Forsætisráðherra segir vinnumarkaðslíkanið á Íslandi ónýtt Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifar 13. september 2017 20:00 Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, í pontu á Alþingi í kvöld. vísir/ernir Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, flutti stefnuræðu sína fyrir komandi þingvetur á Alþingi nú rétt í þessu. Hann gerði að sérstöku umtalsefni stöðuna á vinnumarkaði en fjöldi kjarasamninga er nú laus, meðal annars gerðardómur 18 aðildarfélaga BHM og íslenska ríkisins. Síðar í haust renna svo meðal annars út kjarasamningar framhaldsskólakennara við íslenska ríkið og kjarasamningur grunnskólakennara við sveitarfélögin. Við lok næsta árs losna síðan 78 kjarasamningar til viðbótar og skömmu síðar, eða þann 31. mars 2019, renna 146 kjarasamningar út. Það er því ljóst að kjaraviðræður munu verða nokkuð fyrirferðamiklar á kjörtímabilinu og því ekki að undra að forsætisráðherra hafi gert þær að umtalsefni. Bjarni sagði að gamalgróið sundurlyndi á vinnumarkaði hér á landi væri þjóðinni fjötur um fót og að vinnumarkaðslíkanið væri í raun ónýtt. „Við stöndum þar nálægum þjóðum langt að baki. Vítin til að varast eru svo mörg að það er ótrúlegt að við skulum leyfa okkur að halda uppteknum hætti. Áttundi og níundi áratugurinn voru samfelld sorgarsaga víxlhækkana launa og verðlags. Þjóðarsáttarsamningarnir leiddu til betri vinnubragða og verðbólga var lítil en engu að síður hækkuðu laun og verðlag umtalsvert meira en hjá viðskiptaþjóðum okkar. Á síðustu árum hafa launahækkanir náð nýjum hæðum en samspil ýmissa þátta hefur enn sem komið er komið í veg fyrir að sá árangur tapaðist á verðbólgubáli,“ sagði forsætisráðherra.Frá mótmælum BHM og Félags hjúkrunarfræðinga við stjórnarráðshúsið í Lækjargötu í verkföllunum 2015. Gerðardómur 18 aðildarfélaga BHM og íslenska ríkisins losnaði í lok ágúst og eru samningaviðræður framundan. Vísir/PjeturSagði engan vísi að samkomulagi aðila á vinnumarkaði Bjarni sagði það grundvallaratriði í kjaraviðræðum í nágrannalöndunum að samtalið hæfist á því að aðilar sammæltust um hve mikið laun geti hækkað heilt yfir svo stutt sé við efnahagslegan stöðugleika. „Enginn vísir er að slíku samkomulagi hér á landi eftir að það er orðin sérstök íþrótt að tala niður SALEK-samkomulagið og lýsa yfir andláti þess. Í upphafi þeirrar kjaralotu sem við vitum að er er framundan þá hefur ríkisstjórnin hefur óskað eftir samstöðu við opinber stéttarfélög um sterkan kaupmátt. Í því felst meðal annars hvernig ríkið getur laðað til sín og haldið í hæft starfsfólk, til dæmis með skoðun á vinnutilhögun og öðrum þáttum í vinnuumhverfi sem skipta launþega sífellt meira máli. Í þessu felast tækifæri til bættra lífskjara. Framundan eru mikilvægir samningar á vinnumarkaði, það gera sér allir grein fyrir þessu, og allir aðilar verða að rísa undir þeirri ábyrgð sem á þeim hvílir með sama hætti. Augljóst er að ábyrgð fylgir því að semja, en rétturinn til að semja ekki er líka mjög vandmeðfarinn.“ Bjarni sagði síðan að þegar farið væri út af sporinu í kjaraviðræðum þá færi af stað samkvæmisleikur sem mætti kalla „Hver er sökudólgurinn?“Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ, en fyrir skömmu kynnti ASÍ nýja skýrslu um skattbyrði mismunandi tekjuhópa í samfélaginu. Skýrslan sýndi að skattbyrði tekjulægsta hópsins hefur aukist mest en Bjarni gerði skýrsluna að umtalsefni í ræðu sinni.vísir/vilhelm„Kjörin hafa stórbatnað“ „En það er allt of mikil einföldun að skella skuldinni á kröfugerð launþega, einstaka atvinnurekendur, eða eftir atvikum ríkisstjórn eða sveitarfélög sem látið hafa undan þrýstingi um samninga, þegar aðferðafræðin við að leiða fram niðurstöðu er jafn gölluð og raun ber vitni. Leitin að sökudólgnum beinir sjónum frá aðalatriðinu sem er að vinnumarkaðslíkanið á Íslandi er í raun ónýtt. Þetta eru stór orð. En hver getur mótmælt þessu þegar hver höndin er uppi á móti annarri, lítil samvinna til staðar og skipulagið í kjaraviðræðum er tilviljanakennt og breytilegt frá einum kjaraviðræðum til þeirra næstu. Það hvað okkur hefur lítið miðað áfram undanfarna áratugi við að bæta úr þessu, það er stærsti einstaki veikleiki íslenskra efnahagsmála um þessar mundir,“ sagði Bjarni. Forsætisráðherra gerði einnig að umtalsefni nýlega skýrslu ASÍ um skattbyrði mismunandi tekjuhópa í samfélaginu en skýrslan leiddi í ljós að skattbyrðin hefur aukist mest hjá þeim tekjulægstu. Bjarni sagði að þó að þetta kunni að vera rétt þá segði annað sjónarhorn meiri sögu. „Við mælum framfarir og lífskjarasókn mun betur með því að horfa á þróun ráðstöfunartekna en skattbyrði. Frá árinu 1998 hafa ráðstöfunartekjur sambúðaraðila á lágmarkslaunum með tvö börn hækkað um það bil um þriðjung á föstu verðlagi. Það er sem sagt mun auðveldara að framfleyta sér í dag en það var árið 1998, jafnvel þó hægt sé að sýna fram á að skattbyrði einstakra hópa hafi aukist. Ég leyfi mér að benda á þetta því það sem skiptir máli fyrir velferð launafólks er ekki fjárhæð bóta eða skattbyrðisprósentur - heldur þær krónur sem það hefur milli handanna. Krónunum hefur líka fjölgað. Kjörin hafa stórbatnað. Og þau hafa batnað með svipuðum hætti hjá öllum tekjuhópum,“ sagði Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, í stefnuræðu sinni. Alþingi Tengdar fréttir Bein útsending: Stefnuræða forsætisráðherra og umræður um hana Þingfundur hefst á Alþingi klukkan 19:30 þegar Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, flytur stefnuræða sína. 13. september 2017 19:00 Mest lesið „Ozempic tennur“ meðal aukaverkana þyngdarstjórnunarlyfja Innlent „Beið eftir því að eitthvað stórslys myndi gerast“ Innlent Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ Innlent Alríkislögreglan rannsakar meinta hryðjuverkaárás Erlent „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Innlent Greta Thunberg siglir til Gasa Erlent Afskaplega mjótt á munum í kosningunum Erlent Nikótínpúðar vinsælastir Innlent Viðvaranir vegna snjókomu og hríðar: „Þetta eru mikil vonbrigði“ Innlent Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Innlent Fleiri fréttir Nikótínpúðar vinsælastir „Ozempic tennur“ meðal aukaverkana þyngdarstjórnunarlyfja „Beið eftir því að eitthvað stórslys myndi gerast“ Sirkus hundur skemmtir ferðamönnum á Höfn í sumar Sögulegur „köngulóavefur“, troðningur á tónleikum og stemning á degi sjómanna „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Stærsta brautskráning í sögu skólans Einn lagður inn á sjúkrahús eftir tónleikana Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ „Okkur þykir það mjög miður að þessar aðstæður hafi skapast“ „Hann vildi ekki klaga, klaga hvern þá?“ Stefnir í metkjörsókn í pólsku forsetakosningunum Viðvaranir vegna snjókomu og hríðar: „Þetta eru mikil vonbrigði“ Útlendingaandúð sé vinsæl leið til að marka sér stöðu á samfélagsmiðlum Nýr verslunarkjarni opnaður á Selfossi Stutt pása hleypti öllu í bál og brand Fór ekki út úr húsi eftir afsögnina Troðningur í Laugardalshöll, óveður og sjómannadeginum fagnað Landsmálin, fiskveiðistjórnun og Ásthildur Lóa í Sprengisandi Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Brot á vopnalögum og líkamsárás á tónleikum Tveir löðrungar og fall líklega ekki orsök andlátsins Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Gamlir Fóstbræður sungu fyrir Njál og hans fólk á Bergþórshvoli Einn fékk rúmar fimmtíu milljónir Sjá meira
Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, flutti stefnuræðu sína fyrir komandi þingvetur á Alþingi nú rétt í þessu. Hann gerði að sérstöku umtalsefni stöðuna á vinnumarkaði en fjöldi kjarasamninga er nú laus, meðal annars gerðardómur 18 aðildarfélaga BHM og íslenska ríkisins. Síðar í haust renna svo meðal annars út kjarasamningar framhaldsskólakennara við íslenska ríkið og kjarasamningur grunnskólakennara við sveitarfélögin. Við lok næsta árs losna síðan 78 kjarasamningar til viðbótar og skömmu síðar, eða þann 31. mars 2019, renna 146 kjarasamningar út. Það er því ljóst að kjaraviðræður munu verða nokkuð fyrirferðamiklar á kjörtímabilinu og því ekki að undra að forsætisráðherra hafi gert þær að umtalsefni. Bjarni sagði að gamalgróið sundurlyndi á vinnumarkaði hér á landi væri þjóðinni fjötur um fót og að vinnumarkaðslíkanið væri í raun ónýtt. „Við stöndum þar nálægum þjóðum langt að baki. Vítin til að varast eru svo mörg að það er ótrúlegt að við skulum leyfa okkur að halda uppteknum hætti. Áttundi og níundi áratugurinn voru samfelld sorgarsaga víxlhækkana launa og verðlags. Þjóðarsáttarsamningarnir leiddu til betri vinnubragða og verðbólga var lítil en engu að síður hækkuðu laun og verðlag umtalsvert meira en hjá viðskiptaþjóðum okkar. Á síðustu árum hafa launahækkanir náð nýjum hæðum en samspil ýmissa þátta hefur enn sem komið er komið í veg fyrir að sá árangur tapaðist á verðbólgubáli,“ sagði forsætisráðherra.Frá mótmælum BHM og Félags hjúkrunarfræðinga við stjórnarráðshúsið í Lækjargötu í verkföllunum 2015. Gerðardómur 18 aðildarfélaga BHM og íslenska ríkisins losnaði í lok ágúst og eru samningaviðræður framundan. Vísir/PjeturSagði engan vísi að samkomulagi aðila á vinnumarkaði Bjarni sagði það grundvallaratriði í kjaraviðræðum í nágrannalöndunum að samtalið hæfist á því að aðilar sammæltust um hve mikið laun geti hækkað heilt yfir svo stutt sé við efnahagslegan stöðugleika. „Enginn vísir er að slíku samkomulagi hér á landi eftir að það er orðin sérstök íþrótt að tala niður SALEK-samkomulagið og lýsa yfir andláti þess. Í upphafi þeirrar kjaralotu sem við vitum að er er framundan þá hefur ríkisstjórnin hefur óskað eftir samstöðu við opinber stéttarfélög um sterkan kaupmátt. Í því felst meðal annars hvernig ríkið getur laðað til sín og haldið í hæft starfsfólk, til dæmis með skoðun á vinnutilhögun og öðrum þáttum í vinnuumhverfi sem skipta launþega sífellt meira máli. Í þessu felast tækifæri til bættra lífskjara. Framundan eru mikilvægir samningar á vinnumarkaði, það gera sér allir grein fyrir þessu, og allir aðilar verða að rísa undir þeirri ábyrgð sem á þeim hvílir með sama hætti. Augljóst er að ábyrgð fylgir því að semja, en rétturinn til að semja ekki er líka mjög vandmeðfarinn.“ Bjarni sagði síðan að þegar farið væri út af sporinu í kjaraviðræðum þá færi af stað samkvæmisleikur sem mætti kalla „Hver er sökudólgurinn?“Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ, en fyrir skömmu kynnti ASÍ nýja skýrslu um skattbyrði mismunandi tekjuhópa í samfélaginu. Skýrslan sýndi að skattbyrði tekjulægsta hópsins hefur aukist mest en Bjarni gerði skýrsluna að umtalsefni í ræðu sinni.vísir/vilhelm„Kjörin hafa stórbatnað“ „En það er allt of mikil einföldun að skella skuldinni á kröfugerð launþega, einstaka atvinnurekendur, eða eftir atvikum ríkisstjórn eða sveitarfélög sem látið hafa undan þrýstingi um samninga, þegar aðferðafræðin við að leiða fram niðurstöðu er jafn gölluð og raun ber vitni. Leitin að sökudólgnum beinir sjónum frá aðalatriðinu sem er að vinnumarkaðslíkanið á Íslandi er í raun ónýtt. Þetta eru stór orð. En hver getur mótmælt þessu þegar hver höndin er uppi á móti annarri, lítil samvinna til staðar og skipulagið í kjaraviðræðum er tilviljanakennt og breytilegt frá einum kjaraviðræðum til þeirra næstu. Það hvað okkur hefur lítið miðað áfram undanfarna áratugi við að bæta úr þessu, það er stærsti einstaki veikleiki íslenskra efnahagsmála um þessar mundir,“ sagði Bjarni. Forsætisráðherra gerði einnig að umtalsefni nýlega skýrslu ASÍ um skattbyrði mismunandi tekjuhópa í samfélaginu en skýrslan leiddi í ljós að skattbyrðin hefur aukist mest hjá þeim tekjulægstu. Bjarni sagði að þó að þetta kunni að vera rétt þá segði annað sjónarhorn meiri sögu. „Við mælum framfarir og lífskjarasókn mun betur með því að horfa á þróun ráðstöfunartekna en skattbyrði. Frá árinu 1998 hafa ráðstöfunartekjur sambúðaraðila á lágmarkslaunum með tvö börn hækkað um það bil um þriðjung á föstu verðlagi. Það er sem sagt mun auðveldara að framfleyta sér í dag en það var árið 1998, jafnvel þó hægt sé að sýna fram á að skattbyrði einstakra hópa hafi aukist. Ég leyfi mér að benda á þetta því það sem skiptir máli fyrir velferð launafólks er ekki fjárhæð bóta eða skattbyrðisprósentur - heldur þær krónur sem það hefur milli handanna. Krónunum hefur líka fjölgað. Kjörin hafa stórbatnað. Og þau hafa batnað með svipuðum hætti hjá öllum tekjuhópum,“ sagði Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, í stefnuræðu sinni.
Alþingi Tengdar fréttir Bein útsending: Stefnuræða forsætisráðherra og umræður um hana Þingfundur hefst á Alþingi klukkan 19:30 þegar Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, flytur stefnuræða sína. 13. september 2017 19:00 Mest lesið „Ozempic tennur“ meðal aukaverkana þyngdarstjórnunarlyfja Innlent „Beið eftir því að eitthvað stórslys myndi gerast“ Innlent Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ Innlent Alríkislögreglan rannsakar meinta hryðjuverkaárás Erlent „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Innlent Greta Thunberg siglir til Gasa Erlent Afskaplega mjótt á munum í kosningunum Erlent Nikótínpúðar vinsælastir Innlent Viðvaranir vegna snjókomu og hríðar: „Þetta eru mikil vonbrigði“ Innlent Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Innlent Fleiri fréttir Nikótínpúðar vinsælastir „Ozempic tennur“ meðal aukaverkana þyngdarstjórnunarlyfja „Beið eftir því að eitthvað stórslys myndi gerast“ Sirkus hundur skemmtir ferðamönnum á Höfn í sumar Sögulegur „köngulóavefur“, troðningur á tónleikum og stemning á degi sjómanna „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Stærsta brautskráning í sögu skólans Einn lagður inn á sjúkrahús eftir tónleikana Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ „Okkur þykir það mjög miður að þessar aðstæður hafi skapast“ „Hann vildi ekki klaga, klaga hvern þá?“ Stefnir í metkjörsókn í pólsku forsetakosningunum Viðvaranir vegna snjókomu og hríðar: „Þetta eru mikil vonbrigði“ Útlendingaandúð sé vinsæl leið til að marka sér stöðu á samfélagsmiðlum Nýr verslunarkjarni opnaður á Selfossi Stutt pása hleypti öllu í bál og brand Fór ekki út úr húsi eftir afsögnina Troðningur í Laugardalshöll, óveður og sjómannadeginum fagnað Landsmálin, fiskveiðistjórnun og Ásthildur Lóa í Sprengisandi Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Brot á vopnalögum og líkamsárás á tónleikum Tveir löðrungar og fall líklega ekki orsök andlátsins Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Gamlir Fóstbræður sungu fyrir Njál og hans fólk á Bergþórshvoli Einn fékk rúmar fimmtíu milljónir Sjá meira
Bein útsending: Stefnuræða forsætisráðherra og umræður um hana Þingfundur hefst á Alþingi klukkan 19:30 þegar Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins, flytur stefnuræða sína. 13. september 2017 19:00