Lögreglumaður sem færður var til í starfi eftir þrálátan orðróm um að hann læki upplýsingum til aðila sem væru til rannsóknar hjá lögreglu, gegndi á sama tíma yfirmannsstöðu hjá upplýsingadeild og fíkniefnadeild lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu. Að sami maður gegni slíkri stöðu er afar óeðlilegt að sögn yfirmanns í dönsku lögreglunni.

Lögreglumaðurinn hafði því annars vegar allar upplýsingar um uppljóstrara, þ.e. þá sem sem veita lögreglu upplýsingar um afbrot eða menn tengdum afbrotum, stundum gegn greiðslu eða annars konar þóknun eins og mildun refsingar. Hins vegar stjórnaði hann á sama tíma aðgerðum lögreglu í fíkniefnamálum sem algengt er að byggi á ábendingum frá uppljóstrurum.

Vísir hefur fjallað um færslu lögreglumannsins í starfi undanfarnar vikur. Aldís Hilmarsdóttir og Friðrik Smári Björgvinsson, yfirmenn lögreglumannsins þegar hann var færður til í starfi, hafa neitað að tjá sig um málið og vísa á Sigríði Björk Guðjónsdóttur lögreglustjóra á höfuðborgarsvæðinu. Hún segist ekki geta tjáð sig um málefni einstakra starfsmanna.

Engin óháð rannsókn var sett í gang á störfum lögreglumannsins þegar ákveðið var að víkja honum frá störfum sínum um mitt ár og færa í aðra deild eftir því sem fréttastofa kemst næst. Svar Ríkissaksóknara við fyrirspurnum Vísis er á þá leið að embættið geti ekki tjáð sig um málið.

Óeðlilegt fyrirkomulag

Vísir leitaði til Kim Kliver, yfirlögregluþjóns hjá dönsku lögreglunni, til að fá mat á því hvort eðlilegt gæti talist að sami maður gegndi yfirmannsstöðu í báðum deildum. Að sá aðili hefði því á sama tíma allar upplýsingar upplýsingagjafa, sem er brýnt að haldið sé leyndum innan lögreglu og fáir fá vitneskju um, og hins vegar sæi hann um rannsókn á málum sem tengdust málum sem byggð væru á upplýsingunum.

Kim Kliver þekkir ekki til þessa tiltekna máls en segir að mikilvægt sé að halda þessu tvennu aðskildu, þ.e. samskiptum við uppljóstrara og söfnun upplýsinga og svo rannsóknum á málum sem byggja á upplýsingunum. Hann segir afar strangar verklagsreglur í Danmörku þegar komi að vinnu með uppljóstrurum.

„Sá sem fær upplýsingarnar frá uppljóstrara er aldrei sá sami og sá sem sannreynir upplýsingarnar,“ segir Kliver. Af svörum hans má ráða að sú staðreynd að lögreglumaðurinn gegndi yfirmannshlutverki í báðum deildum sé gagnrýniverð.

Í lykilstöðu þegar kom að fíkniefnamálum

Í reglum um sérstakar aðgerðir lögreglu við rannsóknir er fjallað um uppljóstrara. Í 11. grein segir að tryggja skuli nafnleynd, uppljóstrara og trúnað gagnvart honum á öllum stigum rannsóknar og eftir að rannsókn lýkur.

Öllum persónurekjanlegum upplýsingum skuli haldið leyndum í rannsóknargögnum. Þannig eiga rannsakendur mála ekki að vita hvaðan upplýsingar koma heldur aðeins að notast við þær.

Lögreglumaðurinn var því í lykilaðstöðu til að hafa áhrif á rannsóknir umfangsmikilla fíkniefnamála. Eins og Vísir hefur fjallað um geta glæpamenn haft gríðarlega hagsmuni af upplýsingum úr röðum lögreglu. Í fíkniefnamálum sem hafa verið til umfjöllunar undanfarnar vikur og mánuði getur virði einstakra sendinga til landsins numið fleiri hundruð milljónum króna.

Fréttastofa Vísis hafði samband við Friðrik Smára Björgvinsson og leitaðist eftir svörum um hvort fyrirkomulagið hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu hafi verið á þennan hátt að sami maður hafi verið í þessum hlutverkum hjá lögreglu og hve lengi sá háttur hafi verið hafður á. Friðrik neitaði að tjá sig um málið og vísaði í svör lögreglustjórans Sigríðar Bjarkar að ofan.