Samfélagsleg ábyrgð og þjónandi forysta Steingerður Kristjánsdóttir skrifar 27. október 2014 11:16 Samfélagsleg ábyrgð, fyrirmyndir og þjónandi leiðtogar. Fer þetta þrennt saman? Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á rætur sínar að rekja til Roberts Greenleaf sem setti fyrst fram hugmyndir sínar í kringum 1970. Í þjónandi forystu er fyrst og fremst horft til þess að þjóna fyrst og leiða síðan. Í þjónandi forystu er horft til margra þátta sem hafa verið greindir í skrifum Greenleafs og má þar nefna rannsóknir á þjónandi forystu sem prófessor Dirk van Dierendoncks við Erarsmus háskólann í Hollandi, hefur stýrt undanfarin ár. Direndonck dregur fram þætti þjónandi forystu sem einkennast af því að bera hag heildarinnar og þeirra sem tilheyra henni fyrir brjósti. Afrakstur þjónandi forystu er einkum starfsandi sem byggir á valddreifingu, mannlegum samskiptum og árangri sem felst í uppbyggilegum samskiptum, starfsáængju, árangri í starfi og samfélagslegri ábyrgð. Oft er ég spurð hvort þjónandi forysta sé ekki einhverjar kerlingabækur. Hvort þetta sé ekki bara eitthvað fyrir ístöðulausa stjórnendur og undirlægjur? Svarið er nei. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem mörg stórfyrirtæki hafa tileinkað sér með það að markmiði að hámarka afköst og arð með gæði og starfsánægju í fyrirrúmi. Má þar nefna bandarísk fyrirtæki á borð við South West Arlines, Starbucks, TDIintustries og Zappo svo eitthvað sé nefnt. Íslenskum fyrirtækjum sem tileinka sér þjónandi forystu fer einnig mjög fjölgandi. Og hvað með það? Rannsóknarskýrsla Alþingis á bankahruninu leiddi meðal annars í ljós að nauðsynlegt er að taka upp nýja áhersluþætti í stjórnun þessa lands, fyrirtækja og stofnana. Eftir hrunið hefur komið í ljós að fólkið í landinu ber þverrandi traust til stjórnmálamanna, opinberra fyrirtækja og valdamikilla einstaklinga í þjóðfélaginu. Er kannski kominn tími til að staldra við og skoða hvernig hægt sé að snúa bökum saman og vörn í sókn. Hildur Eir Bolladóttir sóknarprestur á Akureyri lýsir þessu á eftirfarandi hátt í bloggfærslu sinni um helgina: „Auðvitað þarf hver maður og þar með hvert samfélag að gera fortíð sína upp til að geta haldið áfram og þess vegna er gott að t.d. bankahrunið hafi verið rannsakað og um það fjallað á opinberum vettvangi ekki síst til þess að læra af því og fá það staðfest að leikreglur aðdragandans séu ekki til eftirbreytni. Það sem er hins vegar áhyggjuefni er að gremjan sem skiljanlega ríkti í aðdraganda og eftirmála hrunsins virðist hafa fest rætur í þjóðarsálinni. Gleraugu gremjunnar eru að verða sameiginleg fjarsýnisgleraugu þjóðarinnar sem við fáum stundum lánuð frá næsta manni til að rýna í aðstæður hverju sinni“ Gremjan sem Hildur talar um er vantraustið, vonbrigðin og vanmátturinn. Og hvað gerum við þá? Í þjónandi forystu er gengið út frá nokkrum mikilvægum þáttum sem gætu nýst okkur sem þjóð og ráðamönnum í viðleitni til að finna betri samhljóm. Þessir þættir sem ég vil draga fram hér eru: Efling, sem felur í sér ð hlusta á fólk af alúð. Auðmýkt og hógværð sem felur meðal annars í sér að sjá eigin afrek í hæfileika í réttu ljósi og halda sig við ákveðnar siðferðisreglur. Trúverðugleiki, sem felur í sér meðal annars að fyrirgefa þrátt fyrir misgerðir, skoðanamun og afstöðu annarra og geta lært af mistökum og gagnrýni. Gagnkvæm viðurkenning, taka fólki á þeirra forsendum þar sem rúm er fyrir mistök og lærdómsferli. Vilji til að bera ábyrgð á stofnun og heild og ekki síst gagnvart samfélaginu. Vera öðrum fyrirmynd. Samfélagsleg ábyrgð, ábyrgð gagnvart samfélaginu, tryggð og heiðarleiki. Skýr stefna, geta framkvæmt það sem þarf óháð viðhorfum annarra, búa svo um að fólk hafi sveigjanleika til að blómstra og nýta hæfileika sína í leik og starfi. Hvers vegna? Rannsóknir á þjónandi forystu undanfarin ár hafa sýnt svo ekki verður um villst að þjónandi forysta skilar aukinni starfsánægju, minni kulnun í starfi og framúrskarandi árangri. Þjónandi forysta eykur traust, skapar arð, eflir fólk til góðra verka og styrkir félagsauð. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á erindi við mig og þig og alla sem koma að því að skapa samfélag sem byggir á ábyrgð, samkennd, góðum fyrirmyndum fyrir komandi kynslóðir – og alla hina! Gúgglaðu það! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun Skoðun Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Sjá meira
Samfélagsleg ábyrgð, fyrirmyndir og þjónandi leiðtogar. Fer þetta þrennt saman? Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á rætur sínar að rekja til Roberts Greenleaf sem setti fyrst fram hugmyndir sínar í kringum 1970. Í þjónandi forystu er fyrst og fremst horft til þess að þjóna fyrst og leiða síðan. Í þjónandi forystu er horft til margra þátta sem hafa verið greindir í skrifum Greenleafs og má þar nefna rannsóknir á þjónandi forystu sem prófessor Dirk van Dierendoncks við Erarsmus háskólann í Hollandi, hefur stýrt undanfarin ár. Direndonck dregur fram þætti þjónandi forystu sem einkennast af því að bera hag heildarinnar og þeirra sem tilheyra henni fyrir brjósti. Afrakstur þjónandi forystu er einkum starfsandi sem byggir á valddreifingu, mannlegum samskiptum og árangri sem felst í uppbyggilegum samskiptum, starfsáængju, árangri í starfi og samfélagslegri ábyrgð. Oft er ég spurð hvort þjónandi forysta sé ekki einhverjar kerlingabækur. Hvort þetta sé ekki bara eitthvað fyrir ístöðulausa stjórnendur og undirlægjur? Svarið er nei. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem mörg stórfyrirtæki hafa tileinkað sér með það að markmiði að hámarka afköst og arð með gæði og starfsánægju í fyrirrúmi. Má þar nefna bandarísk fyrirtæki á borð við South West Arlines, Starbucks, TDIintustries og Zappo svo eitthvað sé nefnt. Íslenskum fyrirtækjum sem tileinka sér þjónandi forystu fer einnig mjög fjölgandi. Og hvað með það? Rannsóknarskýrsla Alþingis á bankahruninu leiddi meðal annars í ljós að nauðsynlegt er að taka upp nýja áhersluþætti í stjórnun þessa lands, fyrirtækja og stofnana. Eftir hrunið hefur komið í ljós að fólkið í landinu ber þverrandi traust til stjórnmálamanna, opinberra fyrirtækja og valdamikilla einstaklinga í þjóðfélaginu. Er kannski kominn tími til að staldra við og skoða hvernig hægt sé að snúa bökum saman og vörn í sókn. Hildur Eir Bolladóttir sóknarprestur á Akureyri lýsir þessu á eftirfarandi hátt í bloggfærslu sinni um helgina: „Auðvitað þarf hver maður og þar með hvert samfélag að gera fortíð sína upp til að geta haldið áfram og þess vegna er gott að t.d. bankahrunið hafi verið rannsakað og um það fjallað á opinberum vettvangi ekki síst til þess að læra af því og fá það staðfest að leikreglur aðdragandans séu ekki til eftirbreytni. Það sem er hins vegar áhyggjuefni er að gremjan sem skiljanlega ríkti í aðdraganda og eftirmála hrunsins virðist hafa fest rætur í þjóðarsálinni. Gleraugu gremjunnar eru að verða sameiginleg fjarsýnisgleraugu þjóðarinnar sem við fáum stundum lánuð frá næsta manni til að rýna í aðstæður hverju sinni“ Gremjan sem Hildur talar um er vantraustið, vonbrigðin og vanmátturinn. Og hvað gerum við þá? Í þjónandi forystu er gengið út frá nokkrum mikilvægum þáttum sem gætu nýst okkur sem þjóð og ráðamönnum í viðleitni til að finna betri samhljóm. Þessir þættir sem ég vil draga fram hér eru: Efling, sem felur í sér ð hlusta á fólk af alúð. Auðmýkt og hógværð sem felur meðal annars í sér að sjá eigin afrek í hæfileika í réttu ljósi og halda sig við ákveðnar siðferðisreglur. Trúverðugleiki, sem felur í sér meðal annars að fyrirgefa þrátt fyrir misgerðir, skoðanamun og afstöðu annarra og geta lært af mistökum og gagnrýni. Gagnkvæm viðurkenning, taka fólki á þeirra forsendum þar sem rúm er fyrir mistök og lærdómsferli. Vilji til að bera ábyrgð á stofnun og heild og ekki síst gagnvart samfélaginu. Vera öðrum fyrirmynd. Samfélagsleg ábyrgð, ábyrgð gagnvart samfélaginu, tryggð og heiðarleiki. Skýr stefna, geta framkvæmt það sem þarf óháð viðhorfum annarra, búa svo um að fólk hafi sveigjanleika til að blómstra og nýta hæfileika sína í leik og starfi. Hvers vegna? Rannsóknir á þjónandi forystu undanfarin ár hafa sýnt svo ekki verður um villst að þjónandi forysta skilar aukinni starfsánægju, minni kulnun í starfi og framúrskarandi árangri. Þjónandi forysta eykur traust, skapar arð, eflir fólk til góðra verka og styrkir félagsauð. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á erindi við mig og þig og alla sem koma að því að skapa samfélag sem byggir á ábyrgð, samkennd, góðum fyrirmyndum fyrir komandi kynslóðir – og alla hina! Gúgglaðu það!
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar