúdenta. Nú stendur til að ráða þriðja sálfræðinginn til starfa við HÍ miðað við að einn sálfræðingur í hálfu starfi var við störf árið 2017 til að sinna ca. 13 þúsund nemendum. Þegar um takmarkað fjármagn er að ræða er þörf á að prófa úrræði til að vita hvort forgangsröðun fjármagns í þau úrræði skili sér. Aukin sálfræðiþjónusta í Háskóla Íslands hefur skilað árangri og má taka dæmi um að skor þátttakenda í HAM hópmeðferðum lækkuðu að meðaltali um 4,5 stig á þunglyndiskvarða og 4,4 stig vegna kvíða frá upphafi meðferðar. Aðsókn í Hugleiðsluhóp HÍ, ókeypis hugleiðslu á vegum stúdenta, hefur margfaldast á undanförnum árum og áfram mætti telja en ljóst er að stúdentar sækja í úrræði til að hjálpa sér sjálf. Efling sálfræðiþjónustu á háskólastigi skilar sér. Sjái ríkið hag sinn í því að efla forvarnir og snemmbúin inngrip í daglegu umhverfi ungs fólks, til að bæta geðheilsu þeirra, gefa þeim tól sem þau geta tekið með sér út í lifið til að takast á við andlega erfiðleika, en einnig til að minnka þörf á sértækum úrræðum síðar á lífsleiðinni yrði stigið stórt og jákvætt skref. Forgangsröðum í þágu geðheilbrigðismála. Höfundur er forseti Stúdentaráðs og var greinin flutt sem örerindi á heilbrigðisþingi 15. nóvember sl.
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar