Fréttir og fræðimennska Ragnar H. Hall skrifar 26. maí 2016 16:12 Fréttamenn RÚV gera það ekki endasleppt við að heilla áhorfendur með nýstárlegum fréttum og fréttaskýringum, sérstaklega ef þeir telja sig geta náð að koma höggi á þá sem sakfelldir hafa verið í efnahagsbrotamálum. Enn einu sinni var farið yfir strikið í þessum efnum í fréttatíma RUV 25. maí sl. Við höfum fengið að hlusta á menn fjargviðrast yfir því að Ólafur Ólafsson skuli hafa verið í þyrluflugi á sunnudegi, en eins og kunnugt er hlekktist þyrlunni á og þótti flestum mikil mildi að afleiðingar urðu ekki alvarlegri en raun ber vitni. Þótt Ólafur hafi slasast í slysinu og liggi á sjúkrahúsi gengur fréttamennskan ekki út á að fylgjast með bata hans eða batahorfum. Fyrst í stað beindist hún að því hvort hann hafi brotið gegn reglum með því að taka þátt í fluginu. Þegar það reyndist ekki vera hefur fréttastofan snúið sér að því að finna út úr því hvernig á því stendur að þetta taldist ekki vera brot á reglum. Fréttamaðurinn Jóhann Bjarni Kolbeinsson átti í fréttatímanum viðtal við dr. Helga Gunnlaugsson afbrotafræðing og prófessor við félagsvísindadeild HÍ. Lesa má umfjöllunina á vef RÚV. Þarna segir m. a.: „Ólafur og hinir þrír sem dæmdir voru í Al Thani-málinu losnuðu fyrr af Kvíabryggju vegna nýrra laga um fullnustu refsinga sem Alþingi samþykkti í mars. Með þeim var sá tími sem fangar geta verið í rafrænu eftirliti tvöfaldaður. Hlutfallslega er aukningin í rafrænu eftirliti mest hjá þeim sem hljóta sex ára fangelsi eða minna, en refsiramminn í efnahagsbrotum er sex ára fangelsi.“ Um þetta segir dr. Helgi Gunnlaugsson orðrétt: „Sú breyting vekur athygli, og líka tímasetningin á henni. Þarna í mars er tilteknum brotahópi sem passar mjög vel við þann hóp sem hefur verið dæmdur fyrir efnahagsbrot allt í einu gert mögulegt og heimilt að losna mun fyrr úr fangelsi en áður. Og sérstaklega með það í huga að á Alþingi í vetur var frumvarp til laga um fullnustu refsinga, þar sem ekki var gengið svona langt í þessari rýmkun eins og þarna var gert á síðustu metrunum í mars,“ segir Helgi. „Og ég held að það væri sannarlega þess virði að skoða nánar hvað gerðist sem gerði það að verkum að þessi tiltekna breyting var gerð. Það er að segja hverjir komu þar að máli, hvaða þingmenn, og hvort ráðuneytið eða Fangelsismálastofnun hafi eitthvað haft með þessa rýmkun að gera.“Fréttamaðurinn: Sýnist þér þessi breyting sérhönnuð að þeim sem í daglegu tali eru kallaðir hvítflibbaglæpamenn?Svar dr. Helga:„Það lítur þannig út að þarna sé beinlínis verið að klæðskerasauma utan um tiltekinn brotahóp sem passar mjög vel við þá einstaklinga sem dæmdir hafa verið fyrir efnahagsbrot. Þannig að það er ekkert óeðlilegt að menn spyrji spurninga af því tagi. Þarna er um að ræða einstaklinga sem eru dæmdir fyrir brot og eiga möguleika á helmingsafplánun í fangelsi þar sem hármarksrefsing er 4-6 ár. Það vill svo til að þetta er akkúrat sá brotaflokkur sem ber þessi einkenni.“Hvernig urðu reglurnar til?Ég hvet menn til að kynna sér frumvarpið sem varð að lögum um fullnustu refsinga í marsmánuði s.l., en það er að finna hér. Í greinargerð frumvarpsins kemur m. a. fram að dr. Helgi Gunnlaugsson var einn af nefndarmönnum sem í upphafi komu að gerð frumvarpsins. Í nefndaráliti meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis kemur fram að dr. Helgi var einn af þeim sérfræðingum sem komu til viðtals hjá nefndinni þegar málið var þar til meðferðar. Á vef Alþingis kemur einnig fram að dr. Helgi sendi nefndasviði Alþingis umsögn um frumvarpið meðan það var í meðförum þingsins. Í þeirri umsögn segir hann m. a.:„Nýtt frumvarp til laga um fullnustu refsinga er löngu tímabært og horfir til framfara að mörgu leyti. Undirritaður tók þátt í undirbúningi frumvarpsins á byrjunarstigi og þekkir því vel til innihaldsins.Ýmis jákvæð nýmæli eru í lögunum sem ætlað er að auðvelda föngum og dómþolum að aðlagast samfélaginu á farsælan hátt eftir afplánun.Auknir möguleikar á samfélagsþjónustu eftir 12 mánaða óskilorðsbundinn dóm, tilkoma fjölskylduleyfa í tvo sólarhringa, rýmkað rafrænt eftirlit og möguleiki á lausn eftir þriðjung refsitímans fyrir brotamenn yngri en 21 árs eru allt þættir sem ber að fagna.“ Rétt er að það komi fram að frumvarpið var samþykkt samhljóða á Alþingi. Vegna alls þessa þarf engan að undra þótt spurt sé hvað gerst hafi í hugarheimi fræðimannsins. Er það virkilega þannig að fræðimaðurinn vill að sérstakar reglur verði smíðaðar um þá sem fræðimenn hafa ímugust á þótt viðkomandi séu ekki taldir hættulegir sjálfum sér eða öðrum? Er fræðimennska af þessu tagi hluti af viðleitni Háskóla Íslands til að verða talinn í hópi 100 bestu háskóla í heimi? Um leið vaknar spurningin um það hvernig það atvikast að „frétt“ eins og sú sem hér er gerð að umtalsefni verður yfirleitt til. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Umræðan um dánaraðstoð Henry Alexander Henrysson Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Að lifa í skugga heilsubrests Svanberg Hreinsson Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Að lifa í skugga heilsubrests Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Umræðan um dánaraðstoð Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað skrifar Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin og orkumálin Ingimundur Andrésson skrifar Skoðun Að tilheyra - Fjölmenningarþing Reykjavíkur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson skrifar Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaða ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þekking á naloxone nefúða getur bjargað lífi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson skrifar Skoðun Gerum góðan dal enn betri Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Ný norræn stjórnarskrá Hrannar Björn Arnarsson,Ragnheiður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við verið hamingjusöm í vinnunni? Héðinn Sveinbjörnsson skrifar Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar Skoðun Stærsta loftslagsráðstefna í heimi Nótt Thorberg skrifar Skoðun Er keisarinn ekki í neinum fötum? Hákon Gunnarsson ,Bergljót Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um sáttamiðlun Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Nöturlegt ævikvöld Elín Hirst skrifar Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite skrifar Skoðun Manstu ekki eftir mér Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Sjá meira
Fréttamenn RÚV gera það ekki endasleppt við að heilla áhorfendur með nýstárlegum fréttum og fréttaskýringum, sérstaklega ef þeir telja sig geta náð að koma höggi á þá sem sakfelldir hafa verið í efnahagsbrotamálum. Enn einu sinni var farið yfir strikið í þessum efnum í fréttatíma RUV 25. maí sl. Við höfum fengið að hlusta á menn fjargviðrast yfir því að Ólafur Ólafsson skuli hafa verið í þyrluflugi á sunnudegi, en eins og kunnugt er hlekktist þyrlunni á og þótti flestum mikil mildi að afleiðingar urðu ekki alvarlegri en raun ber vitni. Þótt Ólafur hafi slasast í slysinu og liggi á sjúkrahúsi gengur fréttamennskan ekki út á að fylgjast með bata hans eða batahorfum. Fyrst í stað beindist hún að því hvort hann hafi brotið gegn reglum með því að taka þátt í fluginu. Þegar það reyndist ekki vera hefur fréttastofan snúið sér að því að finna út úr því hvernig á því stendur að þetta taldist ekki vera brot á reglum. Fréttamaðurinn Jóhann Bjarni Kolbeinsson átti í fréttatímanum viðtal við dr. Helga Gunnlaugsson afbrotafræðing og prófessor við félagsvísindadeild HÍ. Lesa má umfjöllunina á vef RÚV. Þarna segir m. a.: „Ólafur og hinir þrír sem dæmdir voru í Al Thani-málinu losnuðu fyrr af Kvíabryggju vegna nýrra laga um fullnustu refsinga sem Alþingi samþykkti í mars. Með þeim var sá tími sem fangar geta verið í rafrænu eftirliti tvöfaldaður. Hlutfallslega er aukningin í rafrænu eftirliti mest hjá þeim sem hljóta sex ára fangelsi eða minna, en refsiramminn í efnahagsbrotum er sex ára fangelsi.“ Um þetta segir dr. Helgi Gunnlaugsson orðrétt: „Sú breyting vekur athygli, og líka tímasetningin á henni. Þarna í mars er tilteknum brotahópi sem passar mjög vel við þann hóp sem hefur verið dæmdur fyrir efnahagsbrot allt í einu gert mögulegt og heimilt að losna mun fyrr úr fangelsi en áður. Og sérstaklega með það í huga að á Alþingi í vetur var frumvarp til laga um fullnustu refsinga, þar sem ekki var gengið svona langt í þessari rýmkun eins og þarna var gert á síðustu metrunum í mars,“ segir Helgi. „Og ég held að það væri sannarlega þess virði að skoða nánar hvað gerðist sem gerði það að verkum að þessi tiltekna breyting var gerð. Það er að segja hverjir komu þar að máli, hvaða þingmenn, og hvort ráðuneytið eða Fangelsismálastofnun hafi eitthvað haft með þessa rýmkun að gera.“Fréttamaðurinn: Sýnist þér þessi breyting sérhönnuð að þeim sem í daglegu tali eru kallaðir hvítflibbaglæpamenn?Svar dr. Helga:„Það lítur þannig út að þarna sé beinlínis verið að klæðskerasauma utan um tiltekinn brotahóp sem passar mjög vel við þá einstaklinga sem dæmdir hafa verið fyrir efnahagsbrot. Þannig að það er ekkert óeðlilegt að menn spyrji spurninga af því tagi. Þarna er um að ræða einstaklinga sem eru dæmdir fyrir brot og eiga möguleika á helmingsafplánun í fangelsi þar sem hármarksrefsing er 4-6 ár. Það vill svo til að þetta er akkúrat sá brotaflokkur sem ber þessi einkenni.“Hvernig urðu reglurnar til?Ég hvet menn til að kynna sér frumvarpið sem varð að lögum um fullnustu refsinga í marsmánuði s.l., en það er að finna hér. Í greinargerð frumvarpsins kemur m. a. fram að dr. Helgi Gunnlaugsson var einn af nefndarmönnum sem í upphafi komu að gerð frumvarpsins. Í nefndaráliti meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis kemur fram að dr. Helgi var einn af þeim sérfræðingum sem komu til viðtals hjá nefndinni þegar málið var þar til meðferðar. Á vef Alþingis kemur einnig fram að dr. Helgi sendi nefndasviði Alþingis umsögn um frumvarpið meðan það var í meðförum þingsins. Í þeirri umsögn segir hann m. a.:„Nýtt frumvarp til laga um fullnustu refsinga er löngu tímabært og horfir til framfara að mörgu leyti. Undirritaður tók þátt í undirbúningi frumvarpsins á byrjunarstigi og þekkir því vel til innihaldsins.Ýmis jákvæð nýmæli eru í lögunum sem ætlað er að auðvelda föngum og dómþolum að aðlagast samfélaginu á farsælan hátt eftir afplánun.Auknir möguleikar á samfélagsþjónustu eftir 12 mánaða óskilorðsbundinn dóm, tilkoma fjölskylduleyfa í tvo sólarhringa, rýmkað rafrænt eftirlit og möguleiki á lausn eftir þriðjung refsitímans fyrir brotamenn yngri en 21 árs eru allt þættir sem ber að fagna.“ Rétt er að það komi fram að frumvarpið var samþykkt samhljóða á Alþingi. Vegna alls þessa þarf engan að undra þótt spurt sé hvað gerst hafi í hugarheimi fræðimannsins. Er það virkilega þannig að fræðimaðurinn vill að sérstakar reglur verði smíðaðar um þá sem fræðimenn hafa ímugust á þótt viðkomandi séu ekki taldir hættulegir sjálfum sér eða öðrum? Er fræðimennska af þessu tagi hluti af viðleitni Háskóla Íslands til að verða talinn í hópi 100 bestu háskóla í heimi? Um leið vaknar spurningin um það hvernig það atvikast að „frétt“ eins og sú sem hér er gerð að umtalsefni verður yfirleitt til.
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun
Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaða ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun