Staða leikskóla Reykjavíkurborgar – Að horfast í augu við raunveruleikann Anna Hrefna Ingimundardóttir skrifar 24. maí 2016 07:00 Fæstum foreldrum leikskólabarna í Reykjavík dylst sú alvarlega staða sem komin er upp í leikskólum borgarinnar. Leikskólastjórar hafa staðið frammi fyrir stöðugum niðurskurði á undanförnum árum og ekkert lát virðist vera á kröfum til þeirra um að skera við nögl hvarvetna í leikskólastarfinu. Mikið álag hefur verið á starfsmönnum leikskóla borgarinnar seinustu misserin og ekki er útlit fyrir að það muni fara minnkandi. Þrátt fyrir þetta reyna fulltrúar í borginni að telja okkur trú um að frekari niðurskurður muni ekki hafa nein áhrif á þjónustuna. Reyndar hefur þjónusta leikskóla Reykjavíkurborgar haldist með ólíkindum góð þrátt fyrir fjárhag, enda vinnur þar fórnfúst starfsfólk sem ber augljóslega hag barnanna fyrir brjósti. En hversu mikið lengur getum við reynt á þolinmæði leikskólastarfsmanna? Skóla- og frístundasviði borgarinnar var gert að skera niður um nær 700 m.kr. á þessu ári og leikskólar borgarinnar þurfa að taka á sig sinn skerf af þeim niðurskurði. Vandamálið er þó að þar eru vasar löngu orðnir galtómir. Víða eru laus pláss á leikskólum borgarinnar en ekki fást heimildir frá borginni til að taka við börnum á biðlista nema þau hafi náð tilskildum aldri. Mun það vera vegna fjárhagsaðstæðna hjá borginni en ekki þröngs húsakosts eða manneklu. Það er því langsótt að halda því fram að fjármagnsskortur hafi engin áhrif á þjónustu.Kröfur í orði en ekki á borði Miklar kröfur eru gerðar til leikskólastjórnenda og -kennara í lögum og námsskrám hvað varðar metnað og gæði leikskólastarfsins. Þær kröfur verða merkingarlausar og í raun ábyrgðarlausar ef þeim fylgir ekki það fjármagn sem þarf til að standa undir þeim. Reykjavíkurborg er vissulega í þröngri stöðu fjárhagslega, en þar sem útsvar er í hámarki og niðurskurðarkröfur hafa reynt á þolmörk leikskólastarfsins þarf að leita annarra leiða til að koma til móts við vandamálið sem skapast hefur í leikskólum sveitarfélagsins. Ein augljós leið væri að hverfa frá þeirri stefnu að lækka kostnaðarþátttöku foreldra. Tekjur skóla- og frístundasviðs sem hlutfall af útgjöldum (leikskólar og dagforeldrar falla undir það svið) hafa farið úr 13,2% í 8,3% (m.v. áætlun fyrir árið 2016) á einungis fimm árum. Launakostnaður fyrirtækja og stofnana hækkaði talsvert á Íslandi eftir síðustu kjarasamninga og er Reykjavíkurborg þar ekki undanskilin. Rekstrarkostnaður leikskólanna er því að hækka skarpt hlutfallslega en tekjur til borgarinnar vegna þeirra ekki að aukast að sama skapi. Fjárframlög til leikskólanna frá borginni eru í raun að skerðast þegar þau ættu að vera að aukast. Frá árinu 2005 hafa vísitala neysluverðs og stórir kostnaðarliðir, s.s. laun starfsmanna sveitarfélaga, u.þ.b. tvöfaldast á meðan leikskólagjöld hafa lækkað um 10% að nafnvirði. Í stað aukinna fjárframlaga til að mæta þessum aukna kostnaði er stjórnendum gert að lækka heildarlaunakostnað og skera enn frekar niður í leikskólastarfinu að öðru leyti, s.s. í matarkostnaði og námsgögnum. Fækka þarf fiskmáltíðum. Nú þegar er aðeins gert ráð fyrir 1.815 kr. á hvert barn á ári í námsgagnakostnað. Hversu miklu minna mætti það vera? Í öðrum sveitarfélögum höfuðborgarsvæðisins eru leikskólagjöld um 20-50% hærri en í Reykjavík, að Seltjarnarnesi undanskildu. Má þó telja afar ólíklegt að kostnaður við leikskólastarfið sé minni í Reykjavík þar sem t.a.m. fasteignaverð er hæst. Þess má geta að undirrituð óskaði eftir skýringum á því af hverju leikskólagjöld hefðu ekki verið hækkuð á meðan ráðist hefði verið í mikinn niðurskurð en engin svör bárust frá Reykjavíkurborg.Enginn fiskur í hádeginu? Það er vel mögulegt að fulltrúar í borginni telji það almenna kröfu foreldra að þeir borgi sem allra minnst og jafnvel ekki neitt fyrir dagvistun leikskólabarna sinna. En foreldrar gera líka aðrar kröfur, t.d. þær að unnt sé að kaupa námsgögn til að efla þroska barnanna á þessum mótandi árum, að börn og starfsmenn leikskólanna búi við heilsusamlegan húsakost og að hægt sé að bjóða upp á holla fæðu á matmálstímum. Er ekki annars eitthvað bogið við það að erfitt sé að sjá reykvískum leikskólabörnum fyrir fiskmáltíðum í hádeginu á velmegunartímum? Sú staðreynd verður ekki umflúin að umönnun barna fylgir töluverður kostnaður og foreldrar gera sér fulla grein fyrir því. Ef afleiðing stefnu Reykjavíkurborgar er sú að fjárhagsstaða leikskóla í Reykjavík heldur áfram að versna með þeim hætti sem hún hefur gert að undanförnu, með tilheyrandi óumflýjanlegri hrörnun á gæðum skólastarfsins, má efast verulega um að sú stefna sé í þökk foreldra. Starfsmenn og stjórnendur leikskóla borgarinnar eiga mikið lof skilið fyrir að hafa staðið sig með prýði við erfiðar aðstæður að undanförnu. En er ekki kominn tími til að horfast í augu við raunveruleikann, hætta niðurskurðinum og hækka leikskólagjöld?Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu 24. maí Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Misskiljum ekki neitt Jón Helgi Björnsson Skoðun Mýtur um veitt og sleppt á laxi Karl Lúðvíksson Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Uppalendur bera mikla ábyrgð Fastir pennar Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Fæstum foreldrum leikskólabarna í Reykjavík dylst sú alvarlega staða sem komin er upp í leikskólum borgarinnar. Leikskólastjórar hafa staðið frammi fyrir stöðugum niðurskurði á undanförnum árum og ekkert lát virðist vera á kröfum til þeirra um að skera við nögl hvarvetna í leikskólastarfinu. Mikið álag hefur verið á starfsmönnum leikskóla borgarinnar seinustu misserin og ekki er útlit fyrir að það muni fara minnkandi. Þrátt fyrir þetta reyna fulltrúar í borginni að telja okkur trú um að frekari niðurskurður muni ekki hafa nein áhrif á þjónustuna. Reyndar hefur þjónusta leikskóla Reykjavíkurborgar haldist með ólíkindum góð þrátt fyrir fjárhag, enda vinnur þar fórnfúst starfsfólk sem ber augljóslega hag barnanna fyrir brjósti. En hversu mikið lengur getum við reynt á þolinmæði leikskólastarfsmanna? Skóla- og frístundasviði borgarinnar var gert að skera niður um nær 700 m.kr. á þessu ári og leikskólar borgarinnar þurfa að taka á sig sinn skerf af þeim niðurskurði. Vandamálið er þó að þar eru vasar löngu orðnir galtómir. Víða eru laus pláss á leikskólum borgarinnar en ekki fást heimildir frá borginni til að taka við börnum á biðlista nema þau hafi náð tilskildum aldri. Mun það vera vegna fjárhagsaðstæðna hjá borginni en ekki þröngs húsakosts eða manneklu. Það er því langsótt að halda því fram að fjármagnsskortur hafi engin áhrif á þjónustu.Kröfur í orði en ekki á borði Miklar kröfur eru gerðar til leikskólastjórnenda og -kennara í lögum og námsskrám hvað varðar metnað og gæði leikskólastarfsins. Þær kröfur verða merkingarlausar og í raun ábyrgðarlausar ef þeim fylgir ekki það fjármagn sem þarf til að standa undir þeim. Reykjavíkurborg er vissulega í þröngri stöðu fjárhagslega, en þar sem útsvar er í hámarki og niðurskurðarkröfur hafa reynt á þolmörk leikskólastarfsins þarf að leita annarra leiða til að koma til móts við vandamálið sem skapast hefur í leikskólum sveitarfélagsins. Ein augljós leið væri að hverfa frá þeirri stefnu að lækka kostnaðarþátttöku foreldra. Tekjur skóla- og frístundasviðs sem hlutfall af útgjöldum (leikskólar og dagforeldrar falla undir það svið) hafa farið úr 13,2% í 8,3% (m.v. áætlun fyrir árið 2016) á einungis fimm árum. Launakostnaður fyrirtækja og stofnana hækkaði talsvert á Íslandi eftir síðustu kjarasamninga og er Reykjavíkurborg þar ekki undanskilin. Rekstrarkostnaður leikskólanna er því að hækka skarpt hlutfallslega en tekjur til borgarinnar vegna þeirra ekki að aukast að sama skapi. Fjárframlög til leikskólanna frá borginni eru í raun að skerðast þegar þau ættu að vera að aukast. Frá árinu 2005 hafa vísitala neysluverðs og stórir kostnaðarliðir, s.s. laun starfsmanna sveitarfélaga, u.þ.b. tvöfaldast á meðan leikskólagjöld hafa lækkað um 10% að nafnvirði. Í stað aukinna fjárframlaga til að mæta þessum aukna kostnaði er stjórnendum gert að lækka heildarlaunakostnað og skera enn frekar niður í leikskólastarfinu að öðru leyti, s.s. í matarkostnaði og námsgögnum. Fækka þarf fiskmáltíðum. Nú þegar er aðeins gert ráð fyrir 1.815 kr. á hvert barn á ári í námsgagnakostnað. Hversu miklu minna mætti það vera? Í öðrum sveitarfélögum höfuðborgarsvæðisins eru leikskólagjöld um 20-50% hærri en í Reykjavík, að Seltjarnarnesi undanskildu. Má þó telja afar ólíklegt að kostnaður við leikskólastarfið sé minni í Reykjavík þar sem t.a.m. fasteignaverð er hæst. Þess má geta að undirrituð óskaði eftir skýringum á því af hverju leikskólagjöld hefðu ekki verið hækkuð á meðan ráðist hefði verið í mikinn niðurskurð en engin svör bárust frá Reykjavíkurborg.Enginn fiskur í hádeginu? Það er vel mögulegt að fulltrúar í borginni telji það almenna kröfu foreldra að þeir borgi sem allra minnst og jafnvel ekki neitt fyrir dagvistun leikskólabarna sinna. En foreldrar gera líka aðrar kröfur, t.d. þær að unnt sé að kaupa námsgögn til að efla þroska barnanna á þessum mótandi árum, að börn og starfsmenn leikskólanna búi við heilsusamlegan húsakost og að hægt sé að bjóða upp á holla fæðu á matmálstímum. Er ekki annars eitthvað bogið við það að erfitt sé að sjá reykvískum leikskólabörnum fyrir fiskmáltíðum í hádeginu á velmegunartímum? Sú staðreynd verður ekki umflúin að umönnun barna fylgir töluverður kostnaður og foreldrar gera sér fulla grein fyrir því. Ef afleiðing stefnu Reykjavíkurborgar er sú að fjárhagsstaða leikskóla í Reykjavík heldur áfram að versna með þeim hætti sem hún hefur gert að undanförnu, með tilheyrandi óumflýjanlegri hrörnun á gæðum skólastarfsins, má efast verulega um að sú stefna sé í þökk foreldra. Starfsmenn og stjórnendur leikskóla borgarinnar eiga mikið lof skilið fyrir að hafa staðið sig með prýði við erfiðar aðstæður að undanförnu. En er ekki kominn tími til að horfast í augu við raunveruleikann, hætta niðurskurðinum og hækka leikskólagjöld?Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu 24. maí
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar