Ferðaþjónustan á að borga skatta og gjöld í samræmi við aðrar útflutningsgreinar Jón Þór Gunnarsson skrifar 17. maí 2017 07:00 Það er ekki síst ferðaþjónustunni að þakka að við Íslendingar höfum náð að rétta eins vel úr kútnum og raun ber vitni. Við getum öll verið sammála um að vöxtur í ferðaþjónustu hefur verið mikill, jafnvel á köflum of mikill. Það hlýtur að vera eðlileg krafa til okkar allra, opinberra aðila sem og forsvarsmanna fyrirtækja í greininni að við tökum höndum saman um að stýra vextinum. Sú stýring þarf þó að vera gerð þannig að ferðaþjónustunni sem atvinnugrein sé ekki teflt í hættu.Á við fjórfalt auðlindagjald í sjávarútvegi Í samningum hins opinbera við sjávarútvegsfyrirtæki, varðandi kvótasetningu og auðlindagjald, var lögð áhersla á að fyrirtækin yrðu að fá að starfa í stöðugu umhverfi og geta skilað ásættanlegri afkomu. Áætlað var að gjaldið myndi skila á milli 20 og 25 milljörðum til ríkisins. Með tengingu við afkomu fyrirtækjanna er niðurstaðan sú að sjávarútvegsfyrirtæki greiða nú um 5 milljarða í auðlindagjald. Þegar ákveðið var að leggja viðbótarálögur á ferðaþjónustuna, með hækkun virðisaukaskatts, lagði ríkið takmarkaða vinnu í að skoða hugsanleg áhrif á afkomu greinarinnar og ekkert samráð var haft við hagsmunasamtök greinarinnar. Afkoma í ferðaþjónustu hefur hrunið á síðasta ári vegna styrkingar krónunnar og því er einkennilegt að ofan á lakari afkomu komi nú ný skattheimta upp á allt að fjórfalt auðlindagjald á við sjávarútveginn.Eina útflutningsgreinin sem borgar virðisaukaskatt Ferðaþjónustufyrirtæki í afþreyingu og hótel borga nú þegar 11% virðisaukaskatt. Hvorki sjávarútvegur né orkufrekur iðnaður greiða virðisaukaskatt en fá milljarða endurgreidda í innskatti. Í orkufrekum iðnaði hafa ríkið og sveitarfélög gefið ívilnanir til að laða að fyrirtæki, og er nýlegt dæmi á Reykjanesi þar sem talað er um hundruð milljóna í formi styrkja og ívilnana til kísilverksmiðju. Ferðaþjónustan er ekki rekin á ívilnunum né styrkjum. Vissulega þarf að byggja upp innviði í landinu, þar með talið vegi, en sú uppbygging er ekki síður fyrir okkur íbúana og aðrar atvinnugreinar sem treysta á vegakerfið.Miklar tekjur af launatengdum gjöldum Launakostnaður í ferðaþjónustu er hár. Til dæmis má nefna að í afþreyingarhlutanum er algengt að launakostnaður sé um 40% af veltu. Þetta leiðir til þess að ferðaþjónustan greiðir hærri skatta en flestar atvinnugreinar í formi launatengdra gjalda til ríkis og sveitarfélaga. Í nýlegum tölum frá SAF kemur fram að heildarskatttekjur af greininni séu um 80 milljarðar. Fjárfesting hins opinbera hefur verið mjög takmörkuð og ekki hafa ráðuneyti, né opinberar stofnanir sem þjóna greininni, verið ríkinu kostnaðarsamar því þar vinna einungis örfáir einstaklingar. Viðbótar skattlagning í formi virðisaukaskatts upp á 16 til 20 milljarða setur skatttekjurnar af greininni í nálægt 100 milljarða á ári. Ætlun mín hér er ekki að tala niður sjávarútveg eða orkufrekan iðnað, né mæla með því að álögur á þá séu hækkaðar. Ætlun mín er hins vegar að sýna fram á að upphrópanir um að ferðaþjónusta greiði ekki sína skatta til samræmis við hinar útflutningsgreinarnar séu á engum rökum reistar.Ferðaþjónustan nýtur ekki afsláttar af virðisaukaskatti Ferðaþjónustan, rétt eins og sjávarútvegur, er í samkeppni við erlenda markaði og stórfyrirtæki sem sækja til Íslands. Til þess að standast þá samkeppni þarf rekstrarumhverfi á Íslandi að vera samkeppnishæft og skattheimta ekki hærri en í samkeppnislöndunum. Vinsælar pakkaferðir til Íslands eru orðnar tugum prósenta dýrari en sambærilegar ferðir til Noregs, Kanada og Skotlands. Þar spilar sterk króna stóran þátt og hækkar verð til erlendra aðila úr hófi og ljóst má vera að ekkert rými er fyrir frekari hækkanir. Ferðamenn eru farnir að stytta ferðir sínar til Íslands og sækja í ódýrari afþreyingu til að lækka ferðakostnað. Erlend fyrirtæki eru að segja upp samningum við innlenda aðila og vilja frekar sjá um ferðir sjálf á Íslandi. Þessi fyrirtæki flytja með sér bíla og leiðsögumenn til landsins og borga engin gjöld á Íslandi. Afleiðingin af frekari skatta- og verðhækkunum getur því hæglega orðið minni tekjur fyrir ríkið.Ferðaþjónustan þarf lengri tíma til að festast í sessi Ferðaþjónustan er að verða önnur stoð undir atvinnulíf og efnahag á Íslandi, en hún á nokkuð í land með að festa sig í sessi. Það getur ekki verið markmið stjórnmálamanna að taka stór skref sem gætu eyðilagt þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað. Að taka smærri og yfirvegaðri skref hugnast mér betur og að aðilar tali saman og hjálpist að við aðlögun þessarar mikilvægu atvinnugrein þannig að hún þjóni okkur öllum sem best um ókomna tíð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Táknmyndir íslenska lýðveldisins Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Táknmyndir íslenska lýðveldisins skrifar Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Sjá meira
Það er ekki síst ferðaþjónustunni að þakka að við Íslendingar höfum náð að rétta eins vel úr kútnum og raun ber vitni. Við getum öll verið sammála um að vöxtur í ferðaþjónustu hefur verið mikill, jafnvel á köflum of mikill. Það hlýtur að vera eðlileg krafa til okkar allra, opinberra aðila sem og forsvarsmanna fyrirtækja í greininni að við tökum höndum saman um að stýra vextinum. Sú stýring þarf þó að vera gerð þannig að ferðaþjónustunni sem atvinnugrein sé ekki teflt í hættu.Á við fjórfalt auðlindagjald í sjávarútvegi Í samningum hins opinbera við sjávarútvegsfyrirtæki, varðandi kvótasetningu og auðlindagjald, var lögð áhersla á að fyrirtækin yrðu að fá að starfa í stöðugu umhverfi og geta skilað ásættanlegri afkomu. Áætlað var að gjaldið myndi skila á milli 20 og 25 milljörðum til ríkisins. Með tengingu við afkomu fyrirtækjanna er niðurstaðan sú að sjávarútvegsfyrirtæki greiða nú um 5 milljarða í auðlindagjald. Þegar ákveðið var að leggja viðbótarálögur á ferðaþjónustuna, með hækkun virðisaukaskatts, lagði ríkið takmarkaða vinnu í að skoða hugsanleg áhrif á afkomu greinarinnar og ekkert samráð var haft við hagsmunasamtök greinarinnar. Afkoma í ferðaþjónustu hefur hrunið á síðasta ári vegna styrkingar krónunnar og því er einkennilegt að ofan á lakari afkomu komi nú ný skattheimta upp á allt að fjórfalt auðlindagjald á við sjávarútveginn.Eina útflutningsgreinin sem borgar virðisaukaskatt Ferðaþjónustufyrirtæki í afþreyingu og hótel borga nú þegar 11% virðisaukaskatt. Hvorki sjávarútvegur né orkufrekur iðnaður greiða virðisaukaskatt en fá milljarða endurgreidda í innskatti. Í orkufrekum iðnaði hafa ríkið og sveitarfélög gefið ívilnanir til að laða að fyrirtæki, og er nýlegt dæmi á Reykjanesi þar sem talað er um hundruð milljóna í formi styrkja og ívilnana til kísilverksmiðju. Ferðaþjónustan er ekki rekin á ívilnunum né styrkjum. Vissulega þarf að byggja upp innviði í landinu, þar með talið vegi, en sú uppbygging er ekki síður fyrir okkur íbúana og aðrar atvinnugreinar sem treysta á vegakerfið.Miklar tekjur af launatengdum gjöldum Launakostnaður í ferðaþjónustu er hár. Til dæmis má nefna að í afþreyingarhlutanum er algengt að launakostnaður sé um 40% af veltu. Þetta leiðir til þess að ferðaþjónustan greiðir hærri skatta en flestar atvinnugreinar í formi launatengdra gjalda til ríkis og sveitarfélaga. Í nýlegum tölum frá SAF kemur fram að heildarskatttekjur af greininni séu um 80 milljarðar. Fjárfesting hins opinbera hefur verið mjög takmörkuð og ekki hafa ráðuneyti, né opinberar stofnanir sem þjóna greininni, verið ríkinu kostnaðarsamar því þar vinna einungis örfáir einstaklingar. Viðbótar skattlagning í formi virðisaukaskatts upp á 16 til 20 milljarða setur skatttekjurnar af greininni í nálægt 100 milljarða á ári. Ætlun mín hér er ekki að tala niður sjávarútveg eða orkufrekan iðnað, né mæla með því að álögur á þá séu hækkaðar. Ætlun mín er hins vegar að sýna fram á að upphrópanir um að ferðaþjónusta greiði ekki sína skatta til samræmis við hinar útflutningsgreinarnar séu á engum rökum reistar.Ferðaþjónustan nýtur ekki afsláttar af virðisaukaskatti Ferðaþjónustan, rétt eins og sjávarútvegur, er í samkeppni við erlenda markaði og stórfyrirtæki sem sækja til Íslands. Til þess að standast þá samkeppni þarf rekstrarumhverfi á Íslandi að vera samkeppnishæft og skattheimta ekki hærri en í samkeppnislöndunum. Vinsælar pakkaferðir til Íslands eru orðnar tugum prósenta dýrari en sambærilegar ferðir til Noregs, Kanada og Skotlands. Þar spilar sterk króna stóran þátt og hækkar verð til erlendra aðila úr hófi og ljóst má vera að ekkert rými er fyrir frekari hækkanir. Ferðamenn eru farnir að stytta ferðir sínar til Íslands og sækja í ódýrari afþreyingu til að lækka ferðakostnað. Erlend fyrirtæki eru að segja upp samningum við innlenda aðila og vilja frekar sjá um ferðir sjálf á Íslandi. Þessi fyrirtæki flytja með sér bíla og leiðsögumenn til landsins og borga engin gjöld á Íslandi. Afleiðingin af frekari skatta- og verðhækkunum getur því hæglega orðið minni tekjur fyrir ríkið.Ferðaþjónustan þarf lengri tíma til að festast í sessi Ferðaþjónustan er að verða önnur stoð undir atvinnulíf og efnahag á Íslandi, en hún á nokkuð í land með að festa sig í sessi. Það getur ekki verið markmið stjórnmálamanna að taka stór skref sem gætu eyðilagt þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað. Að taka smærri og yfirvegaðri skref hugnast mér betur og að aðilar tali saman og hjálpist að við aðlögun þessarar mikilvægu atvinnugrein þannig að hún þjóni okkur öllum sem best um ókomna tíð.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun