Vill ekki bólusetja börnin sín Linda Blöndal skrifar 20. febrúar 2015 19:36 Erla Ólafsdóttir, þriggja barna móðir, segist telja betra að sneiða hjá bólusetningum og miðar við slæma reynslu sína af þeim. Foreldrum hér á landi sem vilja hafna bólusetningum fyrir börn sín fjölgar. Mestar áhyggjur hafa þeir af aukaverkunum sem óttast er að geti fylgt bólusetningunni. Í svari heilbrigðisráðherra við fyrirspurn á Alþingi í vikunni kom fram að á milli fimm til tólf prósent barna hér á landi eru ekki bólusett. Almennt er bólusett fyrir tíu sjúkdómum auk HVP víruss og fyrir tólf ára stúlkur gegn leghálskrabbameini.Stór ákvörðun Mikilvægi bólusetninga hefur verið ótvírætt og nefna má næstum útrýmingu mislinga, barnaveiki, kíghósta og lömunarveiki. Þannig hefur verið komið í veg fyrir útbreiðslu lífshættulegra farsótta. Ákvörðun foreldra um að bólusetja ekki börn sín er stór en stundum telja foreldrar bólusetningarnar hafa skaðað börnin. Erla á tvær dætur, 22ja og 16 ára, og 13 ára son. Elstu dótturina lét hún bólusetja síðast 18 mánaða gamla, hina fram að 18 mánaða aldri en drengurinn hefur aldrei verið bólusettur.Dóttirin breyttist Erla byrjaði að efast um bólusetningar þegar dóttir hennar sýndi miklar breytingar á tali og þroska eftir 18 mánaða stunguna. „Hún talaði ekkert eftir hana, fór að sýna snertifælni og einhverfutilhneygingar. Ég er þroskaþjálfari og sjúkraþjálfari sjálf og hafði unnið á sambýlum fyrir einhverfa svo ég þekki þetta. Það var svo augljóst að breytingarnar urðu þarna, sagði Erla í fréttum Stöðvar 2 í kvöld. Dóttir Erlu var síðan greind einhverf. Erla segist þó ekki geta útilokað að dóttir hennar hafi fyrir tilviljun orðið einhverf á þessum tímabili. „Auðvitað getur það alltaf verið, maður getur ekkert sannað né afsannað en sem móðir þá tek ég ekki áhættu,“ segir Erla. „Ég hef líka kynnt mér ýmislegt síðan og það tók mig svona átta eða níu ár að virkilega komast að niðurstöðu og hætta þessu alveg“.Læknirinn sá eini neikvæði Umræðan er eldfim og jafnvel hatrömm. Fréttastofa hefur rætt við fjölda foreldra sem hafnar bólusetningu fyrir börn sín en óttinn við að það fréttist er mikill hjá þeim og nær enginn vill tjá sig opinberlega af ótta við viðbrögðin og neikvæð viðhorf gagnvart sér. Erla segist ekki mæta neikvæðu viðhorfi gagnvart sinni ákvörðun en þó hafi hún reynslu af því. Bólusett gegn svínaflensu á Landspítalanum.Vísir/Vilhelm „Ég hef ekki fengið neikvæð viðbrögð nema hjá lækninum sem vildi bólusetja son minn,“ segir hún. „En ég trúi því að það sé svo margt annað breytt sem hjálpar okkur. Við erum með meira hreinlæti, gott heilbrigðiskerfi og við erum að bólusetja börn alltof ung fyrir einhverju sem þau gætu ekki einu sinni fengið svona ung. Það þarf að skoða þetta og ræða um þetta.“Ekkert sannað Hún segir son sinn einstaklega hraustan en að börn sín fái að taka sína eigin ákvörðun um bólusetningar þegar þau eldast. „Syni mínum hefur varla verið misdægurt, hann hefur aldrei fengið sýklalyf. Hann er hraustur og það er það sem skiptir máli“. Erla hefur farið á ráðstefnur, til dæmis í Bandaríkjunum þar sem læknar ræddu bólusetningar og viðar að sér fróðleik reglulega. „Ég held að það sé ekkert sannað, í hvoruga áttina“, segir hún. „Sorgleg“ niðurstaða „Við vitum náttúrulega að foreldrar vilja börnum sínum allt hið besta og fólk hugsar þetta örugglega mjög vandlega. En mér finnst það í raun og veru sorglegt að fólk skuli komast að þessari niðurstöðu,“ segir Þórólfur Guðnason, yfirlæknir hjá sóttvarnarsviði Landlæknis. „Það er margsannað að afleiðingarnar af sjúkdómunum sem er verið að bólusetja gegn eru miklu, miklu alvarlegri heldur en nokkurn tímann af bólusetningunni.“ Hann bendir á að engin rannsókn hefur sýnt tengsl milli bólusetninga og einhverfu, þó margar hafi verið gerðar. „Vissulega geta sést alvarlegar afleiðingar af bólusetningum en þær eru mjög, mjög sjaldgæfar,“ segir Þórólfur. „Það er kannski einn af fimm hundruð þúsund, einn af milljón jafnvel, sem getur fengið slíkt. Á meðan erum við að sjá að dánartíðni af þessum sjúkdómum er kannski tíu prósent. Það er ólíku saman að jafna.“Meðal þeirra sem hafna bólusetningum hefur verið fullyrt að verið sé að bólusetja börn fyrir sjúkdómum sem smitast eingöngu með kynmökum. Þórolfur segir það alrangt. Hann segir einnig að ekki hafi verið tekin sú afstaða hjá Sóttvarnarlækni að skylda fólk til að bólusetja börnin sín.Viðtalið við Erlu Ólafsdóttur í heild sinni má sjá í spilaranum hér fyrir neðan. Bólusetningar Mest lesið Senda þjóðinni „skýr skilaboð“ á óróatímum Innlent 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Erlent Vilja ábendingar um „kettlingamyllur“ og síendurtekin got Innlent Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Innlent Sjúkratryggingar réðu illa við læknana í Reykjavík Innlent Skildi ekki hvers vegna kennarinn var ekki rekinn Innlent Bassi Maraj sakfelldur fyrir líkamsárás Innlent Ræddu veiðigjöldin til að ganga hálf fjögur Innlent Rangstæð valkyrja sem skilji ekki frumvarpið Innlent Meirihluti vill stöðva málþóf á Alþingi Innlent Fleiri fréttir Bassi Maraj sakfelldur fyrir líkamsárás Lokanir á brúnni yfir Jökulsá í kvöld Rangstæð valkyrja sem skilji ekki frumvarpið Flagga íslenska þjóðfánanum í ólöglegri göngu Læknasamningur gæti orðið hvati að oflækningum Sjúkratryggingar fagna skýrslu Ríkisendurskoðunar Sjúkratryggingar réðu illa við læknana í Reykjavík Benedikt nýr skólameistari VMA Meirihluti vill stöðva málþóf á Alþingi Vilja ábendingar um „kettlingamyllur“ og síendurtekin got Verður nýr skólameistari á Húsavík Senda þjóðinni „skýr skilaboð“ á óróatímum Skildi ekki hvers vegna kennarinn var ekki rekinn Ræddu veiðigjöldin til að ganga hálf fjögur Slagsmál á hóteli í miðborginni Margir í vandræðum vegna of skyggðra rúðna Tillögur um skattalækkanir felldar: Segir ótrúlegt að hlusta á rök „Skattfylkingarinnar“ Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Reiður Trump, fiskeldisáform í Eyjafirði og fjölbragðaglíma Efla samstarf Háskóla Íslands og Íslenskrar erfðagreiningar Vilja bjóða út eftirlit en meirihlutanum líst ekkert á það Stuðningur við veiðigjaldafrumvarpið dregst saman Ekki um sama þvott að ræða í Björg og Fönn Páll skipstjóri krefur Ríkisútvarpið um milljónir króna „Þetta rugl í Kastljósi í gær af hálfu forsætisráðherra er skammarlegt“ Vopnahlé í Miðausturlöndum í hættu og veiðigjöldin enn til umræðu Eldur í tveimur taugrindum Sektaður um 240 þúsund fyrir að halda sauðfé í Grindavík Fundað á Alþingi fram á nótt og framhald strax klukkan tíu Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu Sjá meira
Erla Ólafsdóttir, þriggja barna móðir, segist telja betra að sneiða hjá bólusetningum og miðar við slæma reynslu sína af þeim. Foreldrum hér á landi sem vilja hafna bólusetningum fyrir börn sín fjölgar. Mestar áhyggjur hafa þeir af aukaverkunum sem óttast er að geti fylgt bólusetningunni. Í svari heilbrigðisráðherra við fyrirspurn á Alþingi í vikunni kom fram að á milli fimm til tólf prósent barna hér á landi eru ekki bólusett. Almennt er bólusett fyrir tíu sjúkdómum auk HVP víruss og fyrir tólf ára stúlkur gegn leghálskrabbameini.Stór ákvörðun Mikilvægi bólusetninga hefur verið ótvírætt og nefna má næstum útrýmingu mislinga, barnaveiki, kíghósta og lömunarveiki. Þannig hefur verið komið í veg fyrir útbreiðslu lífshættulegra farsótta. Ákvörðun foreldra um að bólusetja ekki börn sín er stór en stundum telja foreldrar bólusetningarnar hafa skaðað börnin. Erla á tvær dætur, 22ja og 16 ára, og 13 ára son. Elstu dótturina lét hún bólusetja síðast 18 mánaða gamla, hina fram að 18 mánaða aldri en drengurinn hefur aldrei verið bólusettur.Dóttirin breyttist Erla byrjaði að efast um bólusetningar þegar dóttir hennar sýndi miklar breytingar á tali og þroska eftir 18 mánaða stunguna. „Hún talaði ekkert eftir hana, fór að sýna snertifælni og einhverfutilhneygingar. Ég er þroskaþjálfari og sjúkraþjálfari sjálf og hafði unnið á sambýlum fyrir einhverfa svo ég þekki þetta. Það var svo augljóst að breytingarnar urðu þarna, sagði Erla í fréttum Stöðvar 2 í kvöld. Dóttir Erlu var síðan greind einhverf. Erla segist þó ekki geta útilokað að dóttir hennar hafi fyrir tilviljun orðið einhverf á þessum tímabili. „Auðvitað getur það alltaf verið, maður getur ekkert sannað né afsannað en sem móðir þá tek ég ekki áhættu,“ segir Erla. „Ég hef líka kynnt mér ýmislegt síðan og það tók mig svona átta eða níu ár að virkilega komast að niðurstöðu og hætta þessu alveg“.Læknirinn sá eini neikvæði Umræðan er eldfim og jafnvel hatrömm. Fréttastofa hefur rætt við fjölda foreldra sem hafnar bólusetningu fyrir börn sín en óttinn við að það fréttist er mikill hjá þeim og nær enginn vill tjá sig opinberlega af ótta við viðbrögðin og neikvæð viðhorf gagnvart sér. Erla segist ekki mæta neikvæðu viðhorfi gagnvart sinni ákvörðun en þó hafi hún reynslu af því. Bólusett gegn svínaflensu á Landspítalanum.Vísir/Vilhelm „Ég hef ekki fengið neikvæð viðbrögð nema hjá lækninum sem vildi bólusetja son minn,“ segir hún. „En ég trúi því að það sé svo margt annað breytt sem hjálpar okkur. Við erum með meira hreinlæti, gott heilbrigðiskerfi og við erum að bólusetja börn alltof ung fyrir einhverju sem þau gætu ekki einu sinni fengið svona ung. Það þarf að skoða þetta og ræða um þetta.“Ekkert sannað Hún segir son sinn einstaklega hraustan en að börn sín fái að taka sína eigin ákvörðun um bólusetningar þegar þau eldast. „Syni mínum hefur varla verið misdægurt, hann hefur aldrei fengið sýklalyf. Hann er hraustur og það er það sem skiptir máli“. Erla hefur farið á ráðstefnur, til dæmis í Bandaríkjunum þar sem læknar ræddu bólusetningar og viðar að sér fróðleik reglulega. „Ég held að það sé ekkert sannað, í hvoruga áttina“, segir hún. „Sorgleg“ niðurstaða „Við vitum náttúrulega að foreldrar vilja börnum sínum allt hið besta og fólk hugsar þetta örugglega mjög vandlega. En mér finnst það í raun og veru sorglegt að fólk skuli komast að þessari niðurstöðu,“ segir Þórólfur Guðnason, yfirlæknir hjá sóttvarnarsviði Landlæknis. „Það er margsannað að afleiðingarnar af sjúkdómunum sem er verið að bólusetja gegn eru miklu, miklu alvarlegri heldur en nokkurn tímann af bólusetningunni.“ Hann bendir á að engin rannsókn hefur sýnt tengsl milli bólusetninga og einhverfu, þó margar hafi verið gerðar. „Vissulega geta sést alvarlegar afleiðingar af bólusetningum en þær eru mjög, mjög sjaldgæfar,“ segir Þórólfur. „Það er kannski einn af fimm hundruð þúsund, einn af milljón jafnvel, sem getur fengið slíkt. Á meðan erum við að sjá að dánartíðni af þessum sjúkdómum er kannski tíu prósent. Það er ólíku saman að jafna.“Meðal þeirra sem hafna bólusetningum hefur verið fullyrt að verið sé að bólusetja börn fyrir sjúkdómum sem smitast eingöngu með kynmökum. Þórolfur segir það alrangt. Hann segir einnig að ekki hafi verið tekin sú afstaða hjá Sóttvarnarlækni að skylda fólk til að bólusetja börnin sín.Viðtalið við Erlu Ólafsdóttur í heild sinni má sjá í spilaranum hér fyrir neðan.
Bólusetningar Mest lesið Senda þjóðinni „skýr skilaboð“ á óróatímum Innlent 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Erlent Vilja ábendingar um „kettlingamyllur“ og síendurtekin got Innlent Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Innlent Sjúkratryggingar réðu illa við læknana í Reykjavík Innlent Skildi ekki hvers vegna kennarinn var ekki rekinn Innlent Bassi Maraj sakfelldur fyrir líkamsárás Innlent Ræddu veiðigjöldin til að ganga hálf fjögur Innlent Rangstæð valkyrja sem skilji ekki frumvarpið Innlent Meirihluti vill stöðva málþóf á Alþingi Innlent Fleiri fréttir Bassi Maraj sakfelldur fyrir líkamsárás Lokanir á brúnni yfir Jökulsá í kvöld Rangstæð valkyrja sem skilji ekki frumvarpið Flagga íslenska þjóðfánanum í ólöglegri göngu Læknasamningur gæti orðið hvati að oflækningum Sjúkratryggingar fagna skýrslu Ríkisendurskoðunar Sjúkratryggingar réðu illa við læknana í Reykjavík Benedikt nýr skólameistari VMA Meirihluti vill stöðva málþóf á Alþingi Vilja ábendingar um „kettlingamyllur“ og síendurtekin got Verður nýr skólameistari á Húsavík Senda þjóðinni „skýr skilaboð“ á óróatímum Skildi ekki hvers vegna kennarinn var ekki rekinn Ræddu veiðigjöldin til að ganga hálf fjögur Slagsmál á hóteli í miðborginni Margir í vandræðum vegna of skyggðra rúðna Tillögur um skattalækkanir felldar: Segir ótrúlegt að hlusta á rök „Skattfylkingarinnar“ Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Reiður Trump, fiskeldisáform í Eyjafirði og fjölbragðaglíma Efla samstarf Háskóla Íslands og Íslenskrar erfðagreiningar Vilja bjóða út eftirlit en meirihlutanum líst ekkert á það Stuðningur við veiðigjaldafrumvarpið dregst saman Ekki um sama þvott að ræða í Björg og Fönn Páll skipstjóri krefur Ríkisútvarpið um milljónir króna „Þetta rugl í Kastljósi í gær af hálfu forsætisráðherra er skammarlegt“ Vopnahlé í Miðausturlöndum í hættu og veiðigjöldin enn til umræðu Eldur í tveimur taugrindum Sektaður um 240 þúsund fyrir að halda sauðfé í Grindavík Fundað á Alþingi fram á nótt og framhald strax klukkan tíu Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu Sjá meira